uit öe historie
SOUVENIRS
L I'. Hoogerhuis
*Mc.mour£B
hiiiiillhiiiiil
LATAFEL
Uw Fotowerk
wordt vakkundig in ons mo
dern ingericht laboratorium
ONTWIKKELD
AFGEDRUKT
VERGROOT
in de- kortst mogelijke
tijd afgewerkt.
IliiiiimiüEhiiliiiiilllllhiiiilüh
Restaurant-prijzen van voorheen
van
iedereen
voor
Romp
zal
lllll||||||piRI||||pill||||
RENESSE
9
s
De zaak waar U
werkelijk KEUS heeft
Vogels zullen zich niet langer doodvliegen
FOTO „BERGE”
HAAMSTEDE
Verhuring van tienden en verkoop
Strandgoed te Haamstede
Theetuin G. P. BLIJE
Zeeuwse
Armbanden
Ringen
Broches
Hangers
van Haamsteeds vuurtoren
buiten worden verlicht
1 Augustus 1952 - No. 6
SCHOUWEN
van
en
Havenplein 315, Zierikzee
Naast hef 's Gravensteen
GRATIS VERSPREIDING TEN
GERIEVE VAN DE BADGASTEN
EN KAMPEERDERS TE BURGH,
HAAMSTEDE EN RENESSE
ter overname gevraagd.
Dreef B 56a, BURGH
Rectificatie
In No. 5, met name het artikel
„De plompe toren”, zijn een
paar dwaze zetfouten geslo
pen. Waar staat „naar alle
waarschijnlijkheid zal de ker
kelijke gemeente met de over-
gang naar de Paus” - dit laat
ste woord moet dan niet zijn
Paus doch Prins.
Verder, de toren met een vier
kant kasement - dit laatste
moest zijn basement.
DE BADCOURANT verschijnt
gedurende de zomermaanden
in Westelijk Schouwen ten ge
rieve van de badgasten en
wordt iedere Vrijdag gratis
huis-aan-huis bezorgd door de
P.T.T.
Door een mysterieus instinct
geleid zullen straks en in de
naderende Herfst de vogels in
dikke trossen weer op weg
gaan naar het zonnige en war
me Zuiden om daar, ver van
koude en guurheid, de winter
door te brengen. Imponerend
is die vogeltrek en vol onver
klaarbare geheimzinnigheid.
De trek van de vogels appe-
leert aan het diepste heimwee
van de mens naar de verte en
wie zou niet de vogels in hun
ongedwongen vlucht benijden,
los en vrij als zij zich kunnen
verheffen boven de aarde op
weg naar een land dat zij zelf
verkiezen?
zodat de wijnvermelding heel
normaal is. Alleen het bedrag
dier rekening: fl 3,50 totaal, is
in onze ogen heel weinig.
Wie thans als vreemdeling in
het Schouwse land vertoeft en
aan het eind van zijn of haar
verblijf bij die kastelein om de
rekening vraagt, zal bij ver
gelijking met de in dit artikel
genoemde prijzen uit Haam-
stede’s rekening, grote ver-
I schillen zien.
j Men moge dan tevens beden
ken dat, hoewel het verschil
groot is, men voorheen niet
met vacantie kon gaan naar
zulk een ver verwijderd oord
als Schouwen toen was; dat
men zich toen nauwelijks dé
doening, dat in deze tijd alles
gedaan wordt om het leven
I van het dier, in casu de vo
gels, een zo groot mögelijke
mate van veiligheid te verze-,
I keren.
vinden, soms bij' manden vol: j
koperwieken, spreeuwen en
zoveel andere gevederde zan
gers.
Allen die zich voor de vogels
interesseren hebben getracht
aan het massale sneuvelen van
de vogels een einde te maken.
Op vele vuurtorens is men
daarom overgeschakeld op ’n
nieuw systeem. Op bepaalde
punten .van de toren worden
lampen bevestigd die de romp
verlichten. Op deze wijze kan
worden voorkomen dat de
vogels zich tegen de toren
romp te pletter vliegen. Ko
mend uit het felle licht zien
zij de verlichte toren en vlie
gen er met een brede zwaai
omheen.
Het ligt in de bedoeling aan
de Haamsteedse vuurtoren een
dergelijke verlichting aan te
brengen. Naar het hoofd van
de Kustwacht, de heer Me-
ganck, ons mededeelde, zullen
lampen worden aangebracht
aan de balustrade, die een
spreidlicht over het toren
lichaam werpen. Deze ver
lichting vormt een onderdeel
van uitgebreide werkzaam
heden die nog dit' jaar aan de
vuurtoren zullen worden ver
richt. Volgens de plannen
krijgt de toren dit jaar zijn
definitieve lichtsterkte. Men
spreekt van vijf millioen kaars
of twintig maal zo sterk als
de thans aanwezige noodver
lichting.
De verlichting met lampen ter
bescherming van de trekvo
gels geschiedt in navolging
van andere vuurtorens op de
Zuidhollandse- en Wadden-
„De tijden veranderen en wij
met hen” schijnt een der al
lergewoonste zaken van de
wereld te zijn. Het is iets
waar we ons niet over bekom
meren. ’t Is nu eenmaal zo en
we kunnen er niets aan ver
anderen. We denken er zelfs
niet verder over na, klagen
alleen wat over dure tijden en
daarmee baste.... totdat we
op een gegeven ogenblik wor
den wakker geschud door de
grote verschillen met voor
heen en nu, b.v. een eeuw ge
leden.
Dat was dezer dagen zo toen
de rekening van Comelis Kas-
telijn, herbergier te Haam
stede, aan het gemeentebe
stuur aldaar, ohs onder de
ogen kwam. De heren hadden
daar een en ander verteerd en
laten verteren op kosten der
Gemeente.
Zo hadden op 6 Mei 1848 zes
man „Koffiegedronken”, waar
niet mee bedoeld wordt het
drinken van een kop koffie
doch het genieten van een
broodmaaltijd mettoebehoren,
waaronder ook koffie is be-1
grepen. De rekening wijst
hiervoor eeni bedrag aan van
twee gulden 40 cent of wel
veerfig cent per persoon.
Zulk een maaltijd komt meer
dere malen voor in genoem
de jaarrekening, hoewel het
aantal deelnemende personen
meestal acht bedraagt en het
genoegen onderling verhoogd
wordt met het gebruik van
16 borrels, aldus de rekening.
De dag echter waarop de tien
den verhuurd werden, zal
voor de magistraat wel zo iets
van een feestdag zijn geweest.
Eerstens eist het woord tien
den voor menigeen een na
dere verklaring. Hiermede
werd bedoeld het tiende deel
van zeker gewas of bepaald
stuk grond, wat eigenlijk is
voortgekomen uit de Am
bachtsheerlijke rechten, maar
welke als tienden verhandel
baar waren. Ook de kerken
bezaten vaak tienden, hun ge
schonken door parochianen.
Zo bezaten ook de dorpen of
parochie’s (gemeenten kende
men toen nog niet) zulke tien
den op stukken land. Ook kon
het gebeuren dat een geheel
stuk (blok) een tiendblok was.
Vroeger waren alle landen
vertiend in onze streek. Sinds
12 April 1872 was wettelijk
vastgesteld dat tienden op
voorwaarden afkoopbaar wa-
uitgaven kon veroorloven van
een kruik bier en zeker niet
een verblijf van weken in een
bijna aards paradijs als de kop
van Schouwen nu is. P. v. B.
Helaas komen niet alle vogels
die eenmaal vertrokken uit de
Noordelijke stréken, in het
Zuiden aan. Er zijn zwakke
vogels, die de ontberingen op
de lange reis niet kunnen
doorstaan en op een Russische
film zagen wij zelfs eens een
eigenwijze ooievaar, die maar
liever bleef en het was een
allertriest gezicht het dier te
zien rondstappen in de jacht-
sneeuw, die zijn verenkleed
striemde. Een andere catego-
rie vogels zal nimmer de wie-
1 ken tegen de Zuidelijke zon
I verheffen, doordat zij slacht-
I offer wordt van de vuurto
rens, die in felle schichten
hun licthbundels over de we
reld zwaaien. Gefascineerd
door het scherpe licht worden
de vogels aangetrokken. Zijl
vliegen tegen de lichtkap en
bemerken meestal op tijd hun
vergissing nog wel. Dan po-
gen zij in een brede zwaai
weg te komen uit de gevaar-eilanden. Het stemt tot vol
lijke lichtnetten, maar vliegen 1
zich dan te pletter tegen de
donkere romp van de toren.
De vuurtorenwachter kan de
droeve oogst de volgende mor
gen aan de voet van de toren
heeft daarvan toen gebruik
gemaakt en of als geldbeleg
ging of om de moeilijkheden
welke deze bij oogsten ople
verden, afgekocht. Met de
Tiend wet van 1907, welke een
verplichte afkoop voorschreef,
zijn alle tienden vervallen.
Na deze omschrijving zal het
duidelijk zijn dat vroeger zulk
een tiendverhuring heel wat
drukte gaf.
Wie een stuk land in pacht
had, bezwaard met tienden,
was bijna verplicht deze zelf
in te huren, waarbij het me
nigmaal voorkwam, dat de
buurman, die gelegenheid
kreeg zijn ongenegenheid je
gens buurman te demonstre
ren, dit deed in opdrijving der
huurprijs, wat heel dikwijls
tot moeilijkheden aanleiding
gaf.
Zulk een tiendverhuring verg
de dan ook van de dorpsmagi-
straat dikwijls een volle dag,
wat dan ook is af te lezen uit
Kastelijn’s rekening, welke
vermeld: „s morgens koffie
gedronken, geborreld, geheten,
4 vies wijn en thee gedron
ken”.
Helaas vermeld de rekening
niet hoeveel personen hieraan
deelnamen, al mag, gezien de
wijn, worden verondersteld,
dat het minstens 4 personen
zijn geweest, wier totale ver
tering dan bedroeg fl 13,95.
In datzelfde jaar was er ook
nog een avondverkoping, wel
ke op zichzelf moeilijkheden
oplevert, aangezien1 dé reke
ning op 19 September ver
meld: „bij verkoop van kan-
natijnne goederen, 3 vies, 2
kaasen, 1 kruyk bier, 2 bor
rels”. Het vreemde woord
kannatijne stelt ons voor een
raadsel. Naar alle waarschijn
lijkheid zullen hier worden
bédeeld de goederen die op
het strand waren aangespoeld
en in quarantaine werden ge
houden, waarvan de kastelein,
die dit vreemde woord niet
kende, op de klank of kanna-
tijnne heeft gemaakt.
De avondverkoop, die veron
dersteld wordt, daartoe geven
die kaasen, wat kaarsen moet
zijn, aanleiding. Dat ’t strand
goed geweest is zou kunnen
blijken uit de avondverkoop,
daar goederen, welke aan be
derf onderhevig waren, on-
middellijk verkocht mochten
worden.
Naar de gewoonte van dien I
tijd werd ’s avonds meer wijn I
ren. Een groot deel eigenaren i gedronken dan bier of borrels,
BEZOEKT
Strand Renesse
Alleenverkoop van Amerik.
verpakt OKAY-IJS
Ook in bloedkoraal een keur-
collectie ontvangen
bij
