Vrijdag 17 Februari 1899.
Dertiende Jaargang No. 696.
Orgaan
JLntirevo lutionair
voor <le %uid-llollaml«rlic en Zeeuwsclie Eilanden,
IN HOC SIGNO VINCES
T BOEKHOVEN.
Deze Courant verschijnt eiken Vrijdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Amerika by vooruitbetaling f 3,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
uitgever:
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 cent per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent pei plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmorgen 10 uur.
Alle stukken voor de Hedaetie bestemd, Advertentfën en verdere Administratie franco toe te zenden aan den Uitgever.
Middelbaar Onderwijs
Mi am pen en Amsterdam.
Itechterlljke
staatsexamens.
ifBilitaire Tehuizen.
Uit de Pers.
TROMP-MUSEUM.
In den Briel zal ter nagedachtenis van
den grooten admiraal Marten Harperts-
zoon Tromp een Tromp-Huseum worden
opgericht.
Een commissie is benoemd om voor
dat Museum gelden bij elkaar te zoeken
en die gelden zullen wel gevonden wor
den.
In dat Museum zal men ook te zien
krijgen den Bijbel, waarinTromp gelezen
heeft.
Wat zal dat een rariteit zijn in de
oogen van velen.
Van taL van adelborsten en zeeoffi
cieren, die het tegenwoordig zonder den
Bijbel doen en nooit een Tromp wor
den.
Van tal van Hoogere Burgerscholie
ren, die misschien nog denken dat Tromp
een geestelijke was, die aan boord
preekte. De Bijbel is immers alleen voor
dominé's, om uit te preken.
Ze mogen 't er wel goed bij zetten,
dat Tromp dien Bijbel gebruikte.
Dat de man, die de Spanjaarden voor
Duins zijn eigen kruit en kogels aanbood
om te vechten, voor de eer van het land
dat hij liefhad, voor het verdrukte volk,
dat hij hielp beschermen, dat die man in
den Bijbel las.
Och ja, zoo zakt een natie al dieper
Tromp is nu weg en zjjn Bijbel wordt
niet meer gebruikt.
Bijbels gaan in een Museum
01 wij er beter van geworden zijn?
Volkeren der Aarde.
De strafkamer van het Hof van Cas
satie heeft Zaterdag het sluitingsarrest
over de Dreytus-enquête uitgesproken.
De verdedigers van den generalen stal
zien hierin een schelmenstreek. Roche-
fort weet zelfs te vertellen, dat Loew
zich het boosaardige genoegen zal gun
nen om, voor het Parlement er hem het
recht toe ontneemt, een arrest over de
revisie uit te vaardigen. Maar doet hij
dat, waagt hij zulk een rechterlijken
staatsgreep, dan moeten hij en zijn tra
wanten dadelijk, wegens complot tegen
de veiligheid van den Staat, in de ge
vangenis worden gestopt.
In het Paleis van Justitie te Parijs
houdt men zich druk bezig met de vraag
wie de rapporteur zal zijn, wanneer de
revisie-zaak voor de gezamelijke Kamers
van het Hof van Cassatie komt. Namen
worden al genoemd en de Echo te Pa
ris beweert te weten, dat de procureur-
generaal van het Hof van Cassatie, de
grijze Manau,zijn ontslag heett gevraagd.
Deze aanvrage zal evenwel eerst offi
cieel bekend worden gemaakt na de be
slissing van den Senaat omtrent het Re-
visieontwerp.
De Amerikanen blijven op de Philip-
pijnen aan de winnende hand. De Phi-
lippions hadden Vrijdag klaarblijkelijk
Malapon gekozen als deasia van hun
eerstvolgende ontmoeting met de Ame
rikanen. En men vermoedt, dat ook Agui-
naleo er zijn hootdkwatier had gevestigd,
ten einde een goede gelegenheid te heb
ben om zijn troepen samen te slaan en
een beslissenden slag te slaan. Maar de
uitslag was anders dan hij dacht.
De Amerikanen deden eerst een aan
val op Calocan en namen die stad in
na een schitterend gevecht. De krui
ser Concord" en de kanonneerboot „Ca-
lao" onderhielden een onafgebroken
vuur op den linkervleugelhet eerste
schip zond menigen kogel in Calocan,
met duidelijk waarneembare uitwerking.
En toen de stad vermeesterd was, wer
den de Tagalen uit al hun versterkin
gen verdreven door de stoutmoedige
Yankees. Dapper was de verdediging,
maar het baatte niet. Voet voor voet
werden de opstandelingen teruggedre
ven en een laatste telegram uit Manilla
meld, dat ook Malabon door de Ameri
kanen genomen is. De stad stond in brand,
toen de soldaten binnenruktenmaar ze
wisten de vlammen te blusschen. De
verliezen der Philippions moeten enorm
zijn; als gras werden ze weggemaaid.
De Amerikanen hadden maar een klein
getal dooden en gewonden.
SOMMELSMAMi.
'ij, die zich IIII op ons blad
abonneeren, ontvangen de
nog in deze maand verschij
nende nummers gratis.
Te Hilversum rees de vraag of
de antirevolutionairen aldaar eene
gemeentelijke hoogere burgerschool
mogen helpen oprichten.
De Gooische Courant zegt, ja; en
ook de Nederlander zegt ja, omdat
eene hoogere burgerschool te kost
baar is om door particulieren te kun
nen worden opgericht, en omdat er
toch in ons land behoefte bestaat
aan scholen waar meer te leeren is
voor handel en industrie dan de la
gere school geeft.
Immers, zij die eene academische
opleiding genoten hebben, begeven
zich slechts bij uitzondering in in-
öustriëele ondernemingen. Maar deze
zijn ook deels te zwaar voor hen,
die geen wiskunstige vakken beoefend
hebben. Waren er dus geen tusschen-
scholen, dan zouden daardoor vele
zaken in het land gaan kwijnen, en
ons volk niet meer kunnen concur-
reeren met andere natiën. Dit mag
's lands regeeriDg niet lijdelijk aan
zien.
Toch zijn er groote bezwaren ver
bonden aan het bezoeken van hoogere
burgerscholen door kinderen uit
christelijke gezinnen, en het is toch
ook wel wat erg als de christelijke
burgers er hun belastingen voor op
brengen, en zij moeten er hun zonen
afhouden.
Niet alleen is er geen eenheid in
de opvoeding van de verschillende
leeraren, die aan eene middelbare
school optredenmaar de opvoeding
als zoodanig wordt daar zelfs in het
geheel niet tot ideaal gesteld, en alle
onderwijs gaat er buiten den chris-
telijken grondslag om, aangenomen
al, dat er niet met het geloof gespot
wordt.
Doch wat zal men? Niet slechts
zijn er te weinig voorstanders van
christelijke hoogere burgerscholen om
er eenige te bekostigen in ons land,
doch van die christelijk gezinden
heeft slechts een klein deel voor eigen
kinderen behoefte aan zulke scholen.
Overheidsbemoeiing is dus schier
onvermijdelijk. En plaatselijkege
meentelijke middelbare scholen ver
dienen dan nog de voorkeur omdat
de plaatselijk belanghebbenden daar
op door de verkiezing van geschikte
gemeenteraadsleden het best invloed
kunnen uitoefenen, vooral wat de
keuze van leeraren betreft.
Prof. H. Bavinck heeft een ge
motiveerd en breed uitgewerkt voor
stel in de wereld ge zonden, bedoe
lende het kerkelijk maken van de
theologische faculteit der vrije Hooge-
school, en het samensmelten der
Kampensche School met die faculteit.
Of hiertegen ook vele gegronde
èn denkbeeldige bezwaren zullen
worden ingebracht, moeten wij af
wachten. Waarschijnlijk komt de zaak
in behandeling, althans in breede
bespreking op de a. s. zomer in Gro
ningen te beleggen generale Synode.
Doch hoe men er ook in bijzon
derheden over oordeele, practisch
is het voorstel, uit een algemeen
oogpunt bezien, zeker.
Is het niet eigenlijk overbodige
weelde en onnoodige krachtsverspil
ling om in ons kleine Vaderland
voor de Gereformeerde Kerken twee
dure scholen te hebben en dat ter
wijl voor menig ander christelijk
doel, bv. op politiek terrein en in
de jjerswereld degelijke krachten te
kort komen
Opleiding van goede predikanten
is veelmaar het is niet alles. Om
op de rechte paden vooruit te komen,
heeft onze natie behoefte aan meer.
Dit heeft Dr. Kuyper ook sedert
lang getoond te begrijpen, en ons
volk mag hem dankbaar zijn, dat
hij zeker met deze overweging
in de laatste jaren zich zoo
druk wijdt aan de Staatkunde.
In de Tweede Kamer werd hij,
vooral na het afzonderlijk gaan staan
van sommige hoofdmannen, naar den
mensch geaproken, onmisbaar.
Vriend en tegenstander moeten
dit erkennen.
En waar God ons nu mannen
schonk als Prof. Bavinck, Prof. Rut
gers, Prof. Geesink en andere theo
logische grootheden, komt als van
zelf meer en meer de wensch op,
dat deze heeren in éen kader zullen
samenwerken.
De Minister van Justitie toonde
zich ditmaal niet ongenegen om door
het instellen van Staatsexamens voor
allen die zich tot de rechtspractijk
willen begeven, de vrije studie voor
juristen te vergemakkelijken.
Nadat een der heeren Van Asch
van VV'ijck, n.l. de Afgev. van Wijk
bij Duurstede, had betoogd, dat het
feitelijk een smoren is van een deel
der Vrije Universiteit, wanneer hare
leerlingen geen toegang tot de balie
kunnen krijgen, tenzij eerst door hen
de doctorale graad aan eene Over
heidsinstelling verkregen werd, ver
klaarde de Minister op dezen wensch
wel te willen ingaan, maar nog niet
te weten of dan bij zulk een voor
allen verplichtend gesteld examen te
vens practische leerjaren zouden moe
ten gevorderd worden. Deze quaes-
tie zal men behandelen op de eerst
volgende vergadering van rechtsge
leerden en de uitkomsten daarvan zal
de Minister eerst afwachten.
In liberale kringen heeft de ver
klaring des Ministers nogal opzien
gebaard. Dit was te bemerken uit
het Handelsblad. En geen wonder.
Men is zoo gewoon aan het niet er
kennen, op opvoodmgs- en weten
schappelijk gebied, van hetgeen niet
den ijk der Staatsscholen betreft, dat
men gevaar ducht van elke losmaking
van de daarvoor in de wet gelegde
banden. Hetzelfde argument dat tegen
de lagere onderwijswet van Mackay
dienst deed, wordt ook nu weer te
berde gebracht, n.l. dat één stap in
de richting van vrijlating er meer zou
doen eischen. Het is dus alsof men
zich bewust is, zooveel in han den te
hebben, dat afbreuk doet aan de vrije
beweging der burgers, dat alleen de
doffe gewoontemacht die burgers stil
kan doen zijn. Men wil van liberale
zijde nu eenmaal het land gemoder
niseerd houden, en daarvoor moeten
in de eerste plaats de hoogescholen
dienst doen, ten einde de grondstel
lingen te ontwikkelen, waarop het
begeerde staatsgebouw rusten zal.
Do clagen van het in dienst treden zijn voor
onze nieuwe miliciens aangebroken, en liet
zijn voor hen moeilijke dagen.
Zeker, het kazerneleven is in meer dan een
opzicht in den laatsten tijd verbeterd en wa,t
vroeger tot zoo menige gegronde klacht aan
leiding gaf, daarvan is veel weggenomen.
Waaruit echter niet volgt, dat de kazerne
een begeerlijke plaats is, allerminst voor jon
gelieden uit gezinnen waar Gods woord in
eere is. Het is in de kazerne zoo heel anders
dan thuis, en dat kan niet andersdoch dat
maakt de kazerne zoo weinig aantrekkelijk.
De zonde woont er niet alleen, maar heerscht
er, en de jongelui, tusschen wie men leeft,
zijn dikwijls allesbehalve Christelijk opgevoed.
Dat voor jonge miliciens de verleiding groot
is, men weet het, en helaas ook dat velen
alleen staande in een vreemde garnizoens
plaats, voor de verzoeking bezwijken.
Doch in de laatste jaren behoeft men niet
meer alleen te staan.
In de eerste plaats trekken zich de Geref.
kerken het lot van de jongelieden aanen
ouders, die hun zonen naar de kazerne moe
ten zien vertrekken, weten, dat ze zich tot
den Gereformeerden Icerkeraad van de gar
nizoensplaats kunnen wenden met verzoek
zich de belangen van hun kind te willen aan
trekken.
En behalve de uitstekenste diensten, die de
jonge man op deze wijze kan genieten, vind
hij in de meeste garnizoenen óók de Militai
re Tehuizen, waar hij in zijn vrije uren heen
kan gaan.
Daar vindt hij goede vrienden, die hem
van veel nut kunnen wezen, vooral ook hierom,
wijl zij van het eigenaardige soldatenleven
begrip hebben. Daar vindt hij rustige gele
genheid om eens aan zijn ouders te schrijven
daar kan menige nuttige wenk door hem
worden ontvangen.
In alle opzichten zijn deze inrichtingen aan
te bevelen, en ten dienste van onze jongelui
die hunne krijgsmansplicht dit jaar hebben
te vervullen, geven we dan hier ook de adres
sen van de Militaire-tehuizen in Nederland,
in de hoop, dat menigeen er gebruik van zal
maken.
De adressen zijn
Garnizoen.
Assen,
Amersfoort,
Arnhem,
Amsterdam,
Bergen op Zoom,
Breda.
Delft,
Deventer,
Doesburg,
Dordrecht,
Geertruidenberg.
Straat
Hoofd vaartstraat.
Beekstraat.
Driekoningenstraat 5.
Plantage Baangracht 11.
Auvergnestraat 79.
Bosschestraat 88.
Oranjestraat 28.
Bergsehild,
Veerpoortstraat 246.
Grootekerksbuurt 29.
Branderstraat.
Gouda,
s Gravenhage,
'Groningen,
II aarlem,
Harderwijk,
Den Helder,
's Hertogenbosch,
Hoorn,
Kampen,
Leeuwarden,
Legerplaats
bij Oldenbr.
n Ommen.
u ii Soesterb
Leiden,
Naarden,
Nijmegen,
Schoonhoven,
Utrecht,
Venlo.
Vlissingen,
Zutfen,
Peperstraat.
Heemskerkstraat.
Lutke Nieuwstraat.
Stationstraat,
Vijhestraat 169.
Kanaalweg 91.
Jan Heinstraat 53.
Beestenmarkt.
Vloeddijk 40.
Heerenstraat.
Oude Singel.
Gasthuisstraat 727-
Ridderstraat.
Kortendam.
Wed bij den Dom.
Roermondstraat 13.
Kromme elleboog 46.
Kuipersstraat 19.
(De Twee Prov.)
FRANKRIJK.
Het lijdt wel geen twijfel meer, of heel
de .beweging tegen de Strafkamer van 't
Hof van jCassatie is opgezet met het doel,
om de Dreyfus-zaak te smorenof, wil
men, den balling op het Duivelseiland te
houden.
Volstrekt niet de wensch naar meerder
rechtswaarborgen dreef een Quesnay, en
wie meer met hem de Raadsheeren be
lasterde van partijdige vooringenomenheid,
ja, van een heulen met de '/landverraders.'
Men gaat nu aal zoover, van ook in de
regeering de medeplichtige te zien aan dit
immoreele geknoei. Dupuy en Lebret wil
len niets anders dan de Affaire beëindigen
door qoüte que qoube over Dreyfus
een nieuw schuldig te doen uitspreken.
De revisie zal, naar hare tegenstanders
zich vleien, door het Hof van Casstie in
vereenigde zitting met een meerderheid
van vier of vijf stemmen worden verwor
pen. Zooals //men" verzekert, is het ge-
lieele onderzoek tegen de Kamer van Straf
zaken een doorgestoken spel geweest van
de Ministers Dupuy en Lebret met presi
dent Mazeau en Quesnay in bond, uitslui
tend om hun noodlottig wetsontwerp te
kunnen indienenwaarbij zij geholpen
werden door het lid der Kamer van Straf
zaken Sevestre, schoonvader van een kapi
tein der artillerie. Dit beweert tenminste
de Droits de Vlwmmedie vindt, dat nu
de Regeering harerzijds een premie op
den laster heeft gezet, zij op haar beurt
raadsheeren van liet Hof van Cassatie mag
wraken.
AMERIKA.
KRETA.
De commissie, die belast was met liet ont
werpen van een grondwet voor Kreta, is thans
met haar arbeid gereed. De voornaamste pun
ten van het ontwerp zijn het instellen van
een autonome regcering; de landsverdediging
en liet handhaven der orde wordt opgedragen
aan de gendarmerie en de stedelijke politie
voor alle godsdiensten zal volkomen gelijkheid
heerschen de offlcieele taal is het Grieksch
de openbare ambten zijn toegankelijk voor alle
Kretensers; prins George zal het uitvoerend
bewind deelen met een verantwoordelijken
ministerraad enz.
Onderscheiden maatregelen, door den be
velhebber der Engelsohe troepen te Kandia
getroffen, veroorzaken groote ontevredenheid.
Voornamelijk maakt men zich ongerust over
