ZUID-HOLLAIDSCHi II ZEEUWSCHE EILANDEN.
NIEUWS- II ADVERTENTIEBLAD.
ONZE EILANDEN
voor de
Dit Blad verschijnt eiken Zaterdagmorgen.
Prijs per kwartaalf 0,50
Afzonderlijke nummers- 0,05
No. 46
Zaterdag 10 October 1908 15E Jaargang
Alle voor de Redactie en Administratie bestemde stukken en Advertentiën worden uiterlijk
Vrijdagmorgen ingewacht bij de Administratie te Middelharnis.
Prijs per advertentiën van 15 regels f 0,50
Iedere regel meer- 0,10
Groote letters naar plaatsruimte.
Drankbestrij ding.
Geheel onthouding.
Ge hebt zeker wel eens over Geheel
onthouding horen spreken, nietwaar? In
gunstige of ongunstige zin? Tien tegen
één, dat men geringschattend over het
werk van de Geheelonthouders sprak,
hen dwazen noemde, of hen misschien
nog met andere, minder liefelike namen
betitelde.
En toch moet het U bekend zijn, dat
de Geheel-onthouding van dag tot dag
aan invloed toeneemt, dat steeds meer
Gemeentebesturen het werk van de
Geheel-onthouders geldelik steunen, dal
in streken, waar de Drankbestrijding
veel vorderingen gemaakt heeft, lang
zamerhand veel betere toestanden ont
staan zijn.
Dat alles moet u wel tot de gedachte
brengen, dat er toch zeker wel wat goeds
schuilt in de Geheel-onthouding, in ieder
geval wel zooveel goeds, dat het voor
ons de moeite loont, de zaak van de
Geheel-onthouding ex-nstig onder ogen te
zien.
Ik zou dan de drie volgende punten
met U willen bespreken
1 Onthouding is mogelik.
2 Onthouding is goed.
3 Onthouding is nodig.
Onthouding is mogelik.
De Geheel-onthoudersvereeniging stelt
aan z'n leden de eis: „Niet drinken en
niet schenken." Dus niet alleen wordt
de leden de plicht opgelegd zelf de
drank te laten staan, ook moeten ze zich
verbinden anderen geen alkohol aan te
bieden. Valt het nu zo gemakkelik deze
verplichting na te komen? Ik geloof het
niet. En 't is vooral het „niet-schenken"
dat de meeste moeilikheid oplevert. Met
het „niet-drinken" raakt men in hoofd
zaak alleen zich zelf, met het „niet-
schenken" raakt men de begeerte van
anderen.
O, ik weet wel, dat doorniet-Geheel
onthouders over 't algemeen heel luchtig
over het „niet drinaen en niet schen
ken" geoordeeld wordt. Heel vaak hoort
men hen de bewering uiten, dat het
volstrekt geen moeite, geen zelfstrijd,
geen zelf-overwinning heeft te kosten,
om de drank te laten staan. „Als een
mens niet meer drinken wil, dan is hij
toch zeker sterk genoeg om bij zijn
besluit te blijven volharden,"zegt men.
Ja, er zijn zelfs lieden, die zo vergaan
te beweren, dat het eigenlik veel moei-
FEUILLETON.
Uit het leven mijner oude
vriendin.
XX [V.
O, hoe zoet is het toch, gelukkig te zijn!
Hoe geheel anders ziet de wereld er uit,
wanneer het hart zoo vol is van reine,
zalige vreugde. Een zachte gloed verheldert
heden de toekomst: wat kan er nu nog
voor droefenis komen? Geleden verdriet
is immers nauwelijks nog verdriet te noe
men, het dient immers slechts, om het heden
nóg zaliger en schooner te makenToen
ik daar zoo zat, met het slapende kind op
mijn schoot, het hoofd tegen de borst van
den geliefden man geleund en door zijn
arm omstrengeld,— toen had mijn heerlijkst
uur geslagen, en nog heden zij God mijn
innigste dank gewijd, dat ik het zoo in al
zijn volheid en onvermengd heb mogen
beleven
Ach, hoe ras, hoe spoedig kwam het
onheil wederDe maand November was
gekomen. Op een stormachtigen dag,
't was de twintigste, die, zoo vaak hy ook
likei" is matig gebruiker te blijven dan
geheelonthouder te zijn. Wij antwoorden
daaropDat het moeilik is matig te blij
ven, weten we. We weten ook, dat het
voor velen te moeilik is. Maar dat neemt
niet weg, dat ook het geheelonthouder
zijn dikwels zeer moeilik is na te komen.
Is het gemakkeliker dan de matigheid
te betrachten? Zoveel te meer reden
voor de duizenden zwakken, onder ons
het r's met de Geheelonthouding te pro
beren.
Geheelonthoudei'-zijn vereist dus vol
gens onze meening wel degelik zelf
strijd en overwinning. Onze hedendaagse
maatschappij is in alle opzichten zó van
de alkohol doortrokken, dat men er vaak
haast niet aan ontkomen kan een borrel
te nemen of er een aan te bieden. Als
op de markt een koop gesloten is, moet
deze „bedronken" worden. Als iemand
U met het een of ander een handje helpt,
biedt ge hem al gauw een borrel aan.
Als de knecht van de schipper U iets
thuis brengt, waarvoor ge hem geen
betaling lcuixt geven, komt ge maar met
de Hes op de proppen. Komt een vriend
of kennis U bezoeken, wat kunt ge beter
doen dan hem een glaasje te presentee
ren? Als ge, als ai-beider, in de zomer
op het land duchtig zweet, laat de boei
de flesch rondgaan, om U te doen op-
frisschen. Zijt ge 's winters verkleumd,
een enkel glaasje zal U weer verwarmen
Bij geboorte en bij begrafenis, bij ver
jaarpartijen en bij trouwplechtigheden,
overal en altijd moet er gedronken
worden. Moed wordt er vereist, te durven
vei-klaren „Nee, ik doe aan drinkpartijen
niet mee." Men wordt in zo'n geval uit
gelachen, bespot, voor 'n droogstoppel
versleten, op alle mogelike manieren tot
drinken aangezet, ,,'t Is voor de varkens
niet gemaakt", voegt men U toe. Om
van die plagerijen verlost te zijn, is het
einde dan ook heel vaak, dat men maar
met de anderen mee gaat drinken. Heus,
hel is in vele gevallen niet gemakkelik
Geheel-onthouder te zijn.
Of het dan onmogelik is? Natuurlik
niet. Het beste bewijs hiervoor levert
het ieder jaar groeiend aantal Geheel
onthouders. Van jaar tot jaar neemt hun
aantal toe, zodat bij de aanvang van 1908
het aantal Drankbestrijders reeds tot
verscheidene duizenden geklommen was.
Duizenden mannen en vx-ouwen dus, die
de belofte hebben afgelegd „niet te drin-
ken en niet te schenken."
Dat Geheel-onthouding mogelik is,
kan ook bet buitenland ons leren, b.v.
Amerika. Daar wordt betrekkelik veel
minder gedronken dan in ons land; in
tot nu toe wederkeerde, niets van zy nebitter-
heid in mijne herinnering verloren heeft,
was ik aan de overzijde by mevrouw Renner,
by myn tweede moeder, zooals ik haar
somwijlen liefkozend-noemde, geweest. Op
het bleek en rustig gelaat van den jongen
dominee riep deze laatste benaming altijd
een zacht, droevig lachje te voorschijn.
De goede vi-ouw verdiende hem echter ten
volle; met raad en daad stond ze de vader
èn moederlooze bruid ter zijde, en een
werkelijke moeder had nauwelijks oplet
tender en bezorgder voor hare dochter kun
nen zijn, dan zij. Toen ik haar aarzelend
en verheugd meedeelde, dat ik nu tóch nog
Wilhelm's bruid gewoi'den was, vloog wel
is waar voor 'n oogenblik een schaduw over
haar oud gelaat, en richtte zich een bezorgde,
medelijdende blik op de deur van de stu
deerkamer van haren zoon, waar deze juist
zijn preek op schrift bracht; doch toen
greep zy met warmte mijn hand, en
wenschte my met hartelijke woordeu veel
geluk. Ook dë jonge dominee richtt6 den
volgenden dag eenige vriendelijke woorden
tot mij't scheen mij echter toetl alsof zyn
hand beefde, toen ze de myne vatte, en
alsof de diepe stem bijna onhoorbaar trilde
en toen ik hem dankbaar in 't gelaat wilde
zien, wendde hij zich af en ging verder,
Welnu, heden was ik dus, zooals ik zeide.
een uurtje aan de overzijde geweest; dé
sommige staten is zelfs de verkoop van
alkoholiese dranken geheel verboden.
Een bekend Nederlander schrijft van
zijn reis in Amerika o.m. het volgende
„Een volle maand van 31 dagen heb ik
„doorgebracht in een groot rijk, mis
schien het grootste der wex-eld. Ik heb
„er niet stilgezeten, maar gereisd, vaq
„stad tot stad, van hotel tot hotel, in
„boot en trein, soms een heele dag of
„een lange nacht. Ik heb grote feesten
„meegemaakt,aangezeten aanmaaltijden,
„eens zelfs aan een diner, dat f7.50 de
„persoon kostte. En al die tijd heb ik
„wijn, noch bier, noch sterke drank
„gebruikt, meent ge? Neen, niet gezien.
„En dat land heet niet „Verbeelding".
„Neen, het is maar negen dagen hier
„vandaan, het heet de Yereenigde Staten
„van Noord-Amerika. Toch heb ik
„zelden opgewekter gezelschap gezien."
H. D.
Wordt vervolgd.)
Buitenlandsch Overzicht.
Niemand zal voor acht dagen iu't minst
wel vermoed hebben, dat de algemeene,
staatkundige toestand in Europa zich plot
seling zoodanig zou wijzigen, als inderdaad
is geschied. Terwijl de aandacht van alle
diplomaten in beslag werd genomen door
de Marokkaansche kwestie, is door Oosten
rijk en Bulgarye de Oostersche kwestie
plotseling tot een brandend vraagstuk ge
maakt. Twee oorzaken zyn voor den nieu
wen Balkancrisis te melden de onafhan
kelijkheidsverklaring van Bulgarye en de
annexatie van Bosnië en Herzegowina door
Oostenrijk Hongarije. Het eerste schijnt, het
antwoord te zijn op 't ongunstig advies, dat
Turkije gaf op Bulgary's nota over de
spoorwegkwestie. Het Bulgaarsche volk
heeft daarop vorst Ferdinand als 't ware
gedwongen zich onafhankelijk te verklaren.
Na lang aarzelen heeft deze eindelijk zyn
toestemming gegeven.
Met onbeschryflyken jubel is hij daarop
iniTirnovo, Bulgarije's oude hoofdstad, tot
Tsaar aller Bulgaren uitgeroepen.
Daarmede heeft Bulgarije den laatsten
band met zijn vroegeren opperheer ver
broken. Erg hecht was die bond zeker niet.
Het is ruim vyf eeuwen geleden, sinds de
Turken Bulgarye veroverden. Het land ver
loor toen niet alleen de vrijheid, doch de
veroveraars trachtten alle nationaal gevoel
te dooven. Eerst in 't begin der 19de 6euw
ontwaakte 't nationale gevoel der Bulgaren
en reeds in 1872 moest de Sultan den
priester Antoin als onafhankelijk Bulgaarsch
Kerkelijk hoofd, zoogenaamd Exarch, er
kennen. Toen daarop de oorlog tusschen
Rusland en Turkye uitbrak, wisten de Bul-
storm had my, toen ik de straat overstak
duchtig gepakt, zoodat ik huiverend thuis
kwam. Willy kraaide het uit van blijdschap
toen hij mij zagik nam hem op myn arm,
en zoo stond ik midden in de kamer. Ka-
trien knikte mij dommelig toe. Toen was
't. my plotseling, alsof er een nevel voor
myne oogen kwam, alsof de lamp slechts
een bleek, vaal licht verspreidde.IJlings
zette ik het kind op den grond, en greep
met myn hand naar myn voorhoofd; op
't zelfde oogenblik sloeg het op den kleinen
kerktoren zes uur. Had ik het knaapje door
het snel neêrzetten doen schrikken, of had
het zich daarbij zeer gedaan Ik wist het
niet; hij bleef een oogenblik onbeweeglijk
op den vloer zitten, en begon toen luid en
angstig te gillen. Snel tilde ik hem weêr
op, en toen was hij weêr stil. Hy overviel
echter een beangstigend gevoel, myn hart
klopte bijna hoorbaarik liep haastig eenige
keeren de kamer op en neör, en luisterde
nu eens naar den storm, die het huis deed
schudden, en keek dan weër naar Katrien,
die ingesluimerd was. Ook het hoofdje van
het kind was op mijn schouder gezonken
zachtkens legde ik den kleinen slaper op
de sofa eu draaide de lamp zoodanig, dat
de schaduw op zyn gezichtje viel, toen
drukte ik de handen op myn hart, en
trachtte my tegen dien akeliger .ngst, die
my zoo plotseling overvallen was, te ver
garen daarvan duchtig te profiteeren. By
den vrede van Stevano In 1878 werd
Bulgarye van een provincie vazalstaat van
Turkije, terwijl Alexander I van Battenberg
tot vorst werd gekozen. Oost-Rumelie werd
er bijgevoegd. In 1886 moest Alexander
aftreden, door een omwenteling daartoe
gedwongen. In 1887 volgde vorst Ferdinand
hem op, die echter eerst in 1896 als zoodanig
door alle mogendheden werd erkend. In
1908 heeft hy zijn vazalstaat eindelijk tot
een onafhankelijk rijk geproclameerd. Blijk
baar steunt hem daarbij bet geheele volk.
Het is nu maar de vraag, hoe Turkije zich
zal houden. Zal op de onafhankelijkheids
verklaring de oorlogsverklaring volgen
Allerlei Oorlogsgeruchten doen de ronde en
berichten van troepenmobilisatie's komen
zoowel uit Sofia als uit Konstantinopel.
Toch is 't nog niet zeker, dat het tot Oor
log zal komen.
De groote mogendheden schijnen alles iD
het werk te stellen om tot een vreedzamen
afloop te komen. In Turkije zelf ,s de stem
ming zeer oorlogszuchtig. Het feit, dat
Turkye op 't oogenblik niet op den oorlog
met het uitnemend georganiseerde en toe
geruste Bulgarije gereed is, zal die stemming
wel wat kalmeeren. Het Bulgaarsche leger
telt in vredestijd 56000 man, thans is reeds
130000 man op de been. Binnen eenige
dagen kan een eerste lichting van 380000
man opgeroepen zyn en een tweede van
210000 man. Dit groote leger is goed ge
oefend en uitgerust. De Turken kunnen
pas binnen eenige weken gereed zyn. Bij
een oorlogsverklaring trekken zy dus waar
schijnlijk aan 't kortste eind en alleen de
pertineate weigering om de onafhankelijk
heid van Bulgarije te erkennen zou tot een
oorlog kunnen leiden. We gelooven niet,
dat het gevaar dan ook zoo dreigend is.
In de geheele pers wordt Bulgarije's han
delwyze lang zoo sterk niet veroordeeld
als de streek door Oostenrijk uitgehaald.
De blijvende bezetting van Bosnië wordt
vrij eenstemmig als veel gevaarlijker be
schouwd dan de stap van Bulgarije. In 1878
bezette Oostenryk-Hongarye de genoemde
provinciën krachtens hel tractaat van Ber
lijn met de opdracht er orde en regel te
scheppen. Natuurlijk dacht dit land er niet
aan ooit de bezette streken weer te ver
laten. Nu dient erkend te worden, dat Oos
tenrijk zeer veel ten koste heeft gelegd om
door doelmatige maatregelen voorspoed en
welvaart te brengen. Meer dan 400 millioen
kronen heeft het daarvoor uitgegeven. In
naam Turksch waren de provinciën mder-
daad geheel Oostenryksch gebied. In den
feitelijken toestand is dus geen verandering
gekomen. Doch Oostenrijks daad betee-
kent een op-zyde-stelling van 't tractaat
van Berlijn en zelfs spreken Engelsche
bladen van een complot.
Italië, Duitschland en Rusland zouden van
het plan geweten hebben en Frankrijk en
Engeland er buiten gehouden hebben. De
annexatie zou dan op dit oogenblik zijn
uitgesproken, omdat na de ontwikkeling van
zetten. Ik haalde Eberhardt's brief dien
Frits mij des morgens gebracht had, uit
myn zak, en las hem woord voor woord
nog eens over. Buiten huilde de wind in
doordringende klaagtoonen, en myne onge-
gerust-heid nam al meer en meer toe.
Ik ben niet bijgeloovig, maar in dat uur
heb ik vermoed, dat een vreeselyk noodlot
over mij was losgebroken. Ik weet ray
niet meer te herinneren, wat ik dien avond
voor middelen aanwendde, om my tegen
die knellende angst en onrust te verzetten.
Later, na het avondeten, toen Katrien en
het knaapje sliepen, trachtte ik te lezen,
om mijne gedachten te boeien; tevergeefs,
zy zweefden altijd weêr elders heen. 't Was
doodstil in het kleine vertrek, en toch luis
terde ik met alle mogelijke inspanning,
naar het een of ander geluid uit de verte.
Ik dacht aan hèm, en of zyne gedachten
zich ook wel angstig tot m ij zouden be
palen. Buiten had het noodweer zich
verdubbeldtoen lag ik in myn bed, en
luisterde weêr slapeloos en angstig naar bet
huilen en gieren van den wind, en
regelmatige ademhaling van den kleine
naast my.
Eindelijk tegen den morgen sluimerde
ik even in ach, later heb ik vaak geweDScht,
dat ik toen nooit weêr ontwaakt mocht
zijn. Ik werd door een aanhoudend luid
kloppen opgeschrikt; ik richtte my in mijn
Turkye tot een krachtigen staat het plan
lang zoo gemakkelijk volvoerd had kunnen
worden. Is deze veronderstelling over de
houding der groote mogendheden juist, dan
zou daar zeker het oorlogsgevaar dreigender
door worden. Intusschen, algemeen wordt
aangedrongen op een nieuwe conferentie
der groote mogendheden en dat de kanon
nen nog niet gebulderd hebben, is voor het
behoud van den vrede een gunstig teeken.
Het slot zal wel zijn, dat Turkye ook in
het verlies der twee provinciê, die het fei
telijk reeds kwyt is sinds 1878, zal moeten
berusten. Heel erg ly'kt ons dat nu juist
niet. Het kon nog best zijn, dat de vonk in
het kruit werd geworpen door Servië Dit
koninkrijk ziet met angst deu voortgang van
Oostenrijk.
De vrees, dat het geheel zal worden in
gesloten door den grooten concurrent, waar
door Servie's handel zeer kan lijden en zyn
onafhankelijkheid in de knel kan komen,
hebben het annexatiebericht met groote op
winding doen vernemen. In de hoofdstad
Belgrado had een vergadering van niet
minder dan 25000 menschen plaats en de
opgewondenheid was zoo groot, dat men
mobilisatie der troepen eischte. Al zal de
regeering zich nog wel eens tweemaal beden
ken eer ze 't tegen Oostenrijk opneemt, een
geweldige volksopwinding kan toch veel
kwaad veroorzaken.
Wel mag gezegd worden, dat de Oostersche
kwestie een brandende is I
In geen land wordt de verkiezingsstrijd
zoo heftig gestreden als in Amerika om den
presidentszetel. De twee candidaten, Taft
en Bryan, rijzen het geheele land af en
beiden hebben hoop op de overwinning.
Taft heeft de Staten Wisconsin, Iowa,
Minnesota en Dacota bezocht en reist thans
in Nebraska. In de bezochte districten is
hij zeker van de meerderheid, ook in Nebras-
ka, dat op de hand yan Bryan heette te
zijn. Overal is hij zeer hartelijk ontvangen
en toegejuicht. Bryan meent echter dat er
een sterke strooming ten gunste der demo
cratie is en dat zyn partij de meerderheid
in het coDgres zal verkrijgen. Er is uit
dergelijke berichten niets af te leiden om
trent den vermoedelyken uitslag van den
strijd, doch president Roosevelt zelve moet
over de kansen der republikeinen toch niet
zeer tevreden zyn. Hij heeft reeds een
onderzoek laten instellen naar de manier,
waarop de republikeinsche leiders den veld
tocht leiden en waarom de bijdragen voor
de verkiezingsfondsen minder rijkelijk
vloeien dan anders.
Een maatstaf voor den uitslag mag men
misschien zien in den stand der wedden
schappen. De Amerikanen wedden op [zoo-
wat alles en wat is nu mooier gelegenheid
daarvoor dan een presidentskeuzeVoor
eenige weken stonden die weddenschappen
voor op 5 tegen 1. Nu staan ze reeds 21/2
tegen 1 en zelfs 2 tegen 1. Daaruit blijkt
wel, dat Taft's kansen minder staan dan
voor eenige weken.
bed overeind en luisterde met kloppend hart,
of het misschien niet een di'oora was ge
weest doch neendaar klonk het reeds
weêr, luider en duidelijker viel de klopper
van de straatdeur op de metalen plaat
tegelijkertijd klonk het geroep van Marie
Mariein mijn oor. In een oogwenk was
ik in myn ochtendgewaad, snelde met een
licht in myn hand de kamer uit, en opende
de deur. Een koude luchtstroom drong naar
binnen, en woei het licht uitik zag alleen
nog een gedaante naar binnen komen. Wie
het was, kon ik in de duisternis niet on
derscheiden. De vraag bestierf my op de
lippen, want juist kwam Marie met haar
lamp de trap af, en het licht viel flikkerend
en bleek op het verwrongen gelaat van
Frits. Eén enkele blik op hem zeide my,
dat er iets vreeselyks gebeurd moest zyn.
Hy was blootshoofds, de haren hingen ver
ward over zyn gelaat, en zijne oogen dwaal
den angstig van my op het dienstmeisje,
en dan weêr van Marie op my. Hij wilde
spreken, doch kon geen geluid geven, en
ook ik staarde hem aan, zonder van doods
angst een woord te kunnen uitbrengen.
„Genadige hemel!" gilde het meisje, „'tis
FritsI - Wat is er gebeurd?"
„De luitenant I" stamelde hij eindelijk
na een poos, waarin ik het kloppen van myn
hart kon hooren.
rDe luitenant" gilde hij toen nogmaals,
