'De wolken drukken' op oudkomers
Reservoir adoptiekinderen raakt uitgeput
Plan voor commissaris Delfzijl
Geen beperkingen
traumahelikopters
FXr.T.ITSTF.F
Binnenland
Brunssum
weigert
referendum
coffeeshop
J. Heerkens (Wereldkinderen): wij beschouwen buitenlandse adoptie als 'second best'
MEUBELPLEIN
ZONDAG OPEN VAN 11 TOT 17 UUR
Italiaans topdesign van Minotti
bij Van Til
van tilWEM
S3 de ploeg
Zaterdag i februari Zondag 2 februari 2003
nrc handelsblad j
Naast nieuwe migranten, die
verplicht inburgeren, volgen ook
oudkomers - vrij willig- het
inburgeringsprogramma. „Ik wil
ook alleen naar de dokter gaan, of
met de sociale dienst bellen."
Door onze redacteur
Ahmet Olgun
Amsterdam, 1 febr. De Afghaanse Nou-
ria is niet langer in de rouw: ze heeft haar
witte hoofddoek afgedaan. Vier maanden
geleden overleed haar vader en volgens de
Afghaans-Tadzjiekse traditie moest ze een
jaar lang haar hoofd bedekken met een
witte doek. Nouria onderbrak het rouwen
op dringend verzoek van haar man. Die
"zeurde' de laatste tijd steeds vaker dat ze
het witte textiel voortaan maar af moest la
ten. „Hij is tegen hoofddoek", zegt Nou
ria.
Ondertussen moet de Indonesiër Indra
het woord 'Allah' dat hij in Arabische te
kens op de formicatafel heeft gekalkt van
de Marokkaanse Soumaya weer heel snel
weggummen. „Haram", zegt ze, wat zonde
betekent. Indra, die in Indonesië jaren
naast moslims heeft gewoond en derhalve
een beetje Arabisch leest, schrijft en
spreekt, begrijpt de dwingende nervosi
teit bij Soumaya. Ze ziet het bekladden van
de naam van haar God als een teken van ge
brek aan respect. Stel je voor dat iemand er
iets bovenop legt, of dat heilige woord met
zijn ongewassen hand aanraakt!
Even later zal Soumaya alweer afkeu
rend knikken als docente Merel Borgesius
de groep inlicht over de verschillende vor-
INBURGEREN
men van relaties. Dat er vrouwen en man
nen zijn in Nederland die ongetrouwd sa
menwonen, kan ze nog begrijpen, maar
dat vrouwen en mannen partners van het
zelfde geslacht hebben, keurt ze af. „Ha-
ram", vindt ze. Waarom? „Omdat Allah dat
zegt."
De verwarring is compleet, ook bij niet-
islamitische inburgeraars, als Borgesius
ter illustratie van de verschillende leefvor
men vertelt dat ze zelf in een woongroep
woont. „Hoezo, wachtje op een eigen ap
partement?" vraagt Tatjana. Waarom dan
wel met wildvreemde mensen samenwo
nen die niet eens je familie zijn, wil Samu
el weten als Borgesius vertelt dat ze vijf
tien jaar geleden vrijwillig voor de woon
groep heeft gekozen. „Omdat het gewoon
gezellig is", verklaart Borgesius.
„Wie weet wat AOW is", vraagt Borgesi
us als ze eerst heeft uitgelegd dat bejaar
den in Nederland in een eigen woning
kunnen wonen, maar ook in een aanleun
woning, een bejaardenhuis of een ver
pleeghuis als ze ziek zijn en verzorging
nodig hebben. Olesea denkt dat de A voor
Amsterdam staat. Mustafa vermoedt dat
de afkorting moet gaan over ouderen en
wonen. Indra weet het juiste antwoord.
„Het geld dat ouderen van de overheid
krijgen." Borgesius verklaart: ,Het is een
Aan het eind van het inburgeringsprogramma hoeven de cursisten niet foutloos te spellen maar de woorden moeten wel in de
goede volgorde een zin vormen. (Foto Evelyne Jacq)
uitkering die alle mensen ouder dan 65 grammalangzaaminzichtkomt,moethet wel verkeerd spellen, als het woord maar
jaar krijgen ongeacht of ze wel of niet heb- aantal taalfouten maar eens minder wor- herkenbaar is. De vervoeging van werk-
ben gewerkt." „Weten jullie wat een uitke- den, zegt docente Borgesius tegen de klas. woorden moet correct zijn, meervouds-
ring is?" „Ja", antwoordt de Idas. Als de inburgeraars eind april de toets voor vormen moeten kloppen en de woorden
Nu het einde van het inburgeringspro- niveau 2 moeten afleggen mogen ze nog moeten ook in de juiste volgorde een zin
vormen. Nog steeds kiezen de cursisten
voor het verkeerde hulpwerkwoord. Als
Borgesius een toets teruggeeft, blijkt Sou
maya 19 jaar te hebben en doet Indra samen
wonen.
Terwijl Borgesius in lokaal 12 op de eer
ste verdieping recht probeert te trekken
wat taalkundig krom is bij haar nieuwko
mers, doet haar collega Coos Lohman het
zelfde bij de cursisten in haar klas. Bij
Lohman zit ook 'oudkomer' Naniah van
Motman in de klas. „Het is makkelijker
mensen een taal te leren die nog niets we
ten dan mensen die krom praten", vertelt
Lohman als haar klas om half één uit is.
Nieuwkomers, zegt Lohman, hebben nog
geen kans gehad de taal verkeerd aan te le
ren. Nederlanders praten krom tegen bui
tenlanders omdat ze zich zo in eerste in
stantie beter verstaanbaar kunnen maken,
ze beseffen niet dat het op den duur scha
delijk is, vertelt Lohman. „Ze kunnen het
geduld niet opbrengen om goed Neder
lands te praten tegen vreemdelingen."
Voor migranten die al langer in Neder
land wonen, is de inburgering niet ver
plicht. Maar in het eerste halfjaar van 2002
volgden toch 14.600 oudkomers een in-
burgeringscursus. Het merendeel van hen
was vrouw.
Volgens een voortgangsrapportage in
het kader van het Groot Project Inburge
ring Oudkomers (GPIO) die demissionair
minister Nawijn (Vreemdelingenzaken en
Integratie) vorige week vrijdag naar de
Tweede Kamer stuurde, haken steeds min
der oudkomers af tijdens de cursus. Begin
2002 maakte 15 procent van de oudkomers
de cursus niet af; nu is dat 9 procent. De
uitval onder oudkomers schommelt nu
rond hetzelfde percentage als dat van de
nieuwkomers die een inburgeringscursus
volgen.
Werklozen zoals Van Motman die al in
Nederland woonden voordat de inburge
ring in 1998 verplicht werd, vormen de
grootste groep oudkomers die zich laten
inburgeren. Ze worden door sociale dien
sten en Centrum voor Werk en Inkomen
aangespoord inburgeringsprogramma's
te volgen, zodat ze meer kans maken op de
arbeidsmarkt.
De van oorsprong Indonesische Van
Motman (50) leeft met haar Indonesisch-
Nederlandse man van een bijstandsuitke
ring. Sinds hun huwelijk in 1994 woont ze
in Nederland. Nooit aan het volgen van
taallessen gedacht, zegt ze, totdat ze een
brief van de sociale dienst kreeg waarin
werd meegedeeld dat ze zich moest in
schrijven. „Wel een goed initiatief', vindt
ze, ook al verwacht ze niet dat ze na vol
tooiing van het programma meteen een
baan zal krijgen. Ze heeft gezondheids
klachten. „Ik wil ook alleen naar de dokter
gaan, of met de sociale dienst bellen."
Gevraagd naar het voornaamste verschil
tussen nieuw- en oudkomers antwoordt
docente Lohman dat migranten die al ja
ren in Nederland wonen ongelukkiger
zijn. Die mensen zijn met verwachtingen
naar Nederland gekomen, vertelt ze, maar
op een gegeven moment zijn ze met de
werkelijkheid geconfronteerd en inmid
dels weten ze dat ze niet alles kunnen be
reiken, dat de taal moeilijk is, dat het hier
te vaak regent en dat Nederlanders lang
niet altijd aardig zijn. „Dan hebben ze ook
vaker last van heimwee en zijn ze ook va
ker depressief. 'Wolken drultken op me',
zei een cursist. Dat geloof ik best."
Dit is de vierde aflevering uit een serie over in
burgeren. Eerdere afleveringen zijn te vinden op
www.nrc.nl
Door een onzer redacteuren
delfzijl, i febr. De bestuurlij
ke problemen in Delfzijl zijn zo
groot dat de afgelopen jaren ver
scheidene keren is overwogen een
regeringscommissaris aan te stel
len die het gemeentebestuur zou
overnemen.
Dat zegt de voormalig project
leider van de Ontwikkelingsmaat
schappij Delfzijl, J. Franke. Vol
gens minister Rcmkes (Binnen
landse Zaken) zijn de problemen
in Delfzijl „nog niet groot ge
noeg" voor de aanstelling van een
regeringscommissaris. Een ge
meentebestuur kan door het kabi
net naar huis worden gestuurd als
het zijn taken „grovelijk verwaar
loosd". Slechts één keer werd eer
der zo'n speciale gezant aange
steld, in 1951 in het door commu
nisten gedomineerde Finsterwol-
de, waar het gemeentebestuur
destijds financiële steun bood aan
stakers.
Delfzijl struikelt van affaire
naar affaire, terwijl de stad al jaren
kampt met ernstige sociale proble
men en een enorme leegstand. Vo
rige maand trad een wethouder af
nadat bekend was geworden dat
zij een raadslid geld had gegeven.
Oud-Kamerlid Martin Zijlstra
(PvdA), na de verkiezingen van vo
rig jaar informateur in Delfzijl,
vindt dat het hele gemeentebe
stuur moet opstappen. Volgens
hem zijn „list en bedrog" en de
norm in politiek Delfzijl, dat hij
vergelijkt met een „open inrich
ting". De Groningse gedeputeerde
voor ruimtelijke ordening Mare
Calon verklaart de problemen
doordat „er te veel mensen veel te
lang in de raad zitten, onder wie
veel ex-wethouders".
Enkele jaren geleden gaf de pro
vincie de sloop en de herbouw van
woningen al bewust in handen
van de onafhankelijke Ontwikke
lingsmaatschappij Delfzijl, omdat
de gemeente zelf de problemen
onvoldoende aanpakte.
Minister Remkes is tegen de
aanstelling van een regeringscom
missaris, maar vindt wel dat de
wet zodanig moet worden gewij
zigd dat burgemeester en wethou
ders de gemeenteraad kunnen
ontbinden en nieuwe verkiezin
gen kunnen uitschrijven bij een
ernstige bestuurscrisis, naar ana
logie van de landelijke politiek.
Remkes' voornemen krijgt in
stemming van de provincie.
zaterdags bijvoegsel:
pagina 27
brunssum, i febr. De ge
meente Brunssum heeft gisteren
een verzoek afgewezen om een
referendum te houden over de
coffeeshopaffaire in deze stad.
Dat heeft een woordvoerder van
de gemeente gezegd. De ge
meente Brunssum wil geen cof
feeshop op haar grondgebied.
In de zomer van vorig jaar be
schuldigde een man uit het na
burige Landgraaf drie wethou
ders van Brunssum ervan dat ze
hem wel een vergunning voor
een coffeeshop wilden verstrek
ken als hij hun betaalde. De wet
houders ontkenden dit.
Een inwoonster van Brunssum
had om een referendum over de
kwestie gevraagd, daarbij verwij
zend naar 1.100 handtekeningen
die in de gemeente zijn opge
haald. Volgens haar is een grote
meerderheid van de bevolking
niet te spreken over de manier
waarop burgemeester en wet
houders de affaire hebben be
handeld. De oppositie in de ge
meenteraad steunt haar daarin.
B en W hebben haar verzoek
niet-ontvankelijk verklaard. De
1.100 handtekeningen zijn na
melijk opgehaald in een ander
verband, toen de oppositie een
onderzoekscommissie wilde in
stellen. De raad wees dit verzoek
destijds af. Die handtekeningen
mogen niet voor het aanvragen
van een referendum worden ge
bruikt, vinden B en W.
Volgens het college zijn nooit
toezeggingen gedaan aan de in
woner van Landgraaf die een
coffeeshop wilde beginnen. Vlak
na de afwijzing van zijn aan
vraag in mei vorig jaar werd een
bomaanslag gepleegd op de wo
ning van een van de wethouders.
De aanvrager ontkent enige be
trokkenheid bij de aanslag. Deze
week was de woning van de aan
vrager zelf het doelwit van een
bomaanslag. Daarbij raakte nie
mand gewond. De politie heeft
geen idee wie achter de aansla
gen zit.
De rechtbank in Maastricht
zou deze week drie wethouders
over de affaire horen. Dit ging
niet door omdat de advocaat van
de aanvrager werd weggeroepen.
(ANP)
Het aantal kinderen dat uit
het buitenland wordt
geadopteerd neemt af,
terwijl de vraag naar
adoptiekinderen nog steeds
toeneemt. Een continue
spanning tussen de wens
van de adoptieouder en het
welzijn van een kind.
Door onze redacteur
MargotPoll
rotterdam, 1 febr. Op het
Haagse kantoor van Vereniging
Wereldkinderen komen ieder jaar
honderden verzoeken binnen van
mensen die graag een kindje zou
den willen adopteren. Maar voor
steeds meer wensouders zal dat
verlangen niet in vervulling kun
nen gaan. Adoptie uit het buiten
land wordt steeds moeilijker, zegt
Jan Heerkens, woordvoerder van
Wereldkinderen, de grootste
adoptiebemiddelaar in Neder
land. Bij Wereldkinderen daalde
het aantal adoptiekinderen de
laatste jaren met ruim 15 procent
tot iets onder de 500 per jaar. Dat
is ongeveer de helft van het totale
aantal adoptiekinderen dat jaar
lijks vanuit het buitenland naar
Nederland komt.
Wat zijn de oorzaken van de af
name? Heerkens: „Het aantal
adoptiekinderen loopt terug, ter
wijl de vraag alleen maar toe
neemt. Een van de redenen van die
toename is dat mensen hun kin
derwens uitstellen, waardoor de
kans op een eigen kind aanzienlijk
afneemt. De wens om te adopteren
is daarmee duidelijk veranderd:
het gaat om gezinsvorming en veel
minder om gezinsuitbreiding."
Het idealisme om een kind te
adopteren lijkt daarmee minder
geworden en het eigenbelang dus
groter.
Het aantal kinderen dat ter
adoptie wordt afgestaan neemt de
laatste jaren echter af. De wachttij
den kunnen volgens het ministe
rie van Justitie zelfs oplopen tot
vijfjaar. Heerkens: „Bij ons loopt
het ook terug. Vorig jaar hebben
wij maar 493 keer kunnen bemid
delen en dat is bij ons alleen al
ruim honderd minder dan de afge
lopen jaren."
Dat het aantal ter adoptie aange
boden kinderen stokt, heeft ver
schillende oorzaken. Eén daarvan
is dat het sociaal-economisch ge
zien in veel landen beter gaat.
Vooral in India speelt dat een rol.
Dat betekent dat de belemmerin
gen om een kind zelf op te voeden
kleiner worden. Daarnaast veran
dert de binnenlandse politiek in
veel landen ten goede van het
kind: taboes worden doorbroken.
Een jonge, alleenstaande vrouw
wordt niet langer verbannen als
zij alleen haar kind wil opvoeden.
Ook gaan landen zelf strengere
regels stellen ten opzichte van
Jan Heerkens (Foto Bas
Czerwinski)
adoptie. Zo heeft China besloten
een beperking te stellen aan het
aantal adopties, omdat de betrok
ken instanties het aantal dossiers
niet meer aankonden. In 2001 wa
ren er nog maar 181 aankomsten
uit China, terwijl dat in de jaren
ervoor bijna het dubbele was. Ook
het aantal kinderen uit Colombia
nam af, omdat er weinig ouders
waren die oudere kinderen wilden
adopteren.
Kosten adoptiekinderen
Kosten per 1 februari
x 1000 euro
0 5 10 15
India (Bombay)
~l'
Colombia (tehuis)
Ecuador
-- 1
Brazilië
Peru
India (Delhi)
Haïti
Z-Afrika
China
i i
Nepal
Ethiopië
^m\
Colombia (ICBF*)
Philippijnen
i
Thailand
1
Senegal
1
Instltuto Colombiano
de Bienestar Familiar
NRCH 010203 Bron: Bedrijf
Daarnaast heeft ook Wereldkin
deren zelf de koers gewijzigd.
Heerkens: „Wij stellen namelijk
nog duidelijker dan vroeger dat
een kind het beste tot zijn recht
komt in zijn eigen omgeving. De
ze stelling komt voort uit het in
ternationale Adoptieverdrag (dat
geldt sinds 1998, red.), waarin
staat dat opvang eerst in het land
van herkomst geregeld moet wor
den voordat wij er aan te pas ko
men. Wij beschouwen buitenland
se adoptie als the second best. Dus
dragen wij er als organisatie zorg
voor dat kinderen in eerste instan
tie lokaal worden opgevangen of
geadopteerd. En dat is inderdaad
een koerswijziging. Dat doen we
door middel van dertig nieuwe
hulpprojecten op het gebied van
pleegopvang, dagopvang en ge
zinsherplaatsing. Adoptie is een
middel om te helpen, maar lokale
projecten zijn dat ook. En dan niet
een waterput graven in Ethiopië,
maar een pleeggezin vinden voor
een straatkind. Geen school neer
zetten, maar opvang voor eenou
dergezinnen."
In landen als India bijvoorbeeld
is sinds 1998 ook veel meer aan
dacht voor opvang in het eigen
land. Wercldkinderen steunt deze
ontwikkeling, zegt Heerkens: „Als
het kind er maar beter van wordt.
Dan kom je weer tot de conclusie
dat we er zijn voor de kinderen en
niet voor de adoptiefouders. Dat is
een continue spanning: ouders
willen dat wij doen wat zij zeggen,
maar wij zijn wel hun en ons eigen
geweten."
Het teruggevallen aanbod van
adoptiekinderen is ook een gevolg
van het feit dat de Vereniging We
reldkinderen afgelopen augustus
het adoptieprogramma met Korea
heeft beëindigd. Zonde? Heer
kens: „Natuurlijk, want er kwa
men zo'n zestig kinderen per jaar
uit Korea. En dat valt nu weg. Wij
hebben als regel dat degene met
wie we contact hebben in het bui
tenland, inzichtelijk, transparant
en redelijk moet zijn. Daar begon
het te botsen met Korea. Ons ver
zoek om inzicht te krijgen in de
boekhouding bleef na aandringen
onbeantwoord. En jaarverslagen
en accountantsrapporten bleven
achterwege. Na anderhalfjaar on
derhandelen vinden we het onver
antwoord om door te gaan. He
laas. Afgelopen week zijn de laat
ste vijf kinderen naar Nederland
gekomen en daarmee houdt die
stroom op."
Heerkens benadrukt dat het zo
genoemde Rootsprogramma,
waarbij Koreaanse adoptiekinde
ren op zoek gaan naar hun biolo
gische ouders, wel gewoon door
gaat. Dat organiseert Wereldkin
deren in samenwerking met Kore
an Social Services (KSS). Eind juli
is er een groepje Koreaanse gea-
doptcerden met hun families naar
Korea gereisd, waarbij zij door
KSS zijn ontvangen. Op verzoek
van de geadopteerde kinderen
werd in sommige gevallen ook de
biologische familie gevonden. Het
aantal Koreaanse adoptiekinderen
dat naar Korea gaat, is het afgelo
pen jaar fors gestegen. Volgens
Heerkens is de stijging maar door
één gebeurtenis te verklaren: het
overweldigende succes van het Ko
reaanse voetbalelftal van Guus
Hiddink doet twintigers enthou
siast (terug) naar Korea gaan.
den haag, i febr. De traumahe-
likopters bij ziekenhuizen in Am
sterdam, Nijmegen, Groningen en
Rotterdam kunnen met ingang
van vandaag onbeperkt worden
ingezet voor spoedeisende situa
ties. Dat heeft het ministerie van
VROM gisteren meegedeeld.
De inzet van traumahelikopters
stuitte in het verleden soms op be
zwaren van omwonenden en het
was onduidelijk hoe het zat met de
benodigde vergunningen. Het mi
nisterie heeft nu bepaald dat al
leen de stilste helikopters mogen
worden ingezet. Eerder had de
Raad van State in een door Gro
ningse omwonenden aangespan
nen procedure hun bezwaren af
gewezen.
De ziekenhuizen in Amsterdam,
Groningen en Nijmegen worden
aangewezen als zogeheten heli-
traumacentrum. Het Erasmus Me
disch Centrum in Rotterdam niet,
omdat dit ziekenhuis de mobiele
medische teams inzet vanaf Rot
terdam Airport (Zestienhoven).
Maar de helikopters mogen ook
in Rotterdam wel degelijk landen
en vertrekken in spoedeisende me
dische situaties. Alleen volgens de
letter van de wet valt het Rotter
damse ziekenhuis net niet onder
de definitie van een helitrauma-
centrum, aldus een woordvoerder
van het ministerie van VROM. Een
woordvoerder van het Erasmus
Medisch Centrum meende ook al
dat sprake moest zijn van een mis
verstand.
Gemeenten of provincies kun
nen geen aanvullende voorschrif
ten opstellen over geluidsbelas
ting of veiligheid bij de inzet van
traumahelikopters. De traumahe
likopters kunnen zo vaak als no
dig worden ingezet voor het ver
voer van patiënten, couveusekin
deren, organen of transplantatie-
teams, of leden van het mobiele
medische team. (ANP)
Ingezonden mededeling
<i>
LEIDERDORP
(fw.meubelpteln-leidenlorp.nl
Het Italiaanse Minotti is een van de
meest toonaangevende meubetmerken
ter wereld Op de designafdeling heeft
Van Til vele aansprekende ontwer
pen uit de Minotti-collectie Uniek
Italiaans design van grote ontwerpers
als de vermaarde Rodolfo Oordom
Karakteristieke meubelen en accessoi
res van wereldklasse Door de zeer
grote keuze in uitvoering past
echte Minotti in bijna elk interieur
Deze karakteristieke
lamp past harmonieus
bij de meubelen uit
de Minotti-collectie
B 1038 Ma-CH-Wo 9.30-17.31
1823 CXI Alkmaar Do-W 9 30-21.00 uui
Telefoon (0721 5112760 Za 9.30-17.30 uor
Volg de borden Zondags gesloten
Eigen pa
DESIGNCENTRUM
NEW COLOURS
NEW MATERIALS
NEW GRAPHICS
COLLECTION 2003 13S7-yS
