Nederlands SU Dagblad
V <VU
Zaterdag 29 januari 1983 Wekelijks bijvoegsel van het Nederlands Dagblad
Adolf Hitier
Demonstratie van nationaal-socialisten op de 30e
januari 1933 in het hartje van Berlijn. Morgen is het
precies vijftig jaar geleden dat Adolf Hitler in de
toenmalige hoofdstad van Duitsland door president
Hindenburg tot rijkskanselier werd beëdigd. Die dag
wordt door historici beschouwd als beslissend voor*de
val van de Republiek van Weimar.
Hoe kwam die Republiek van Weimar, in 1919 bewust
als parlementaire democratie opgezet, ten val? Welke
omstandigheden werkten mee aan de opkomst van
Adolf Hitler en zijn 'bruinhemden'? Hoe kwam het
dat de nazi's een 'legale revolutie' konden plegen, dat
wil zeggen van de instrumenten van de Republiek van
Weimar gebruik konden maken? In 1933 stemde niet
minder dan 44 procent van de Duitse kiezers op de
NSDAP.
De historie is er mede om van te leren. De vragen
kunnen benauwend zijn: Indien een volk als het
Duitse zo massaal achter de nationaal-socialisten kon
aanlopen, kan iets dergelijks zich herhalen? Of waren
zowel Adolf Hitler als de door hem bewerkstelligde
val van de Weimarrepubliek uniek? Op de pag. 8 en 9
van de Variant wordt aandacht besteed aan het
gebeuren van een halve eeuw geleden.
Mir
Drie lettertjes die men bijna dagelijks in de
Sowjetpers kan aantreffen: mir. Het is Russisch voor
'vrede'. De leiders in het Kremlin wijden er vele
schone woorden aan en de officiële Russische
vredesbeweging praat hen gewillig na. Kortom, praten
over vrede is 'in' in de Sowjet-Unie. Maar dan wel op
een bepaalde manier, nl. zoals de staat voorschrijft.
En als je dat niet wilt... dan is er de KGB. Op 4 juni
vorig Jaar presenteerde Sergei Batowrin in Moskou
een onafhankelijke vredesgroep. Sleutelwoord:
streven naar wederzijds vertrouwen tussen de
'grootmachten' Rusland en Amerika. Ondanks het
feit dat de groep zich nadrukkelijk niet als 'dissident'
presenteerde en zelfs aansluiting zocht bij de in het
openbaar beleden vredesleuzen van de Kremlinleiders,
stond de geheime dienst vier dagen later op de stoep.
Je mag best over vrede praten in de Sowjet-Unie,
maar niet onafhankelijk van de staat. Eén van onze
medewerkers zocht Batowrin op in zijn Moskouse
flat. Zijn relaas staat op pagina 2.
Watersnood
De stormvloed in de nacht van zaterdag 31 januari op
zondag 1 februari 1953 kwam als een volslagen
verrassing. Hoewel langs de hele Nederlandse kust de
duinen en dijken door het beukende water werden
geteisterd, ontstonden vooral in het zuidwestelijke
eilandengebied doorbraken in de dijken, waardoor
het water met kolkend geweld de veelal laag gelegen
polders kon binnenstromen. Tegeneen dergelijke
overmacht van de zee stonden de dijkbewakers
machteloos. Als het hierbij gebleven was, zou de
materiële schade wellicht nog tamelijk beperkt zijn
gebleven. Maar de zee liet het niet bij deze ene
nachtelijke aanval. Zondagmiddag 1 februari had het
weer laag water moeten zijn, maar overal werd een
peil genoteerd dat hoger was dan een normaal
hoogwaterpeil. Met man en macht heeft men die
zondag gewerkt aan het dichten van de ontstane gaten
in de dijken. Het waren er te veel om dit op tijd, voor
de volgende vloed, te kunnen klaren. De tweede vloed
op deze zondagmiddag voltooide wat de vorige vloed
begonnen was: relatief kleine gaten in de dijken
groeiden uit tot brede en vooral diepe stroomgaten die
het water in de polders vrij spel gaven. Een artikel
over de watersnood van 1953 en wat deze ramp voor
de dijkverdediging in Nederland heeft betekend op
pag. 6.
