gen van di
oorlogstijd
r^L
Herbouwplicht
met premie
Emissie Kromhout
%4=
HET OUDE LAND ONTREDDERD
HET NIEUWE LAND BOUWRIJP
ZEEUWSE BOEREN NAAR
DE NOORDOOSTPOLDER
Monument voor Jan de Rooy
die zijn leven offerde
ALGEMEEN DAGBLAD
m
erkerk
;t honderd-
n-opleiding
gedachtenis
;esteld door
scheepvaart
ee (A.)
binnen dat
ven. Daar-
de dupe.
t voor een
personeel
betekende
fetander was
lan beroeps-
lefaitist? De
pie een at-
i uitvoeren,
opdracht
kboek over
J er reeds
(alles. Vol-
i (men
noet met
tele-
Man,
waarvan
Belast
Vtaasbrug-
i 12 op 13
I werd on-
Kiling het
Getracht
het ge-
tsers be-
Vklaarden
lfend was
ftoudbaar
witte
zagen
Inval door
|tten.
Maart
|larineba-
mari-
ariniers-
1 Japanse
Oost-
(generaal
Termacht.
moe
teen ge-
nabij
onder
deze
later
|door te
Troep
|aar uit-
tweede:
fcmstan-
(aardig-
Idhaafd.
soldaten, die zo dikwijls bewezen wat zij
kunnen, behoefte hebben aan een on
wankelbare organisatie en sterkte, om
met trots het hoofd boven water te hou
den en de traditionele geest te behouden.
Zij vormen het uitgelezen korps voor
optreden naar buiten, zonodig in nauwe
samenwerking met de vloot.
Dat is zijn taak. Naar mijn
mening was het aangewezen ge
weest voor de acties in Korea,
En wanneer er ooit nog eens in
Uno-verband buiten het vaste
land van Europa moet worden
geopereerd, dan hoop ik dat
Nederland ten volle gebruik zal
maken van het orgaan dat het
daarvoor heeft: de Koninklijke
Marine: schepen, vliegtuigen en
mariniers; zeelieden, piloten en
amphibische soldaten.
Aanvankelijke bestemming was bijdrage
aan Amerikaanse mariniers in de oorlog in
de Pacific tegen Japan. Daarna: Nederl.
Indie. De bewapening en uitrusting was
uitstekend en uiterst modern, de gevechts-
ivaarde zeer groot.
/f
De wekelijkse beschouwingen
van onze maritieme medewerker
lt.-adm. b.d. C. E. L. Helfrich zul
len met ingang van deze week
weer op Zaterdag verschijnen.
W j)
DEN HAAG (A.N.P.). De minister
van wederopbouw en volkshuisvesting
heeft zich bereid verklaard aan houders
van bijdragen in oorlogsschaden, bij de
besteding daarvan een premie toe te
kennen ingevolge de premie- en bijdra
geregeling woningbouw 1953.
Op deze wijze tot stand gekomen wo
ningen zullen niet tenlaste komen van
het gemeentelijke woningcontingent.
De inschijving in het grootboek voor
de wederopbouw zal in dat geval we
gens besteding van de bijdrage worden
uitbetaald.
AMSTERDAM. Directie en com
missarissen van de Kromhout Motoren
Fabriek D. Goedkoop jr. n.v. hebben
besloten over te gaan tot de uitgifte van
nominaal f 1.072.000 gewone aandelen,
tot de koers yan lt>0 procent, met recht
tot inschrijving vobr de bestaande aan
deelhouders (n tie"verhouding van een
nieuw aandeel op elke twee oude. De
uit te geven aandelen zullen ten volle
delen in de resu\taten van het boekjaar
1955 en vojgénde bpekjaren. Het pros
pectus worijt bint^er\koi-t: gepubliceerd.
l)e suikerfabriek 'Assïhiba'goes heeft op 9
November afgemalenrVftteeüs de eindcijfers
zijn vermalen 800 heeta/aïl. De rietproductie
bedroeg 1460 qumtaleif per heotare. de kris
talopbrengst 135 quintalenj.per hectare.
Een jaar na de slag bij Ouwerkerk
Nieuwsdienst Algemeen Dagblad
ZIERIKZEE. Voor veertien Schouwense landbouwers en
I hun gezinnen heeft de post dezer dagen goed nieuws gebracht. E
Zij komen in aanmerking voor een bedrijf in de Noordoost-
E polder! In het op de Zuiderzee veroverde land staan hun toe-
E komstige woningen en bedrijfsgebouwen al onder de kap, het E
ontgonnen land ligt besteld om ingezaaid te worden en wan-
1 neer straks de woningen klaar zijn, zullen wederom veertien
1 Schouwense landbouwersgezinnen het ondanks de ontreddering p
zo vertrouwde eiland verlaten en zich vestigen in het nieuwe e
land, ver van de Zeeuwse stromen.
Een jaar geieden hebben pers en radio het heuglijke nieuws
verbreid dat bij Ouwerkerk het laatste dijkgat was gesloten en voor
de rreeste krantenlezers en radioluisteraars was daarmee het laatste
hoofdstuk van het watersnooddrama afgesloten.
Op 27
Mei
it ten
lier per-
len En-
Tant ko-
rcleiding
luantico,
pn 2400
naai
ringen
ling tot
en bui-
Ëog. Be-
■ka op-
wer-
|le in
de
SRI-
I de in
frolver-
1 leger-
(n ne-
i Nor-
|t ni<
s lei-
op
I hon-
1 1944
lamp-
het
f roep
I ge-
Last Tan Znnrbranden
op Uw maag?
Neem Rennles.
't Beproefde n.fdoende middel dat jja
inneemt voor Uw genoegen en dat
van de ene minuut op de andere alle
zuurbrand blust en Uw overtollig maag
zuur elimineert. Geen wonder dat
iedereen dweept met Rennies een
uitkomst voor die vele mensen die
nooit zonder zorg aan tafel gingen met
het vooruitzicht van hun maagklachten
achterafmaar wien Rennies af
doende uitkomst brachten.
Amsterdamse wisselmarkt
AMSTERDAM. 20 Nov. Contante prijzen.
Londen 10.611.,—10,62'i. New York 3 79 13/16
—3.80 5/16. Montreal 3StïVn—3.92'i. Parijs
1.083514)835. Brtssel 7.59Ü—Ï.GOÜ Frankfort
90.16—90.26, Zilrich 86.67—86.77. Zürich <vr.
Ir.) 88.61—88 71. Stockholm 72 86—72.96. Ko
penhagen 54.6°54.70. Oslo 53.00—53.10. Braz.
dollar 3-79Ma -om Xr-err.dollar
J i. .«.n. Jtpan.'c r.dollar :i
3.81Ü. Turkse verr.dollar 380'i—8.81 L.
Transamerica Corp. zal een extra dividend
van 0.10 uitkeren. Tevens zal het kwartaal-
dividend gebracht worden op 0.35, uit te
keren in Januari, April. Juli on October.
De Cultuur M(j. Pondok Gcdeh behaalde
in de eerste negen maanden van dit jaar
een productie«van 953.234 (v. j. 737.419) halve
kg thee, incl. opkoop. 102.225 (v. j. 216 442)
kg rubber, incl. opkoop en 30.676 (v. i. 21371
kg kina.
Nieuwsdienst Algemeen Dagblad
SPRANG-CAPELLE. Aan de pro
vinciate weg van Tilburg naar Waal
wijk, onder de gemeente Spmng-Capelle,
is Zaterdag een monument ter nage
dachtenis aan Jan de Rooy en enige
andere verzetslieden uit die streek ont-
'huld. Zij slaagden er tijdens het Arden
nen-offensief in 1944, door het tijdig
waarschuwen van de geallieerden, in de
voorgenomen doorstoot van de Duitsers
van uit het Land van Altena naar het
Zuiden te verijdelen. Toen de Duitsers
deswege de mensen, uit wier huis Jan
de Rooy zijn radioverbinding met het
r. 2T>. 2SS. 301. 114. f
bevrijde gebied onderhield, arresteerden
en wilden doodschieten, meldde Jan de
Rooy zich bij de Duitsers aan. Hij werd
toen gefusilleerd. De onthulling ge
schiedde door de Brabantse commissaris
der Koningin, prof. dr. J. E. de Quay.
Er was bij de onthulling en de daarbij
behorende plechtigheden een bijzonder
grote belangstelling. Koningin Juldana
was vertegenwoordigd door vice-admi-
raal N. A. Rost van Tonningen, prinses
Wilhelmina door haar secretaresse mej.
J. C. M. M. Geldens. en minister-presi
dent dr. W. Drees door mr. C. L. W.
Fock, de secretaris-generaal van het
departement van algemene zaken. Ook
de ambassadeurs van Groot-Britannië,
van Canada en van Amerika woonden
de onthulling bij.
Aanvaring op de Schelde
tussen Noor en Engelsman
VLISSINGEN (A.N.P.) De Noorse
tankboot Bjorgholm (twaalf duizend br.
reg. ton) van de rederij Hajmar. Bjorge
te Oslo, is Zaterdagavond omstreeks
zeven uur tuss>n Perkpolder en Wals-
oorde in aanvaring gekomen met de
Engelse kolenboot Fullham 8. Beide
schepen kwamen uit Antwerpen en wa
ren op weg naar zee. Zij liepen geen
ernstige averij op en konden zonder
assistentie verder varen naar Vlissin-
gen. De oorzaak van de aanvaring is
nog niet bekend.
De Fullham 8 heeft haar reis later
voortgezet, de Bjorgholm is in Vlissin-
gen voor anker gegaan om te worden
nagezien.
BELGRADO (Reuter!. President
Tito van Zuidsiavie is gisteren aange
komen in Capoöistria. de belangrijkste
stad van de vroegere Zuidslavische zone
van Triest. Het was het eerste bezoek
dat hij aan dit gebied bracht, sedert het
de vorige maand bij zijn land werd in
gelijfd.
De laatste parfum - r re a t i e
van L.T. PIVER, Paris
Parfums resp. f 2.95, 6.25 en 14.-
Lotions resp. f 5.75 en f 22.50
Wie thans langs Schouwen-
Duiveland vaart, ziet ter hoogte
van Ouwerkerk de bovenkant van
de reddingbrengende caissons nog
boven de dijkkruin uitsteken.
Steenzetters zijn bezig met de af
werking van de Zierikzeese haven-
dijk en in de stad wordt gewerkt
aan de wederopbouw van de laat
ste ingestorte huizen. Het leed is
geleden, de sporen zullen weldra
zijn uitgewist, zo denkt men on
willekeurig. Maar wie Zierikzee
landinwaarts verlaat komt alras
tot andere gedachten.
Onder de rook van de stad ligt daar
nog altoos het barakkendorp, bewoond
door slachtoffers van de ramp die
Schouwen-Duiveland 1 Februari 1953
heeft getroffen en een eind verderop
strekt zich langs de Beyersdijk de schier
onafzienbare rij nood verblijven uit,
waarin de ontheemde Ouwerkerkers
een toevlucht hebben gevonden.
Modder en draglines
in deze houten behuizingen alleen
maar triester gemaakt. De toegangs
wegen verkeren in slechte staat en
tussen de barakken en op de erfjes
is het een modderboel van je welste.
Maar ook die indruk vervaagt, wan
neer aan het einde van de Beyersdijk
onze auto vastloopt in de modder.
Terwijl onze chauffeur manoeuvreert
om de assen uit het slik te heffen,
laten wij onze blikken waren over
het bomenloze land waar alle wel
vaart is weggevaagd.
Landscheidingen liggen daar over
spoeld door onvruchtbaar zand, scheef
weggezakte telefoonpalen met bunge
lende draden markeren een vroegere
landweg, een naargeestige puinhoop
duidt de plaats aan waar eens een boe
renhoeve stond. Ginds, bij Ouwerkerk,
heffen draglines hun armen omhoog.
Er wordt gewerkt aan het herstel,
maar het gaat langzaam, veel te lang
zaam
De ay to rijdt weer en langs beslikte
bossen rijshout zoekt de chauffeur tus
sen gaten en kuilen een spoor dat uit
loopt op wat er nog over is van de
uit 1704 daterende hofstede Schoon
VerbonSQ'Tftlier, in de Vier Bannen, zal
het oxVBÉkïelcie land opnieuw worden
fanv'ie Steendijk gaat
Schoon verbond verlaten, m de i\Ov»rd-
oostpolder onder Nagele, zal het akker
bouwbedrijf worden voortgezet.
Het zal een hele verandering zijn,
zegt mevrouw Steendijk, maar met on
ze overburen en nog twee families uit
Dreischor zullen wij daar in het Urker-
land een Schouws gemeenschapje vor
men.
Zonder knecht
Het nieuwe bedrijf zal ongeveer een
zesde groter zijn en de grootste moei
lijkheid is om een geschikte knecht te
vinden. Het liefste hadden wij een
Zeeuw, maar de enige dia er iets voor
voelde stelde als voorwaarde een wo
ning in een dorpskern en dat is onmo-
Beurs van Zaterdag
Kleine omzetten
Kon. Olie
Unilever
Philips
A.K.U.
Hoogovens
De Oost-Bornco Mij. produceerde in Oc
tober 4817 kg ton steenkool, terwijl de petro-
leumproductie volgens van de Koninklijke"
ontvangen berichten 8800 kg ton heeft be
dragen.
gelijk. In de Noordoostpolder liggen de
woningen voor de landarbeiders ver
spreid in blokjes van vier en dat wordt
hier als een onoverkoombaar bezwaar
gevoeld.
De toekomstige buren, de familie
Van Oeveren te Nieuwerkerk, wonen
in de Vier Bannen op Nooit Gedacht.
Het achtste geslacht op een bedrijf
van circa vijftig hectare. Het huis en
de bedrijfsgebouwen hebben het water
geweld doorstaan, maar het overspoel
de land zal straks nog maar voor de
helft voor akkerbouw geschikt zijn en
bouwman Van Oeveren voelt niets voor
een gemengd bedrijf. In de Noordoost
polder kreeg hij 42 hectare akkerland
toegewezen: de nieuwe behuizing zal
heel wat kleiner zijn en de bedrijfs
ruimte is er bekrompen, vergeleken bij
het ruime ..wagen huus" waarin op
Nooit Gedacht de landbouwmachines
en de oogsten worden geborgen.
Wij waren pas anderhalve week ge
trouwd toen het water ons overviel. Het
stond hier drie meter hoog en aan de
deugdelijkheid van Nooit Gedacht heb
ben wij ons leven te danken.
Wanneer wij in Mei de hofstee ver
laten moeten wij van al ome familie
afscheid nemen, maar de Noordoostpol-
der is nog geen Canada of Australië.
Straks zien wij uit ons venster de
huizen van Urk, inplaats van het ver
trouwde silhouet van Zierikzee. Wij
gaan vol goede moed, maar in ons hart
zullen wij Zeeuwen blijven, ook al we
ten wij dal in de Noordoostpolder een
nieuwe gemeenschap groeiende is.
Nieuw begin
De ianabouwer J. Hendrikse uit Oos-
teriand woont met zijn vrouw en zeven
kinaeren nu ai een jaar in het huis van
zijn moeder in de dorpskern van Ouwer
kerk. Veel leed is hem niet bespaard
gebleven. Hij verioor have en goea en
in de rampnacht dreef hij met twee
zoons en enige buren, zich vastklem
mend aan wrakhout het dijkgat uit.
Twee bejaarde mensen en een zoon
van Hendrikse verdronken in de Keeten,
de overigen dreven de Oosterscheiae op
en werden bij lerseke gered. Twee
broers vonden eveneens de dood in de
golven, de een met zijn gehe.e gezin.
Het vele leed en de rampspoed hebben
de 48-jarige Hendrikse niet gebroken:
het komende voorjaar vestigt hij zich
in de Noordoostpolder op een gemengd
bedrijf van twintig hectare vlak bij het
dorp Creil met andere Duivelandere als
naaste buren. Met Gods zegen zal hij
daar trachten een nieuw bestaan te
vinden.
De zoon-
Otjwf-riwu.c D.rtd -
jonge paar zou zijn intrek nemj-n óp
het bedrijf dat vader in de Westhoek
van de Vier Bannen in een arbeidzaam
le/en moeizaam had opgebouwd. Een
gemengd bedrijf van 24~ hectare met
behuizing en bedrijfsruimtehet
jonge paar had er zo maar in te stappen.
Het natte najaar heeft het verblijf
Toen kwam de ramp en alles werd
weggevaagd. De jonge Beije trouwde
als evacué te Kloetinge en sedert
Ouwerkerk droogviel wonen man.
vrouw en baby aan de rand van het
dorp tn een directiekeet. Aan de wand
hangt een foto van vaders bedrijf
aat eens het hunne had zullen ■'ijn-
de wintertarwe had de toekomstige
boer al ingezaaid toen het water
kwam
ïn de Noordoostpolder gaan wij op-
Sóorfo begHinen- WU zijn jong en vol
goede moed. zegt Beije's vrouw. Hier
Ouwerkerk waar wij zijn geboren
en. Oetogen, laten we allebei onze fa-
milie achter, maar zolang je in Neder-
a^standen 2un er tegenwoordig geen
Veertien Schouwense landbouwers
gezinnen. door de ramp geteisterd, gaan
zich vestigen in het nieuwe land, ont
trokken aan de Zuiderzee. Met wee
moed nemen zij afscheid van de orond
die de watergolf hun heeft ontnamen,
maar vol goede moed verlaten zij hun
eiland: elders, in de Noordoostpolder,
wacht hun een goede toekomst!
landbQU'vèr. Beije
