voor de Zuid-Holiandsche en Zeeuwsche Eilanden.
Vrijdag 2 IVlei 1890
Vijfde Jaargang N°. 218.
>r Schilt,
IN HOC SIGNO VINCES
Rabbi Gurland.
.VOET,
W. BOEKHOVEN.
ISOSOIISLSEMJfli.
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie, franco toe te zenden aan den Uitgever.
V accïne-Iï wang'.
FEUILLETON.
Uit «Ie I®ers.
ITTERDAM,
denzelf-
maat
URDER,
Istoomboot Vooruit-
aan.
pij den heer Paling
ast der stoomboot)
It: Vooruitgang
pe en Overflakkee.
1 April.
|5,30 nm. 2,30 uur
16,4:5, 3,4:5
11, nm. 5,uur
11,uur
111,30 en nm. 5.30 uur.
i PASSAGIERS,
(orm. 9,— uur.
9,45
I aansluiting met de stoom-
8,11,40 en 4,40 uur,
pm, (Raderboot.)
Rotterdam.
kdag voorin. 5,uur.
lerdag 6,
yy 6,30
nam. 2,— uur.
3,00
ÖS
kfstoombootdienst.)
liddelharnis.
aam. 5 uur.
nam. 1
pOMERDlENST,
l-il 1889.
Rotterdam.
dag 's morgens 4,30 ure.
- 6,00
ig, namiddag 1,45
2,45
|rm. 6 uur.
5,30
MAASNYMPH
^en 1 April.
t»dam.
&,-* 11,40 eu nam 4,40 u
8,-*, 11,4-0 4,40 t
|,30 nm. 12,— en 5,— u.
t 12,n 5,—
feLUÏS.
jaraiddag 2, 3*, en. 6,u.
BO; 3,00* en 6,00 are.
|j een half uur later.
a. 2,00 en 6,ure.
I en 6,00 ure.
i een half uur later.
Rotterdam, voorm. 8,00
jllellevoetsluis gesehieden
•on te Nieavresluis, en zijn
ug van goederen.
|op Zondag.
Zomerdienst.
Éi,15, Zaterd. 6,50 uur.
6, 10, nm. 5,30.
10, nm. 5.30.
lag nm. 6,30.
insdag vm. 5, L5; Woensd-
faterdag nm. 2.
Woensdag, Donderdag,
3,30; Zondag vra. 8,30.
Dinsdag nm. 1,30, Woens-
Idag en "Vrijdag
Öud-Beierland vm. 7.
|k nm. 1.
\ND. (Raderb.)
|lam. April.
[n rotterdam:
26 vm. 11.00 n.
lag 27 vm. 11.00 u.
Jadag 28 nm. 1.30 n.
■dag 29 vm. 11.30 u.
30 vm. 11.00 u.
erdag 1 vm. 0.00 m.
2 vm. 00.00 u.
Deze Courant verschijnt eiken Vrijdag.
Abonnementsprijsper drie maanden 50 Cent, franco p. post
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
uitgever
Advertentiën van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Advertentiën driemaal geplaatst worden slechts tweemaal berekend.
Advertentiën worden hij den Uitgever ingewacht tot Donderdagmiddag 5 uur
«Eindelijk schijnt er ontheffing van dien
consciëntie-dwang in aantocht.
Men schrijft ons toch uit 's Uage:Met
zekerheid kan ik u zeggen, dat de herzie
ning der wet, betreffende de besmettelijke
ziekten en de opheffing van den vaccine-
dwang, nog dezen zomer van den Minister
de Savornin Lobman mag ingewacht worden.
Ondanks allen aandrang van andere zij
den, in spijt van veelvuldige vertraging, zal
ons Ministerie ook in deze geven, wal het
beloofd hoeft."
Slechts in een deel onzer oplaag konden
wij verleden week bovenstaand bericht op
nemen.
Met blijdschap zal het zeker door onze
lozers worden vernomen. Voor velen toch
was de verplichte koepok-inenting nog een
beletsel, om voor hunne kinderen van de
school gebruik te maken. En nu mogen ve
len dit belachelijk vinden, het feit blijft even
wel bestaan.
Het ontbreekt ons aan tijd, om eens
een studie te maken van de voor en tegen
de vaccine geschreven cn gesproken woor
den. Wij laten de vaccine als zoodanig
ook gaarne rusten en bestrijden alleen
den dwang. Persoonlijk zijn wij zoo
ouderwetsch, of misschien zoo bekrompen,
of onwetend, om niet het minste ver
trouwen in do voorbehoedende kracht
In de stad Kischinew, in Bessarabië, waar
de Joden bij duizenden wonen, is eene kleine
gemeente van Evangelische Duitsehers, die
vroeger, en misschien ook nu nog wel, onder
de herderlijke zorg van den predikant Faltin
stonden.
Deze predikant had zieh door zijne inne-
.mendheid en godsvrucht de hoogachting zijner
gemeentenaren verworven, ja, zelfs vele Joden,
in weerwil van het groote verschil in meening,
hadden eerbied voor den waardigen grijsaard
en niet zelden geschiedde het, dat één der
zonen Israels in donkere omstandigheden hij
genoemden predikant om raad en voorlichting
aanklopteen tevergeefs wendde zieh niemand
tot hem. Faltin bracht dan ook altijd zijnen
raad in verband met de Schrift, die op iedere
vraag een antwoord in zich sluit.
Op zekeren dag werd hij bezocht door een
man van omstreeks dertig jaren, die tot hem
zeide „Ik heb onlangs mijne studiën volbracht,
en mijn examen ondergaan, en hen nu Rabbi
in deze stad. Maar als jong Rabbi heb ik
weinig te doen en ook weinig inkomen. Ik
heb heel veel ledigen tijd, en zoude in dien
ledigen tijd gaarne wat willen verdienen met
lesgeven, en nu heb ik de vrijheid genomen
om u te vragen of gij mij ook helpen kunt
aan leerlingen, wien ik onderwijs kan geven
in het schrijven en rekenenuit de medege
brachte voorbeelden kunt ge over mijne be
kwaamheid oordeelen."
Dit zeggende legde hij de voorheelden ter
onderzoeking voor Faltin op de tafel neder zij
der vaccine te stellen. Maar dat behoeft
een ander niet te beletten, er veel mee
op te hebben. Waar aan heide zijden,
voor en tegen de vaccine, mannen van
bekwaamheid staan, is het gewenschl, dat
de wetenschap eens een onpartijdig on
derzoek instello naar de vruchten der
vaccine. Maar dan ga men op ccne andere
wijze te werk, dan tot dus verre. Men
sla dan niet hén over onder de doctoren,
van wien het bekend is, dat zij de legen-
standers der vaccine zijn.
Toch zal het ons verwonderen, indien
de wetenschap éénmaal het werkelijk nut
der vaccine aantoont. En wij komen tot
dit ongeloof juist door den dwang, die
nu ten dien opzichte wordt uitgeoefend.
Is er sprake van een nieuw artikel, of
iets van dagelijksch gebruik, dan hangt
het alleen maar van het gebleken nut
van zoodanig artikel af, of het al of
niet opgang maakt. Waarom nu bij de
vaccine niet ook iedereen vrijgelaten
Juist door den dwang zal menigeen,
die anders daaromtrent onverschillig is,
er legen krijgen. Men heeft daarbij ook
niet het recht op zoodanige wijze over
de lichamen der menschen te beschikken.
Verontwaardiging zou een ieder bezielen,
wanneer het een of andere Rijk in of
buiten Europa, aan niemend toestond
daar binnen te komen, zonder zich eerst
te onderwerpen aan een proef met den
waren werkelijk zoo schoon, dat geen verdere
aanbeveling noodig was. De predikant, die tot
dusver had toegeluisterd, en de voorbeelden in
zag, zeide „Goede vriend ofschoon de pogin
gen hiertoe wel niet tot eenig gunstig resultaat
zullen leiden, wil ik toch de moeite niet be
sparen uw verzoek in te willigenkom daar
toe binnen een paar dagen terug en wij zullen
verder zien".
Faltin haastte zieh aan zijne belofte te vol
doen, en zag ijverig onder zijne vrienden rond
om lessen voor den Rabbi te krijgen, doch hij
kon bijna geen leerlingen vinden. Droevig ge
stemd deelde hij dit Gurland zoo heette de
Rabbi die op den bepaalden dag om ant
woord terug was gekomen, mede, maar voegde
er, om de teleurstelling wat te verzachten, bij
'k Zou gaarne met de Ilebreeuwsche taal wat
beter bekend zijn, en 't Oude Testament vloeiend
kunnen lezen. Wilt gij m j in het Hebreeuwsch
les geven, tot ge meer leerlingen in het schrij
ven en rekenen hebt?"
Ofschoon aan vankei ijk een weinig mismoedigd,
begonnen nu Gurland's oogen te fonkelen, en
zijne hand op den schouder van den predikant
leggende zeide hij verheugd: „Volgaarne mijn
waarde".
De lessen begonnen weldra.
Over den inhoud der Schriften werd op ver
langen van den Rabbi niet gesprokende pre
dikant kon alleen bidden, dat de Heilige Geest
het hart zjjns onderwijzers mocht verlichten,
opdat hj de Schriften leerde kennen en den
Zaligmaker leerde lfef hebben en omdat de pre
dikant geloofde, dat Gods woord scherper is dan
eenig tweesnijdend zwaard, vertrouwde hij dat
dit kind uit Israël de kracht er van gevoelen
zou. Zijn, geloof werd echter lang op de proef
gesteld, en de verwezenlijking zijner hoop scheen
verijdeld te zullen worden.
giftbeker. Welnu, waarom maakt zich
dan nu ook niet de verontwaardiging van
ieder vrij Nederlander meester, waar de
tol kennis en wetenschap aan
die niet vooral' eene
vergif in zich heeft
is toch de pokstof,
gezond lichaam wordt inge-
En dat do gevolgen van dat ver-
Vergif
toegang
ieder wordt belet,
zekere hoeveelheid
opgenomen,
die in een
bracht
gif altijd even onschuldig zijn, zal
enkele doctor beweren.
Dwang wordt er uitgeoefend in de hoog
ste mate, wanneer men iemand belet zijn
ongevaccineerde kinderen naar school te
zenden. En kwam daar nu nog het stok
paardje der liberalen, „leerplicht" hij, dan
had men tevens een prachtig middel, om
die dweepers eens gevoelig de les te lezen.
De wet verbood dan toch hot wegblijven
van de school; de wet verbiedt thans reeds
hot komen op de school, anders dan gevac
cineerd, welnu dan maar ten nutte van het
algemeen, dien weêrspannigen vader met
gevangenis gestraft, en do kindoren zonder
zijne toestemming, met dien zoo hcilzamen
etter in aanraking gebracht.
Gelukkig is leerplicht nog niet aange
nomen, en zal naar wij vertrouwen ook
de vaccine-dwang weldra niet meer bestaan.
Waartoe ook? Nemen wij eens aan, dat de
koepok-inenting werkelijk nuttig is. Gaan wij
zoo ver zelfs om te gelooven dat niemand
aan pokken sterft, die 's jaarlijks, maande-
De studiën werden weken achtereen voort
gezet, zonder dat de geringste verandering
zichtbaar werd, maar des te vuriger werd de
predikant in het gebed.
Reeds was het geheele Oude Testament door
gelezen, en waren zij weder aan het 53ste
hoofdstuk van Jesaja. Gurland slaakte een
diepen zueht. En zonder als gewoonlijk bij
het éérste vers te beginnen, las hij onwille-
keurig»Wij dwaalden allen als schapen, wij
.keerden ons een iegelijk naar zijnen wegdoch
»de Heere heeft onzer aller ongerechtigheid op
»Hem doen komen."
i Als dezelve geëischt werd, toen werd hij
verdrukt, doch hij deed zijnen mond niet open
j>A1s een lam werd hij ter slachting geleid, en
vals een schaap, dat stom is voor het aange-
zicht zijner scheerders, alzoo deed hij zijn
»mond niet open."
Het gemoed van den Rabbi was aangedaan
zijn toon was zeer ernstig geworden, en dik
wijls was hij in gedachteu verzonken. Einde
lijk richtte hij zich op en wensehte dit hoofd
stuk nog eens te lezen, waarna hij peizend,
zonder een woord te spreken, heenging.
De predikant knielde neder voor zijn God,
dankte Hem voor de aanvankelijke verhooring
zijner gebeden, en smeekte, dat Hij den Rabbi
verder wilde leiden, die bijna geen oogenblik
nit zijne gedachten was.
Den volgendeD dag werd op den gewonen
tijd de oefening voortgezet, en tot Faltin ,s
verwondering opende de Rabbi bij hetzelfde
(53ste) hoofdstuk het boek zij lazen het nog
maals, en toen 't gelezen was, zeide hij met
aandoeningIk weet niet, hoe het komt maar
ik vind thans zooveel in den Bijbel, dat ik
vroeger nooit opgemerkt heb, ofschoon ik het
Oude Testament van buiten geleerd heb. Het
past alles zoo juist op uwen Jezus, dat ik
lijks of 's wekelijks (als leek welen wij
niet recht, wat de geleerden eischen) is inge-
erit of gcrevaccinecrd. Wat v'olgl daar dan
uit Dat zij die aan de inenting geloof slaan,
in tijden van besmettelijke pokziekten, on
aangetast blijven en dat alleen diegenen er
aan zullen lijden, die niet zijn ingeënt. Geen
meerder gevaar dus voor de ingeenten. Maar
indien ik nu niet verkies ingeënt te worden,
moet dan het medelijden der ingeënlen zoo
ver gaan, dat zij mij kunnen dwingen ook
die proef te ondergaan? Een gewoon mensch
zou zeggen, dal dit ongerijmd is
Hartelijk wensehen wij dan ook, dat het
ons Ministerie vergund zal zijn, ook deze
grief weg te nemen. Misschien komen wij
later ook in verband met andere voorbe
hoedmiddelen nog wel eens op deze kwestie
terug. EdCt.)
GELIJKE RECHTEN.
Het is altijd door ieder Nederlander, die
niet door liberalistische partijzucht gedre
ven wordt, erkend dat het instandhouden
der meervoudige kiesdistricten in de 5 groote
steden Amsterdam, Rotterdam, 's Hage,
Groningen en Utrecht een schromelijk on
recht moet worden genoemd. Men moet
erkennen dat onrecht werd vastgehouden
om kunstmatig eene liberale minderheid tot
meerderheid in de Tweede Kamer te maken.
Waarom toch mag een Amsterdamsche
kiezer 9, een Rotterdammer 5, een Haag-
niet anders kan gelooven, of Hij i s de beloof
de Messias.»
Het laug en vurig gewenschte oogenblik was
aangebroken. Faltin was te zeer aangedaan, om
dadelijk een woord te kunnen uitbrengendoeh
zijn harte gaf den Heere lof. Nu werd de Bij
bel niet langer in volgorde gelezen, neen 1 nu
werden in de psalmen en profeten die plaatsen
opgezocht, die van Jezus getuigen, en dat deed
den Rabbi zoo goed; zoo goed! want de
Heer wrocht mede dat hij op zekeren dag
uitriepEr schiet niets anders voor mij over
Ik moet gelooven, dat Jezus de Zoon van
God isik begrijp niet, hoe ik zoo dikwerf den
Bijbel gelezen heb, zonder te zien, wat ik nu
zie. Oordeel zelf, hoe ijverig ik gestudeerd heb.
Sla den Bijbel op, waar ge wilt, en zeg het
eerste woord van de eerste vijf regels op da
bladzijde en ik zal u de geheele bladzijde op
zeggen.»
Dominé nam de proef en telkens zeide de
Rabbi de bladzijde op. x>Ik wil hiermede alleen
toonen« zeide 'hij »met hoeveel ernst ik Gods
Woord bestudeerd heb ik begrijp het niet,
waarom ik vroeger niet verstond, wat mij nu
zoo sprekend duidelijk voor oogen staat."
Den Geest des Heeren was het, die in Gur
land werkte en hem overtuigde, dat Jezus de
Messias was, en al spoedig bereidde hij zich
voor tot den doop. Hij deelde zijne vrouw mede,
wat in zijn binnenste omging, en smeekte haar
zijn- voorbeeld te volgen maar zij wilde niet
liooren en overlaadde hem met verwijtingen,
dat hij den godsdienst zijner vaderen verlaten
bad. Hij gaf geene verwijting terug, maar bad
voor haar, en verzocht den predikant met hem
voor zijne vrouw te bidden. Eerlang werd ook
zij eene geloovige en werd zij door hareu echt
genoot ijverig onderwezen in den Christelijken
godsdienst. Slot volgt.)
