NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
voor de
No. 49 Zaterdag 31 October 1908 15E Jaargang
Drankbestrijding.
Dokter Dannz en zijn
vrouw.
Buitenlandscli Overzicht.
ONZE EILANDEN
ZUID-HOLLANDSCHE EN ZEEUWSCHE EILANDEN
Dit Blad verschijnt eiken Zaterdagmorgen.
Prijs per kwartaalf 0,50
Afzonderlijke nummers- 0,05
Alle voor de Redactie en Administratie bestemde stukken en Advertentiën worden uiterlijk
Vrijdagmorgen ingewacht bij de Administratie te Middelharnis.
Prijs per advertentiën van 4—5 regels f 0,50
Iedere regel meer- 0,10
Groote letters naar plaatsruimte.
Geheel onthouding.
IV.
In de derde plaats noemen we Ge
heelonthouding goed, omdat drankge
bruik nadelig is voor onze iichamelike
gezondheid, O ja, ik weet wel, dat som
migen dadelik met een tegenwerping
voor de dag zullen komen, zullen zeggen,
dat ze mensen kennen, die geregeld
drank gebruikten en die toch een hoge
ouderdom bereikt hebben. Ik ken ze
ook. Maar, zou ik U willen vragen, als
ze nu r's geen drank gebruikt hadden,
zouden ze dan mogelik nog niet veel
ouder geworden zijn? En al was dit niet
zo, al heeft het drankgebruik van die
mensehen hun leven zelfs met geen mi
nuut verkort, wat bewijst dan Uw tegen
werping alleen nog maar? Niets anders
dan dit, dat hun lichaam wel tegen de
schadelike invloed van de alkohol be
stand was. Maar zal uw lichaam even
sterk zijn? Wat niet schaadt voor de
één, is dikwels nadelig voor de ander.
En een niet te weerspreken feit is
het, dat de alkohol bijna alle organen
van het menselik lichaam aantast en
ongelukkig genoeg, de edelste, die welke
voor het leven van de mens van het
meeste belang zijn, het spoedigst en in
de ergste mate. Alkohol-misbruik be
rooft ons tijdelik (bij dronkenschap) van
het gebruik van onze spieren, belet ons
het denken, heeft dus op dat ogenblik
beslist een nadelige invloed op ons or
ganisme. Maar als dit zo is, dan kan
toch een kind begrijpen, dat herhaald
misbruik van sterke drank blijvende
stoornis moet veroorzaken. Zo moet het
ook duidelik zijn, dat voortdurend matig
gebruik van alkoholiese dranken op de
duur verkeerd moet werken. Eén enkel
glaasje, één enkele maal gedronken,
heeft misschien geen blijvende nadelige
invloed, maar wanneer dit enkele glaasje
geregeld door iedere dag of zelfs maar
iedere week gedronken wordt, dan moet
de nadelige invloed zijn te bemerken.
Wat zijn dan die nadelige gevolgen
van het alkoholge- of misbruik In de
eerste plaats zijn die gevolgen direkt.
De alkohol tast onze hersenen en ons
zenuwstelsel aan, beneemt ons het ver
mogen goed te kunnen denken, maakt
ons zenuwachtig, veroorzaakt een slechte
spijsvertering, tast eindelik onze bloed
vaten aan en veroorzaakt daardoor niet
zelden een soort beroerte.
FEUILLETON.
i.
Witten ligt aan de spoorlijn Berlijn
Hamburg, bij de Luneburger heide, aan de
„wilde Witte,". Waarom dat kleine, dood
kalme riviertje „wild" wordt genoemd, ja,
daarvoor weet niemand een verklaring te
geven. Het is niet breeder dan twee, hoog
stens drie meter en vloeit zoo traag naar
zijn groote collega, de Elbe, als wilde het
zoo lang mogelijk van zijn onafhankelijk
heid genieten. Soms schijnt het wel stilte
staan, zooals op het punt, waar het met
een bocht in de stad komt, tusschen de
tuinen van de families Eisenhut en Zehmen.
Aan den eenen oever, aan de kant van
de Eisenhut's staan beekwilgen van een
halve manshoogte en aan den anderen kant
ontwaart men het kreupelhout van den
„burchttuin," tot waar de eeuwenoude toren
van den burcht achter hooge olmen en
beuken zijn tinnen verheft. Misschien heeft
die toren de Witte inderdaad nog als wild
gekend. De oude kronieken weten te ver-
In de tweede plaats zijn die gevolgen
indirekt: de alkohol vermindert n. 1. in
niet geringe mate het weerstandsver
mogen van ons lichaam. Neen, het is
niet waar, dat alkohol ons beter ge
schikt maakt om te werken. Voor een
ogenblik zijn we misschien, dank zij de
prikkel van de borrel, tot een grotere
krachtsinspanning in staat, dit duurt niet
langer dan enkele ogenblikken. Ons
lichaam, waarvan we meer krachtsin
spanning vereischt hebben dan we er
van vragen konden, is nu overspannen en
we voelen de vermoeidheid dubbel. Alko
hol heeft geen versterkende kracht. Hoe
zou het die kunnen hebben, daar de
voedingswaarde er van gelijk nul is te
stellen.
Alkohol versterkt niet, maar maakt
ons lichaam meer vatbaar voor allerlei
ziekten.
Ge hebt zeker wel eens van bacillen
gehoord, van die heel kleine wezentjes,
zó klein, dat ze alleen te zien zijn, onder
een mikroskoop, dat honderde malen
vergroot. Die bacillen worden door de
doctoren beschouwd als de overbrengers
van allerlei ziekten. Zo heeft men b. v.
de cholera-bacil, die de cholora, de
typhus-bacil, die de typhus veroorzaakt,
enz. „Maar zulke kleine diertjes kunnen
toch nooit zo gevaarlik zijn,'1 meent
mischien deze of gene. Zacht wat, lezer.
Weet dan. dat zo'n bacil zich in tweeën
deelt. De helften, die dadelik weer aan
groeien, delen zich weer in tweeën, deze
vier weer enz. Zo vlug gaat dit, dat er,
wanneer andere omstandigheden dit niet
tegenwerkten, in 8 uur van één bacil
46 millioen andere, in 3 dagen 47 tril-
lioen, een getal, dat ge met achttien
nullen moet schrijven. En die -47 trilli-
oen bacillen hebben een gezamen lik ge
wicht van 7 millioen K. G, dat is even
veel als 1000 volwassen olifanten wegen.
Ge begrijpt wel, dat dit klinkklare
theorie is, dat de bacillen zich nooit zo
ongestoord kunnen vermenigvuldigen.
Er zijn andere oorzaken, die dit tegen
werken, ook In ons lichaam.
Ons lichaam is te beschouwen als een
slagveld, waar voortdurend strijd wordt
gevoerd tussen twee elkaar vijandelike
partijende bacillen, die ons lichaam
willen verwoesten en de witte bloed
lichaampjes (ook kleine wezentjes, die
in ons bloed zitten), die de bacillen doden
en dus als verdedigers van ons lichaam
optreden. Hoe groter het aantal bacillen
is, dat ons aanvalt, hoe grooter bij de
gezonde mens het aantal witte bloed
lichaampjes, dat gevormd wordt om ons
lichaam te verdedigen. Nu is de invloed
tellen, dat de burcht ten tijde van Karei
den Groote gesticht werd door den grim-
migen vazal Busso van Krusige, en dat de
„veste" eerst in 1664 in particulier bezit is
overgegaan.
Het statige, hooge gebouw is sedert 1750
in het bezit van de familie Zehmen, die
het met inbegrip van de onderhoorige bos-
schen, velden en tuinen een der belang
rijkste landgoederen van Brandenburg
heeft verworven.
Tegenwoordig wordt „Burgwitten" be
woond door de weduwe van het raadslid
Zehmen, mevrouw Bertha, geboren Monori,
en haar eenigen zoon Robert, die kort ge
leden, op vierentwintigjarigen leeftijd, is
teruggekeerd van Barben, waar hij bij bur
gemeester Kreeze den landbouw heeft be
studeerd.
Een sympatieke vrouw, die weduwe. Haar
innemend lachje verlicht als een zonnestraal
het eeuwenoude huis. Het dienstpersoneel,
met den ouden Jochem Tutebusch aan
het hoofd, verafgoodt haar, en haar zoon
draagt haar formeel op de handen. Zij
houdt veel van muziek en speelt zelf zeer
goed piano, zij leest graag een goed onder
houdend boek en wanneer te Berlijn een
nieuw tooneelstuk van een beroemd auteur
wordt qpgevoerd of een bezienswaardige
schilderijen tentoonstelling wordt gehouden,
neemt zij 'n retourkaartje naar de hoofdstad.
van de alkohol deze, dat hij het vormen
van witte bloedlichaampjes tegengaat.
Hoe groter het alkohol-gebruik is, hoe
kleiner het getal witte blo dlichaampjes
dus hoe meer we weerloos aan onze vij
anden, de bacillen, zijn overgeleverd.
Zo is 't te begrijpen, dat een Neder
lands professor deze zomer bij de aan
vaarding van zijn ambt kon zeggen, dat
het alkoholgehruik in ons land éénder
oorzaken is van het voortwoekeren van
de vreselikste van onze volksziektende
tering.
Nog verderfeliker is de invloed van
de alkohol op het lichaam van onze kin
deren. Hun organen zijn nog zo zwak,
dat zelfs het toedienen van de kleinste
hoeveelheid alkohol nadelig moet wer
ken. En toch ziet men heel vaak, dat
kinderen het onderste uit de glaasjes
krijgen, of uit vaders glas mee mogen
drinken. Arme onwetende ouders. Wan
neer toch zult ge begrijpen, dat alkohol
voor een kind beslist vergif is
Maar niet alleen is het kind onder
worpen aan de nadelige invloed van de
alkohol, die het zelf drinkt, ook de al
kohol, door de ouders voor de geboorte
van het kind gebruikt, werkt hoogst na
delig op zijn ontwikkeling. Hoogst leer
zaam is in dit verband een artikeltje,
dat ik dezer dagen las. Daarin stond dan,
dat een Duits professor had nagegaan, wat
er geworden was van de nakomelingen
van een aan de drank verslaafde vrouw.
Dit getal nakomelingen (kinderen, klein
kinderen en achter kleinkinderen) was
vrij groot, n. 1. 843. De professor had de
levensloop van 7Ü9 van die nakomelin
gen kunnen nagaan. Daarvan waren er
406 buiten echt geboren, 442 bedelaars,
164 verpleegden in een bedelaargesticht,
81 aan de ontucht overgeleverden en
76 misdadigers, waaronder 7 moorde
naars.
Zo worden de misdaden der vaderen
bezocht tot in het derde en vierde ge
slacht
H, D.
De crisis in het Oosten.
Thans weer allerlei minder gunstige be
richten. De stemming in Rusland wordt
steeds meer anti-Oostenrijk. De Russische
pers en leidende staatslieden, als Chornja-
koff, de voorzitter van de Doema, zyn alles
behalve tevreden, de laatste verklaarde o.a.,
dat Rusland niet als lijdzaam toeschouwer
een politieken diefstal als de inlijving van
Bosnië en Herzegowina, die tegen het
Zoodra je trouwen gaat, Robert, zegt
zij altijd, ga ik naar Dresden wonen.
Maar haar zoon antwoordt dan geregeld
Dat kunt u nooit uithouden, maatje I
Te Witten geboren en getogen En wat
zouden mijn vrouw en ik zonder u moeten
beginnen
Maar mevrouw bleef er bij.
Overigens, zoo besloot zij, er is nog
geen haast by.
Ja, zij was een gelukkige vrouw. Slechts
één wolkje verduisterde haar kalm leven.
Mariene Eisenhut, de eenige dochter van
haar overleden zuster.
Haar overbuurman, Leopold Eisenhut, de
tegenwoordige eigenaar van de wjjnkooperij
„Traugott Eisenhut zonen" is haar zwa
ger Marlene's vader.
Reeds honderdvijftig jaar zijn de Eisen
hut's en de Zehmen's buren. Ze hadden
elkaar nooit mogen lijden, sinds een Eisen
hut een Zehmen had aangeklaagd, dat diens
ganzen en eenden zijn tuin beschadigden.
Daaruit was een veete ontstaan, die zelfs
in den Gemeenteraad, waarvan steeds
beide familiehoofden lid waren, merkbaar
was, want zij stemden altijd tegen elkaar
in. De ouderen negeerden elkaar en de
jongens leverden formeele vechtpartijen.
Alleen bij een sterfgeval verscheen een
vertegenwoordiger van de vijandelijke fa
milie aan den overkant. Van de dooden
Slavisme is gericht, kan aanzien. Verschil
lende leiders van de politieke partijen zullen
bijeenkomen ten einde over den toestand
te beraadslagen, en reeds vooraf kan met
vrij groote zekerheid bepaald worden, dat
Iswolsky er niet al te gemakkelijk zal af
komen. De aangekondigde komst van den
Kroonprins van Servië heeft de gemoederen
zeker niet bedaard en de metropoliet Dmitry
verklaarde, dat voor Servië niets anders
overblijft dan een wanhoopsoorlog te voeren.
Te Sofia heerscht in politieke kringen
zekeie spanning, die verband houdt met
de spoedig te verwachten opening van
de Parlementszitting. De premier Malinoff
houdt langdurige besprekingen met den
Souverein, over de troonrede, die deze bjj
die gewichtige gelegenheid zal uitspreken.
De Vreme merkt op, dat het moeilijk te
voorzien is, wat de regeering doen zal nu
de Turksch Bulgaarsche onderhandelingen
afgebroken zjjn, en aannemende, dat hier
mede uiting wordt gegeven aan de meening
van een belangrijk deel der Bulgaarsche
natie, mag men besluiten, dat er altijd nog
heel wat Bulgaren zijn, die een op eigen
initiatief en met eigen middelen bereikte
oplossing verkiezen boven een beslissing
der Mogendheden.
De Matin heeft een mededeeling die eenig
licht geeft over de bewering dat Engeland
Turkije financieelen steun zou hebben aan
geboden, en die door ons reeds als waar
schijnlijk werd aanvaard. De Engelsche
ambassadeur te Constantinopel heeft inder
daad, zegt het blad. een aanbod tot finan
cieelen steun gedaan. Maar dit geld zou niet
alleen van Engeland, maar van alle Mogend
heden, die het verdrag van Berlein onder
teekenen, komen, voor zoover zij mee
wenschten te doen.
De oppositie der vrijzinnigen tegen de
financieele hervormingsplannen derDuitsche
regeering wordt met den dag scherper en
feller. Met name de aangekondigde gas-
en electrieiteitsbelasting heeft een storm
van verontwaardiging en protesten doen
opgaan.
Er schijnt dan ook weinig kans te zijn,
dat de regeering bij haar financieele plannen
op den geheelen steun van het „blok" zal
kunnen rekenen althans niet op het
vooruitstrevend deel in de conservatief-
liberale 'combinatie. Dat blijkt b.v. zeer
duidelijk uit hetgeen de vrijzinnige Rijks
dag-afgevaardigde Gotbein in het Berl.
Tageblatt schrijft. Nadat hij eerst de regee
ring een steek onder water heeft gegeven,
dat zy over haar financieele plannen eerst
met het Centrum en daarna met het
vrijzinnige deel van het blok heeft onder
handeld en er den nadruk op heeft gelegd,
dat de vryzinnigen niet de minste schuld
hebben aan den tegenwoordigen ellendigen
toestand van 's Rijks financien, schry'fthü,
duideiyk genoeg: „de slechtste politiek is
die wanneer men een gelegenheid gekomen
acht, wanneer dit nog niet het geval is,
Men moet den moed en de koelbloedig-
niets dan goed, zoo wil het de traditie.
Tweeëntwintig jaar geleden gebeurde het
ongehoorde.
Mevrouw Bertha Zehmer had haar ver
weesde zuster Louise by zich in huis, een
snoeperig kind van achttien jaar, pas van
de kostschool. Waar Leopold, die juist als
eenige zoon de nalatenschap zijner ouders
had aanvaard, haar leerde kennen, was
Bertha een raadsel, want gezelschappen en
bals bezochten de Eisenhut's nooit, maar
een feit was 't, op 'n mooien dag kwam
buurman, deftig in 't zwart, by hun op
visite om aanzoek te doen om Louise's
hand.
Hy was toen zesendertig jaar oud, dus
dubbel zoo oud als het meisje, om wie hy
kwam, en streng, pedant en ongenaakbaar
in houding en uiterlijk. Al was er op hem
en op zyn familie niets aan te merken, was
hy in de oogen van het echtpaar Zehmen
geen passend echtgenoot voor hun veraf
good en altyd vroolyk zusje
Zy raadden het haar dan ook af. Louise
zou, meenden zy, bevriezen in de ijskoude
omgeving der Eisenhut's. Maar het baatte
niet. Louise had op Leopold nu eenmaal
haar zinnen gezet en na een half jaar, op
een schoonen Meidag, betrok zy als vrouw
heid hebben „neen" te zeggen, wanneei
men uitgenoodigd wordt een domheid mede
te helpen begaan."
Volgens Gothein ware het taak der vry-
zinnigen een voorstel in den Ryksdag te
doen om met alle groote mogendheden
van Europa te onderhandelen over een
gemeenschappelyke procentsgewyze beper
king van de uitgaven voor krygs do el-
einden. En afgescheiden daarvan moesten
de vryzinnigen in den Ryksdag aandringen
ook voor Duitschland alleen op verminde
ring der reusachtige oorlogsuitgaven.
Verder moeten de vrijzinnigen werken voor
een vermindering van invoerrechten op de
allereerste levensbehoeften, verhooging der
successierechten, op een ryksinkomsten-
belasting
Maar met voorstellen tot financieele her
vorming als waarmede v. Sydow nu aan
komt, daar kunnen de vryzinnigen zich
niet mede vereenigen. En volgens Gothein
zou het de grootste fout zyn, die de vrij
zinnigen konden maken, wanneer zy, alleen
omdat zij een deel van het regeeriugsblok
zyn, in deze met de regeering mede gingen.
Eergisteren zyn in het Lagerhuis de maat
regelen besproken die de regeering, als
tydelyke hulp in de werkloosheidcrisis heeft
voorgesteld.
In tegenstelling met wat de eerste be
richten deden vermoeden bleek de arbeiders-
party geenszins voldaan met die voorstellen,
werden deze veeleer door haar absoluut
onvoldoende geacht. Keir Hardie, namens
deze party het woord voerend, noemde de
regeeringsplannen lapwerkvolgens hem
waren er in het Vereenigd Koninkryk op
't oogenblik 2,250,000 werkloozen, wat ge
rekend, dat ieder werklooze voor twee per
sonen had te zorgen een totaal van 6,750,000
nooddruftigen maakte. Tegenover dit reus
achtig getal noemde Hardie de regeerings-
maatregelen een bespotting
Merkwaardig in deze rede van Hardie
zoowel als van Crooks, die na hem sprak,
was, dat beiden den Minister Burns,
den vroegeren arbeider, die zelf eenige
jaren geleden nog met de roode vlag op
Trafalgar Square had betoogd, buitenge
meen heftig aanvielen. Men verweet hem,
dat hy het gevoel voor hen, die vroeger
zyn medearbeiders waren, had verloren,
sedert hy Minister was geworden, en dat
hy nu zoo goed als niets voor hen wilde
doen
Minister Burns liet dit natuurlijk niet op
zich zitten. Allereerst verweet hij den ar
beiders, dat zy zelf voor een groot deel
de schuld zyn \an hun nooddruft laten
zy liever niet zooveel geld aan drank ver
doen I En dan laten zy niet alles van den
Staat verwachten, doch ook zelf de handen
uit de mouw steken en trachten wat meer
op eigen beenen te staan.
Men had hem, Burns, verweten dat hy
niets had gedaan voor de werkloozen De
minister wees het zyn aanvallers met de
cijfeis in de hand anders uitTerwyl Hardie
des huizes de woning van Leopold Eisenhut.
Hy had een vlonder over het riviertje
doen siaan en in den beginne ging Louise
dan ook eiken dag, wanneer Leopold op
zyn zaken was, naar haar zuster. Aanvan-
kelyk lachte haar het geluk uit de bekoor
lijke oogen. Eenigen tyd later werd zy bleek
en stil, wat echter, zooals haar zuster
meende, zeer verklaarbaar was.
- Kom niet te dikwijls, Louise, ver
maande Bertha. Je man ziet het misschien
niet graag.
Och, hij merkt het niet eons, luidde
aanvankelijk Louise's antwoord, maar later,
kort voordat Mariene geboren werd,
klaagde zy
Laat mij nog een beetje hier blyven.
Het' komt my thuis zoo somber voor.
Wacht maar, troostte Bertha. Als het
kindje er eenmaal is, zal het er niet meer
somber zyn.
Ik ben zoo bang I Als het eens 'n
meisje isLeopold rekent vast en stellig
op 'n jongen. H i spreekt nu al van den
erfgenaam zyner firma.
Bertha zuchtte. Zy had haar zwager
genoeg leeren kennen om de zenuwachtig
heid harer zuster niet te begrypen.
Arm zusje I Leopold had haar onder den
duim als een onervaren kind, schreef haar
eiken morgen voor hoe zij den dag moest
doorbrengen en berispte haar des avond's,
