De geschiedkundige beschrijving van Tolen.
BINNENLAND.
Van onze berichtgevers.
van hem maakt. Als het honderde malen hoort
dat hij een domkop is, dan gaat hij het zelf
geloovcn en als hij bij herhaling naar het hoofd
krijgt dat hij een schoft, een vlegel is, dan gaat
hij al licht denken, dat het zoowel wezen zal en
leerzaamheid en braafheid verdwijnen; hij is im
mers toch dom en slecht. De verbeelding werkt
krachtig, ik heb zelfs eens van iemand gehoord,
die geloofde dat hij ziek was, omdat zoovcien
het hem zeiden.
En als dan een kind eindelijk werkelijk een
domkop of deugniet geworden is, aan wien dan
de schuld?
Vervolg INHOUD,
Eilips II staat de verhooging van onderschei
dene accijnzen toe tot tegemoetkoming der „zeer
oude en vervallen stad/' anno 1556.
De stad komt in moeilijkheden door de in
voering der nieuwe bisdommen. Tolen, Schaker-
loo en Vosmeer waren altijd gesteld geweest
onder den Bisschop van Luik; nu komen ook
deze plaatsen aan het Bisdom Middelburg, over
hetwelk Nicolaas de Costro kerkelijk gezag voert.
De Bisschop van Middelburg zendt een „Eer-
waerdicheyts Gecommitteerde" om met den Ma
gistraat en de kerkbesturen in overleg te treden.
De Bisschop erkent Tolens goed recht, en
verklaart alle „poincten, artikelen, privilegiën,
usantiën en concordaten, onverbreecklijk", anno
1563.
Tolen eene versterkte plaats, ontvangt op 25
April 1572 vast garnizoen onder den Spaanschen
overste Mondragon.
Eilips II staat het heffen van een geschot
van 4« Grooten per Gemet toe, over al de Ge
meten van het Eiland', tot voorziening in het
onderhoud der troepen.
De stad wordt versterkt. De Magistraat deelt
Eilips II mede, dat de finantiën zijn uitgeput,
en verlangt dat het plattelanti zal opbrengen
een geschot van 8 Grooten per Gemet, hetgeen
wordt toegestaan.
Groote nood waarin de stad door het onder
houd der troepen gekomen is.
De Magistraat stelt aan Alva voor, om alle
tilbare goederen der burgers te verkoopen, en
de opbrengst daarvan onder de soldaten te ver-
deelen, doch alsdan verder van den last der
troepen ontslagen te zijn.
De soldaten maken zich hij de burgers bij
zonder gehaat. Zij worden niet meer als de
„helpers," maar als de „bittere vijanden" van
het volk aangemerkt. Velen verlangen naar
eene „invasie der Geuzen of Rebellen."
Er zijn Sectarissen in de Stad.
Prins Willem I beproeft een aanslag op de
stad onder Jhr. Arend van Dorp, gouverneur
van Zierikzee. Deze komt 's nachts 8 Novem
ber 1573 voor de stad, remt met een 40tal
zijner manschappen de Waterpoort open, doodt
eenige soldaten van de wacht, doch wordt na
éen bloedig gevecht in de Brugstraat met achter
lating van vele dooden, teruggedreven.
Door den druk der lasten verlaat de helft,
der bevolking de stadvelen komen tengevolge
van kommer en gebrek om het leven; de sol
daten breken de huizen af ter bekoming van
brandstof, terwijl negen en dertig woningen
worden gesloopt voor de uitbreiding der stads
werken.
De veerpont wordt door de Spaansche troepen
in beslag genomen tot overzetting van soldaten
voor St. Maartensdijk en St. Annaland, anno 1576.
De Magistraat stelt Cornelis Leijnsz., als gids
ter beschikking van de Spaansche troepen, be
stemd voor St. Annaland en Schouwen.
De Rebellen of Geuzen op het eiland gelegerd,
Erans zich niet meer bedwingen, stootte een
der beambten opzij, en riep: ^gij zult mijn eigeu-
dom niet aanraken".
Op een gegeven sein traden bijna onmiddel
lijk eenige politiedienaars, die voor het huis ge
staan hadden, de kamer binnen en omringden
Erans, eer hij den tijd had van dien nieuwen
schrik te bekomen.
vVVij hebben uw weigering voorzien," zeide
spottend de beambte, zijn voorgenomen werk
rustig vervolgende. „Over eenige dagen zult
ge wel meer vernemen."
Toen de lessenaar goed verzegeld was, en het
slot alzoo versperd, verlieten de beambten het huis.
Nu bleef Erans alleen, half zinneloos van het
gewichtige wat geschied was. Hij kon maar
niet begrijpen door wien deze beambten gezon
den waren en wien hem anders van schuld kon
verdenken dan zijn zwager die dit dan ook ze
ker deed, om zich te wreken. Maar hoe had
Eduard zoo iets van de rechters gedaan gekre
gen, hij, die zelf door van Rossen beschuldigd
was van de diefstal der effecten hoe durfde hij
zijn zwagen aanklagen 't was ongehoord.
schieten de Molens in brand. Zij steken den
zeedijk van Schakerloo door, trachten ook den
Molen op den stadswal in brand te schieten,
doch deze wordt door den Magistraat nog in
tijds verplaatst naar het groote bolwerk bij de
Binnenstoof.
De kerk en de toren van Schakerloo wordt
in brand geschoten, tegelijk met vele andere
gebouwen. Ook de Molen aldaar brandt af', 1576.
Groote blijdschap in de stad, de Spaansche
bezetting vertrekt.
De uitslag der op 2 dezer gehouden her
stemming voor leden van den gemeenteraad is
van onderstaande gemeenten als volgt
IERSEKE. Ingeleverd 120 biljetten, waarvan
3 van onwaarde. Gekozen de heer D. Schipper
met 71 st. Op den heer Joos Sandee Jz. wer
den 46 st. uitgehracht.
OUD VOSMEER. Uitgebracht 92 geldige
stemmen. De heer M. K. Stoutjesdijk, aftredend
lid, verkreeg 65 stemmen, de heer E. Thole-
naar 23 en de heer M. A. Douw 4 stemmen,
zoodat de eerste herkozen is.
POORTVLIET. Uitgebracht 66 stemmen.
Gekozen de hr. A, Quaak, met 38 st.de hr.
P. J. v. d. Bel verkreeg 28 st.
SCHERPENISSE. Uitgebracht 83 stemmen.
De hr. J. Hage, Wz., aftredend lid, verkreeg
56, de hr. J. Duinhouwer Dz. 37, de hr. Q.
Hage 34 en de hr. M. Vos 27 st. De heer
J. Hage Wz. is alzoo herkozen en de heer
J. Duinhouwer gekozen.
THOLEN. Uitgebracht 136 stemmen, waar
van 3 in blanco. Gekozen Dr. J. M. Boom,
met 75 st. De heer W. E. J. Wagtho ver
kreeg 58 stemmen,
In de St. Ct. zijn opgenomen de statuten van
de vereeniging tot stichting en instandhouding
van «Scholen mét den Bijbel" te Tholen en
omstreken, te Tholen.
Haar grondslag is het eeuwig, onveranderlijk
Woord van God.
Haar beginsel is, dat de volksopvoeding en
het volksonderwijs geheel in overeenstemming
moet zijn met de in deu Bijbel geopenbaardea
wil van God. Midd. crt.
Door Gedep. Staten van Zeeland is, met in
trekking van een vroeger genomen besluit, be
paald dat de verkiezing van een lid der pro
vinciale staten, ter vervanging van jonkheer J.
L. de Jonge, in het hoofdkiesdistrict Goes zal
plaats hebben op Woensdag 24 Augustus 1 Ö>>7
en de herstemming zoo noodig Woens
dag 7 September daaraanvolgende.
In de Dinsdag te Stavenisse gehouden raads
zitting werden de geloofsbrieven van de onlangs
gekozen leden onderzocht. In de eerste plaats
werden de ingeleverde stembriefjes herzienwaar
bij bleek dat 72 biljetten ingeleverd waren,
waarvan 1 in blauco was en 36 de volstrekte
meerderheid van stemmen bedroeg.
Nu was er onder de briefjes een waarop de
naam M. Luijk stond. Den candidaat M. van
Luijk waren 36 stemmen toegekend; doch aan
gezien in de gemeente Stavenisse ook een in
gezetene is die M. Luijk heet, besloot de raad
dat de bedoelde stem niet aan M. van Luijk
kan worden toegekend, en deze dus de vol
strekte meerderheid niet heeft verkregen.
Onder nadere goedkeuring van ged. staten is
door den raad goedgevonden over te gaan tot
een herstemming tusschen het aftredend, lid J.
In zijn woede wilde hij de verbindselen van
den lessenaar vaneen scheuren, om zijn geheime
laden te kunnen doorzoeken en te ledigen.
Reeds strekte hij de handen er naar uit, reeds
haddeu de vingers de nog niet afgekoelde zegels
aangeraakt, toen hij plotseling als door een
toovermacht teruggehouden werd, 't was als zag
hij zijn vrouw voor zich, met opgeheven vin
ger, als in den nacht toen zij hem bespied had,
terwijl hij bezig was, de gestolen effecten te
bergen. Doch spoedig herstelde hij zich, hoe
dwaas om aan een geest te gelooven, zijn vrouw
werd immers in het gesticht bewaakt, als een
gevangene, niemand werd bij haar toegelaten,
niemand sprak met haar, en mocht ze mis
schien al eens iets zeggen men zou dit toch
als de taal van een krankzinnige beschouwen.
«Zij teert weg, als sneeuw voor de zon," had
de dokter hem voor eenige dagen gezegd en bij
die gedachte ging een rilling door zijn leden,
maar toch het kon niet anders, hij kon die ou-
schuldige oogen niet voor zich zien hij kon het
verwijt dat uit die oogen sprak niet verdragen
en daarom moest zij onschadelijk gemaakt wor
de Rijke, die 34 stemmen en M. van Luik,
die dus 35 stemmen behaald heeft.
De geloofsbrieven van de heeren C. Dorst en
C. Steendijk werden goedgekeurd. Midd. Ct.
Te Kruiningen en Ilansweert circuleert een
adres aan Z. M. den koning om voor de be
trekking van burgemeester een inwoner te willen
benoemen.
ST. ANNALAND. Algemeen klaagt men
hier over het doorgroeien der vroege aardappelen
waardoor de qualiteit natnurlijk niet betert.
In vele tuinen is men reeds bezig ze te rooien,
omdat men bevreesd is dat het doorgroeien
veel zal verergeren, wanneer er flink regen komt.
De late staan nog goed te velde, terwijl de
ziekte zich niet vertoont.
Een tiental zaaddorschers zijn in de af-
geloopen week uit de provincie Zuid-Holland
naar huis gekomen, omdat het vooruitzicht om
goed loon te verdienen, niet gunstig was.
Jammer dat de uitkomst niet anders is, velen
zouden anders daardoor zeer gebaat zijn.
In de vergadering van aandeelhouders
der Meestoof: de Eensgezindheid, den 2en dezer
alhier gehouden, werd door den waarnemenden
boekhouder den heer W. Pape, rekening en
verantwoording gedaan van zijn beheer over de
teelt 1886. Uit deze rekening die met alge-
meene stemmen werd goedgekeurd, bleek, dat
was ontvangen goed slot vorige dienst f1382,54.
Aan reed huur f32 33,56 Vadiverse ontv. f127,50.
Samen f4743,601/* en uitgaven aan belastingen
f 103,57, brandstoffen f552,80, aan het werk
volk f 1 099,21 Va. aan de ambachtslui voor onder
houd der fabriek f 205,70, aankoop nieuw Eest
kleed, enz. f326,20. Andere uitgavenadmini
stratiekosten, enz. f246,15, samen f2533,84.
De rekening si uit alzoo met een goed slot van
f2209,761/*, waarvan een gedeelte aan aandeel
houders is uitgekeerd.
IERSEKE. Een orgeldraaier in een gewoon
werkmanspak met eene gezellin in de gewone
Zuidbevelaudsche kleederdracht is zeker geen
alledaagsch verschijnsel. Heden kon men dit
hier waarnemen. De bedoelde personen waren
uit Kruiningen afkomstig.
Ik kan niet zeggen, dat het aangenaam aan
deed, doch lot verontschuldiging van den man
kan aangevoerd worden, dat hij een gebrek aan
de rechterhand heeft.
Naar wij vernemen heeft de kerkeraad der
Chr. Ger. gemeente alhier een verzoekschrift
aan den Raad ingediend om de kermis af te schaf
fen. Dit jaar zou men tevreden zijn, indien de
Maandag er afgetrokken werd.
KAPELLE. J.l. Zaterdag hield de hand
boogschutterij «de Pauw" te Biezelinge hare
jaarlijksche koningschieting. Na een hardnekki-
gen strijd werd overwinnaar de heer P. W.
Schipper met, 13 losse vogels.
Nadat reeds lang besloten was om op 15 Augs.
a.s. een concours te geven, werd in de verga
dering van jl. Zaterdag bepaald, dat dit op den
vasten vogel zijn zou, en daarvoor uit te loven
vijftig gulden, verdeeld als volgt: 25 gulden op
den hoofd vogel, 10 gulden op iederen zij vogel
en f 2.50 op ieder der kallen van de onderste
lat. Tevens looft de hospes vijf gulden uit voor
dot gezelschap van minstens zes, hetwelk het
grootste aantal leden vertegenwoordigen zal. In
dezelfde vergadering werd herbenoemd tot
hoofdman de heer M. Nieuwenhuyze en benoemd
tot secretaris de beer Schrier, welke beide zich
die benoeming lieten welgevallen.
den, hij kon niet anders handelen, want hij
wist dat zij hem niet sparen zou.
En Eduard, hoe zou hij juichen als .straks
die lessenaar geopend en zijn onschuld bewe
zen werd, door de effecten, die er in geborgen
waren door hem, Frans van Rossen.
Wat zou hij moeten zeggen indien hem ge
vraagd werd hoe die papieren in zijn lessenaar
kwamen. Hoe zou hij zich uit dien benar
den toestand redden?"
Nog eens strekte hij de handen uit om de
zegels te verbreken maar weer hield een ver
schrikkelijke gedachte den opgeheven arm terug.
Als hij die koorden losmaakte, dan bekende hij
daardoor reeds zijn misdaad
Hij deinsde terug zonder zijn blik van den
lessenaar af te wenden.
Hij kon, hij durfde het niet wagen. De
schat in de geheime lade was aan zijn oog ont
trokken, anderen zouden dien vinden en alles
zou openbaar worden
En bij die laatste gedachte een gil uitstoo-
tende, zakte hij bewusteloos ineen.
Wordt vervolgd.
