DAMES
PHOTOGRAFIE
Heslenfelds Pianoliande)
E.Br^ndsm^
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
ppij „Den Bommel".
VOOR DE VROUWEN.
DOELEN
DAM,
■ij „Maasnymph'.
AAT IJ,
BRDAM.
L 126,
AM.
Stoom wasch- en Machinale
Strijkinrichting
„De Spuistroom",
te Oud-Beierland1?
F. H. A. van Luijtelaar.
S. VAK DER PLAAT, MIDDELBARE
in 86,1Amsterdam.
collectie PIANO'S EN ORGELS
)E BEKENDSTE FABRIEKEN.
jd LEVERING OP TERMIJN-BETA LINO
voor de
No. 50 Zaterdag 7 November 1908 15E Jaargang
Drankbestrijding.
v.
Dokter Dannz en zijn
vrouw.
Buitenlandscli Overzicht.
nde 1. October 1908.
FORCE MAJEURE VOORBEHOUDEN.
Rotterdam, Maaskade W.Z. naar Den Bommel.
uidag, Dinsdag, Donderdag, j
Vrydag en [Zaterdag
nm. 1,30 uur
DE DIRECTEUR.
nde 1 Ofetober 190Ö.
FORCE MAJEURE VOORBEHOUDEN.
Van BRIELLE naar ROTTERDAM,
vm. 8,30 en nm. 5
lag en Dinsdag vm. 5, 7,30, nm. 1,30 en 4,30 uur
;e dagen .F. vm. 7,30, nm. 1,30 en 4,30 uur
Van HELLEVOETSLUIS naar ROTTERDAM.
g vm. 8 en nm. 4,30 uur
lag en Dinsdag vm. 4,30, circa. 5,45, 7, nm. 1 en 4 uur
;e dagen Wvm. 7, nm. 1 en 4 uur
ËNDAM.
f Van STELLENDAM.
dag en Dinsdagvm. 5 uur
g> dagen, behalve Zondagvm. 6 uur
giers tarief.
is 0,75, Ret. 1,25; 2e kl. enk reis 0,50, Retour 0,75
o, retour f 0,75; 2e kl. enkele reis 0,25, retour 0,40
,40, retour ƒ0,60; 2e kl. enkele reis 0,25, retour ƒ0,35
35, retour ƒ0,50; 2e kl. enkele reis ƒ0,20, retour ƒ0,30
eerd zijn ook geldig op het traject Rotterdam-Hellevoet-
1, mits onder geleide.
DE DIRECTEUR.
3, alhier.
plekken en
;erdwenen.
8 maanden
hten dank,
wijfelen.
N. L.
opgegeven.
3.
Mevr. v. d. BERG, gediplomeerd Ver
loskundige, is dagelij ksch te spreken tot
's avonds 10 uur en 's Zond. op verzoek,
ook per brief met postz. voor antwoord.
Handel in Verbandartikelen.
R0SESTRAAT 81, ROTTERDAM.
rst adres.
Veemarkt,
op aanvraag,
brief.
Laat u uw Wasch- of Strijkgoed
behandelen bij de
Zoo niet! Vraagt dan eens Prijs-
oouroiivfc. Mon is daar vcrzekord vs.il
een heldpre nette Wasch en keurig
gestreken Strijkgoed.
Beveelt zich aan voor het encadreeren
van etsen en platen. Ruime keuze in
diverse lijsten, groote collectie monsters.
Bij aankoop van lijsten, gratis inlijsten
van photografieën.
EN GERENOMMEERDSTE ADRES.
INRICHTING VOOR REPARATIËN.
ordt op AANVRAGE GRATIS toegezonden.
«Hl «MB
u-zegelde tiakjes verkrijgbaar, voorzien van naam,
4 gedeponeerd handelsmerk te
)OSTENBRWGGE. Middolharnis bij C. KOOMEN
EESTEREN. Oude-Tonge A. C. A. FOOTS
BOEKHOVEN.
ENEFELT. Dirksland
KKPE. f Den Bommel
rOegindewcij Wz
JOH. v.BALI.EGOOIJ
L. W. ZAAIJER.
A. ZUIDIJK
it gevestigd op SOUCHON THEE a f 1.30 de 5ons
tNZl BLANIEN
ZUID-HOLLANDSCII EH ZEEUWSCHE EILANDEN.
Dit Blad verschijnt eiken Zaterdagmorgen.
Prijs per kwartaalf 0,5U
Afzonderlijke nummers- 0,05
Alle voor de Redactie en Administratie bestemde stukken en Advertentiën worden uiterlijk
Vrijdagmorgen ingewacht bij de Administratie te Middelharnis.
Prijs per advertentiën van 4—5 regels 0,50
Iedere regel meer- 0,10
Groote letters naar plaatsruimte.
Geheelonthouding.
In de vierde plaats is onthouding goed
uit een maatschappelik oogpunt.
Onze maatschappij bestaat uit gezin
nen. In deze gezinnen groeien op de
leden van een nieuwe maatschappij, de
kinderen. Hoe meer we trachten van
deze kinderen goede mensen te maken,
hoe meer kans we hebben, dat deze
zullen opgroeien tot nuttige staatsburgers
Het is dus in 't belang van de staat,
dat de opvoeding der kinderen zo goed
mogelik zij. Voor een groot deel moeten
de kinderen deze thuis ontvangen. Ik
zeg met opzet; moetenwant het is een
bekend feit, dat bij honderden en dui
zenden kinderen van opvoeding in 't
minst geen sprake is. Voor een deel
vindt dit zijn oorzaak in de omstandig
heid, dat de vader en helaas! dikwels
ook de moede»- van 's morgens vroeg tot
's avonds laat moet werken op 't lana
of in de fabriek, maar niet zelden ook
wordt het kwaad nog verergerd, doordat
de vader liever zijn vrije tijd doorbrengt
bij zijn kameraads in de herberg dan te
midden van zijn gezin.
Dat is jammer, of lieverhet is mis
dadig. De vader, die zijn vrije uren in
de herberg doorbrengt, pleegt een mis
daad aan zijn gezin, wel niet een zoda
nige die strafbaar is voor de rechter,
maar toch een misdaad, die stratbaar is
voor de rechtbank van het eigen-geweten.
Hij is als echtgenoot en vader verplicht
zich geheel aan zijn vrouw en kinderen
te wijden, te trachten deze laatsten op
te voeden tot betere mensen dan hij
zeil is. En dit is hem on mogelik, als hij
geregeld in de herberg komt.
Kinderen hebben behoefte aan veel
liefde, aan zachtheid en hartelike zorg.
De indrukken, die ze in hun jeugd ont
vangen, zijn dikwels beslissend voor
geheel hun volgend leven. Gelukkig het
kind, dat op latere leeftijd nog met ge
noegen aan zijn kinderjaren terug kan
denken, het kind, dat ouders gehad heeft
die hem meer gaven dan brood alleen,
die hem met de teerste zorgen omring
den, het kind, dat zelden of nooit een
ruw woord hoorde.
Maar hoevaak is de toestand thuis
anders. Hoe vaak nog ontrooft de vader
veel kostelike uren aan zijn gezin. En
o, wat een ellende wordt daardoor in
menig huisgezin veroorzaakt. De wereld
FEUILLETON.
ii.
Je weet, jongen, zeide zy, dat ik niet
den scepter uit de hand leg vóór je zes
entwintig jaar bent. Dan ga ik naar Dresden
of Hanover, om plaats te maken voor je
jonge vrouwtje.
Het was de eerste Juli; een snikheote,
echt zomersche dag. Jochem Tutebusch, de
vijftigjarige, trouwe dienaar, was juist bezig
de graszoden langs de bloemperken te snij
den, toen hy, na eenige tijd voor zich uit
te hebben gestaard, zy'n arbeid in den steek
liet en op 'n drafje naar het prieel holde,
waar zijn meesteres suizebollend haar mid
dagdutje deed.
Mevrouw... nêe maar!., kijk eens
wie daar komtMijnheer Eisenhut
en nog wel over het bruggetje Zoo iets
heb ik in jaren niet beleefd 1
Ongeloovig zag Bertha hem aan, maar
weet niet altijd, wat in stilte geleden
wordt door de vrouw, die wacht op haar
man, die nog maar altijd niet, thuis
komt. Over dag moet hij werken, dan
zien vrouw en kinderen hem niet, maar
waarom blijft hij nu 's avonds niet thuis.
Waarom zet hij zich niet neer bij zijn
vrouw en kinderen, die zo naar hem
verlangen. Maar neen, in de herberg
vindt hij zijn makkers, daar is 't veel
gezelliger dan thuis bij die woelige, vaak
schreeuwende kinderen.
De uren kruipen traag voorbij en nog
altijd hoort de beangste vrouw de voet
stap van haar man niet. En als ze ein
delik de klink van de deur hoort oplich
ten, moet ze dan blij zijn ot beangst?
Zal haar man nuchter zijn, of zal bij
doen als laatst, toen hij haar dreigde,
hij, die eens beloofde haar steun, haar
beschermer te zullen zijn.
O, wat in stilte vaak wordt geleden!
Maar al merken buitenstaanders mis
schien het zieleleed van zo'n vrouw niet
op, al gaat het hun aandacht voorbij,
dat de kinderen langzamerhand beangst
voor hun vader worden, misschien een
ai Keer van nem hrijgcij, tooi* io do in
vloed van de drank voor de buitenwereld
wel merkbaar. Wie in een stad gewoond
heeft of daar af en loe komt, heeft zeker
meermalen kinderen zien rondloopen
met geen andere kledingstukken aan dan
een armzalig broekje en buisje, waardoor
hier en daar het naakte lijf zichtbaar is,
de voeten in veel te grote schoenen,
handen en gezicht niet gewassen, het
haar niet gekamd, kortom kinderen die
de duidelike sporen van verwaarlozing
dragen. En als men zich de moeite ge
troost te onderzoeken, wat daarvan de
oorzaak is, dan vindt men in de meeste
gevallen; drankzucht. Wat er van zo'n
kind groeien zal, weten we niet, maar
naar alle waarschijnlikheid zal 'tniet
veel bizonders zijn. Hoogstwaarschijnlik
zal hij, ouder geworden, in een b delaars-
kolonie terechtkomen. De kans, dat hij
een nuttig staatsburger worden zal, is
uiterst gering.
En dat mag niet zoo zijn. Het is een
ongehoorde toestand, dat kinderen ge
boren worden met de kiemen der mis
dadigheid in zich, dat hun opvoeding
zó is, dat ze wel tot landloperij of dief
stal móeten vervallen, dat er jaarliks
honderden kinderen geboren worden,
waarvan gezegd kan worden: „Van heri
zal de Staat geen voordeel, wel nadeel
hebben." En dat voor een groot deel,
omdat sommige mensen menen niet
buiten de borrel te kunnen, 't Is diep
treurig.
reeds stond haar zwager, heel beleefd, met
den hoed in de hand, voor het tuinhek.
Zij stond onmiddellijk op, ging den be
zoeker eenige schreden tegemoet en beant
woordde zijn groet.
Leopold Eisenhut zag er, als altijd, streng
in de puntjes uit en met dezelfde deftigheid
van iemand, die nooit uit z'n plooi komt,
deelde hij haar mede, dat hij „zijn lieve
schoonzuster" gaarne alleen wenschte te
spreken. Zij ging hem voor naar de gezellige
huiskamer en verzocht hem in den ouder-
wetschen leunstoel plaats te nemen.
Ik kom met een verzoek tot u, begon
hij, maar alvorens daarmede voor den dag
te komen, zal ik u eerst bekend maken
met de gronden daartoe.
Even zweeg hij, toen ging hij, eenigszins
verlegen voort
Ik ben van plan weder in het huwelijk
te treden,
Bertha zweeg. De mededeeling verraste
haar niet. Zij had altijd wel vermoed, dat
hij Louise een opvolgster zou geven.
Gisteravond, heb ik het jawoord ge
kregen, maar voorloopig moet het nog
geheim blijven,
Ge kunt op mijn discietie staat maken.
Dank u, lieve schoonzuster. Natuurlijk
ben ik tot dezen stap eerst na rijp overleg
overgegaan. Ware huiselijkheid heb ik,
helaas, nooit leeren kennen. De arme Louise
Maar niet alleen dat er door de drank
zucht der vaders kinderen geboren wor
den, die op kosten van de Staat zullen
moeten leven, niet zelden ook zijn ze
gevaarlik voor de gemeenschap. Een
vorige maal heb ïk 'al gezegd, dat een
groot aantal gevangenen tot misdaad
gekomen is door de drank. Zo sterk is
dit, zelfs, dat ik laatst van een geestelike
het volgende las.
Hij bezocht geregeld de gevangenissen
om de veroordeelden loe te spreken, te
trachten het goede in hen wakker te
roepen. Maar telkens weer bleek hem,
dat de oorzaak van hun val was; drank
zucht, zodat onze prediker ten slotte
begreep, dat hij, als hij met enig sukses
hier op wilde treden, genoodzaakt was
geheelonthouder te worden. Me dunkt
dat dit staaltje tekenend is.
Nog andere gebouwen worden voor
een groot deel gevuld met drankzuch
tigen. Dat zijn de krankzinnigengestich
ten. We vragen ons in de tegenwoordige
tijd wel eens rnet angst af, als we
horen, dat er telkens weer gestichten
bijgebouwd moeten worden„Waar moet
dat heen op dc duur9" En hij die een
weinig verder denkt, zal ook vragen;
„Maar wat kan dan toch de oorzaak
hiervan zijn?" Welnu, uit onderzoekin
gen van Professor Van Rees en anderen
is gebleken, dat bij een groot aantal
krankzinnigen de oorzaak van hun
ziekte gelegen was in het drankgebruik
van hen zelf of van hun ouders, groot
ouders enz.
Bouwt dan gevangenissen en krank
zinnigengestichten, besteedt jaarliks mil-
lioenen aan het onderhoud er van, maar
houdt uw ogen open voor de waarheid
van het feit, dat ge daarmee de oorzaak
van het kwaad niet aantast.
H. D.
(Wordt vervolgd.)
Een buitengewone uitwerking heeft het
intervieuw gehad, dat keizer Wilhelm heef'
toegestaan, aan een invloedrijk Engelsch-
man. Zijn de geruchten en de uiteenzetting
der Duitsche pers waar, dan zou keizer
Wilhelm aan een Engelsch particulier toe
stemming hebben gegeven om verschillende
gesprekken die de keizer met Engelschen
op verschillende tijden heeft gehouden,
openbaar te maken, ten einde de goede
verstandhouding tusschen Engeland en
Duitschland te bevorderen. De keizer liet
het ontwerp van het artikel aan den rijks
kanselier toekomen en deze laatste zond
het door aan het Ministerie van Buiten-
was zeventien jaar lang ziek.
Door uw schuld viel Bertha hem in
de rede, maar met onverstoorbare kalmte
ging hfj voort:
Wij spreken nu niet over de doode.
De aanleiding tot myn bezoek is Mariene.
Tengevolge van een misveistand heeft juf
frouw Kreisler ons gisteravond plotseling
verlaten. Dat brengt my in groote verlegen
heid, want voor zoo korten tyd de bruiloft
is op September bepaald - kan ik moeilijk
een huishoudster nemen. Bovendien is mijn
verloofde betrekkelijk nog joDg, zesen
twintig jaar. Nu kom ik met het verzoek
of gij, lieve schoonzuster, Mariene voor
eenige maanden bij u zoudt willen nemen.
Van harte gaarne.
Dank u. Ook wilt gij wel zoo goed
zijn voorloopig mijn verloving voor haar
verzwegen te houden.
Wanneer ge dat verkiest
Daarmee zoudt ge mij een grooten
dienst bewijzen. Zooals ik vernomen heb,
gaat ge ook dit jaar, als gewoonlijk, uw
zomerreisje maken naar den Harz. Ge
zoudt me zeer verplichten door Mariene
mede te nemen. Het huwelijk zal te Wies-
baden voltrokken worden, daarna ga ik
voor zaken naar Bordeaux, waaraan Ik met
mijn vrouw een plezierreisje verbind. Bij
onze terugkomst treft Mariene dan de
nieuwe huishouding in de beste orde aan.
landsche zaken met de lastgeving om het
nauwgezet te toetsen.
Toen het ministerie van Buitenlandsche-
zaken geen bedenkingen had geopperd, is
het stuk openbaar gemaakt. De lezer weet
waarschijnlijk reeds uit 't artikel in
„Vooruit!", dat deze onthullingen van den
keizer tweeërlei publicatie behelzen.
1) dat het juist de Duitsche keizer is
geweest die tijdens den Boerenoorlog een
bemiddeling bij de Engelsche regeering door
Frankrijk en Rusland voorgeslagen verijdel
de en 2e) dat het plan voor den Britschen
veldtocht in Zuid-Afrika feitelijk door keizer
Wilhelm was ontworpen.
Nadat de rijkskanselier door de open
baarmaking van den inhoud van het artikel
kennis had gekregen, verklaarde bij den
keizer, het ontwerp niet zelf gelezen te
hebben, anders zou hy de openbaarmaking
ontraden hebben. Hij beschouwde zich echter
verantwoordelijk en wilde de onder hem
gestelde ambtenaren dekken.
Te gelijk diende by voor om zijn verzoek
om ontslag in. De keizer heeft aan dat
verzoek geen gevolg gegeven, maar hel
voorstel van den rijkskanselier goed gekeurd
om door bekendmaking van de toedracht
aan de aanvallen, die zoowel de keizer als
de kanselier heeft te doorstaan, den grond
te ontnemen.
Het ia geen wonder dat de publicatie
van deze feiten een overweldigenden indruk
in gansch. Europa heeft gemaakt en alle
andere kwesties op den achtergrond gera
ken wegens de gevolgen, die deze publicatie
op de Europeesche politiek kan hebben.
Het eigenaardige is dar in de Duitsche pers
geen enkele poging wordt gedaan om de
waarheid der onthullingen te ontkennen.
Met geen enkel woordt wordt weersproken,
dat de keizer heeft gezegd, dat een over
groot deel der Duitschers anti-Engelsch
was, hij heeft gezegd, dat hij een veldtocht,-
plan, voor de Engelsche troepen in Z Afrika
heeft gemaakt, en dat naar Engeland
gezonden, hij heeft Frankrijk bij Engeland
verdacht willen maken van een vijandige
tusschenkomst, toen Engeland er in den
Boerenoorlog op zijn slechts voorstond of
nu deze verklaringen met of zonder voor
kennis van von Bülow zijn gepubliceerd,
doet weinig terzake. De allerongunstigste
indruk, dien de onthullingen overal hebben
gemaakt, wordt door deze verklaringen niet
weggenomen. Ieder zal er wel van over
tuigd zijn dat in Duischland op allerwon
derlijkste manier met de buitenlandsche
staatkunde wordt omgesprongen.
De Fransche pers is over 't algemeen
zeer bitter gesteld over de uitlatingen des
keizers.
Het scherpst is wel de Liberté, die spot
tend neerschrijft: „De uitlegging van de
uitvindsels en openbaringen van Wilhelm"
is wel de meest komische, de meest dwaas
fantastische anecdoten die ooit de vrijwel
droge geschiedenis van de diplomatie op-
gevroolykt heeft, waarna bet blad nietemin
eenige scherpe en juiste conclusies uit het
voorval trekt om weer vroolyk aldus te
eindigen„Mogelijk eindigt deze zaak min
der jolig dan ze begint. Maar tot nu toe is
het een van de hartelijkste vroolijkheden
van het geheele jaar!
De Britsche pers put uit 's keizers woor
den een aanmaning om ten spoedigste te
zorgen, dat de Engelsche vloot versterkt
wordt ten einde op zy'n hoede te zijn voor
Duitschland.
Uit de Japansche hoofdstad Tokio komen
telegrammen aan de Engelsche bladen,
waaruit blijkt, dat de Japanners geschokt
en verbitterd zijn over de rol die Duitschland
blijkens de keizerlijke uitlatingen van plan
is in Oost-Azië te spelen.
De Japansche bladen vragen wat de
dreigende taal des keizers jegens Japan en
China te beteekenen heeft.
Is het een vergeefsche poging om het
Britsch-Japansch bondgenootschap te ver
breken en weer te komen tot een samen-
gang van Engeland en Duitschland in
Oost-Azie?" zoo vragen de Japansche
bladen
Uit dit alles blijkt wel, hoe ongunstig
de indruk is, dien de onthullingen alom
hebben gemaakt.
Welken invloed de onthullingen zullen
hebben op de Europeesche staatkunde is
dan ook niet te voorspellen. Alleen zijn
alle bladen het er over eens, dat men min
der dan ooit vertrouwen kan hebben in de
Duitsche diplomatie, vooral om de stumper
achtige manier, waarop in Duitschland met
staatsgeheimen van groot gewicht te werk
wordt gegaan.
Inderdaad heeft dan ook de houding van
keizer Wilhelm iets dat aan den kapitein
van Köpenick doet denken
Het eenige wat ik u nog te verzoeken heb
is, dat ge den eenvoud, waarin myn dochter
is grootgebracht, laat voortduren. Haar
moeder was helaas te sentimenteel, zy had
te veel gelezen.
Bertha gevoelde zich diep gekrenkt by
dit verwijt, dat haar, die haar jongere zuster
had opgevoed, direct trof, maar terwille van
het kind zweeg zy.
Mocht het zijn, dat Mariene een pas
sende party wordt aangeboden, vervolgde
Leopold, zonder zijn kalme waardigheid uit
het oog te verliezen, dan zult gy er mij
natuurlijk van in kennis stellen. Mijn
schoonzoon moet een solied handelsman
zy'n, geen officier of windbuil, die tot over
de ooren in de schulden steekt. En....
nog iets... ge zyt, 't zonder twijfel met mij
eens... huwelijken tusschen verwanten.,
dat zou ik nooit
Bertha stond op. Dit ging haar te
ver.
Mijn zoon heeft reeds lang zijn keuze
gedaan
Myn gelukwenschen Nu rest mij nog
de naam mijner uitverkorene te noemen.
Alic6 von Horsten, de jongste dochter van
kolonel von Horsten.
Nu was Bertha aan de beurt om een ge-
lukwensch te prevelen. Zy kende Alice,
zij zou het wel bij Leopold uithouden;
Die was bij den strengen vader nooit anders
Wat is eer? Het is alweer het Duitsche
rijk, dat hierop een allerkwaatst antwoord
geeft. Een jong luitenant von Bismarck
kreeg voor eenige maanden ruzie in een
trem met een journalist. De schuld was
geheel aan den kant van den laatste en de
luitenant weigerde om verschillende redenen
een duel. Daarmee was de zaak niet uit.
Het militair gerechtshof nam de zaak in
handen en de luitenant werd veroordeeld
tot? uitzetting uit het leger!
-Is de vloek van 't mihtairisme beter te
kenschetsen dan door zoo'n feit? De oor
logsmoloch, gedreven door 't onzinnigste
begrip van eer, offert de toekomst van een
jong, veelbelovend officier op aan middel-
eeuwsche begrippen en dwingt hem den
dienst te verlaten om een onzinnige reden.
De journalist kwam dezer dagen voor de
burgerlijke rechtbanken en werd veroor
deeldNu zou men zoo denken, dat die
het eerherstel van den officier met zich
bracht. Wie zoo denkt kent de krankzinnige
begrippen der militaire eer nietDe officier
is gebannen en blijft gebannen, spijt honderd
burgerlijke uitspraken. Dat heet militair
recht in Duitschland.
dan aan militaire dicipline en gehoorzaam
heid gewoon geweest.
Wanneer komt Mariene
Vanavond nog. En wanneer vertrekt
ge naar den Harz
Over acht dagen. Ik heb in Antonsblad
gehuurd.
Uitstekend. Dank u nogmaals.
Met een handdruk vertrok de weduwnaar
even deftig als hy gekomen was.
Marie, de linnenjuffrouw en Bertha's
rechterhand was de eerste, aan wie het
groote nieuws werd medegedeeld, dat Mar
iene in huis zou komen, daar juffrouw
Kreisler op stel en sprong haar ontslag had
genomen.
Marie lachte.
Dat weet de heele stad al, en de reden
ook. Die oude mamsel hoopte nog eens
mevrouw Eisenhut te worden, maar nu is
het uitgelekt, dat mijnheer Leopold op een
andere, jongere en deftige damezyn zinnen
heeft gezetMaar terwille van uw nichtje
Mariene doet het my groot genoegen.
Bij u zal zij vrij wat meer liefde onder
vinden dan in het ouderlijke huis!
III.
Mariene was nu reeds een week by haar
tante, maar haar schuwe terughoudendheid
had zy nog niet afgelegd, tot groote ergenis
van Robert.