Bijzonder onderwijs remt integratie niet
Moderne techniek vraagt ander onderwijs
FOCUS®
Critici Nederlandse schoolsysteem creëren onjuist beeld van confessionele scholen
geIïïïTTIst
Reformatorisch Dagblad
Opinie
woensdag 30 januari 2008 PAGINA 11
opMB
Het bijzonder onderwijs vormt
geen belemmering voor integra
tie in de Nederlandse samenle
ving, stelt prof. mr. drs. B. P.
Vermeulen. Om fundamentele
veranderingen in het stelsel van
onderwijsbekostiging te recht
vaardigen dienen critici sterke
re argumenten op tafel te leg
gen.
Een steeds terugkerende discus
sie in de Nederlandse politiek is
de vraag of de staat alleen de
openbare school dient te finan
cieren, die algemeen toeganke
lijk is voor allen en een neu
traal curriculum verzorgt. Veel
al wordt aangevoerd dat het be
ginsel van scheiding van kerk
en staat vereist dat de staat
geen confessionele scholen fi
nanciert.
De veronderstelling hierach
ter is dat het in een religieus en
cultureel zo gedifferentieerde
samenleving als de Nederlandse
noodzakelijk is om de school
als integratie-instrument aan te
wenden. De school dient kinde
ren van verschillende etnische,
religieuze, sociale en culturele
achtergronden te leren om
vreedzaam samen te leven,
door hen respect voor elkaar bij
te brengen, door hen te door
dringen van de basisnormen
van democratie en rechtsstaat
en door gelijke kansen voor
eenieder te creëren.
Vaak wordt deze positie ge
combineerd met de opvatting
dat de openbare school de pro
motor is van morele basiswaar
den zoals autonomie, tolerantie
en rationaliteit, waarmee we
derzijds begrip wordt bevor
derd; terwijl de bijzondere
school een bron is van maat
schappelijke verdeeldheid,
doordat die zijn leerlingen af
zondert en de tegenstelling ten
opzichte van de "anderen" ver
sterkt.
Zwarte scholen
Het pleidooi voor gemeenschap-
pelijk-neutraal eenheidsonder-
wijs wordt gevoed door de voor
onderstelling dat een pluralis
tisch schoolsysteem leidt tot
een scheiding tussen scholen
langs etnische en religieuze lij
nen. Erkend moet worden dat
de vrijheid van onderwijs mede
het bestaan van monoreligieuze
en mono-etnische scholen als
neveneffect heeft. De grote
meerderheid van bijzondere
scholen selecteert echter niet
op basis van godsdienst; slechts
een beperkt aantal scholen doet
dat wel. Benadrukt moet wor
den dat een bijzondere confes
sionele school die niet consis
tent is in de toepassing van zijn
selectiecriteria, het recht ver
speelt om leerlingen op religi
euze gronden te weigeren.
Het is zeker zo dat zich nu
zo'n twintig jaar een trend
voordoet naar een voortschrij
dende segregatie in witte en
zwarte scholen. Het is evenwel
zeer de vraag of deze trend ver
oorzaakt wordt door het duale
onderwijssysteem. Het lijkt er
veeleer op dat deze ontwikke
ling voornamelijk voortvloeit
uit demografische en huisves
tingspatronen. Simpel gezegd;
een school in een zwarte wijk is
zwart, terwijl een school in een
witte wijk wit is.
Het debat over het duale
schoolsysteem is de afgelopen
jaren verscherpt onder invloed
van de vrees voor islamitische
scholen, die zich zouden verzet
ten tegen integratie en die mo
gelijk zelfs het moslimfunda
mentalisme propageren. Rap
porten van de BVD/AIVD en de
onderwijsinspectie rechtvaardi
gen een dergelijke vrees tot op
heden evenwel niet. De debat
ten in het parlement hebben
daarenboven nog eens duidelijk
gemaakt dat alle scholen in
hun onderwijs de beginselen
van democratie en rechtsstaat
moeten eerbiedigen, en dat de
inspectie daarop controleert.
Onjuist
Het zou in strijd zijn met het
gelijkheidsbeginsel zoals neer
gelegd in de artikelen 1 en 23
van de Grondwet om islamiti
sche scholen te sluiten of hun
oprichting te verhinderen om
dat zij islamitisch zijn. En het
kan dan wel zo zijn dat deze
scholen hun leerlingen waar
den inprenten die niet volledig
in lijn zijn met de basisbeginse
len van de westerse maatschap
pij, zoals individualisme en
scheiding van kerk en staat,
maar zolang deze scholen de
wettelijke criteria vervullen,
hebben ze het grondwettelijke
recht om gefinancierd te wor
den.
Het lijkt mij dat de critici van
het Nederlandse, schoolsysteem
een onjuist beeld creëren van
het bijzonder onderwijs. Het is
niet zo dat een bijzondere
school per definitie niet in staat
is om integratie te bewerkstelli
gen. Het komt mij daarentegen
voor dat juist veel confessionele
scholen in staat zijn om een ge
voel van gemeenschap te creë
ren. een (atmo)sfeer kunnen
scheppen waarin burgerschaps
vorming optimaal gestalte
krijgt. Maar mogelijk is dit een
subjectieve waarneming. Helaas
zijn er tot nog toe maar weinig
objectieve empirische gegevens
over de relatie tussen integratie
en denominatie die dit kunnen
bevestigen of ontkrachten.
De discussie over de vrijheid
van onderwijs is een indicatie
van een ontwikkeling die mo
menteel plaatsvindt naar een
strikte scheiding tussen de pu
blieke en private sfeer, een dua
lisme tussen de staat aan de
ene kant en religie en cultuur
aan de andere kant. Dit dualis
me dicteert uniforme neutrali
teit in de publieke sfeer en het
doorsnijden van de traditionele
banden tussen de staat en de
confessionele organisaties.
Of het al dan niet wijs is om
de overheidsbekostiging van
confessionele scholen voort te
zetten, is niet eenvoudig te be
palen. Het is in ieder geval dui
delijk dat de neutraliteit en de
scheiding van kerk en staat als
zodanig zulke bekostiging niet
in de weg staan. Bovendien
functioneren confessionele
scholen over het algemeen ade
quaat, blijven ze binnen de
grenzen van de wet en brengen
ze niet minder geïntegreerde
leerlingen voort dan andere
schooltypes. Er dienen sterke
argumenten naar voren te wor
den gebracht om fundamentele
veranderingen in het stelsel van
onderwijsbekostiging te recht
vaardigen.
De auteur is hoogleraar staats- en
bestuursrecht aan de Vrije Uni
versiteit en was lid van de Onder
wijsraad. Per 1 februari wordt hij
lid van de Raad van State. Dit arti
kel is gebaseerd op zijn publica
tie "Vrijheid, gelijkheid, burger
schap" (SDU Uitgevers. 2007). Vrij
dag verschijnt een uitgebreid in
terview met hem in het katern
Mensen.
„Het is zeer de vraag of de trend naar een voortschrijdende segregatie in witte en zwarte scholen veroorzaakt wordt door het duale onderwijssysteem. Het lijkt erop dat deze ont
wikkeling voornamelijk voortvloeit uit demografische en huisvestingspatronen. Simpel gezegd; een school in een zwarte wijk is zwart, terwijl een school in een witte wijk wit is."
De huidige leerlingen in onze
klassen zijn anders dan vroeger,
stelt ir. P. Jansen. Dat heeft con
sequenties voor het onderwijs.
Als we kijken naar de techniek
in de huidige samenleving, dan
valt op dat de verschillende
technologieën nauw met elkaar
verweven zijn. De mensheid is
op een tweesprong beland.
Blijft de techniek namelijk een
werktuig van de mens, zoals
het vanaf het begin af aan ge
weest is, of gaat de techniek in
grijpen in de kern c.q. denkpa
tronen van de menselijkheid
zelf?
Het is een moeilijk te beant
woorden vraag. Feit is wel dat
we het stadium van wel of geen
gebruikmaken van bepaalde
technieken en middelen al
voorbij zijn. Dat dwingt ons na
te denken in hoeverre we ons
door deze technieken laten stu
ren in ons denken, omdat de
techniek ons handelen al be
paalt. Over dat eerste zou veel
te schrijven zijn, maar het laat
ste is voor dit artikel interes
sant. Het stelt de vraag wat dit
voor praktische consequenties
heeft voor de inrichting van on
ze school en onze visie op leren.
De leerlingen van nu zijn van
jongs af gewend uit de over
daad van informatie te selecte
ren en deze informatie naar
hun hand te zetten. De jeugd
die rond of na 1990 is geboren
is een generatie die wel wordt
aangeduid als de snel commu
nicerende en associërende ge
neratie, de zogenaamde Ein-
steingeneratie. Het is een gene
ratie die meer in digitale ter
men en relaties denkt dan wel
ke generatie daarvoor dan ook.
De generaties daarna zullen, zo
is mijn inschatting, nog digita-
ler denken en de moderne tech
niek tot hun lifestyle maken.
Onderwijsvorm
Is het een utopisch beeld dat ik
schets als ik stel dat we als re
formatorische scholen ook over
een aantal jaren geconfron
teerd worden met interactieve
Het is een
generatie die
meer denkt in
digitale termen
en relaties
dan ooit
leercentrums, online lesmoge-
lijldieden en virtuele kennisom
gevingen? Steeds meer hoge
scholen en universiteiten wer
ken al met elektronische leer
omgevingen. De generatie die
nu voor ons in de klas zit,
wordt na de zomervakantie bij
wijze van spreken hiermee ge
confronteerd. Zijn ze daar klaar
voor? En vooral: wat doen wij
eraan om hierbij aan te sluiten?
In essentie komt het erop neer
dat we er niet onderuit kunnen
om onze onderwijsvormen op
nieuw in te richten. Het is in
wezen een verregaande conse
quentie van het nieuwe leren.
Het nieuwe leren zoekt aanslui
ting bij de leerling en dat
vraagt om continue aanpassin
gen van onze onderwijsvormen.
Ik leg hierbij de nadruk op de
onderwijsvorm, omdat ik denk
dat dit niet per definitie bete
kent dat het om aanpassing van
de onderwijsinhoud gaat. De
kern van ons onderwijs blijft
vanuit reformatorisch gedach
tegoed de leerling tot Gods die
nende persoonlijkheden te vor
men. Het zal binnen ons onder
wijs vanuit een eigen paradig
ma moeten blijven gaan om
diepgaande kennis en bruikba
re vaardigheden.
Gezonde mix
Maar willen we de aansluiting
met de huidige en opkomende
jeugd niet missen en onszelf
niet uit de markt prijzen, dan
zullen we serieuze onderwijs
kundige stappen moeten zet
ten. De moderne techniek
vraagt om aanpassing van ons
onderwijs.
Bepleit ik dan een afschaffen
van boeken en klassikale lessi
tuaties? Nee. want het onder
wijs moet zich niet op hol laten
brengen door de grillen van de
dag en het daadwerkelijke con
tact met de docent blijft nodig
en essentieel. Vanuit mijn op
tiek vooral essentieel omdat de
docent een vormende taak
heeft en dat is iets wat de mo
derne techniek nooit zal kun
nen overnemen. Verder werkt
een bevlogen en goede gekwali
ficeerde docent inspirerend en
motiverend. Wel denk ik dat er
een gezonde mix mogelijk en
ook noodzakelijk is. Bij een der
gelijke ontwikkeling kan me
dia-educatie niet gemist wor
den om de jongeren te leren
juist en principieel met media
om te gaan.
De auteur is onderwijskundige
en was docent. Hij werkt aan een
proefschrift over de invloed van
techniek op ons denken.
MAATSCHAPPIJ
RECHTEN
THEOLOGIE BUITENLAND
OPVOEDING
Sociale contacten
In Mens Maatschappij (82e jaar
gang nr. 4) publiceert Jenny de Jong-
Gierveld, emeritus hoogleraar aan de
VU, samen met twee Canadese on
derzoekers een vergelijkende studie
over tijdbestedingspatronen van 45-
plussers in Nederland en Canada.
Mensen tussen de 55 en de 75 jaar
lijken in een optimale positie te ver
keren om hun sociale netwerk op peil
te houden of uit te breiden. De mees
ten hebben nog een redelijk goede
gezondheid, velen zijn niet meer ac
tief op de arbeidsmarkt, terwijl hun
eventuele kinderen op eigen benen
kunnen staan.
De onderzoekers onderscheiden vrij
willigerswerk en sociale vrijetijdsacti
viteiten zoals verenigingen, ontmoe
tingen in cafés en het bezoeken en
ontvangen van vrienden en kennis
sen. Dat alles draagt bij aan de uit
bouw van iemands sociale netwerk.
Uit eerder onderzoek is gebleken dat
oudere mensen met een gevarieerd
9
netwerk over het algemeen minder
eenzaam zijn dan mensen die het
vooral moeten hebben van contacten
met familieleden.
Zowel in Canada als in Nederland le
veren niet-werkende vrouwen een
hogere bijdrage aan het vrijwilligers
werk dan werkende vrouwen. Dat
geldt vooral voor niet-werkende
vrouwen zonder partner. Voor man
nen geldt juist dat niet-werkenden
zonder partner daar relatief weinig
tijd aan besteden. In Canada zijn het
vooral de laagopgeleiden die betrek
kelijk veel tijd besteden aan vrijwilli
gerswerk, in Nederland zijn dat man
nen met een middelbaar opleidings
niveau en vrouwen met een hoog op
leidingsniveau.
De onderzoekers hadden verwacht
dat vanwege het minder uitgebreide
systeem van sociale voorzieningen in
Canada de mensen daar meer tijd
zouden steken in vrijwilligerswerk.
Juist het omgekeerde blijkt waar te
zijn. Oudere Nederlanders hebben
minder vaak een volledige baan. Bo
vendien werkt in Nederland de ver
zuiling met haar talloze vrijwilligers
organisaties nog na.
Christen Democratische Verken
ningen (winter 2007) wijdt een the
manummer aan misdaad en straf.
Bob Hoogenboom, hoogleraar aan
Nyenrode, schrijft daarin een kritisch
verhaal over de toenemende rol van
particuliere veiligheidsdiensten. Die
markt groeit wereldwijd met 7 tot 12
procent per jaar. In Irak is op elke tien
militairen één "private contractor"
actief. Deze ontwikkeling sluit aan bij
de tendens tot privatisering van over
heidsdiensten. De subjectieve onvei
ligheid neemt toe door de dramati
sche presentatie van misdaad en ter
rorisme in de media. Beveiligings
bedrijven hebben belang bij het aan
wakkeren van onveiligheidsgevoe
lens.
Veel onderzoek over veiligheid, mis
daad en straf houdt het verschijnsel
van de ingehuurde veiligheidskrach
ten buiten beschouwing. Toch bete
kenen die een ingrijpende verande
ring van het beeld. Het bevoegd ge
zag bepaalt nu niet meer exclusief
welke onveiligheid wordt aangepakt.
De primaire doelstelling van de con
tractors is winstmaximalisatie. Hun
opdrachtgevers hanteren een prag
matisch misdaadbegrip. In hoeverre
leidt misdaad tot verliezen? Recher
chebureaus gebruiken methoden die
voor de politie verboden zijn. De aan
giftebereidheid is laag en veel conflic
ten worden binnenskamers geregeld.
De publieke sector daarentegen
hanteert vanouds een normatief mis
daadbegrip. Thans ontstaan er echter
grijze gebieden tussen publiek en pri
vaat, waarin strafvordering soms wat
creatief wordt toegepast. Daardoor
wordt de publieke veiligheid onder
mijnd.
In de Irakoorlog zijn meer contrac
tors ingezet dan ooit tevoren in de
Amerikaanse geschiedenis. Het pro
bleem is echter dat de militaire com
mandanten niet op hen aankunnen.
Hun bereidwilligheid is afhankelijk
van de veiligheidsrisico's die zij lopen.
De logistieke diensten van de "priva
te military companies" worden opge
schort als het gevaar in de bewuste
gebieden te groot is. Hierdoor zijn de
Amerikaanse troepen verstoken van
voedsel, materiaal en munitie op tij
den dat zij onder druk staan.
Zicht (33e jaargang nr. 4) brengt
een themanummer over burgerschap.
Dr. K. van der Zwaag bespreekt daar
in de onlangs verschenen bundel "Re
ligie in het publieke domein". Prof.
Donald Loose (EUR) stelt daarin dat
de liberale rechtsstaat en de religieu
ze tradities min of meer op gespan
nen voet staan met elkaar. Kenmer
kend voor de liberale samenleving is
immers dat religie thuishoort in de
privésfeer. Toch zijn zowel de staat
als de religieuze tradities erbij gebaat
wanneer ze in het publieke domein
met elkaar in gesprek kunnen.
Religie in het publieke domein
roept de vraag naar de inhoud van
het burgerschap op, aldus Inigo Boe
ken (Radboud Universiteit) in dezelf
de bundel. Burgers zijn betere gelovi
gen, zo luidt de titel van zijn bijdrage.
Volgens De Mul lijkt de SGP, vanwe
ge haar ondertekening van artikel 36
van de NGB, ideologisch gezien sterk
op de politieke islam. Voorheen werd
deze partij beschouwd als een on
schuldige vorm van polderfolkore.
Door de confrontatie met de politie
ke islam heeft deze folklore echter
voor velen haar onschuld verloren.
Als het goed is, zo concludeert Van
der Zwaag, is de christen met alle ve
zels verbonden aan deze wereld om
daar zijn roeping gestalte te geven.
Christenen moeten laten zien dat zij
volwaardige burgers zijn, al zijn ze in
hun hart vreemdeling op deze aarde.
Dr. C. S. L. Janse, oud-hoofdredacteur
van het Reformatorisch Dagblad
Reageren aan scribent?
focus@refdag.nl.
De opiniepagina biedt mensen die daaraan vanwege hun specifieke deskundigheid of
persoonlijke betrokkenheid behoefte hebben, gelegenheid in te gaan op (semi-)actuele
onderwerpen. De redactie behoudt zich het recht voor bijdragen (zonder overleg) te redigeren
en/of in te korten, of zonder opgave van reden te weigeren. De aanbevolen lengte van een
bijdrage bedraagt 750 woorden. Het zenden van een bijdrage impliceert dat de auteur aan de
BV Reformatorisch Dagblad toestemming geeft tot het vastleggen, verveelvoudigen en
verspreiden daarvan in gedrukte, elektronische of andere vorm, zoals cd-roms, databank,
internet of op geluidsdragers.
Coördinator: drs. W. van Klinken.
E-mailadres: opinie@refdag.nl.
OP
GEMERKT KB
Eén kerk
Zal de bede van de Heere Jezus
uit Johannes 17 ooit verhoord
worden? Ja, het zal worden één
kudde en één Herder! Wat een
'geharrewar' de laatste weken
over het instituut kerk. Broeder
Van den Belt heeft een „steen in
de kerkelijke vijver gegooid" met
zijn uitspraak: Terug naar Rome,
herstel van Rome (RD 11-1 en 17-
1). Jammer, zo'n uitspraak, hoe
wel anderen, die reageerden
hem niet begrepen hebben. De
éénheid moet echter verder te
rug. Terug naar onze wortels,
naar Israël (Efeze 2:11-22). De
Messiasbélijdende Joden hebben
de oudste (voor)rechten. en niet
de Kerk van Nederland. Dr. Van
den Belt heeft gelijk dat de ware,
wereldwijde Kerk, zich niet be
perkt tot Nederland. Kerken in
het buitenland hebben niets met
onze Drie Formulieren van Enig
heid. Er zou een wijze groep
broeders (de groep van dr. Klink
wellicht) gevonden moeten wor
den die de Drie Formulieren van
Enigheid opnieuw toetsen en er
het nodige aan toevoegen. Laten
we zoeken dat het lichaam van
Christus zichtbaar mag worden
als een levend organisme in elk
dorp en stad. waardoor anderen
jaloers worden op onze liefde. Is
er misschien een nieuwe bewe
ging nodig? Een Katholiek-Israë-
lisch-Evangelisch-Reformato-
risch-Pinks ter-Ontwaken? Stich
ting Kierpo misschien? Ons past
maar één weg: de weg van
schaamte, verootmoediging,
schuldbelijdenis en verzoening
over alles wat wij elkaar hebben
aangedaan en elkaar nog steeds
aandoen. Liefdeloosheid en ruzie
zijn er genoeg waarin we God en
elkaar verdriet aandoen. Laten
we doen wat in 2 Kronieken 7:14
staat. Dat geve de Heere!
T. van der Weijden
Atmosfeerstraat 26
3328 GD Dordrecht
Godsdienstvrijheid
Ik schrok van het artikel "Gods
dienstvrijheid beter verdedigen"
door mr. J. van der Vlies (RD 26-
1). Daarin lees ik dat christenen
met moslims moeten strijden
voor de godsdienstvrijheid om
dat „als vandaag de Koran verbo
den wordt, de Bijbel het volgen
de Boek zal zijn" en dat lijkt me
geen koosjer standpunt. Wij
moeten weten dat allah een an
der woord voor satan is en niet
een andere naam voor de Naam
boven alle naam. Staat er niet in
Koran en Ahadith dat moslims,
zodra zij ergens de macht heb
ben. Joden, christenen en niet-
moslims dienen te doden? Of dat
deze. als zij al in leven gelaten
worden, als dhimmies zullen
moeten leven? Op getuigen van
ons geloof staat dan de dood
straf. Beseft mr. Van der Vlies
niet dat opkomen voor de (gods
dienstvrijheid van moslims op
termijn slechts kan resulteren in
verlies van ons leven en onze
vrijheid? Leest hij noch de Koran,
noch de Bijbel? Moest de profeet
Elia van de God indertijd respect
en tolerantie voor de Baalsdienst
tonen en die steunen? Nee: hij
moest de afgodendienst als duis
ternis ontmaskeren en verder al
les in Gods hand laten. De totali
taire ideologie die islam heet,
vernietigt elke vrijheid. Ik meen
dat Joden en christenen, in Gods
Naam, keihard nee moeten zeg-
gen tegen de Koran. Als dat nee
veroorzaakt dat daarop de Bijbel
verboden wordt, dan is dat Gods
zaak en niet die van ons. Wij, die.
de Schriften kennen, zullen des
ondanks doorgaan met ervan te
getuigen: dat is onze roeping.
God vraagt niet van Zijn volk dat
het de leugen tolereert teneinde
Zijn Woord te beschermen. Ten
eerste heeft dat Woord onze be
scherming niet nodig (Want het
draagt ons) en ten tweede zou
men zo slechts tonen het Woord
niet begrepen te hebben en de
Auteur ervan niet te vertrouwen.
G. Tabak-Veldhoen
Geitenweide 29
2727 HA Zoetermeer
Oecumene
„Het is tijd voor een oecumene
van de persoonlijke ontmoetin
gen waarin we ons verheugen als
we elkaar tegenkomen en ons
aan elkaar kunnen scherpen" zei
dr. B. Plaisier (RD 28-1). De PKN
zoekt de oecumene met de RKK.
Toen ik dat las dacht ik bij me
zelf: Is het nu nooit genoeg met
die kerk die zegt haar wortels te
hebben in de Reformatie? Is wer
kelijk niets haar te veel? Moet al
les kapot wat goed is? Voor zover
zij nog iets heeft met de Refor
matie, verloochent zij toch over
duidelijk datgene wat ze zegt të
willen zijn. Hoe lang kan dit no'g
goed gaan? Zelfs de hervormd-ge-
reformeerde gemeenten worden
uitgehold door evangelisch melo
drama. Ik zal heel eerlijk zijn:
het valt me ontzettend zwaar
nog begrip op te brengen voor
een kerk die alles wat de naam
van relativisme ademt vereert en
afkeurt datgene wat exclusief ge
reformeerd wilt zijn. Hoewel,
dan wil ik de PKN toch nog wel
waarschuwen voor het absolute
denken van Rome. Je kunt veel
van Rome denken en zeggen,
maar een leer van eenheid heeft
zij wel. Maar dan moet ik ook
zeggen dat die leer ronduit vals
is. Het wordt daarom tijd dat de
gereformeerden binnen de PKN
kleur bekennen, of zijn zij -ik
hoop het niet- van kleur ver
schoten?
Gert-Jan Wondergem
Prinsenhove 34
4336 HB Middelburg
Opgemerkt
Abonnees kunnen in deze rubriek reageren op de
redactionele inhoud van het RD.
Uitzonderingen zijn.
- rubriek "Uit de kerkelijke pers".
- meditatielve bijdragen).
- boek- en cd-recensies;
- andere brieven onder Opgemerkt.
Alle inzendingen (maximaal 300 woorden) moeten
voorzien zijn van naam en adres van de schrijver en
de titel van deze rubriek. De redactie behoudt zich het
recht van bekorting of weigering voor. Plaatsing van
ingezonden stukken betekent met dat de hoofdredactie
met de inhoud instemt
Brieven die niet worden opigenomen, worden niet
teruggestuurd- Hierover kan niet worden gecorrespon-
schnjver aan de BV Reformatorisch Dagblad toestem
ming geeft tot het vastleggen, verveelvoudigen en
verspreiden daarvan in gedrukte, elektronische of
andere vorm, zoals cd-rom, databank, Internet of op
geluidsdragers.
E-mailadres: hoofdredactie@refdag nl.
Uit onderzoek blijkt dat veel Europeanen zich zorgen maken over de
bescherming van hun persoonlijke gegevens op internet.
Overheden doen te weinig om de privacy op internet te waarborgen,
luidde gisteren de stelling.
De 308 stemmers op refdag.nl denken er zo over:
Eens
15,3%
DEiMinsvAN
Reacties op refdag.nl:
Frans de Kok (30), Den Haag:
„Waar blijft de eigen ver
antwoordelij kheid van de
burger? De overheid kan toch
niet overal voor zijn? Trou
wens, wie zich niet op
internet begeeft -wat ook
heden ten dage nog heel goed
mogelijk is- hoeft zich hier
over in ieder geval geen
zorgen te maken."
Klaas (25), Bodegraven: „Wie
niets te verbergen heeft, heeft
ook niets te vrezen. Het is
misschien wel goed. een beet
je sociale controle op inter
net."
Kees (28). Ede: „Ik geloof dat
het niet alleen op internet is.
Wat denk je van al die tele
foontjes? Ook daar worden
veel mensen niet goed van."
NIEUWE
STELLING
Slechts een op de vijf mensen vindt dat koningin Beatrix meer
van haar privéleven moet laten zien. blijkt uit onderzoek een
dag voor haar verjaardag.
Het leven van de koningin is voldoende openbaar.
Eens.
Oneens.
Stem nu op refdag.nl.
