nieuws- ei advertentieblad.
ZUID-lOLLANOSOIl li ZIEÜWSCIE EILANDEN.
IË1D'
handel
pagme
Boekhandel,
ÏERHUIS."
I
EED AM.
Middelharuïs.
lirne keuze
ISN BIJBELS.
j—
ïisjesboekeu.
jeken.
jelen.
beken.
lenbehoeffcen.
;ht-, Poësie-
salbums.
aten, Leerboeken
eiitien
'enlandsche bladen,
onze mam
voor de
antasiekaarten,
aarten.
ciz.
pn op alle soorten
INDWERK.
;n vangers,
ilijm
;enpapier.
loekhandel,
Hlltldclharnls.
Dit Blad verschijnt eiken Zaterdagmorgen,
Prijs per kwartaalf 0,5U
Afzonderlijke nummers- 0,05
No. 38 Zaterdag 15 Augustus 1908 15E Jaargang
Alle voor de Redactie en Administratie bestemde stukken en Advertentiën worden uiterlijk
Vrijdagmorgen ingewacht bij de Administratie te Middelharnis.
.Prijs per advertentiën van 15 regels f 0,50
Iedere regel meer- 0,10
Groote letters naar plaatsruimte.
l, No. 34).
Kosmos)
aterc. 1526.
291.
1. intorc. 5084.
op handels- als
aten, Notarissen,
Onderhandsch©
Verdediging in
op aanvrage gratis.
RDAM.
IJKE PRIJZEN.
MULDER.
,ES.
5LS
EN.
1TALING.
IËN.
'OEGEZONDEN.
75 en
3,40.
;e en prijzen.
iompagnie.
Buitenlandscli Overzicht.
De sociaaldemocratische party is wat de
tucht onder de partijgenoten betreft, een
voorbeeld voor de andere partyen. Met ijze
ren hand wordt het gezag van het party-
bestuur gehandhaafd en zelfs wordt den
arbeid der kamerleden steeds den maatstaf
aangelegd of die wel van zuiver socialisme
getuigt. Zoo is het niet alleen in ons land,
doch nog veel sterker in Duitschland. Op
een der sociaal-democratische congressen
te Lubeck is indertijd aangenomen dat de
sociaaldemocraten de verschillende land
dagen, (dat zyn de parlementsvergaderingen
der verschillende Staten) evenmin als in
den Rijksdag voor een begrooting mogen
stemmen. In den Rijksdag gehoorzamen de
socialistische afgevaardigden trouw aan het
bevel van het congres en stemmen steeds
tegen de begrooting, uitgenomen een zeer
bijzonder geval. In de landdagen, met name
di9 van Wurtemberg schijnt het, dat de
tucht onder de roode broederen niet zoo
scherp is. In dien landdag hebben de sociaal
democraten verleden jaar voor het eerst de
begrooting goedgekeurd. Te Stutgart is daar
op dit jaar met Pinksteren door de sociaal
democraten uit de Zuidduitsche Staten een
geheime vergadering gehouden.
Zoo geheim was de vergadering intusschen
niet of er is uitgelekt, dat de Zuidduitschen
besloten hadden te doen wat zij konden om
de congresbesluiten nietig te doen varklaren,
Dit gerucht wordt te waarschijnlijker, om
dat is uitgelekt, dat de sociaaldemocratische
kamergroep in den Landdag van het groot
hertogdom Baden besloten heeft, al is het
dan ook met een kleine meerderheid, voor
de begrooting te stemmen in de aanstaande
vergadering van het Badensche parlement.
Het partijbestuur te Berlijn was natuurlijk
over dit besluit allesbehalve gesticht en zon d
een brief naar de Badensche sociaaldemo
craten om te melden, wat er van het ge
rucht waar was. Het antwoord luidde, dat
de gehouden vergadering geheim was en er
ons niets van het besluit kon worden mee
gedeeld, Het partijbestuur vond dit antwoord
minstens ongepast en zond onmiddelyk een
telegram aan de Badensche vrienden om
cfe geheimzinnigheid te laten varen en een
uitvoerig verslag van de gehouden ver
gadering te zenden. De Badensche sociaal
democraten antwoorden op deze dringende
boodschap niets.
Het Duitsche partijblad de „Vorwarts„ is
over dit bewijs van gebrek aan tucht zeer
ontsticht en leest de Badensche vrinden
geducht de les. Het blad noemt het gebeurde
een voorval zonder weerga in de geschie
denis der sociaaldemocratische party en
eischt dat het Lubecker besluit zal gehand
haafd worden zoolang een nieuw congres
het niet herroepen heeft.
Lang niet malsch treedt dit hoofdorgaan
op. Een aanneming van de begrooting
aldus de Voiwarts moet, juist op dit
FEUILLETON.
Uit het leven mijner oude
vriendin.
XVI.
De zaligheid heeft in 't geheel niet lang
geduurd, maar ik mocht je er niets van
zeggen, omdat ik reeds tevoren wist, dat
je goed bart en je oude liefde terstond weer
in lichte laaie zouden staan. De jonge vrouw
moet terstond na de bruiloft, toen de witte
broodsweken nog niet om waren, allerlei
dwaze eischen aan haren man gesteld heb
ben. Zy kon zich in de kleine vesting niet
schikken, en toen beeft ze van haar man
verlangd, dat hy de uniform aan den kap
stok zou hangen, en methaar naar Weenen
zou verhuizen. Lieze vertelde my, wat 'n
spectakel dat op 't kasteel gegeven heeft.
De luitenant had verklaard, dat hy met
hart en ziel soldaat was en dat zy, toen
ze hem nam, geweten had wat hy was;
hij zou in elk geval officier blijven. De
jonge vrouw heeft eerst geraasd en getierd,
en daarna heeft ze 't met zachte woorden
geprobeerd, hy bleef echter op zyn stuk
oogenblik met het oog op de hervorming
van 's Rijks financiën en den strijd om het
kiesrecht, waarin ook de vertegenwoordi
gers van de Zuid Duitsche Staten in den
Bondsraad de Pruisische reactie zonder ge
wetensbezwaren steunen de grootste ver
ontwaardiging gaande maken. Met allen na
druk willen wij verzet aanteekenen tegen
een stelsel van geheimzinnigheid en gekon
kel op eigen houtje, dat geheel het demo
cratisch karakter en de eenheid van de party
te niet doet en wy zyn overtuigd, dat de
meerderheid van onze Zuidduitsche party
genoten zei ven zulk een stelsel ten zeerste
zullen wraken." Aldus de „Vorwarts" Het
is de vraag of de Zuidduitschers zich zulleD
schikken naar den wensch van het party-
bestuur. Zy zullen waarschijnlijk meenen,
dat bet spreekwoord: men vangt meer
vliegen met honig dan met azijn" in de
politiek beteekent, dat de dienst aan de re
geering bewezen door voor een begrooting
te 3temmen, een kabinet inschikkelijker
maakt als eischen gesteld worden om den
toestand der arbeidende klasse te verbeteren.
De steile Marxisten, die nog steeds vast
houden aan het principe van een tot het
eerste einde doorgevoerden klassenstrijd zyn
natuurlijk van zoo'n taktiek weinig gediend.
Hetzelfde verschijnsel, dat zich thans voor
doet in de Duitsche partij, is niet aDders
dan een der vele bewijzen van den strijd
die tusschen de zoogenaamde revisionisten
en de Marxisten in de roode party bestaat.
Al beplakt men op elk congres dit ver
schil met motieven al vertoont men op
zoo'n vergadering het roerendst tooneel van
zich verzoenende broederen tegenover de
gehate „bourgeoisie", het conflict wordt
daarmede niet bezworen en komt by elke
gelegenheid opnieuw voor den dag.
De lezer weet, dat de Oostenryksche mo
narchie samengesteld is uit de meest ver
schillende bestanddeelen. De bittere rassen
haat, die tusschen de verschillende volks
stammen bestaat heeft jaren lang het Oosten
ryksche parlement tot werkeloosheid ge
doemd. Het schijnt dat de Oostenryksche
regeering nog bijtijds moeilijkheden van
anderen aard heeft weten te vermijden. Toen
alle groote mogendheden voor een aantal
jaren probeerden een deel van het ryk van
den zieken Turkschen Sultan op te slokken,
heeft Oostedryk twee Turksche provinciën,
Bosnië en Herzegowina weten in te palmen.
De Oostenryksche regeering moet dezer
dagen een complot op het spoor zyn geko
men om die provinciën en nog een paar
provinciën in het zuiden van het ryk los
te scheuren en tot één groot rijk te vormen,
dat groot Servië genoemd zou worden. Daar
om wordt ook de samenzwering een al-
Servisch complot genoemd.
De autoriteiten uit de stad Wagram heeten
alle draden in handen te hebben van een
wijdvertakte samenzwering tegen de Oosten
ryksche Hongaarsche Monarchie.
By een aantal huiszoekingen zyn een
groote hoeveelheid bezwarende brieven tegen
staan en zeide, dat de vrouw zich in den
stand waartoe haar man behoort, moet
schikken. De barones heeft zich eerst het
lot harer dochter zeer tor harte genomen
en den baron voorgesteld, stil te gaan leven
en het landgoed aan Eberhardt over te
doen. Dit werd echter zoowel door den
baron als door den luitenant van de hand
gewezende eerste omdat hij nog te jong
was, om niets meer te doen te hebben, en
de ander omdat hy soldaat wou blijven.
Ten slotte dacht vrouwe v. Bendeleben dat
de opgewondenheid der jonge vrouw aan
haar toestand was toe te schrijven, en dat
alles wel in orde zou komen, als ze eerst
een kindje op den arm zou dragen. Nu
heeft ze 'n pracht van een jongen, zooals
Lieze zegt, en toch is 't altijd nog dezelfde
comédiede drommel mag weten, wat daar
van komen moet5 Ik zeg wat ik denk:de
straf blijft niet uit, er is een rechtvaardig
God boven ons!"
Ik had de handen gevouwen. „Arme,
arme Eberhardt dacht ik en stelde my
voor, welke huiselijke tooneelen hij reeds
met die schoone, wilde, excentrieke vrouw
doorstaan moest hebben.
„De ouders hebben 't natuurlijk gaarne
gezien, dat ze zich met den knappen neef
verloofde," hernam Katrien. „In haar eerste
huwelijk moet heel wat zyn voorgevallen,
zooals de menschen elkander in stilte ver-
het Servische hof voor den dag gekomen.
Het complot moet vele vertakkingen hebben
in de hoofdstad van Servië, Belgrado, ter
wijl koning Peter, de Kroonprins en het.
radicale Servische kabinet de kuiperijen
hebben ondersteund. De zoogenaamde Ser
vische „Sokol" vereenigingen werden mili
tair georganiseerd, terwijl de voor hen be
stemde Mausergeweren in verschillende ge
heime depots waren opgeborgen. In Bosnië
hebben by het verschijnen van ons blad
reeds vele inhechtenisnemingen plaatsgehad
De Bosnische regeering heeft de bewijzen
in de handen dat de gevolmachtigde van
het Servische hof op IS Augustus, den ver
jaardag van Keizer Frans Jozef, de spoor
wegbrug by Vischegrad, een plaatsje aan
de Bosnisch-Turksche grensch in de lucht
wilde laten vliegen, ook een groot aantal
Servische officieren schijnen hunne mede
werking toegezegd te hebben. Het doel was
Oostenrijks positie in het Zuidoosten te on
dermijnen.
De Oostenryksche pers schrijft over dit
complot gaDsche kolommen vol. Voor het
Servische hof, dat reeds zooveel mislukte
pogingen deed om na deD gruwelyken moord
op het vorig vorstenhuis, door de Europee-
sche mogendheden te worden erkend, is de
ontdekking van dit complot zeker wel het
meest onaangenaam.
In Turkije schijnt men zich in den nieuwen
toestand waarlijk te zullen schikken. Men
vreest blijkbaar zoo weinig meer voor een
reactie, dat er niet hervormingen begonnen
kan worden. De Sultan heeft zich blijkbaar
al is het dan misschien niet goedschiks
met het jong-Turksche comité verzoend
en confereert zelfs voortdurend met de lei
ders. Een bericht uit Konstantinopel meldt,
dat den Sultan het eere voorzitterschap van
dit comité is aangeboden en dat hy het aan
vaard heeft. Waarschijnlijk als tegenbeleefd-
heid heeft de Sultan aan het comité het
park by den zoogenaamden witten Toren
aangeboden tot oprichting van een clubge
bouw I Wat de hervormingen betreft, die
bestaan voorloopig in het opruimen van al
lerlei misstanden. De paleiskliek is reeds
onschadelijk gemaakt. De subsidies van ver
schillende Europeesche bladen, die de lof
trompet moesten steken van den afgeschaf-
ten knoeiboel zyn ingetrokken evenals het
geheime fonds over de gezantschappen. De
minister van financiën heeft bovendien ver
scheidene onverdiende pensioenen ingetrok
ken, waar onder er V6le waren, die uitbe
taald werden aan personen, die zelf lang
overleden waren Ook voor het leger wordt
een ingrijpende verandering voorbereid.
De belangrijkste verandering, die zal wor
den ingevoerd, is dat voortaan ook Joden
en Christenen by het leger ingedeeld zullen
worden. Zelfs meldt een blad, dat algemeene
dienstplicht zal worden ingevoerd. Het jong-
Turksche comité, dat blijkbaar nog steeds
de lakens uitdeelt, heeft bekend gemaakt,
dat alleen een vervolging tegen den minister
van marine zal worden ingesteld. De ande
tellen. De koetsier, die haar destijds, toen
de graaf Satewski gestorven was, hals over
kop uit Weenen heeft moeten overbrengen,
moet vreemde praatjes hebben rondge
strooid, en daarbij erg met de oogen geknipt
hebben. De baron heeft hem ook den vol
gende morgen dadelijk weer teruggezonden,
maar in 'n paar uren kan iemand veel
zaaien, dat later opkomt. Ik wil er verder
niets van zeggende menschen zyn over
't algemeen slecht en spreken veel, wat ze
later niet kunnen verantwoorden maar uit
de lucht valt zoo iets óók niet altijd."
Dezen keer kon ik nauwelijks den tijd
afwachten, om naar 't kasteel te gaanik
moest weten, of Ruth werkelijk naar Wee
nen vertrokken was. En ja, ze was weg,
en vrouwe v. Bendeleben had reeds een
maal de stad bezocht, om te zien hoe 't
haar kleinkind maakte. „'t.Is treffend om
Eberhardt te zien," zeide zy, „als hy geen
dienst heeft, zit hy den ganschen dag
tehuis, Ik wenschte dat Ruth iets van
zyne huiselijkheid bezat; maar het wilde
leven te Weenen heeft haar geheel on
handelbaar gemaakt. Als gravin Satewski,
was zy door een kleine hofhouding om
geven, en 't moet haar wel zwaar vallen,
zich in de positie van een luitenantsvrouw
te schikken. Ik hoop dat Eberhardt zich
nog eens zal laten overreden, om den dienst
vaarwel te zeggen, wy zyn van plan het
ren worden vrijgelaten. Die marineman moet
het dan zeker wel erg bont gemaakt hebben.
De andere ministers trachten nu door te
ruggave van gestolen geld weer in de gunst
tej komen I Men behoeft dus niet te vragen
of hervorming in het ryk van dien Turk
schen sinjeur ook noodig was! Zoo he6ftde
vroegere oorlogsminister al 100000 pond
ceruggegeven en een zwendelaar, die hoofd
was van de Turksche artillerie heeft aange
boden alles terug te geven, als men zijne
familie 130C 00 gulden wilde laten
Wat voor dieven in dien Turksche war
boel leefden, bewijst het feit dat de vroegere
secretaris van den Sultan veilig en het bui
tenland zit met 3 millioen Turksche ponden
gestolen geld. Het fraaiste is dat al die hooge
heeren verklaren, dat zij hun knoeieryen
hebben uitgevoerd met goedkeuren en voor
kennis van den Sultan.
En dan kermt een zekere pers ïn ons land
nog over de revolutie en schuift op het
volk de schuld
De krasse 80jarige graat Tolstoi van wiens
aangrijpend manifest wij kortelings mel
ding maakten, zit niet stil, Hij heeft geen
rust by de dagelijks terugkeerende onrecht
vaardigheden in het ryk van „vadertje"
Czaar. waar moord en brand schering en
inslag is. Thans komt bericht dat hy aan
de Engelsche bladen een artikel heeft ge
zonden, waarin hy opnieuw den Russischen
machthebbers uitnoodigd hem zelf te gaan
vervolgen en niet hen te doen lijden, die
slechts zyn volgelingen of vereerders zyn.
Hy critiseert in dat artikel het vonnis dat
is uitgesproken over een jongen man, die
in het bezit werd gevonden van verschil
lende werken van Tolstoi en voor deze mis
daad tot een jaar gevangenisstraf werd
veroordeeld.
Tolstoi zegt, dat wanneer een eenvoudige
lezer van zijn boeken als een misdadiger
wordt vervolgd en gestraft, het toch zeker
in de allereerste plaats noodig zou zyn hem
zelf te vervolgen en te beletten verder nog
te krygen.
Maar blijkbaar durft de brave Russische
regeering, Tolstoi niet aan. Wat een gewel
dige reusachtig protest, dat weerklank zou
vinden in de geheele beschaafde wereld,
zou het gevolg zijn van een gerechtelijke
vervolging van dezen kranigen man.
Zeer terecht zegt dat ook de Engelsche
„Daily News".
„De Tsaar en zyn ministers zyn bevreesd
voor Tolstoi's overheerschenden zedelijken
invloed. Zy weten dat het volgens hun stelsel
logisch zou zijn den grooten leeraar den
arbeid onmogelijk te maken en hem te vervol
gen maar zij weten ook dat deze daad, een
logisch vervolg van hun staatkunde een van
die misdaden zou zyn welke de historie
nimmer vergeeft."
Om historie bekommert vadertje zich
echter blijkbaar niet veel, anders zou hij
allang begrepen hebben, dat de fundamen
ten van zyn troon niet moeten zyn geeseling
knoet en verbanning
landgoed aan hem af te staaneen zoon
hebben we niet, Ruth is onze oudste, en
Eberhardt onze neef. Als zy zich tot zoo
lang maar in toom wist te houden."
„Zijn er al berichten uit Weenen geko
men vroeg ik. „Ja, een brief aan Eber
hardt, doch zeer kort. Ze schrijft enkelover
de erfeniskwestie, die niet gunstig voor
haar schijnt beslist te zijnde universeele
erfgenaam der groote rijkdommen is een
neef van de oude gravin Satewski, de eenige
zoon van haar broeder, van wien zy altyd
zeer veel gehouden heeft: een jonge (vorst
Bodresky. Nu, ik beschouw 't niet als
een zoo groot ongeluk; Ruth is door het
vermogen van haar overleden echtgenoot,
toch reeds 'n zeer rijke vrouw geworden.
Ik begrijp niet, hoe ze denken kon, dat
hare schoonmoeder haar schatten zou kun
nen vermaken, die zij toch eerst aan de
Satewski's aanbracht. Die bezaten eigenlijk
niets dan hun ouden naamzelfs 't hötel
te Weenen, waar de Satewsky's gewoond
hebben, stamt van de Bodresky's af, terwyl
hunne familiebezittingen zeer zwaar belast
waien. Toen de vorstin Bodresky den graaf
Satewski huwde, heeft zy ze door haar ver
mogen, voorgerechtelijken verkoop behoed.
Ruth ontving reeds na den dood van haren
man een aanzienlijk kapitaalik begrijp dus
niet, hoe ze nu nog meer verwachten kan.
Ik denk dat zij wel tevreden had mogen
Binnenland,
Vleesch of vergift.
Men schrijft uit Haarlemmermeer het
volgende:
Over zieke varkens en nog wal!
Voor korten tyd vertoonden zich alhier
gevallen van vlekziekte, onder de varkens.
Deze ziekte breidde zich snel uit en thans
heerscht zy overal in bet Zuidelijk deel der
gemeente vrij algemeen. Ter bestrijding
dezer ziekte door inenting wordt nog niet
veel gedaan. Al laten sommige veehouders
en boeren zulks doen, de kleine man, de
arbeider, die één of twee varkens teelt, wil
hier in den regel nog niet aan. Trouwens,
over* het resultaat dier inentingen hoort
men ook zeer verschillend oordeelen.
De ziekte openbaart zich in den regel het
eerst, doordat het zieke dier alle voedsel
weigert. Het is voor den leek dan niet direct
uit te maken, dat men met vlekziekte te
doen heeft. Doch spoedig blykt dit, doch
dan is het meestal te laat en het beest
sterft. Dat is vooral voor een arbeider een
harde slagéén of meer varkens te moeten
verliezen, die al zoo'n flink gewicht kregen
en een aardige waarde vertegenwoordigden
Niet alleen waren zij voor consumptie be
stemd, doch de opbrengst in contanten by
verkoop moest dienen om reeds gedane of
noodzakelijke nog te doene uitgaven te dek
ken. Daarom wordt getracht er nog van te
maken, wat er van te maken is: de aan
getaste dieren worden voor „een prijsje"
aan opkoopers of zoo men ze wel noemt
„knorsen", verkocht. Deze koopen ze heusch
niet om ze in den grond te stoppen. Ze
worden geslacht (als het nog noodig is!) in
stukken gesneden en vervoerd naar een der
dichtsbyzijnde steden Amsterdam, Haar
lem of Leiden.
In die steden zyn dan weer zooveel als
„hoofd-importeurs", die het zieke vleesch
in ontvangst nemen en wel verder weten
te transporteeren naar hun „afnemers"
Zoo maken de knorsen en opkoopers goede
zaken en verdienen vaak grof geld, terwyl
de arme man, die zyn varken verloor,
treurt om zijn groote schade, welke hij
leed.
Hoe ze dat bedorven of liever zieke
vleesch in de stad weten te krygen Allerlei
manieren worden hierop bedacht; melk
bussen, voertjes hooi, stroo, klaver, groente,
allemaal heerlijk verstopmateriaal; och, een
mensch is zoo slimEn vaak slechtDe
verkoopers, zoowel als de afnemers, wagen
er de gezondheid aan van de steedsche
burgerij. Ondanks de ijverigste ambtenaren,
de meest scherpe controle, weten zy hun
waar wel binnen te brengen. Wie buiten
woont en met de toestanden wat op de
hoogte is, weet dat wel en meD beklaagt de
lui uit de stad, die dat te eten krygen.
Is daar dan niets aan te doen Is aan
dergelijk iets, hetwelk de gezondheid van
zoovelen in gevaar brengt, geen paal en
zijnze heeft van huis uit vermogen, en
ze heeft Eberhardt gehuwd, die evenzeer
over ry'ke middelen te beschikken heeft
Vrouwe v, Bendeleben zweeg plotseling,
alsof zij reeds te veel gezegd had. Inder
daad, zóó vertrouwelijk was zij nog nooit
jegens nty geweest; 't was alsof zy behoefte
had, haar hart voor iemand uit te storten.
Zy kwam my ongerust en pijnlijk aange
daan voor, alsof zij door heimelijken angst
gekweld werd.
Ik bracht het gesprek op Hannah, er
werden een paar woorden van haar laatsten
brief gerept, en toen kwam Ruth weer op
den voorgrond.
„Je kunt niet gelooven, Gretha," begon
ze opnieuw, „hoeveel verdriet het mij ver
oorzaakt, te weten dat Wilhelm en Ruth
niet zóó met elkander leven, als men dit
van een jong echtpaar mag verwachten. Ik
kan gerust verklaren, dat ik Ruth gewaar
schuwd heb, toen Eberhardt mij zoo on
verwacht om haar hand vroegik heb haar
gezegd, dat zij zich in de positie van offi
ciersvrouw nooit tehuis zou gevoelen. Zij
lachte mij echter uit en beweerde, dat zij
hem nu eenmaal beminde, en ik my er niet
in moest mengen, In waarheid verheugde
'tons, dat ze juist Eberhardt gekozen had,
en we hoopten het beste. Het duurde ech
ter geen jaar, of zy vond haar toestand
reeds ondraaglijk en Eberhardt geen pas-
L
