F
Veilig baden en zwemmen in zee
Onder de dennen
Hoog-
en
laag
water
I
Excursie
meeuwenkolonie
in juli
WAARSCHUWING
5 JULI 1963 No. 3
LANGS NEERLANDS NOORDZEEKUST
voor
Gezellige drukte aan het strand te Westenschouwen.
B1DCOUR1NT
direkt het zwin over, in de rich
ting van het strand.
Raakt U toch in een mui en
voelt U een sterke trek naar
zee, tracht dan niet krampach
tig tegen de stroom in te gaan.
Probeer, zolang U grond voelt,
zijwaarts een bank te bereiken.
Als U voelt, dat U de toestand
niet meer meester bent, bewaar
dan uw kalmte en trek de aan
dacht van de badgasten in uw
nabijheid of op het strand. Roep
om hulp! Grijp niet uw helper
vast: laat hem het initiatief.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
v.m.
1.48
2.26
3.01
3.39
4.15
4.54
5.35
v.m.
7.51
8.29
9.04
9.41
10.18
10.57
11.38
Houdt u aan de volgende voor
schriften:
Zwem niet bij eb of laag water.
Dit is zéér gevaarlijk. Het is
niet toegestaan zich met een
roeiboot, kano, rubberboot, rub
berband, luchtbed of enig ander
tot drjjven geschikt voorwerp
vanaf het strand in zee te be-
De Vogelwacht „Schouwen-Dui-
veland” organiseert op de dins
dag- en vrijdagavonden te kwart
over zeven, te beginnen bij het
Pompstation „De Blinkert” te
Haamstede, eindpunt A. v. d.
Weijdeweg, excursies naar de
zilvermeeuw-broedplaatsen. Op
één plaats wordt het broeden
van deze vogels nog toegelaten.
Wanneer aan de -haven van
Bungtisiuis he*t stormsein uit
hangt de de golven bruisend en
schuimend over het strand uit
rollen, levert de zee een mach
tig boeiend schouwspel, maar
het stuwende zand dloet toch al
gauw naar wat luwte verlan
gen. Op zulke dagen is het goed
toeven tussen de ruisende den
nen van de domeinbossen. Zo
op het eerste gezicht lijken die
bossen eng eentonig. Steeds
maar keurige reohte rijen den
nen, helling op. helling af. Een
dikke laag dorre naalden be
dekt er de grond, waaruit
slechts hier en daar een spich
tig struikje opschiet. Maar hebt
U al gezien, dat die donre naal
den altijd twee aan twee bij el
kaar zitten. Dat is het typische
kenmerk, waaraan de naalden
van dennen altijd te herkennen
zijn. Bij de „dennenboom”, die
u als kerstboom in huis had,
stonden die naalden ieder
apart, en zij waren bovendien
veel korter. Maar dat was dan
odk geen echte dennenboom,
maar een spar. Maar hier zijn
het allemaal echte dennen, en
om precies te zijn: zwarte den
nen. Maar toCh zijn er nog wel
verschillen te ontdekken. De
meester, dragen rechte scherpe
naalden, die echt een beetje
kunnen prikken. Dat zijn dan
Oostenrijkse dennen. Anderen
hebben zachtere naalden, die
bovendien vaak wat krullerig
zijn. Hun land van oorsprong
ligt in de bergen van Corsika,
en daarom worden zij ook Cor-
siikaanse dennen genoemd. En
op enkele hellingen ontmoeten
wij lagere struikachtige dennen
met korte naalden en kleine
ronde dennenappels, de berg-
dennen uit het hooggebergte, die
nog beter tegen de wind be
stand zijn. Toen men honderd
jaar geleden de eerste proeven
met het aahleggen van dennen
bossen in de duinen nam, had
Hoogwater
n.m.
14.12
14.50
15.25
16.03
16.39
17.18
17.59
Laagwater
n.m.
20.15
20.53
21.28
22.06
22.42
23.21
24.00
dure orchideeën uit de bloe
menwinkels. En dat is hun 'bij
nadere beschouwing ook wel
aan te zien. Wij vinden er de
zelfde vormen 'in terug, maar
eenvoudiger van 'kleur en uit
voering. Gelukkig zijn tegen
woordig de konijnen niet meer
zo talrijk als vroeger, want die
hadden de onhebbelijke ge
woonte om1 de knoppen van dé
ze wespenorchnissen op te eten.
Dan vonden wij alleen maar af
gebeten lege stengels. Dat was
echt geen gezicht. Zoals de
naam doet vermoeden, worden
deze bloemen graag door wes
pen bezocht. Het is een bijzon
der aardig gezicht zo’n bezoeker
aan het werk te zien. De wesp
strijkt dan neer op de brede lip
van de bloem en steekt zijn kop
diep in het honingbakje. Daar
bij raakt hij precies de plaats,
waar het stuifmeel zit. Bij or
chideeën bestaat dat uit een
tweetal klompjes op kleverige
steeltjes. Als de wesp zich te
rugtrekt, blijven die o zijn kop
plakken. Het lis net of hij een
paar kleine horentjes gekregen
heeft. Bij de volgende bloem
strijken deze horentjes langs
de kleverige stempel en zo komt
dat stuifmeel ter bestemder
plaatse. Maar inmiddels heeft
hij er dan weer een stel bijge
kregen. Soms heeft een ijverige
wesp wel een stuk of tien van
die versierselen mee te dragen.
En dan gaat het hem wel eens
vervelen. Met zijn voorste poten
probeert hij dan het zaakje er
af te poetsen, maar dat valt nog
niet mee, want die kleefstof is
erg taai.
Langs enkele paden vinden wij
nog een zeer merkwaardige
plant, die alleen in donkere
dennen- en beukenbossen groeit
en dan nog lang niet overal.
Het is het Stofzaad. zo genoemd
naar de uiterst fijne zaden,
waarvan er volgens betrouw
bare lieden meer dan 300.000 in
een gram gaan. De helë plant
bestaat slechts uit een bleek
gele beschubde stengel met een
knikkende tros bloemen van de
zelfde kleur. Dergelijke plan
ten zonder een spoor van groen
hebben een slechte reputatie.
In de meeste gevallen zijn het
parasieten, die ten koste van
andere planten leven. De brem
rapen, die wii op walstro en
klaver Vinden, zijn daar ook
voorbeelden van. Het stofzaad,
dat wij steeds onder dennen en
beuken vinden, blijkt toch niet
ten koste van deze bomen te
leven, maar zijn voedsel te ont
trekken aan het dichte weefsel
van zwamdraden en .schimmels,
dat in de onderdste lagen van
halfvergane naalden en blade
ren gevonden wordt.
JAC. VIERGEVER, geven.
Voor zwemmers
Wees altijd voorzichtig in zee.
Ook goede zwemmers kunnen in
moeilijkheden geraken.
Ga nimmer, wanneer een sterke
landwind waait, alléén op een
onbewaakt gedeelte van ’t strand
zwemmen.
Mocht U in een muistroom te
recht komen, laat U dan rustig
zwemmend of drijvend door de
stroom meevoeren. U komt dan
spoedig in rustiger water. Nu
kunt U via banken en zwinnen
naar de kant terug zwemmen.
Tracht niet op een vooraf be
paald punt aan land te komen;
regel uw richting naar wind en
stroom. Deze zijn onbetwist
sterker dan U.
Vertrouw niet uitsluitend op uw
zwemkunst en bedenk dat een al
te groot zelfvertrouwen niet al
leen uw eigen leven doch ook
dat van uw redders in gevaar
kan brengen. Laat daarom valse
schaamte U er niet van weer
houden de aandacht te trekken,
wanneer U ook maar even het
gevoel hebt de situatie niet meer
meester te zijn.
Doe ook uw voordeel met de
regels die voor baders gelden.
men eigenlijk véél betere ver
wachtingen van een andere den,
de zeeden, die in zuidelijker
landen aan de kust groeit. Maar
bij ons kon deze den slecht aar
den. Onze winters bleken voor
hem toch te koud, en velen vro
ren dood. Er staat dan ook maar
een heel enkele zeeden, en dat
is eigenlijk wel jammer, want
daaraan groeien juist de groot
ste en mooiste dennenappels.
Maar al zijn zij dan nu niet zo
mooi, toch liggen er genoeg. Bij
de meesten staan de schubben
wijd uiteen, tenminste als het
droog weer is. Bij regen sluiten
zij zich. Om die eigenschap
werden zij vroeger wel eens als
weervoorspeller gebruikt. Het
was heel eenvoudig, appeltje
open: mooi weer; appeltje dicht
regen. De voorspellingen waren
wel niet altijd betrouwbaar,
maar daar hebben meer weer-
profeten mee te kampen. In zo’n
dennenappel zitten onder de
schubben de zaden verborgen.
Onder elke sdhub twee kléine
ronde zaden met een vliezig
vleugeltje. Wanneer op droge,
zonnige dagen de schubben
opengaan, véllen de zaden er
uit en neemt de wind hen mee.
Net als bij de bekende vleugel-
zaden van de esdoorn, die wij
ook nog al eens in het duin
tegenkomen.
Onder de dennen groeit niet erg
veel. De dichte kruinen laten
maar weinig licht door, zodat
het voor de meeste planten te
donker is. De paddenstoelen
voelen er zich nog het beste
thuis, maar die komen pas te
gen de herfst in grote getale te
voorschijn. Langs de paden,
waar het lichter is, komen wij
weer wel planten tegen. Daar
zien wij op vete plaatsen rozet
ten van brede groene bladeren,
waaruit een lange bloemtros
met paarse bloemen. Dat zijn
de wespenorchnissen. Het zijn
verwanten van de beroemde
Voor baders en zwemmers Als U, op een zandbank staand
Baad of zwem bij voorkeur op het water ziet stijgen, steek dan
het bewaakte deel van ’t strand.
Overtuig U vóór het baden of
zwemmen van de aard van het
strand, de stroom en de wind
richting. Laat U indien U met
de situatie onbekend bent of
daaromtrent in twijfel verkeert
voorlichten.
Ziet U anderen in moeilijkheden
maak dan waar mogelijk liefst
in samenwerking met deskundi
gen gebruik van de reddings
middelen, die op menig strand-
gedeelte aanwezig zijn (lijnen,
reddingsstokken, e.d.).
Ga niet te water korte tijd na
een maaltijd of als uw lichaam
bezweet is.
Laat kinderen nooit zonder
toezicht van een volwassene ba
den of zwemmen.
Voor baders (niet-zwemmers)
Baad nooit vlak bij of van
strandhoofden, havenpieren of
andere obstakels af. Bewaar een
ruime afstand (op zijn minst 40
meter).
Ga bij enigszins krachtige bran
ding zeker niet verder dan tot
de heupen in het water. Let op
kuilen in de zeebodem. Ga, wan
neer de wind van land af waait,
niet verder dan tot het middel
in zee; de zeewaarts gerichte
bovenstroom bemoeilijkt de te
rugkeer. Bij deze wind kan het
spelen met drijvende voorwer
pen (bijvoorbeeld autobanden,
luchtbedden, ballen e.d.) door ’t
afdrijven levensgevaarlijk zijn
voor de spelers.
Vóór de kust liggen, althans
waar de duinen zijn, gewoonlijk
twee tot vier zandbanken. De
geulen tussen die banken en
evenwijdig aan de kustlijn lo
pende, noemt men zwinnen. De
banken zijn op - onregelmatige
afstanden onderbroken door de
trekgaten (muien). Zij lopen on
geveer loodrecht op de kust en
vormen de verbinding van de
zwinnen met de zee. Vermijd
deze trekgaten zóveel mogelijk,
maar vooral bij vallend tij en
aflandige wind; de zeewaarts
gerichte stroom kan daar sterk
zijn.
Bovenstaande tabel geldt
het gehele strand rond Schou-
wen’s duinstreek. Alleen houde
men met het volgende rekening:
in de eerste uren komt de vloed
van de zuidkant opzetten door
het Westgat, doch in de laatste
twee uur massaal over de ban
ken en in de Oosterschelde en
’t Brouwershavense Gat vrijwel
gelijk. Het verschil in hoogwa
ter te Westenschouwen is onge
veer 10 minuten eerder.
Gratis verspeiding te Burgh, Haamstede, Renesse, Scharendijke en Brouwershaven
