Onder de dennen
HM
Wilt U
ii# 5
richt
Hoog-
en
laag
water
Excursie
meeuwenkolonie
Autobusdiensten RTM
u Prettige vakantie
baalt U er altijd uit!
27 JUNI 1969 Nr. 3
In de komende week
De wespenorchnis
met alleman in de start-
blokken om de wind
uit het zuidwesten
te jagen, desnoods met
behulp van de Schouwse
ronde denne-appels, de berg-
brandweer en de
Amsterdamse politie.
We eisen nu weer
brandend zand
en zonnebrandolie!
JAC. VIERGEVER.
LET OP
*7
6.
Wandelpaden door het Domaniale duin- en bosgebied.
BADCOURINT
n.m.
18.48
19.37
20.29
21.24
22.16
23.08
12.35
13.34
28.
29.
30.
1.
2.
3.
4.
5.
v.m.
0.26
1.25
2.21
3.16
4.07
4.57
5.49
6.38
7.26
Laagwater
v.m,
6.18
7.10
8.02
8.52
9.44
10.37
11.33
0.03
0.59
28 juni-6 juli 1969
Hoogwater
n.m.
12.59
13.58
14.55
15.48
16.37
17.28
18.19
19.05
19.50
stengel met een knikkende tros
bloemen van dezelfde kleur,
spoor van groen, hebben een
slechte reputatie. In de meeste
gevallen zijn het parasieten, die
ten koste van andere planten
leven. De bremrapen, die wij op
walstro en klaver vinden, zijn
daar ook voorbeelden van. Het
stofzaad. dat wij steeds onder
dennen en beuken vinden, blijkt
toch niet ten koste van deze bo
men te leven, maar zijn voedsel
te onttrekken aan het dichte
weefsel van zwamdraden en
schimmels, dat in de onderste
lagen van halfvergane naalden
en bladeren gevonden wordt.
die versierselen mee te dragen.
En dan gaat het hem wel eens
vervelen. Met zijn voorste poten
probeert hij dan het zaakje er
af te poetsen, maar dat valt nog
niet mee, want die kleefstof is
erg taai.
Stofzaad
Langs enkele paden vinden wij
nog een zeer merkwaardige
plant, die alleen in donkere
denne- en beukebossen groeit en
dan nog lang niet overal. Het is
het stofzaad, zo genoemd naar
de uiterst fijne zaden, waarvan
er volgens betrouwbare lieden
meer dan 300.000 in een gram
gaan. De hele plant bestaat uit
slechts een bleek-gele beschubde
De Vogelwacht „Schouwen-Dui-
veland” organiseert op de dins
dag- en vrijdagavonden om 7.00
uur, te beginnen bij het pomp
station „De Blinkert” te Haam
stede (eindpunt A. van der
Weijdeweg), excursies naar de
zilvermeeuw-broedplaatsen in
de duinen van het Rijksdomein.
Op één plaats wordt het broeden
van deze vogels nog toegelaten.
De excursies staan onder leiding
van ervaren natuurgidsen van
de Vogelwacht „Schouwen-Dui-
veland”. De hiervoor benodigde
deelnemerskaarten kunnen ver
kregen worden bij de V.V.V.-
kantoren te Haamstede en te
Renesse. In de volgende weken
zijn ook de dinsdagavonden uit
gekozen voor de excursies die
een aanvang nemen bij het
Pompstation aan het einde van
de Adriaan v. d. Weijdeweg.
Onder de dennen groeit niet erg
veel. De dichte kruinen laten
maar weinig licht door, zodat
het voor de meeste planten te
donker is. De paddestoelen voe
len er zich nog het beste thuis,
maar die komen pas tegen de
herfst in grote getale tevoor
schijn. Langs de paden, waar het
lichter is, komen wij weer wel
planten tegen. Daar zien wij op
vele plaatsen rozetten van brede
groene bladeren, waaruit een
lange bloemtros met paarse bloe
men. Dat zijn de wespenorchnis-
sen. Het zijn verwanten van de
beroemde dure orchideeën uit de
bloemenwinkels. En dat is hun
bij nadere beschouwing ook wel
aan te zien. Wij vinden er de
zelfde vormen in terug, maar
eenvoudiger van kleur en uit
voering. Gelukkig zijp tegen
woordig de konijnen niet meer
zo talrijk als vroeger, want die
hebben de onhebbelijke ge
woonte om de knoppen van de
wespenorchnissen op te eten.
Dan vonden we alleen maar af
gebeten lege stengels. Dat was
echt geen gezicht. Zoals de naam
doet vermoeden, worden deze
bloemen graag door wespen be
zocht. Het is een bijzonder aar
dig werk zo’n bezoeker aan het
werk te zien. De wesp strijkt dan
neer op de brede lip van de
bloem en steekt zijn kop diep in
het hontngbakje. Daarbij raakt
hij precies de plaats waar het
stuifmeel zit. Bij orchideeën be
staat dat uit een tweetal klomp
jes op kleverige steeltjes. Als de
wesp zich terugtrekt blijven die
op zijn kop plakken. Het is net
of hij een paar kleine horentjes
gekregen heeft. Bij de volgende
bloem strijken deze horentjes
langs de kleverige stempel en zo
komt dat stuifmeel ter bestem
der plaatse. Inmiddels heeft hij
er dan weer een stel bij gekre
gen. Soms heeft een ijverige
wesp wel een stuk of tien van
nog béter tegen de wind be
stand zijn.
Toen men honderd jaar geleden
1 de eerste proeven met het aan
leggen van dennenbossen in de
duinen nam, had men eigenlijk
veel betere verwachtingen van
een andere den, de zeeden, die
in zuidelijker landen aan de kust
groeit. Maar bij ons kon deze
den slecht aarden. Onze winters
bleken voor hem toch te koud
en vele vroren dood. Er staat
dan ook maar een heel enkele
zeeden en dat is eigenlijk wel
jammer, want daaraan groeien
juist de grootste en mooiste
denne-appels. Maar al zijn zij
dan nu niet zo mooi, toch liggen
er genoeg. Bij de meesten staan
de schubben wijd uiteen, ten
minste als het droog weer is. Bij
regen sluiten zij zich. Om die
eigenschap werden zij vroeger
wel eens als weervoorspeller ge
bruikt. Het was heel eenvoudig:
appeltje open mooi weer; ap
peltje dicht regen. De voorspel
lingen waren wel niet altijd be
trouwbaar, maar daar hebben
meer weerprofeten mee te kam
pen.
In zo’n denne-appel zitten onder
de schubben de zaden verborgen.
Onder elke schub twee kleine
ronde zaden met een vliezig
vleugeltje. Wanneer op droge,
zonnige dagen de schubben
opengaan, vallen de zaden er
uit en neemt de wind hen mee.
Net als bij de bekende vleugel-
zaden van de esdoorn, die wij
toch nog al eens in het duin
tegenkomen.
Gratis verspreiding te Burgh, Haamstede, Renesse, Scharendijke en Brouwershaven
Wanneer aan de haven van I
§urghsluis het stormsein uit- i dennen uit het hooggebergte, die
hangt en de golven bruisend en
schuimend over het strand uit
rollen, levert de zee een mach
tig boeiend schouwspel, maar
het stuivende zand doet toch al
gauw naar wat luwte verlangen, j
Op zulke dagen is het goed toe
ven tussen de ruisende dennen
van de domeinbossen.
Zo op het eerste gezicht lijken
die bossen erg eentonig. Steeds
maar keurige rechte lijnen den
nen, helling op, helling af. Een
dikke laag dorre naalden bedekt
er de grond, waaruit slechts hier
en daar een spichtig struikje óp
schiet. M5ar hebt u al gezien
dat die dorre naalden altijd twee
aan twee bij elkaar zitten? Dat
is het typische kenmerk waar
aan de naalden van dennen al
tijd te herkennen zijn. Bij de I
„denneboom”, die u als kerst
boom in huis had. stonden die j
naalden ieder apart en zij wa-
ren bovendien veel korter. Maar
dat was dan ook geen echte
denneboom, maar een spar. Maar
hier zijn het allemaal echteden
nen en om precies te zijn: zwarte
dennen. Toch zijn er wel ver
schillen te ontdekken. De meeste
dragen rechte scherpe naalden,
die echt een beetje kunnen prik
ken. Dat zijn dan Oostenrijkse
dennen. Andere hebben zachtere
naalden, die bovendien vaak wat
krullerig zijn. Hun land van oor
sprong ligt in de bergen van Cor-
iska en daarom worden zij ook
Corsikaanse dénnen genoemd.
En op enkele hellingen ontmoe
ten wij lagere struikachtige den
nen met korte naalden en kleine
De autobusdiensten van de N.V.
Rotterdamse Tramweg Maat
schappij worden, met uitzonde
ring van de T.D.E.-diensten en
de stranddienst, nog steeds uit
gevoerd als aangegeven in de
dienstregeling van 26 mei 1968.
De stranddienst is opgeheven.
De T.D.E.-diensten zijn uitge
breid en gewijzigd.
Vraagt aan de stations wijzi-
gingsblad nr. 2.
Met de openstelling van de Hei-
nenoordtunnel op 23 juli a.s.
gaat een geheel gewijzigde
dienstregeling in.
Wilt u lekker eten, uw fris
drankje of kopje koffie gebrui
ken, een boottocht maken langs
de Zeeuwse kust, de Deltawer
ken van nabij bekijken of fijn
alleen of gezamenlijk een hen
geltje uitgooien, musea bezoe
ken, een stukje grond of een
huisje kopen, paardrijden, ge
nieten van cabaret of een gezel
lige dansavond, geld wisselen
of.... och, noemt u maar op,
het staat allemaal in de adver
tenties in deze badcourant
waaruit u een keus kunt maken.
<4^
',v
