NIEUWE ROTTERDAMSE COURANT
1
STORM RAAST OVER ONS LAND
STORM OVER HET GEBIED
VAN DE NOORDZEE
DIJKLEGERS OVERAL PARAAT
Vele schepen in
moeilijkheden
Zeer zware storm
II
Van Europese samenwerking
tot Indische pensioenen
Nieuwe regeling
omzetbelasting
Veel stemonthoudingen in de
Franse Kamer verwacht
Met veel kans op
verwerping
Directeuren: F. BAAS eo W. PLUYGERS. Hoofdredacteur Mr. M. ROOY
Uitgave i Nieuwe Rotterdamse Courant N.V. Witte dc Wtttutraat 13 Rotterdam
Woensdag 22 December 1954
UIe JAARGANG No. 309
Abonnementsprijs per kwartaal 8.Losse nummers 0.13. Zaterdags #.W
Telefoon (K 1800) 11.10.00 (19 lijnen). Postrekening 40. Telegrani-adres: NSOCOVK
Een zware storm uit het Noordwesten, windkracht 9, met harde
uitschieters, heeft in de afgelopen nacht boven ons land gewoed. De
dijklegers waren op hun post, tal van schepen verkeerden in moei
lijkheden, en de waterstand was zeer hoog. Naar voorlopige berich
ten zou ten N.O. van Texel een Belgisch schip zijn vergaan. Op
verscheidene plaatsen heeft men overlast van het hoge water onder
vonden. Bij Pernis is een polder ondergelopen: uit Texel bereikt
ons het bericht, dat de dijk van de polder Eendracht op drie
plaatsen ernstig beschadigd is. en bijna doorgebroken. De situatie
van de Friese zeedijken is zeer critiek geweest. Er hebben zich
echter gelukkig nergens ongelukken, voor zover ons bekend is,
voorgedaan.
In Hoek van Holland was de waterstand 2.56 plus N.A.P. (in de
rampnacht Februari 1953 3.85): in Rotterdam 2.75 (3.75): Delfzijl
3.98; Vlissingen 2.70; Kornwerderzand 3.90; Den Helder 2.89. De
verwachting is dat de waterstanden te Rotterdam vanmiddag niet
hoger zullen worden.
bemanning is nog aan boord en vol
komen veilig.
Wanneer het laag water is gewor
den kan men om het schip heen lopen;
dit is duidelijk, wanneer men bedenkt,
dat het strand bij Egmond bij lage
eb een paar honderd meter breed is.
Het Belgische stoomschip
enri De weert, groot 1352 ton
bruto, heeft vannacht omstreeks kwart
nen geseind, dat het zinkende
Het schip bevond zich ongeveer
mijl ten N.N.O. van Texel, nabij
de Pitboei, die de vaargeul scheidt van
het mijnengebied. De rederij Doeksen
op Terschelling heeft sleepboothulp aan
geboden. doch de kapitein van de
Henri Deweert heeft geantwoord, dat
de sleepboot niet tijdig genoeg kon
aankomen, omdat zijn schip zeer snel
zonk. Het laatste radiocontact dat men
met de Henri Deweert heeft gehad,
was om 0.44 uur. Toen zond het Bel
gische schip het sein S.O.S uit. Na
dien heeft men het schip nog enkele
malen opgeroepen, doch de pogingen
waren vruchteloos. Er zijn wel schepen
in de buurt, doch het zoeken wordt
ernstig bemoeilijkt tengevolge van het
noodweer. Er i6 in feite geen zicht.
De windkracht bedraagt ter plaatse 11
tot 12. Het Belgische sohip was. gela
den met hout of erts. op weg naai
Velsen Het werd daar vandaag ver
wacht.
De sleepboot Holland van de rederij
Doeksen op Terschelling is vanochtend
vroeg uitgevaren om assistentie te ver
lenen aan het Deense stoomschip
Cimbria (2.764 ton bruto), dat op
ongeveer honderd mijl ten Westen van
Terschelling met een gebroken schroef
as in Zuidelijke richting afdreef. De
sleepboot Holland heeft zeer veel moeite
gehad om door het zeegat Stortemelk
tussen Vlieland en Terschelling naar
buiten te komen. Op een gegeven mo
ment kwam de sleepboot in een 1
hevige grondzee terecht, dat de voor
mast afbrak. De Holland heeft zich
hierdoor echter niet laten weerhouden
de Cimbria te hulp te komen. Zij kan
het schip op zijn vroegst omstreeks
het middaguur bereiken.
Het 1371 ton br,ut.o grote
Te Bergen aan Zee is vannacht het
Panamese s.s. Katingo, 7281 ton bruto,
gestrand. Het zit hoog op het strand,
vlak tegenover hotel Nassau-Bergen,
niet meer dan ongeveer zestig meter
uit de duinvoet, waarvan overigens
ook door de storm nog een stukje is
afgeslagen. De bemanning van de
reddingboot te Egmond is erheen ge
trokken met het wippertoestel, doch
dit was vanmorgen bij het aanbreken
van de dag nog niet gebruikt. De
Van onze weerkundige medewerker
ZWAAR IS DE STORM geworden die
gisteren in de loop van de dag is op
gestoken. hen machtig gebied van hoge
druk ten IT est en i an de Golf van Biscaye
en de venijnige depressie, die Maandag
nog van heel weinig betekenis was. toen
zij zich vlak bij IJsland bevond, maar die
Dinsdag snel dieper werd, zonder dal haar
snelheid verminderde, zijn de oorsaken van
deze orkaan. De eerste waarschuwing
daarvoor werd gisterochtend negen uur
uitgegeven, en gistermiddag gevolgd door
mededelingen over een te verwachten zwa
re storm. De lichtschepen aan de kust heb
ben gisteravond en vannacht windsnelhe
den van honderd kilometer per uur ge
meld uit een richting, die tussen fT est -
Noordwest en Noordwest in lag.
Maar ook boven land gingen de elemen
ten hevig te keer. Daar zijn het de ruk
winden die het meest tan zich doen spre
ken. Zo werd gisteravond in Leeuwarden
om kwart over zeven een windstoot van
145 km per uur geregistreerd. Eldars wa
ren deze stoten minder zwaar, muur werd
toch de 120 km per uur overschreden.
De verhoging van het water ten gevolge
van de storm werd gisteravond berekend
op anderhalve meter voor hel Zuiden en
twee-en-een halve meter voor het Noorden
van de kust: vanochtend bleek het water
hier en daar echter een meter boven
deze berekende stand te zijn gekomen, zo
dat het water weer bijzonder hoog is ge
worden.
De koude lucht, die gisteravond met de
snelheid van een orkaan ons land kon bin
nendringen, bevatte veel buien. Bijna
overal in het land heeft de donder gerold.
Plaatselijk is zelfs van zwoor onweer mel
ding gemaakt niet overvloedige regen en
hagel. Ook vanmorgen uaren de buien er
nog en werd uil Noordbrabant opnieuw
Inmiddels beweegt de genoemde de
pressie zich regelmatig verder naar het
Oosten. Vanmorgen was zij boven Zuid-
Zweden aangekomen. Dit betekent, dat de
wind geleidelijk gaat afnemen, hetgeen
niet alleen voor ons land, maar voor hel
gehele Noordzeegebied en de Britse eilan
den een verademing betekent. IE ant overal
heeft het daar hard gewaaid. In de Duitse
onweer gemeld.
Bocht raakte zelfs een lichtschip op drift
zodat de waarnemingen moesten uorden
gestaakt. Maar of de rust in de atmos
feer helemaal zal terugkeren moest van
morgen nog worden betwijfeld. De hoge
druk op de Oceaan houdt krachtig stand
en nieuwe depressies hebben in de buurt
van IJsland hun koppen alweer opgestoken.
Vanmiddag om twaalf uur had dc wind
in den Helder nog een gemiddelde snel
heid van 75 km per uur met stoten, die
110 km per uur bereikten. De storm duur
de daar dus nog voort. Elders woei hel
iets minder liard dan aan hel begin
de ochtend. De temperatuur liep uiteen
van 4 gr. in hel centrum tot 9 gr. in hel
Westen can het land. Plaatselijk vielen
nog flinke buien.
Zv.
stoomschip
heeft vanochtend vroeg noodseinen uitge
zonden. Het bevond zich ongeveer tach
tig mijl ten Noordwesten van Terschel-
schelling en had een lek. Bovendien
meldde het vaartuig, dat de machines
waren gestopt en dat de deklading ver
loren was gegaan.
De Maas vlakte "ooe: is gister
avond losgeslagen. mijl in de rich
ting van de Oostvoornse kust gedreven
en op het zand vastgeraakt. Vanochtend
bevond de boei zich bij de ingang van
(het Brielse Gat.
Vannacht is het Grieks
s itoomsefhip Mariannina, groot
4949 b.r.t., dal van Vlissingen was ge
komen en ten anker was gegaan op de
rede van Vlissingen. van zijn ankers
geslagen. De sleepboot Witte Zee heeft
het stoomschip de haven binnenge
sleept.
Di ie schepen, die Maandagavond uit
Rotterdam vertrokken, zijn naar de
Maasstad teruggekeerd. Het Engelse
kustvaartuig Stork, en het Nederlandse
kustvaartuig Hoop, keerden terug we
gens het slechte weer op zee. Het 10.240
b.r.t metende Britse tankschip Southern
Atlantic ging weer naar Rotterdam
wegens lichte machineschade.
Om kwart voor negen vanochtend ie
een vliegtuig van de opsporings- en
reddingsdienst van het vliegkamp Val
kenburg vertrokken om poolshoogte te
nemen dn het gebied waar de Belgische
Henri Deweert, de Deense Cimbria en
de Zweedse Petra zich in nood bevinden.
In Zeeland
De storm maakte het noodzakelijk ook
voor Zeeland tegen de avond een be
perkte dijkbewapening in te stellen,
waartoe voor de tweede maal sinds
de rampnacht in Februari 1953 het
zg. telegram A werd verzonden. On
middellijk was in alle delen van Zeeland
het dijkleger paraat en betrokken de
dijkwachten tot na ongeveer midder
nacht het tijdstip van hoogwater
hun posten. Het dijkleger behoefde ner
gens in actie te komen. Wel geraakten
enkele schepen in moeilijkheden en ont
stond er op sommige trajecten van de
veerdiensten vertraging.
Op de Bevelanden werd evenmin als
op Schouwen-Duiveland. Tholen, Bt. Phi-
lipsland of in Zeeuwsch-Vlaanderen bij
zonder gevaar geducht. In enkele plaat
sen werden bij wijze van voorzorg de
vloedplanken aangebracht, doch voor
het overige bleef het voor geheel Zee
land bij verscherpte controle op de
dijken tot na hoogwater.
In Zierikzee ging het stormweer nog
gepaard met een kort, maar hevig
onweer.
Men was in het Noorden van ons land
wel bedacht op eventuele gevaren. Het
dijkbeschermingsleger behoefde nog niet
direct aan te treden. Wel waren de
districtshoofden gewaarschuwd. In de
loop van de nacht steeg het water ech
ter plotseling 'bijzonder sterk en veel
hoger dan verwacht was en daarom
werd om vier uur het sein ..ruimere be
waking" gegeven. Onmiddellijk werden
alle coupures in de dijken gesloten en
de mannen gingen op de dijken patrouil
leren. Ook werden van de centrale post
af verschillende gemeenten gewaar
schuwd. Het garnizoen in Zuidlaren was
op alles voorbereid. In Zoutkamp steeg
het water tot 4 07 meter boven N.A.P.
Deze hoogste stand werd vanmorgen om
zeven uur bereikt. Om half acht was de
stand te Delfzijl al bijna vier meter
boven N.A.P., dat is reeds 70 cm boven
de verwachte hoogste waterstand,
Deze hoge waterstanden komen zelden
voor en bewaking van de zeedijken was
dus beslist noodzakelijk, zo vertelde de
hoofdingenieur van de provinciale
waterstaat, ir. C. Winkler, op de cen
trale post in het provinciehuis te Gro
ningen Op West-Terschelling bereikte
het water vanochtend om zeven uur
een stand van 3.10 boven N.A.P. Dit is
slechts 15 cm lager dan in de rampnacht
in Februari 1953. Om vier uur vannacht
werden de dijkwachten gealarmeerd
Terschelling had echter het voordeel,
dat de wind met op de dijk stond Wel,
stonden op de Willem Barendskade in
Westersehelling de vloeren en kelders
van de huizen blank ten gevolge van het
hoge water
Het noodweer heeft op enkele plaat
sen in de provincie Groningen vrij grote
ravages veroorzaakt. Zo werd de grote
boerderij van de heer D. Wibbens staan
de aan de weg tussen Grijpskerk en Pie
terzijl zwaar gehavend. De hele kapitale
schuur werd in de tijd van enkele minu
ten een complete ruïne.
Te Ulrum is een grote landbouiwschuur
van de heer H. Nagel bij de Singelweg
grotendeels ingewaaid. Verder is te Ul
rum aan de Trekweg een arbeiderswo
ning gedeeltelijk ingstort.
Langs de Friese kust zijn de dijk
wachten in de afgelopen nacht in actie
Het nummer van heden
telt 14 pagina's
^WISSELENDE
BEWOLKINGt
Verwachting, medegedeeld door het 2
K. N. M. I. in De Bilt, tot Donder-
5 dagavond (opgen. te 10 uur) c
Wisselend bewolkt met enkele 6
S buien. Weinig verandering in
temperatuur. Matige tot krachtige c
5 westelijke wind.
23 December: Zon op 8.47. onder
g 16.31; Maan op 7.21, onder 14.53.
fztzirirtrirCrtr'irüirCrtrtz-k-Ci trtrüirtvtrttirtrtrfc
Het weer in Europa
Station
Weer
Helsinki
Stockh.
Oslo
Kopenh.
Brussel
Parijs
Bordeaux
Grenoble
Nice
Warschau
Berlijn
Frankfort
München
Zürlch
Genève
Locarno
Wenen
Roma
geh. bew.
onbew.
on bew.
regenbui
onbew.
geh. bew.
geh. bew
onbew.
zw. bew.
geh. bew,
geh. bew.
onbew.
licht bew. NO
Een maquette van het Stadhuisplein te Rotterdam met in het midden het monu
ment voor de gevallenen van Mari Andriessen. Links het Holbeinhuis, rechts de
toekomstige bebouwing.
(Voor een uitvoerige beschouving van het monument zie men pagina 9)
Duitse kust kreeg het zwaar
te verantwoorden
Een hevige winterstorm heeft in de
afgelopen nacht over de Noordzee ge
raasd. waar speciaa> de Noordduiise kust
het zwaar te verantwoorden kreeg. De
dijken werden geducht op de proef ge-
;teld. Tengevolge van het noodweer was
Helgoland van het Duitse vasteland af
gesneden. Het water werd door winden
met orkaankracht op sommige plaatsen
lot bijna drie meter boven normaal op
gestuwd. In Cuxhaven zochten circa 200
schepen een toevlucht voor de nacht.
Een gedeelte van de haven van Cuxhaven
stond onder water.
De storm heeft langs de Duitse Noord
zeekust veel schade aangericht. Men
vreesde voor overstroming langs de Elbe-
monding.
Op tal van plaatsen in het gebied van
de Duitse Noordzeekust werden daken
huizen gerukt en bomen ontworteld.
Ook zijn telefoon- en telegraafverbindin
gen uitgevallen.
Op Helgoland vreesde men vanmorgen
vroeg, dat het ergste nog zou komen. De
bevolking keek met onrustige, spanning
uit naar de vloed, die omstreeks het
middaguur zijn hoogtepunt zal bereiken, dood.
Bij het Noordzee-eiland Borkum wer
den windvlagen van 180 km. per uur
gemeld. Ir de Oostzee moesten de veer
diensten tussen GedserWarnemünde en
GedserGrossenborde worden stopgezet.
Reizigers uit Duitsland moesten hun rou
tes kiezen via Jutland en de Grote Belt.
De stormen gingen in het gebied der
Deense wateren met felle regenbuien ge
paard. Over een groot gedeelte van Zuid-
Noorwegen is sneeuw gevallen.
Nieuwe staatslening
De minister van financiën heeft
heden de uitgifte aangekondigd van
een 3% pet staatslening tot de koers
van 100 pet. Het bedrag van de lening
zal na sluiting der inschrijving wor
den vastgesteld. Voor bijzonderheden
uit het prospectus verwijzen wij naar
pag. 13 van dit nummer.
Overzicht
Tweede Kamer
De Fransman Jean Monnet, voorzitter van de Hoge Autoriteit van de Europese
Gemeenschap voor Kolen en Staal (IJ en de Britse minister Duncan Sandys
tekenen te Londen de overeenkomst, waarbij Groot-Britannië nauwer wordt
betrokken bij hel. werk van de E.G.KS.
geweest, maar hoewel de waterstanden
zeer hoog waren, behoefden zij niet in
te grijpen. Op enkele plaatsen is sdhade
ontstaan aan de buitenloop van de dij
ken. Bij Harlingen kwam het water weer
even hoog als in Februari 1953 en aan
de dijk bij Wierum kwam het zelfs een
halve meter hoger.
De situatie van de Friese zeedijken
is Dinsdagnacht dan ook kritieker ge
weest dan tijdens de storm van Februari
1953. zo deelde de hoofdingenieur-direc
teur van de provinciale waterstaat, ir.
G. L. Walther. onze correspondent te
Leeuwarden vanmorgen mede.
Buitenpolders onder water
Omstreeks half vijf vanochtend be
reikte de waterstand rondom het eiland
van Dordrecht een abnormale hoogte,
welke nog maar 65 cm. verschilde met
de waterstand op 31 Januari 1953. Aan
de Noordersluis werd 3.10 meter plus
N.A.P. gemeten-
Overal waren reeds in de nacht de
dijkwachten opgeroepen. In de vroege
morgen werden hier en daar op be
dreigde punten de mensen uit de slaap
gewekt, opdat een ieder paraat was om
op kritieke momcrAe j te kunnen han
delen en tveuUibrdo huizen te kun
nen ontruimen. Op het eiland van Dor
drecht zijn in de Windhond- en Stads-
De leidraad omzetbelasting
1954, met toelichting op de wet
o.b. en uitvoeringsbepalingen, is
verschenen. Van de nieuwe re
geling van de omzetbelasting, die
met ingang van 1 Januari 1955
van kracht zal zijn, geven wij een
uittreksel op pag. 7.
polder twee dijken bezweken, waar
door grote buitenpolders blank kwamen
te staan.
Het herstelde gedeelte van de Noor
dendïjk in Dordrecht liet veel water
door. Ook in de Hoeksewaard liepen
enkele buitenpolders onder water. Daar
waren de dijkwachten eveneens paraat,
zoals zulks ook het geval was in de
Alblasserwaard.
Het water liep maar weinig terug,
Bij het lage water hedenmorgen was
de stand abnormaal hoog.
De overeenkomsten van Parijs
Dodelijk ongeluk. Op de autoweg
NijmegenArnhem onder Lent is gis
teravond de 58-jarige mevrouw J. Bau-
meister bij het oversteken van de weg
door een met flinke snelheid uit de rich
ting Nijmegen naderende personenauto
reden. Mevrouw B. wa« op slag
Van onze correspondent
PARIJS, 22 Dec. Nadat de rap
porteurs uit naam van de desbetref
fende vaste kamercommissies hun rap
porten mondeling hadden toegelicht, is
de Nationale Vergadering gistermiddag
begonnen met de algemene beschou
wingen over de Parijse overeenkom
sten. Ook nu zijn vooral tegenstanders
aan het woord geweest, onvoorwaar
delijke, die Duitslands herwapening in
welke vorm ook afwijzen, of voor
waardelijke, die eerst nog eens met
de Russen willen praten en allerlei
condities stellen, in het bijzonder wat
de Saarovereenkomst en de bevoegd
heden van het orgaan van toezicht in
de Westeuropese Unie, betreft.
Zij, die van mening zijn dat de over
eenkomst aangaande Saarland onbevre
digend is, en dat de controlerende be
voegdheden van het orgaan van toe
zicht in de W.E.U. niet voldoende zijn.
zouden in een later stadium van het
debat met een amendement kunnen
komen, waarva de strekking zou kun
nen zijn. hetzij dit debat te verdagen,
hetzij te wachten met het deponeren
van de ratififcatie-oorkonde, en hier
door aan de Franse regering de ver
plichting op te leggen op twee ge
noemde punten algehele voldoening te
verkrijgen.
Op dit ogenblik is de algemene in
druk, dat het aantal stemonthoudin
gen voornamelijk van de kant van de
M.R.P., de enige partij, die en bloc
vóór het Europese leger was. en van
de rechterzijde in wier midden ook
vele voorstanders van het Europees
leger huizen, zeer aanzienlijk zal zijn.
Indien deze voorspelling in vervulling
zou gaan, zouden niet meer dan onge
veer 250 afgevaardigden van de 62'
die de Nationale Vergadering telt, hun
stem aan de Parijse overeenkomsten
kunnen geven. Het is echter heel goed
mogelijk, dat „deze epidemie van stern-
onthoudingen" tegen het eind van het
debat zal zijn bedwongen, en dat de
accoorder. meer stemmen zullen krij
gen dan waarop thans, in dit begin
stadium van het algemeen debat, wordt
gerekend. De mogelijkheid dat de over
eenkomsten zullen worden verworpen,
slaat men in het algemeen niet hoog
aan. en hoewel geen van de partijen
nog officieel haar standpunt heeft be
paald voor wat het uitbrengen van
haar stem betreft, zou in het geval,
dat het gevaar van verwerping van
de accoorden acuut zou worden, een
minderheid van de MR.P. eventueel
bereid kunnen zijn haar stem aan de
accoorden te geven.
Van de sprekers die tot nu toe aan
het debat hebben deelgenomen, is de
Gaullist Soustelle de enige geweest, die
de algemene aandacht van de Vergade
ring heeft kunnen vangen. Zijn stand
punt, dat reeds uitvoerig tijdens het
debat over het Europese leger is uiteen
gezet, komt hierop neer dat de Frans-
Russische alliantie „een geografische
imperatief" van de Franse politiek is.
Ratificering van de verdragen zou de
spanning in de wereld verhogen, een
wapenwedloop ten gevolge hebben en
de aantrekkelijkheid van een Duits-
Russisch accoord verhogen. Aan de hand
van allerlei citaten, ook van Adenauer,
betoogde Soustelle. dat een gewapend
Duitsland er od uit zou kunnen zijn de
verloren gebiedsdelen (Saarland en het
nu Poolse gebied) terug te krijgen. Hij
concludeerde dat drie prealabele voor
waarden voor hem zijn: een controle-
orgaan, dat ook toezicht heeft op de
productie, een overeenkomst betreffende
Saarland, die geen dubbelzinnigheden
laat bestaan, en onderhandelingen met
de Russen. Eerst indien aan deze twee
eerste voorwaarden is voldaan en indien
het bewijs zou zijn geleverd dat er met
de Russen geen overeenstemming is te
bereiken, zou Soustelle kunnen berus
ten in de uitvoering van de Parijse
overeenkomsten. Deze Gaullistische
woordvoerder behoort dus tot de cate
gorie voorwaardelijke opposanten, uit
wier midden in een of andere vorm een
amendement zou kunnen worden inge
diend, waarvan vertraging van de rati
ficatieprocedure het gevolg zou zijn.
Tot de onvoorwaardelijke tegenstan
ders van Duitslands hei-wapening be
hoort generaal Auméran, een eenzame
figuur ter rechterzijde, die algemene
bekendheid heeft verkregen tijdens het
debat over het Europese leger, toen zijn
prealabele motie de discussies eenvou
dig heeft afgesneden en op 31 Augustus
jl. heeft geleid tot de verwerping van
het verdrag op de E.D.G. van 1952.
Ook Duclos, de leider van de commu
nistische fractie, die evenals generaal
Auméran aan het woord is geweest, is
in de rubriek van onvoorwaardelijke
tegenstanders onder te brengen.
Van de M.R.P. is tot nu toe de oud
staatssecretaris van buitenlandse zaken.
Maurice Schumann, aan het woord ge
weest. die verscheidene vragen heelt
gesteld nopens de Brits-Amerikaanse
garanties t.a.v. het Saarstatuut en over
de Westeuropese Unie.
Tivee voorstanders
aan het woord
Twee voorstanders van de Parijse
overeenkomsten, generaal Bilotte, (dis
sidente Gaullist) en de radicaal Maurice
Faure, hebben er op gewezen dat na de
verwerping van het Europese leger, de
Kamer genoodzaakt is deze accoorden
te aanvaarden, wil zij het gevaar van
een breuk met de Atlantische alliantie
vermijden.
Op grondslag van de nieuwe overeen
komsten zijn besprekingen met de Rus
sen mogelijk: deze accoorden zijn als
het ware de onmisbare voorwaarden
voor een zodanig gesprek. Deze opvat
ting is ook altijd door Mendès-France
verdedigd en gaat lijnrecht in tegen het
standpunt van Soustelle, die meent dat
een gesprek met de Russen na ratifica
tie van de Parijse overeenkomsten
doelloos is.
Vandaag heeft de socialistische afge
vaardigde Jules Moch het woord ge
voerd, die wees op de gevaren van de
atomische oorlog. Na een lange uiteen
zetting over het werk van de ontwape
ningscommissie van de Ver. Naties,
waar Jules Moch voor Frankrijk zit-
Het brede terrein van
Buitenlandse zaken
(Middag- en avondvergadering van
Dinsdag 21 December)
TM EDERLANDS buitenlandse beleid
-1-" is in de na-oorlogse jaren flink
uitgegroeid, althans in de breedte. Zo
gebeurt het dan dat niet minder dan
vijftien afgevaardigden een hele mid
dag en een lange avond vullen met hun
beschouwingen over alles wat bij het
begrotingshoofdstuk Buitenlandse za
ken ter sprake kan komen de tegen
stelling Oost-West, de Verenigde Na
ties, de Europese samenwerking,
Benelux, onze betrekkingen met Indo
nesië, de zg. achterstallige betalingen
en een aantal onderwerpen die op
zichzelf belangrijk zijn maar toch niet
tot de hoofdschotel kunnen worden
gerekend.
Al die beschouwingen werden uitge
stort over de hoofden van twee mi
nisters, van wie
om met prof.
Gerbrandy te
spreken de
een wel en de
ander niet met
zijn portefeuille kan rammelen. Twvs
ministers, die dat alles met een zekere
gelatenheid schenen te ondergaan. Zij
wisten misschien al wat zij te horen
zouden krijgen, want wij zagen hen
maar heel weinig aantekeningen ma
ken, (dit in tegenstelling tot de meeste
hunner ambtgenoten wanneer dezen
hun respectieve begrotingen horen be
spreken). Hun antwoord, dat zij
Woensdag zullen uitspreken, hadden
zij misschien gereed. Zo heeft ieder
zijn eigen manier van werken.
Onze lezers hebben, naar wij aanne
men. niet zoveel kennis van zaken als
de heren Beyen en Luns. Daarom zul
len wij onze berichtgeving over deze
parlementaire dag niet achterwege
laten: vandaar dit Kameroverzicht en
ook ons verslag
Het centrale onderwerp was wel de
Europese samenwerking: actueel en
rechtstreeks verband houdend met de
tegenstelling Oost-West. De actualiteit
was overigens reden, om er niet alles
over te zeggen, want een van de eerste
maanden van 1955 zal men de goed
keuring van de accoorden van Parijs be
handelen (19 Januari zal het afdelings-
onderzoek beginnen). Maar deze accoor
den. die de Westeuropese Unie in het
leven roepen, konden niet onbesproken
blijven. Om te beginnen waren er im
mers de afgevaardigden, zoals de c.h.
Schmal, de s.g. ds. Zandt en de K.N.P.-er
Welter, die in de W.E.U. meer vertrou
wen hadden dan in de (mislukte) Euro
pese defensiegemeenschap. En het om
gekeerde hoorde men van woordvoerders
van grotere groepen, die intussen de
W.E.U. wel zouden aanvaarden. Dezen
spraken\ook uitvoerig over d\e mogelijk
heid van verdere Europese integratie,
waarbij zij nabetrachtingen ten beste
gaven over hetgeen een week of drie
geleden in Straatsburg in het parlement
der Europese gemeenschap voor' kolen
en staa! was gezegd De K.V.P.-ster me
juffrouw Klompé, de a.r. mr. Bruins
Slot en de socialist jhr. Van der Goes
van Naters, allen lid van dat parlement,
waren het er over eens. dat de supra
nationale weg voor Europa de beste zou
zijn. Maar wat is supranationaal eigen
lijk. vroeg de a.r. prof. Gerbrandy aan
minister Beyen.
In afwachting van de uiteenzetting die
deze bewindsman morgen zal geven,
keren wij terug tot het gesprek der
..Straatsburgers", in het bijzonder hun
gesprek over de resolutie, die het
kolen-en-staalparlement heeft aangeno
men. een resolutie die wijst in de rich
ting van expansie van de E.G.K.S. en
van haar parlement. Mr. Bruins Slot
kon zoals in Straatsburg al was ge
bleken die resolutie niet bewonde
ren: men was ermee buiten de taak
van de E.G.K.S. gegaan, men had deze
Gemeenschap teveel willen gebruiken
als instrument voor verdere Europese
integratie en daarbij bovendien wensen
kenbaar gemaakt, die constitutioneel
niet deugden (bijv. het aanknopen van
relaties tussen het kolen-en-staalparle-
ment en internationale organisaties).
Men moet de E.G.K.S. zo goed moge
lijk binnen het kader van haar statuut
(het verdrag) laten werken, vond de
heer Bruins Slot. Mejuffrouw Klompé
meende, dat niet helemaal duidelijk
was geworden, of de Straatsburgse
resolutie al dan niet te ver buiten het
verdrag der E.G.K.S. was gegaan. En
jhr. Van der Goes zei, dat de E.G.K.S.
weliswaar geen .handvat" moest zijn.
maar dat bij de beoordeling van de
resolutie toch ook rekening moest wor
den gehouden met de groei van een
eigen constitutioneel recht in de E.G.
K.S. Gelijk in Straatsburg sprak hij
ook nu over de mogelijkheid van ver
dere politieke en economische integra
tie van de Zes (der E.G.K.S.) binnen
de Zeven (der W.E.U.". Wees toch
voorzichtig-piet zulke denkbeelden, ver
maande mejuffrouw Klompé, niet ten
onrechte, ge maakt er de Engelsen kop
schuw mee.
Het waren bekende geluiden voor
hen. die de debatten in Straatsburg
hadden gevolgd. Maar deze kant van het
gesprek bleef, zoals vaker het geval is
geweest, beperkt tot de Straatsburgers.
Ongeduld
"pEN NIEUW element in na-oorlogse
debatten over internationale za
ken is het verschijnsel van de inter
nationale parlementen. Wij zagen dit
hierboven al. Ook de Raadgevende
ting in heeft, vroeg spreker, of het
zeker was, dat onderhandelingen met
de Russen gehouden zouden kunnen
worden, wanneer de accoorden van
Parijs zouden zijn geratificeerd.
Hier onderbrak Mendès-France Moch.
Hij verklaarde, dal een geringe meer
derheid ten gunste van de accoorden
van Parijs even ernstig zou zijn als een
verwerping ervan. Wanneer er grote
verdeeldheid zou heersen in het parle
ment of wanneer de accoorden verwor
pen zouden worden, zou Frankrijk niet
in slaat zijn aan te dringen op een
viermogendhedenconferentie met Rus
land in Mei. aldus Mendès-France.
Wanneer de accoorden verworpen zou
den worden zou er geen kwestie zijn
van een viermogendhedenconferentie.
Misschien zou er dan een driemogend-
hedenconferenlie komen of een twee-
mogendhedenconferentie. Wanneer de
accoorden aangenomen worden, zou
Frankrijk zijn rol kunnen spelen
een viermogendhedenconferentie.
Vergadering van de Raad van Europa
kwam even ter sprake: de heer Wei
ter had er grote verwachtingen van,
jhr. Van der Goes hoopte gelijk
verleden jaar op een apart debat
over het werk van die Raadgevende
Vei'gadering. Zijn hoop kon misschien
wat grond vinden in het feit, dat
juist vandaag het verslag van de
Nederlandse delegatie over de zitting-
1954 der Raadgevende Vergadering
was verschenen, een stuk dat stellig
grondslag voor een debat kan zijn.
Ook is er gesproken over interna
tionale parlementaire lichamen die
er nog niet zijn De socialist Ruygers
drong aan op instelling van een par
lementair lichaam voor de N.A.V.O.
En van vele kanten is gezegd, dat
nu eindelijk de interparlementaire
raad voor Benelux zijn beslag ipoest
krijgen.
Het is langzamerhand „een vervelend»
zaak" term van jhr. Van der Goes.
Ook mejuffrouw Klompé en de heien
Korthals en Schmal loonden hun on
geduld. Het is inderdaad een zaak om
ongeduldig van te worden. De regerin
gen schijnen de moeilijkheden, die aan
de instelling van zo'n raadgevend orgaan
vastzitten, wel erg breed uit te meten.
Een van die moeilijkheden is de vraag,
of de interparlementaire raad vrij moet
zijn om zijn eigen agenda vast te stellen.
Terecht is er op gewezen, dat men in de
Raad van Europa al wel ervaring heeft
opgedaan. Aanvankelijk was men daar
wel eens wat al te wild geweest, maar
men heeft er zelfbeperking geleerd.
In geen geval, zo zei jhr. Van der Goes,
zal de agenda van een nationaal veto
mogen afhangen. Mejuffrouw Klompé
wilde er de commissies uit de nationale
parlementen bij betrekken, wat ons een
wel erg gecompliceerde figuur lijkt.
Klachten
TV" OG steeds zijn wij met ons vluch
tig relaas op het Europese ter
rein. Een punt, dat op dit terrein
ligt, moeten wij nog aanroeren: het
individuele klachtrecht in de Euro
pese conventie voor de rechten van
de mens. De regering wil dat (facul
tatief gestelde) recht niet erkennen;
zij wil het recht om klachten in te
dienen aan zich houden. Dat mr.
Bruins Slot het daarmee eens was,
wisten wij al. De c.h. mr. Schmal
was het er bepaald niet mee eens;
evenmin jhr. Van der Goes, die er
bij het aparte debat over de Raad
van Europa op terug wil komen. Me
juffrouw Klompé zweeg er over: men
schijnt het er in de kring van de
K.V.P. niet helemaal over eens te
zijn. De liberaal Korthals intussen
hield de regering nog eens voor hoe
verkeerd zij ten aanzien van het
klachtrecht handelde.
Maar dat niet alleen. Beseft de regering
wel. zo vroeg de heer Korthals, uat door
haar houding haar verantwoordelijkheid
voor de naleving van de conventie ook
in andere landen des te groter wordt? Zij
helpt er immers aan mee. dat ook :n
andere landen de individuele burgers het
klachtrecht wordt onthouden (he: kan
pas werkelijkheid worden als een be
paald aantal staten het heeft aan
vaard). Heeft de regering haar buiten
landse posten wel opdracht gegeven om
na 'te gaan of de normen van de con
ventie worden geëerbiedigd? Heeft zij
"bijv. de nieuwe Turkse perswet aan de
conventie getoetst? Zij is daartoe ver
plicht, zeker nu zij het klachtrecht :n
eigen hand wil houden. 2k>u het niet
verstandiger zijn, die verantwoordelijk
heden met de Europese burgers te delen
door wel het individuele klachtrecht te
erkennen? Ziedaar een redenering, die
nog eens op een nieuwe manier duidelijk
maakt, wat de regering zou behoren te
doen.
Indonesië c.a.
\T AN de rechten van de mens naar
het ijzeren gordijn- Een stem van
gene zijde was het betoog van de
communist De Groot. Voor het ove
rige was er niemand, die een goed
woord over had voor de nota's,
waarmee de Sowjetunie systematisch
tracht de versterking van het Westen
tegen te houden. Nieuwe gezichts
punten leverde dit gesprek niet op.
Maar niemand was er ook en
hiermee komen we weer op een an
der terrein die een goed woord
over had voor Amerika's stemont-
houding in de Algemene Vergadering
der Ver. Naties ten aanzien van de
(verworpen) resolutie over Nieuw-
Guinea. Voor zijn beleid te dezen
kreeg minister Luns van verscheidene
kanten lof. Een wat algemener
aspect van de zaak betrof het betoog
van de heer Ruygers, die vond dat
de V N. de goede kant op gingen nu
er geen resolutie over Nieuw-Guinea
en geen resolutie over Cyprus te
voorschijn was gekomen.
De V.N.. een gebrekkig Instrument,
maar in elk geval een forum voor we
reldpolitiek. aldus de heer Schmal. De
heer Ruygers sprak uitvoerig over de
hulp aan minder ontwikkelde gebieden.
Maar telkens wanneer men het over
de V.N. had. kwam de zaak-Nieuw-Gui-
nea om de hoek kijken. En daarbij
moest natuurlijk ook worden gesproken
over Nederlands betrekkingen met Indo
nesië. Een onderwerp dat hoe langer
hoe minder opwekkend wordt. De
K.N.P.-er Weiter, de liberaal Ritmeester
en de socialist Goedhart en nog meer
afgevaardigden fulmineerden tegen de
toestanden in Indonesië. Men moest de
Nederlandse Hoge Commissaris maar
terugroepen en voorlopig alleen een
zaakgelastigde in Djakarta laten, zei de
heer Weiter
Het lot van Nederlandse arrestanten
in Indonesië en de actie van Indonesi
sche kant ten aanzien van Nieuw-Guinea
waren de aanleiding tot en de rechtvaar
diging van het uitweiden over de toe
standen ginds.
Indonesië vormt als het ware een
hoofdstuk apart bij de bespreking van
de begroting van buitenlandse zaken.
Er zit overigens nog meer aan vast dan
alleen de betrekkingen met Indonesië.
Minister Luns heeft ook de rehabilitatie
regeling Indonesische oorlogsslachtof
fers onder zich: een zaak die naar veler
smaak - zo de a.r. Hazenbosch en de
K.V.P-er mr. De Graaf in een veel
te traag tempo wordt afgewikkeld. En
dan is er nog de kwestie van de Indi
sche pensioenen
Een minister van buitenlandse zaken
staat voor velerlei moeilijkheden, zelfs
als hij geen portefeuille heeft.
Zie pagina 1L
1
