IERSEKSCHE EN
TH00LSCHE COURANT
2048
Vrijdag 4 Juli 1924.
Veertigste jaargang
Firma J. NI. C. POT Tholen
Telef. Interc. no. 16.
B
Sa
Wijziging Leerplichtwet en
Lager Onderwijswet.
'sLands financiën.
Bij Huidjeuk en ook bij Muggenbeten geeft het inwrijven met PUR0L dadelijk
verlichting. Bij Apoth. en Drogisten. 31676
Dit blad verschijnt eiken Vrijdagavond,
rgs per kwartaal f 0,80 met Geïllustreerd Zondagsblad f 1,87B, franco
ut f L.Ö5 10 rt. disp, kosten,
UITGAVE
Adverteutiën van 1 tot 4 regeli 75 cents; iedere regel meer 171/, cents.
Grootte der letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
PUBLICATIËN.
tr aljemeene kennis wordt gebracht, dat de
rslgsten voor de afdeel ing Groot- en Klein
|jf der Kamer van Koophandel en Fabrieken
VYestelgk Noord-Brabant van 1 Juli tot en met
uli ter inzage liggen op het Borean der Kamer,
pingel 4, Breda en voor coover betreft de kiezers
Ie gemeente woonachtig, op de Secretarie dezer
eente. Tot en met 14 Joli a.i. kan een ieder
elering van de Kiezerslijst vragen, op grond, dat
lf of een ander in strijd met de wet daarop voor-
of verkeerd is geplaatst. Dit verzoek moet io
voud worden ingediend bg het Bureau der
er, Seeligsingel 4, Breda. Ieder verzoek om
«tering en de hierop genomen beslissing der
er worden ter inzage gelegd op het Bureau der
er cn ter Secretarie der gemeente, waarin ge-
gd is de handelszaak, waarbij degene, wien het
oek betreft, betrokken is.
tolen, den 1 Jali 1924.
20
lorgemeester en Wethouders van Tholen brengen
algemeene kennis
at de brandweerafdeeling 1 waarvan de materialen-
[plaats op het Kerkplein is, en de brandweeraf-
ing II, omvattende Schakerloo ens., ongewijzigd
gebleven
at uit de manichappen van de voormalige afdee-
III eeo nieuwe afdeeling III gevormd is en dat
personeel daarvan aangewezen is voor bediening
bet materiaal, dat op de waterleiding past
at het personeel, toegewezen aan aldeeling 111
ivan bericht ontvangt
at overcompleet personeel van de spuiten III
IV bg het reservepersoneel gebracht wordt
at het reservepersoneel geen dienst bg de brand-
doet tot het weder eene aanstelling ontvangt,
'holen, den 1 Juli 1924. 18
143
zijn nn het aantal van 48 leerlingen per klasse
niet gering is.
De ten dezen gemaakte opmerking dat de
bepaling betreffende de 48 leerlingen per onder
wijzer door bijzondere scholen van een bepaalde
richting kan worden ontdoken door splitsing in
kleine schooltjes, is daarom niet juist, omdat
art. 64 der wet van 16 Febr. 1928 daartegen
waakt.
)e bezuiniging die aan dit ontwerp ten grond-
ligt, werkt negatief omdat de goede vruchten
bet onderwijs warden verminderd. De mi-
;er, beweerden tal van leden in de afdee-
;en, bezuinigt te haastig en te veel, veel
|er in verhouding dan andere departementen
iiuinigen. Waar nn wel te bezuinigen valt,
irdt dit niet gedaan de opleiding der onder-
jjzers namelijk is veel te kostbaar. De te he
chten bezuiniging wordt ook verkregen door
afscbniving van kosten op de gemeenten
denke slechts aan de zoo zeer gewraakte
gluten der leerliDgen die eldera van booger
ereijs gebruik maken en tot zeer aanzienlijke
—ragen op de gemeenten worden afgewenteld.
H Men meent dat de bezuiniging niet zoo groot
zijn als de minister zich voorstelt omdat de
rverplicbting voor bet zevende leerjaar wel
31 Dec. 1929 is afgeschaft, maar door de
irgestelde redactie vao het 3e en 4e lid van
3 der Leerplichtwet voor ongeveer de belft
kinderen weer wordt ingevoerd.
Ook werd er op gewezen dat om de geraamde
uiniging van 29 millioen te bereiken het
ital onderwijzers in vijf jaar moet terogloopen
n 38000 tot 26000. De bezoinigiug kan
tbalve eerst tot volle ontplooiing komen na
vijf jaren, doch dit wetsontwerp blijft slechts
f jaar gelden, zoodat de voorgespiegelde he
iliging niet tot vollen omvang kao komen.
De vraag is geopperd wat er van de beeuini-
jg terecht moet komen, als de maatregelen
toe slechts tijdelijk bedoeld zijn.
Van andere zijde oordeelde men dat de mi-
iter dit ontwerp noodgedwongen had ingediend,
mmigen wenschteo dat definitief van het ze-
ode leerjaar zon worden afgezien in verband
cl eene verhoogiug van den toelatiDgsleeftijd.
De minister betreurde het, dat sommige leden
n bet ontwerp hnnne goedkeuring niet konden
3' chten, daar hij zich toch bereid getoond heeft
l overleg omtrent de vraag hoe de bezuiniging
de kosten van het lager onderwijs te ver-
ijgen is.
Het verwijt dat de wet eenvoudig door de
chtscbe aan de linkscbe wordt opgelegd, acht
minister niet billijk, evenmin dat hij te snel
te gemakkelijk van inzicht verandert, hetgeen
3 reeds vroeger bij de gedaebtenwisseliug in
Tweede Kamer beeft weerlegd.
Vo.r de enkele bewering dat dit ontwerp de
rlangde bezninigiog niet zal brengen is een
ipaald bewijs noodig. Evenmin is het duidelijk
urop de meening berust dat te weinig bezui-
igd wordt op de opleiding van de onderwijzers.
De onderwerpelijke maatregelen zullen welis-
>ar eenigszins van invloed zijn op de resultaten
6f ui het onderwijs, maar dat het hierdoor der-
,0! ate achteruit zou gaan dat de bezuiniging te
uur is gekocht, kau de minister niet toegeven.
Bezuiniging waardoor de pacificatie zou worden
19 uigetait, kan van hem.niet worden verwacht
zal evenmin ingaan op het denkbeeld dat
ile onderwijs bijzonder onderwijs moet worden.
- Ten aanzien van het aautal leerlingen per
liase ontveinst hij zich niet dat er een ernstig
Tip zal moeten worden gedaan op de krachten
hen die bij het lager onderwijs werkzaam
Niet alleen om het hoogst moderoe, maar ook
uit het oogpuut van het interne der zaak, was
de rede die minister Golijn heeft gehouden zeer
interessant.
In de microfoon van de Nederlandsche sein-
toestelleufabriek te Hilversum, «prak de minister
van financiën over den toestaud der geldmiddelen
van ods land.
Behalve dat hierbij geen interrupties de rede
onderbraken en geen debat plaats vond, had ze
bovendien dit voordeel dat ééne rede voor allen
gold en dus, ondanks de zelfde stof die be
handeld zou worden, en toch afwijkingen kunnen
plaats heoben, absoluut één van gedachte was.
Allereerst gaf de heer Colijn een overzicht
van den finananciëeleu toestand hoe die was,
hoe deze thans is en hoe die worden zal.
Bij zijn optreden als minister was er een te
kort van 105 millioen. In drie weken tijds
moest het financiëele vraagstuk onder de oogeu
worden gezien. Men kwam tot een becijfering
van 140 millioen te kort, hetgeen later is terug
gebracht tot 130 millioen.
Er moest worden ingegrepen oaar een bepaald
plan.
Het onmiddellijk bezwaar was dat bij de
meeste menschen een cijfer van 130 millioen
buiten het begripsvermogen valt.
En moest, worden gezocht jnaar inkrimping
van uitgaven langs den weg van versobering
in de Staatsuitgaven.
Ds post van ambtelijke salarissen was exborbi-
tant hoogeen bedrag van 210 millioen per
jaar is een cijfer dat inderdaad niet kan worden
gehandhaafd. In aanmerking nemende dat die
salarissen wareu vastgesteld in eeo tijd van de
BUITENLAND.
Onmiskenbaar waait er op eens een andere
wind over Europa. Het is nü tieo jaren geleden
dat de moord op Aartshertog Ferdinand de lont
is geweest die iu het buskruit gestoken, de
wereld in voor en vlam zette.
Tot op dit oogenblik is men nog niet ont
komen aan de diepgaande gevolgen van die
roekelooze daad.
De wereld zacht onder de geslagen wonden
van het afgrijselijk gebeuren, dat men voor on
mogelijk hield.
Nadat nu sinds het laatst van 1918 de wapen
stilstand gesloten is, is de wereld alle» behalve
tot vrede, tot rost gekomen.
De woeling der geesten binnenlands en de
gisting der geesten in het algemeen hebben de
rust niet kunnen hergeveD, die men noodig had
en nog noodig is om op verhaal te komen,
doch zelfs de pogingen om terogkeer tot nor
male toestanden te komen, verhinderde.
De opvolgeude regeeringeo in Frankrijk en
Engeland verwekten de illusies dat zij in staat
waren om de wonden waaruit geheel Earopa
bloedde, te heelen, maar verder dan een opge
wekte verwachting is het niet gekomen.
De groote massa, die zich telkens bedrogen
waande uitgekomen te zijn, deed door een stem
bus-uitspraak de regeeringen verwisselen, om te
zieu of daaruit iets goeds kon voortkomen.
Poincaré, gelijk men weet, de gezaghebbende
ia de Fransche Republiek, is tegen de algemeene
verwachting in, moeten wijken en met hem
President Millerand.
Nu Herriot zijn portefeuille heeft overgenomen,
verwacht men daarvan andere resultaten.
Dit wil uiet zeggen dat op een, twee, drie
de toestanden gansch gewijzigd zijn, dat is ua«
tuur lijk niet mogelijk, maar het is alsof Europa
al iets ruimer ademt.
Intusschen is door de geallitërden de ont-
wapeningsnota overhandigd, die in ze6r gematigde
termen is gesteld en er inderdaad op berekend
is om de gevoeligheid van Duitschland eenigszins
te ontzien.
Men verwachtte dan ook van de Daitsche
regeering eene zeer toeschietelijke houding en
hoogste conjunctuur, terwijl thansde .evensstand
aard is gedaald, dan komt men tot de slotsom
dat een nieuwe bezuinigingspost moest verschijnen,
in den vorm van salarisvermindering.
Daarbij komt nog, dat twee bedrijven parasi
teeren op de draagkracht van de Nederlandsche
belastingschuldigen dat zijn de Post en Spoorwegen.
Naast versobering in de staatsuitgaven en
vermindering der salarissen, moet ook als derde
pont het sluitend maken der begrooting van die
bedrijven in het dekkingsplan worden opgenomen.
Dit geeft een bezuiniging van 90 millioen
rest das nog 40 millioen te dekken.
Deze moesten gevonden worden uit accijns op
bier, verhooging van de invoerrechten op. thee,
rijwielbeslasting, verhooging van deu accijus op
tabak en invoerrechten.
Ofschoon op dit plan geen critiek achterwege
is gebleven, treft het 't meeat, dat niemand
andere voorstellen had.
Alleen de heer Wibout, had andere denk
beelden, maar terruggebracht van de eeu loop
graaf naai de andere, bleef er alleen een plan
tot een progressieve winstbelasting op de naam-
looze vennootschappen over.
Maar het einde was dat, in weerwil van alle
critiek, het program geleidelijk wordt toegepast bij
gebreke vau een ander plan.
De versobering van den staatsdienst die circa
40 millioen zou moeten brengen heeft monenteel
15 millioen aangewezen.
Op onderwijs is 12 milloen gevonden, al is
deze bezuiniging nog niet reëel. Samen dos 27
millioen, zoodat er nog ongeveer 13 millioen
te dekken blijft en zullen moeten gevonden
worden in militaire uitgaven. Bijna drie vierde
is er.
Als nu straks de kamers de tabakaccijns en
de verhooging der invoerrechten aannemen dan
zal de begrooting van 1925 voor den gewonen
dienst slaitend zijn.
In het belaDg van het heele Nederlandsche
Volk moet er echter op worden gerekend dat
zonder verlaging van onze directie belastingen
op geen blijvend herstel van 's lands welvaart
te rekenen is.
Daarom zal ook na het sluitend maken van de
begrooting nog naar de uiterste soberheid moeten
worden gestreefd.* Het gat is gestopt, het onheil
is afgewend, maar het schip van staat is nog
niet in veilige haven. Daarvoor is noodig dat
de kapitaalvorming niet wordt aangetast. Veel
kapitaal is voor een land een zegen en geen
ramp. De kapitaal-vorming moet dan ook gelijken
tred houden met de uitbreiding der bevolking.
van een dor Balkanstaten Roemeuië s positie
wankel zou maken in het naburige oosten.
Zoo mio te Rome als te Londen is men over
den loop der dingen in Albanië gerust. De
Albaneesche kwestie is er een geworden van
Europeesche beteekenis. De Volkenboud voor
welke instelling dit geval zal worden gebracht,
zal ervaren dat het een hoogst moeilijk en netelig
probleem is en zelfs het gettg cn het bestaan-
staansrecht van dien Bond op een zware proef
zal stellen.
BINNENLAND.
hoewel wordt toegestemd iu de ontwaping be
schouwt de regeering het toezicht der bond-
genooten eeu aanslag op de souvereiniteit van
het Duitsche rijk.
Nu noemt men dit voorbehoud der Duitschers
kleinzielig, terwijl het nu jnist eene aanleiding
zal wezen om dit toezicht maar niet als eene
formaliteit te beschouwen, die men niet als zoo
ernstig uioet opvatten, integendeel zal nu het
onderzoek volledig moeten worden uitgevoerd,
opdat op geeu enkel pant onzekerheid kan blijven
bestaan.
Als nu de binnenlandsche politiek van het
Britsche rijk weer maar niet oorzaak wordt van
eene nieuwe regeering. Wel toont Mac Donald
zich uiterst elastisch, waar hij steeds staande
blijft, ondanks zijn kabinet in het Lagerhuis
reeds zeven malen de nederlaag leed. Op ge
moedelijke wijze verklaarde de premier, dat noch
het laatste, noch de voorafgaande verdere ge
volgen zouden hebben aangezien het niet een
kwestie gold waarbij het vertrouwen in de
regeering gemoeid was.
De mentaliteit van het menschdom, die zich
in andere richtingen beweegt, is ook overgeslagen
op die der regeeringen, want het was vroeger
zoo goed als ondenkbaar dat eene regeering
wiens voorstellen niet werden goedgekeurd, zoude
zijn aangebleven.
Albanië, een der Balkaulanden, stond op het
punt een staatsvorm op vredelifevenden grondslag
te krijgen, maar die hoop heeft zich weer niet
verwezenlijkt.
Men wilde er een democratische regeering
uit de heffe des volks aan het bewind brengen,
maar de nakomelingen vau het oude feodale
regime hebben dit voornemen met wapengeweld
den kop ingedrukt.
Zoolang dit eeu onderlinge twist is, valt dit
buiten de bemoeienis van derden, maar de vlam
men van de Balkan-brandjes slaao zoo licht over
en geveu zoo gereedelijk aanleiding tot groote
gebeurtenissen.
Nu reeds verwekt het gevaar voor de onaf
hankelijkheid van Albanië een onderlinge naijver
tusschen de betrokken buurtstateu Italië, Zuid-
slavië en Griekenland, die met Argus-oogen
elkanders belangen bespieden, om zich terstond
in de Albaneesche aangelegenheden te mengen
als die van een hunner in het gedrang mocht
komen; zoo ooit dan zouden ten deze kleine oor
zaken groo.te gevolgen kunuen hebben.
Bulgarije zou wellicht in nieuwe verwikkelingen
met Zoid-Slavië kunnen geraken.
Roemeoië zou met leedwezen de Albaneesche
troebelen aanzien, terwijl een nestelen iü Albanië
Zaterdag 28 Juni jl. vergaderde de Raad
van Arbeid te Goes, o. a. tot het vaststellen
der jaarrekening over 1923.
Deze rekening sloot met een bedrag van ruim
f 128000 in uitgaaf voor de vier verzekeringen
aan den Raad ter uitvoering opgedragen.
Bij de beschouwing der jaarrekening bleek,
dat omtrent de industriëele en de landbonw-
ongevallenverzekering op zichzelf nog geen con
clusies te trekken waren in vorband met den
korten tijd gedurende welke deze bij den Raad
in uitvoering waren.
De Vrijwillige onderdomsverzekering bleek
reden tot tevredenheid te geven, daar het aantal
verzekeringen, waarbij uit de premie ook de
onkosten bestreden worden, stijgende is en do
kosten dalende.
Uit de verplichte invaliditeits- en ouderdoms-
verzekering wordt thans aan ouderdoms-, inva
liditeits-, weduwen- en weezeorenteu raim
f 130.000 's jaars uitbetaald, welk bedrag met
ongeveer f 40.U00 per jaar stijgt.
Bovendien bleek uit deze verzekering voor
genees- en heelkundige behandeling in dq, jaren
1920 tot en met 1923 ruim f 100.000 te ziju
uitgegeven. In 1923 ongeveer f 50.000, waarvan
ruim t 25.000 voor t.b.c.lijders.
In totaal wareu behandeld 242 verzekerden
waarvan 200 met gunstig resultaat.
Ondanks de toeneming der werkzaamheden
tengevolge van de bovenbedoelde geneeskundige
behandeling konden de uitgaven van jaar tot
jaar minder worden. Voornamelijk was dit een
gevolg vao doorgevoerde bezuiniging en yaQ de
samenvoeging van de vroeger ieder op zichzelf
werkende buitendiensten voorde invaliditeits-en
voor de ongevallenverzekering.
Voorts sprak de Raad zich nit voor bindend-
verklaring van de besluiten der Vereeniging vau
Raden van Arbeid.
De salarissen der ambtenaren werdeu op over
eenkomstige wijze als die der Rijksambtenaren
verminderd en de daaruit voorvloeiende vermin
dering van de begrooting van uitgaven voor het
jaar 1924 vastgesteld.
De heer Braat heeft zich tot den minister
van landbouw gewend met de vraag of 'l dezen
bekend is dat het keuren van geslachte varkeus
in vele plaatsen drie gulden per stak kost.
Daarna worden vele varkens san groote stokken
gesneden en naar andere plaatsen gezonden waar
berkenringskosteu moeten wordeu betaald, in
sommige gemeenten zelfs 5 cent per K.G.
De minister heeft hierop geautwoord dat
keuringsbedrageu van drie gulden per varkeu
tot de uitzondering behooren, en over het alge
meen belangrijk lager zijn. De minister acht
het wel in het belang van producent en ver
bruiker, dat de keurloonen niet aan deu hoogen
kaut zijn. De gemeentelijke heffingsverordeoingen
worden niet door den minister, maar door de
Kroon goedgekeurd.
In verband met een desbetreffend verzoek
van den Nederlandschen Boerenbond is de mi
nister gaarne bereid om na te gaan of zijnerzijds
kan worden bevorderd, dat de keorloonen de
prijzen vau het vleesch niet te zeer opvoeren.
TWEEDE KAMER.
Het tijdelijke schoenenwetje is weer verlengd
dank zij het oubegrijpelijk en onverdedigbaar
absenteïsme der linkerzijde.
Tegenorer 33 voorstanders stonden 27 tegen
stemmers, gevormd door de linkerzijde en de
christelijk-historischeD.
De heer Fieskens had zich niet kunnen voor
stellen dat bij een ontwerpje van zoo'n onschol-
digen aard nog oppositie zon geweest zijn; evenwel
is het geenszins van onscholdigen aard, want het
vertoont een beschermend karakter, dat den
schoenfabrikanten nu al verleert op eigeu beenen
te staan.
Door den heer Kersten is aan den minister
van binnenlandsche zaken gevraagd of het dezen
bekend is dat door de verschillende gemeente
besturen op het eiland Tholen deu ingezetenen
de verplichting is opgelegd aan de waterleiding
aan te sloiteD, ook wanneer reeds bij bestaande
gebouwen voldoende op andere wijze in drink
water is en wordt voorzien en dat reeds tengevolge
van het niet nakomen dezer verplichtingen ver
schillende personen zijn veroordeeld tot geld-
boeten, subsidiair tot hechtenis.
