eum
A"
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
ZUID-HOLLANDSCHE IN ZEEIÏWSGHE EILANDEN.
OGRAFIE
'OM
len.
nis.
nesenlederwaisen
Schoonmaak.
stranden
stpapier.
It stalenboek.
cbe Boekhandel,
Hiehandel
Bericht
[SCl.
Sans
liAAT, middelharnis.
aan voor het encadreeren
platen. Ruime keuze in
groote collectie monsters,
van lijsten, gratis inlijsten
TERDAM,
8, Aert v. Nesstr. 8.
Idres voor
I is bij
H. BOSS CHART,
1 L. p. Schaap).
Kchines voor- en achter-
Kad togen concurreerende
?e. Ook op termijnbetaling.
10 verschillende soorten
to, 280, Middelharnis.
ende controle van liet
l te Rotterdam
leponeerd,
'oplosbaar in water, ter
rdeauschepap Onont-
weekers, Warmoeziers
Kool, Aardappelen,
othen en Tulpen.
ROM?
Ie ziekten van Fruit, Sier-
lis, rupsen, de koolwortel-
eieren, larven maden en
oper, praclitischer en doel-
r aan gewend preparaat,
soogstresultaten garandeert
t tegen beschadiging door
tegen zooveel schadelijke
in groei in den weg staan,
wijzing en prospectus
SOMMELSDUK.
°°r MIDDELHARNIS.
PAASSCHEN, Café,
Tonge.
Timmerman, Acht-
tNKERSLOOT, Schilder
nsplaat.
KER, Schilder, Den
el.
EP AARD, Timmerman,
jan 't Haringvliet.
Srtegen woord igd, worden
TRENT,
terdam.
ONZE EILANDEN
VOOR DE
Dit Blad verschijnt eiken Zaterdagmorgen.
Prijs per kwartaalf 0,51)
Afzonderlijke nummers- 0,05
No. 27 ZATERDAG 30 MEI 1908 15 E Jaargang
Alle voor de Redactie en Administratie bestemde stukken en Advertentiën worden uiterlijk
Vrijdagmorgen ingewacht bij de Administratie te Middelharnis.
Prijs per advertentiën van 15 regels f 0,50
Iedere regel meer - 0,10
Groote letters naar plaatsruimte.
De lezers van „Vooruitontvan
gen het blad geregeld, hetwelk hun
GRATIS zal worden toegezonden.
De Administratie van
ONZE EILANDEN.
Kameroverzicht.
De motie omtrent de Staatsexploitatie der
Spoorwegen, heeft, zooals te verwachten
was, nog heel wat uren van de Kamer ge
vergd. Na de uitnemende redevoeringen van
de H.H. Bos en Treub was 't woord aan de
halve en heele tegenstanders. Moest men
de H.H. Van Citters, Plate, van Dedem en
Pierson gelooven, dan hadden dejH.H. Bos
en Treub eigenlijk geen enkel argument
van beteekenis ten gunste van de Staats
exploitatie weten aan te voeren en was de
toestand in landen met Staatsexploitatie
treurig. Vooral de heer Cetters wydde een
uitvoerig betoog aan de Belgische spoorwe
gen en de heer Plate dekte de bezwaren
nog wat aan. Steeds grooter uitgaven ston
den volgens hen tegen steeds kleiner in-
komsten^hetambtenarenpersoneel was veel
te uitgebreid, de politiek had een zeer grooten
invloed op het spoorwegbedrijf, dat alles
was de schuld der Staatsexploitatie. De
heer Pierson hield spijt al wat over de twee
maatschappijen is gebleken, een lofrede op
de concurrentie.
Tegenover deze tegenstanders tapten de
H.H. Lely, Aalberae en Schaper uit een
geheel ander vaatje. Zij legden allen nadruk
op het feit, dat we thans twee groote maat
schappijen hebben, die in alles, behalve de
benoeming harer ambtenaren en het sluiten
van vervoer contracten, door den Staat aan
banden zijn gelegd, maar toch hun eigen
gang gaan tot schade voor de belangen van
het personeel, van het publiek en van den
Staat. Zij toonden aan dat een monopolis
tisch bedrijf, dat een zoo groot openbaar
belang behartigt als het verkeerswezen, in
handen behoort te zijn van den Staat, omdat
een dergelijk bedrijf zoodanig beheerd dient
te worden, dat alle deelen des lands er de
voordeelen van plukken. Thans legt de mid
denstand het loodje tegenover de groot-in-
dustriéelen, die lagere vrachtprijzen van de
Spoorwegmaatschappijen by geheime con
tracten bedingen. Er werd op gewezen, hoe
in geval van oorlog onze defensie het nood
zakelijk maakt dat de Staat de spoorwegen
zelf in handen heeft. Het gevaar, dat de
politiek het bedrijf zou beheerschen kan
gemakkelijk genoeg afgewend worden door
aan de directie van f Staatsspoorwegbedrijf
een groote mate van zelfstandigheid te
schenken. De heer Aalberse, voorstander
der Staatsexploitatie wilde de voorstellers
der motie overhalen hun voorstel te verwa
teren en er in te vermelden dat Staatsex-
FJEZJIIjIJETOJV.
Uit liet leven mijner oude
vriendin.
De namen dier beide heeren weet ik niet
meer. De overste, een hoogst beschaafden
beminnenswaardig man, was een zekere
baron Rosenberg.
Het diner was zeer geanimeerd. De kleine
blonde adjudant, een zekere heer v. Bergen,
luitenant v. Eberhardt, Hannah en ik zaten
aan 't benedeneinde der tafel, en babbelden
er al spoedig lustig op los. Wij klonken op
aangename uurtjes, spraken over partijen,
dansen en wat niet alen daar klonk
plotseling de regiments-muziekde oplet
tende overste liet den dames een serenade
brengen. O, zulke muziek had ik nog nooit
gehoord, zij electriseerde mij volkomen;
muziek en bloemen is het schoonste, wat
op aarde bestaat .zoo lang men jong is!
„Gretha," klonk de stentor-stem van den
baron, „wees zoo goed en zing ons een lied."
't Schemerde reeds, en de lakeien wilden
juist de kaarsen op de 2ilveren luchters
ontsteken, doch de baron wilde mij liever
n 't schemerdonker hooren.
ploitatie wenschelijk is, tenzij daartegen
voorshands overwegende financiëele bezwa
ren mochten bestaan.
Zeer begrijpelijk weigerden de voorstellers
dit. Nadat de regeering aan 't woord was
geweest om zich tegen de motie te verklaren
hielden Br. Bos en Prof. Treub uitnemende
replieken, waarin zij de argumenten hunner
tegenstanders volkomen ontzenuwden.
Wat echter te verwachten was geschiedde,
de motie Bos werd verworpen. De antire
volutionairen, principieel voorstanders van
Staatsexploitatie, stemden tegen. Dat
moesten ze wel, want het Kabinet wilde
van de motie niet weten. Om dezelfde reden
stemden de katholieken tegen, slechts zes
bedankten er voor hun overtuiging op te
offeren.
De linkerzijde stemde in zijn geheel voor
de motie, op de oudliberalen en zes Unie
liberalen na. De motie Bos was verzwakt
door de houding van den katholieken heer
Nolens. Deze stelde vooreen staatscommis
sie Die groote doofpot, dat heerlijke mid
del om weer wat Nederlanders met een
eerebaantje gelukkig te maken, leek vele
leden een prachtig dingetje en met groote
meerderheid werd beslopen de motie aan
dien kapstok op te hangen.
De zedelijke overwinning in den strijd is
intusschen aan de H.H. Bos en Treub. De
voorstanders der staatsexploitatie bleken
het krachtigst in hun bestrijding van den
bestaanden toestand.
Het eenige wat de tegenstanders daartegen
hadden in te brengen was, dat de toestand
nog zoo slecht niet is. Niemand ontkende
eigenlijk dat de spoorwegovereenkomsten
van 1S90 niet onveranderd gehandhaafd
kunnen blijven. Had men de motie Bos
aangenomen, dan was de weg tot flinke
verbetering gebaand geweest. In de debat
ten beweerde minister Bevers, dat de heer
Lely als minister niets voor staatsexploitatie
had gedaan. Hij had deze woorden terug
td nemen, daar de heer Lely het tegenover
gestelde juist kon aantoonen.
De heer Van Karnebeek zette minister
Kolkman, die een lollige rede zonder veel
argumenten had gehouden geducht opzijn
nummer.
Het scherpst was professor Treub.
Hij herhaalde zijn bewering dat door ge
heime contracten aan grootfabrikanten dooi
de spoorwegmaatschappijen reductie werd
verleend. Tegen de staatsexploitatie is een
bepaalde campagne door belanghebbenden
op touw gezet. Met name trok de heer
Treub de belangeloosheid van de groote
vervoerders en in verband daarmee van
de Ned. Vereeniging van werkgevers in
twijfel. Die hebben verleden week tot den
heer Treub een open brief gericht.
Daarin wordt gezegd dat de vereeniging
slechts het algemeen belang beoogt waar
over spreker weinig meer zeggen zal, na
wat daarover door den heer P1 ate is gezegd.
Terecht merkte deze op dat de grooten en
en machtigen hun persoonlijke belangen
gemakkelijk kunnen hullen in het kleed
Luitenant v. Eberhardt was opgestaan,
en bood mij met de woorden„Mag ik u
naar de piano geleiden?"den arm. Hannah
volgde ons in het salon, waar de vleugel
stond, en maakte zich gereed om mijn gezang
te accompagneeren. Ik voelde, dat ik beefde,
en bezon mij tevergeefs op een lied. Ein
delijk zong jk een oud-Duitsch minnelied,
waarvan het laatste couplet aldus luidde:
De maan is verdwenen,
Mijn oog ziet geen ster;
'k Zit eenzaam te treuren,
Want hij is zoo vèr!
Ik had met meer gevoel gezongen dan
anderswas dit de schuld van de zwarte
oogen, die terwijl ik zong, onafgewend op
mijn gelaat gevestigd waren
„Bravo, Gretha!" riep de baron, die met
zwaarmoedige melodieën dweepte. „Maar
hoe kom je nu op dit treurig lied Kom,
lieve, verander je eens in een page, en zing
mij het klaaglied van Cherubin."
En ik begon„Neue Freuden, neue
Schmerzen,"ik was mij zeiven weGr ge
heel meester; ik zong met bezieling, en
gevoelde dat ik zeer goed zong. Ik werd
dan ook met 'n uitbundig applaus beloond,
de heeren kwamen my allen hun compli
ment maken, de overste verzekerde mij, dat
ik, zoo ik opera-zangeres wilde worden, „een
van het algemeen belang. En dan het argu
ment dat er slechts drie onderteekenaren
waren van het adres aan de Kamer. Toe
vallig waren deze heeren groot-industrieelen
in Twenthe. Overigens moeten de heeren
zich niet zoo hoog aanstellen. Want wat te
zeggen van de Nieuwe Ct., die de actie
der werkgevers heeft gesteund? Of is 't
niet bekend dat hooggeplaatste spoorweg
ambtenaren by „bevriende mogendheden"
financieelen steun voor de Nieuwe Ct.
hebben gevraagd? Of weet men niet dat de
Nieuwe Ct. een subsidie van f7000heeft
ontvangen om een redacteur aan te stellen,
die hoofdzakelijk de economische belangen
van de werkgevers moet verdedigen. Het
is daardoor gebleken dat ook in de Neder-
landsche journalistiek handelingen plaats
vinden, die de Franschen aanduiden door
het spreekwoord „passez moi le sel et je
vous passerai la moutarde." (De eene dienst
is de andere waard).
Waar dit blad in de laatste weken zelfs
de reputatie van hoogstaande mannen niet
spaarde, is die felle critiek zeker niet onver
diend.
De Kamei is thans met vacantie gegaan,
waarschijnlijk tot 9 Juni. Tot zoolang
hebben we dus rust.
Buitenlandsch Overzicht.
In Belgiö hebben Zondagjjl. verkiezingen
voor de Belgische kamer plaats gehad. Na
24 jaar oppermachtige heerschappij van het
clericalisms is in de laatste jaren een stroo
ming merkbaar, die aanwijst dat er een
einde komt aan den tijd van reactie. Reeds
bij de vorige verkiezing was er door de
samenwerking van liberalen en socialisten
een bres gekomen in de regeeringsmeerder-
heid. De verkiezingen van Zondag hebben
de meerderheid der katholieken terugge
bracht van 12 tot 8 stemmen. De nederlaag
moge voor de katholieken niet zoo ernstig
zijn als de liberalen en socialisten gehoopt
hadden, zij is niettemin zeer ernstig. In dis
tricten, waar voor korten tijd geen noemens
waardige oppositie tegen den katholieken
candidaat werd gevoerd, was ditmaal de
liberaal of socialist een candidaat die ter
nauwernood geklopt kon worden. De even
redige vertegenwoordiging die in België be
staat, maakt het omzetten van een groot
aantal zetels inééns, vrijwel onmogelijk.
Een belangrijke stemmingverschuivingmoet
plaats hebben, alvorens een enkele zetel is
omgezet. Om de partij te winnen had de
clericale regeering een {paar echte partij-
wetten voorgesteld, waarvan de eene be-
teekende de totale vermoording der open
bare school en de volkomen heerschappij
der broertjesscholen. Het heeft niet gebaat.
Het opmerkelijke is dat de winst bij deze
verkiezingen geheel is aan den kant dei-
socialisten, die na de algemeene werkstaking
van 1902 om te dwingen tot invoering van
algemeen kiesrecht sterk scheen achteruit-
eerste ster" zou wordende dikke kapitein
kwani met zijn gevuld champagne-glas,
„Dat ledig ik op uwe hemelsche schoone
stemriep hij. De blonde adjudant hield
een lange toespraak, waarin hij Hannah
wegens haar uitmuntende beg'leiding com
plimenteerde, enz. Waar bleef echter
luitenant v. Eberhardt Ginds stond h\j nog
altijd tegen den schoorsteenmantel geleund,
en hield zyne oogen op mij gericht. 'tDeed
mij leed, dat h ij geen woord tot mij sprak
't had hem zeker niet bevallen Intusschen
waren in de eetzaal de lichten opgestoken,
wp keerden naar tafel terug, en het gesprek
kwam op de muziek; Eberhardt zat zwijgend
tegenover mij. Toen wij later in den warmen
Augustus-avond op het terras op en neör
wandelden, kwam hij aan mijne zijde. Een
poos liep hij zwijgend naast my, toen neu
riede hy zacht:
De maan is verdwenen,
Myn oog ziet geen ster;
'k Zit eenzaam
„Houdt u van oude liederen, mijnheer
Von Eberhardt?" vroeg ik.
„Vooral als zij gezongen worden, zooals
ik het zooeven gehoord heb," antwoordde
hy op levendigen toon.
Ik zweeg, 't Was goed, dat het donker
was, daardoor kon hij niet zien, hoe mij 't
bloed naar de wangen steeg.
De Kamer bestaat thans uit 87 clericalen,
43 liberalen, 85 socialisten en 1 christen
democraat.
Denzelfden dag hadden verkiezingen voor
den Belgischen Senaat, een eenigszins betere
editie, (al scheelt het bitter weinig) van onze
Eerste Kamer plaats. Daarbij verloren de
liberalen vijf zetels, waarvan de socialisten
er drie en de clericalen twee wonnen. In
dit college werd de clericale meerderheid
van 14 op 18 gebracht.
Of het Belgische ministerie met de geringe
meerderheid in de Belgische Kamer zal
kunnen regeeren, is de vraag. De katholie
ken zyn onderling sterk verdeeld en de
Congo-kwestie is voor het kabinet het
zwaard van Damocles. De katholieke partij
is daar niet eenstemmig voor, de liberalen
en socialisten zijn er nagenoeg allen tegen.
Het lijkt er dan ook wel naar, dat het leven
van het tegenwoordig kabinet aan een zijden
draadje hangt. Echter men kan nooit weten.
Als het er op aankomt, gooien om de heer
schappij in handen te houden de clericalen
elk beginsel overhoord, dat hebben weten
onzent al vaak genoeg van de anti's ervaren
De geruchtmakende zaak Harden-Moltke
is nog lang de wereld niet uit. Nu vrijwel
vast staat, dat prins Eulenburg een mijn
eed heeft afgelegd, heeft het Rijkagerecht-
hof wel niet anders kunnen doen dan de
beslissing van den Berlijnschen rechter ver
nietigen. Een nieuw Harden-Moltke proces
staat dus voor de deur. Men kan er wel
zeker van zijn, dat Harden ditmaal niemand
zal sparen en alles doen om te voorkomen
dat hij veroordeeld zal worden. Men kan
dan ook opzienbarende onthullingen ver
wachten. Harden heeft al reeds eenige ar
tikelen geschreven, waarin hy de houding
der rechters die hem veroordeelden, scherp
geeselt. Uit zijn betoog blijkt, dat hij zeer
nauwkeurig op de hoogte is van 't geen er
in de kringen dier overheidspersoon omgaat.
Uit verschillende uitlatingen, die de rechters
zich hebben veroorloofd blijkt hoe bevooroor
deeld die heeren zyn geweest by de procedure.
Een dier schepenrechters moet na het eerste
vrijsprekend vonnis gezegd hebben „ik zou
den kerel anderhalf jaar gevangenisstraf
hebben gegeven"Met zoo'n gevoelen be
zield, wordt het begrijpelijk dat Harden werd
veroordeeld.
Het nieuwe proces zal wel niet voor het
najaar voorkomen. Sommige bladen vinden
het te betreuren, dat de zaak opnieuw aan
hangig wordt. Waar het rechtsgevoel zoozeer
is geschokt, zou het een schande geweest
zijn als de -herziening was uitgebleven.
Engeland naar den heerscher zal gaan, die
de gruwelen gedoogt en blijkbaar goedkeurt.
De reis van koning Eduard heeft echter een
diepere beteekenis. Men kan dezen vorst
gerust den handigen diplomaat voor zyn
rijk noemen |Zijn reizen hebben Engeland
voordeel gebracht.
Het is hem steeds gelukt de positie van
zyn rijk door verbonden te versterken. Sinds
langen tijd was de Engelsche Staatkunde
er op gericht een betere verstandhouding
met Rusland in het leven te roepen. De
Duitsche pers was daar weinig van gediend
en heeft het hare gedaan om een betere
harmonie te voorkomen Dat is haar niet
gelukt. Engeland en Rusland zullen waar
schijnlijk met Rusland een driebond vormen,
die heel wat krachtiger schijnt te zullen
zijn dan de triple alliantie tusschen Duitsch-
land, Oostenrijk en Italië. De Russische pers
begroet met groote instemming het voor
uitzicht van den nieuwen bond. Ook in
Frankrijk is men er verheugd over. Duitsch-
land moet achter een effen gezicht zijn
ontstemming verbergen. Enfin, als de Euro-
peesche vrede, er solider door wordt beves
tigd, zijn zulke verbonden slechts toe te
juichen.
Koning Eduard van Engeland zal een be
zoek brengen aan den Czaar. Licht te be
grijpen dat vele Engelschen met dat voorne
men al heel weinig zijn ingenomen want
waar een brutale reactionnaire bende van
groote dieven in dat land de baas blijft en
elke uiting van de vrije gedachte wordt
gesmoord met bloed of geeseling, is het pijn
lijk te vernemen, dat de vorst van 't vrije
Na een poos begon hy over de Volkslie
deren langs den Rijn te spreken, en zong van
tijd tot tyd met fraaie stem een melodie. „Zoo
gij eenige dezer liederenj wilt zingen," zeide
hij toen, „dan zal ik ze met groot genoegen
voor u afschrijven."
Ik dankte hem en verklaarde, dat ik mij
verheugde deze liederen te leeren kennen.
Hannah wandelde in druk gesprek met
den blonden adjudant voor ons uit. Telkens
als we de geopende deuren van de tuinzaal
voorbijkwamen, zag ik bij 't helder licht
haar gebogen hoofdjezij scheen aandachtig
te luisteren, en slechts nu en dan hoorde
ik haar enkele woorden in 't midden brengen.
De oudere heeren waren in het salon en
speelden whist, ende barones had zeker nog
het een en ander te regelen, ik zag haar
niet. Als in een droom wandelde ik naast
hem vooit, en staarde naar den met sterren
bezaaiden hemel. Eindelyk bleef ik staan,
en leunde over het sierlijk bronzen hek;
wij spraken geen woord. Plotseling hoorde
ik de stem van den kleinen adjudant.
„Eberhardt," liep hij, „dat treffen weDe
freule zegt my zooeven, dat de dames
hartstochtelijke rijderessen zijn. Nu kunDen
we immers met elkander den geheelen
omtrek afdraven!"
„O ja," riep ik opgetogen, „we hebben
hier de heerlijkste wouden, niet waar
Hannah? 't Eerst lijden we naar het
Binnenland.
Een dure hoed. Een heer kocht als ver
rassing voor zijn vrouw by een modiste te
Rotterdam een hoed voor den prijs van f CO.
Mevrouw vond den hoed voor het geld niet
mooi en zond hem aan de modiste terug.
Deze weigerde de terugname en dagvaardde
mijnheer tot betaling. De kantonrechter
wees de vordering toe. De veroordeelde
kwam in hooger beroep, wat hem weinig
hielp, want de Rechtbank bevestigde het
vonnis met veroordeeling van den gedaag
de in de kosten van het geding, aan de
zyde van de modiste tot deze uitspraak-
begroot op f 80,10. Daarbij komen nog de
nakosten benevens de eigen kosten, zoodat
die hoed welke bovendien uit de mode is,
thans zeker f 300 kost.
SCHADELOOSSTELLING AAN VRIJGE-
SPROKENEN.
„Democraat" bepleit in „Land en Volk"
in beginsel een toekenning aan verdachten
en beklaagden in strafzaken van een scha
deloosstelling voor dien tijd, die zij moeten
doorbrengen ter terechtzitting, alsmede voor
de daarmede samenhangende reis- en ver
blijfkosten en ingeval van onvermogen,
tevens voor de noodzakelijke kosten, ver
bonden aan het zoeken van een verdediger
en van getuigen. Waar echter velen tegen
zoodanig een algemeene regeling bezwaar
zouden hebben, omdat dan ook een schade
loosstelling zou worden toegekend aan
lieden, die schuldig bevonden werden en
veroordeeld, betoogt schrijver, dat men den
wetgever, ook volgens dezen, wel zou mogen
vragendat hij verdachten en beklaagden,
die vrijgesproken, ontslagen van rechtsver-
eiken-woud. O, dat zal prachtig zijn
Wij kwamen overeen, om den volgenden
namiddag een wandelrit te maken, en Han
nah snelde naar de barones, die zich juist
in de deur vertoonde, en riep
„Mama, we rijden morgen naar 't Eiken
woud. Dat zal heerlijk zynU volgt per
rijtuig, en we zetten daar koffie. Niet waar
„Zeker, dat is een prachtig idée. Morgen
zal 't, naar ik hoop, niet zoo laat worden
met ons diner? Gretha, ik kwam om je
te zeggen, dat de oude Katrien op 't portaal
is, en je volstrekt wil spreken."
Ik was als verbijsterd. Katrien op 't kas
teel! Dan moest er bepaald iets buitenge
woons gebeurd zyn. Tk ging haastig naar
binnen; daar zat ze aan een der eiken
houten tafels, met het hoofd in de handen
geleund.
„Katrien, is er een ongeluk gebeurd
riep ik.
„Neen; maar ik wil er een voorkomen,"
antwoordde zij, „en daarom ben ik hier.
Je moet meê naar huis, Gretha Je kunt nu
niet hier blijven; ik heb t'huis alles voor je
in orde gebracht. Kom I"
„Wat moet dat beteekenen, Katrien
riep ik heftig. „Denk je dat je het vijfjarig
kind nog voor hebt, datje, waar en wanneer
je wilt, naar bed kunt brengen. Welke reden
heb je voor dit dwaas bevel?"
„Je gaat. tbch met me meöriep ze met
