Vacantiegangers
L. DE RIJKE
Weekprofijt
C
4
i
4
populair Concert
Rijpe peren per kilo
35
ct
Handappels 3 pond
50
ct
Stoofperen 3 pond
50
ct
Prima Kersen, Bessen,
Tomaten en Meloenen
Pruimen per kilo
50
ct
De Groente is best
en zeer goedkoop
Onze Aardappelen zijn prima
al bloem
Aardappel-, Groente
en Fruitbedrijf
d. Manderestraat 10
Vlissingen, TcL 2904
slechts 40 cent per 100 gram
1 pond spek voor 120 cent
Slagerspatroonsvereniging
„Vlissingen-Souburg"
Kerkdiensten
Agenda
Doktersdienst
Apothekepsdienst
Wilt U rijst eten
Ga dan Uw SAMBALAN'S bestellen, met of
zonder rijst bij
MEVR. P. C. HAGE, Noordstraat 24, Vlissingen
Ook verkrijgbaar Nasi Goreng, Seroen
deng cado, cado, Bami, Loempia enz. enz.
vanaf 8 Augustus 1951
Denk morgenavond (Zaterdag) om
het
van „Ons Genoegen"
Schatten graven
Trekking loterij
T urndemonstraties
VLISSINGENMIDDELBURG PER „COETSWAGEN"
We leven thans in een tijd, dat we het heel normaal vinden
om elk kwartier in de gelegenheid te zijn even de bus naar
Middelburg te nemen. Treffen we het daarbij, dat we een paar
minuten moeten wachten, dan vinden we dat de regeling maar
matig is. Zo is nu eenmaal deze tijd van haastige spoed.
Hoe was dit echter vroeger geregeld?
Van de vroegste tijden af bestond er gelegenheid om zich
van Vlissingen per wagen naar Middelburg te doen vervoeren.
Dit is niet te verwonderen, want de verbinding tussen de grote
koopstad Middelburg en bijv. Zeeuwsch-Vlaanderen moest via
Vlissingen worden geregeld, zodat er al spoedig carren, packagie-
wagens, coetswagens, carossen, calessen, phaëtons, berlijns enz.
werden ingeschakeld. In de vorm der wagens kwam regelmatig
verbetering. Smallegange zegt bijv. in zijn Kronyk van Zeeland,
„dat de wagens voorzien waren van huiven tot deksel en zit
plaatsen tot aangenaam gemak en vermaak der ingezetenen".
Uit de conditiën van verpagting van den wagenschat op de
wagens rijdende op de nieuwe straatweg tussen Middelburg en
Vlissingen van 1650, blijkt, dat de wagens moesten zijn voorzien
van platte ijzers of banden. Wagens, waarvan de wielen van
scherp uitstekende nagels waren voorzien, mochten de weg niet
berijden, op een boete van 20,
Volgens de ordonnantie van 1697 moesten de wagens die in
de vaste beurt reden, op het plein bij de poort gereed staan en
op het kleppen van de klok zich naar de woning van de com
missaris van het veer op Breskens begeven, teneinde de vracht
op te nemen. De coets- of ventwagens moesten telkens drie
stuivers betalen voor tolgeld, maar als „de binnenback met
packagie belemmerd was" zes stuivers. Die wagens schijnen dus
zowel voor passagiers als voor koopwaren gebezigd te zijn.
In de ordonnantie van 1717 werden de bepalingen op het
berijden van de weg uitgebreid en tegen alle overtredingen
werden straffen bepaald. Dagelijks kon men een wagen bekomen,
maar des Zondags alleen op zekere uren, 's zomers niet vroeger
dan 5 of 6 uur en niet later dan 7 of 8 uur en 's winters van
's morgens 7 tot 's avonds 7 uur. Met consent van de commis
saris van het veer konden deze wagens ook gebruikt worden om
bijv. naar Domburg te rijden.
In 1775 verzochten enkele gildebroeders van het veer op
Middelburg om met tweebanks phaëtons met één paard bespan
nen het veer te bedienen. Het verzoek werd afgewezen en be
paald werd, dat voortaan inplaats van koetswagens, driebanks
phaëtons met twee paarden bespannen zouden rijden.
In 1783 werd een ordonnantie gemaakt, waarbij uitdrukkelijk
bepaald werd, dat het veer bediend zou worden met tien post
wagens van iedere stad, zijnde driebanks phaëtons met twee
goede paarden bespannen. De vracht werd ook vastgesteld, maar
bepaald dat, wanneer iemand naar Abeele of Souburg en terug
wilde rijden, hij in dat geval dubbele vracht moest betalen. De
voerlieden mochten nergens ophouden, dan alleen aan Abeele
om de paarden water te geven.
Deze postwagendienst is lang in stand gebleven en daar de
minste vracht, dat is wanneer er zes personen waren, een pietje
of 32 y2 cent bedroeg, werden die wagens meestal pietjeswagens
genoemd.
In 1837 werd bij de gemeentebesturen gevraagd om een dilli-
gence in het veer te brengen, die op vaste uren zou rijden. De
Regering van Vlissingen weigerde dit, omdat de postwagenveer,
zoals het toen was ingericht, door de zo onkostbare en gemakke
lijke wijze van transport, voor het merendeel der ingezetenen
en passagiers voldoende was. Later kwam er toch een dilligence
en diende de postwagen als bijwagen.
Via de omnibus kregen we de tram en nu nemen we elk
kwartier zonodig even de bus.
EMIGRATIE - ERVARINGEN
We hebben onze bakker gevolgd naar Australië tot hij werd
tewerkgesteld in de rimboe op een houtzagerij. Inmiddels is hij
vandaar vertrokken, daar de omstandigheden ter plaatse verre
van aanlokkelijk waren. De afgelegenheid van de bewoonde
wereld drukte een stempel op de kleine samenleving, door een
ernstig gemis aan de eerste levensbehoefte, zoals huisvesting,
licht en levensmiddelen. Wanneer onze bakker schrijft, dat thee
moet worden gekookt in lege conservenblikken, bedden niet
beschikbaar zijn, 's avonds door gemis van kunstlicht in het
donker leven, de kapper een dagreis ver weg in een gehucht,
waar slechts met moeite de nodige levensmiddelen verkrijgbaar
zijn, dan beseft ieder dat het land van belofte vaak niet meer
biedt dan beloften. Ondanks deze primitieve omstandigheden
bleef de groep Nederlanders vol goede moed, doch toen de
vrouwen van enkelen niet van het kustgebied binnenwaarts
wensten te komen en het loon bovendien minder bedroeg dan
was toegezegd, besloot men terug te gaan naar Sydney om in
The Dutch-club nieuwe adressen van werkgevers op te doen.
De dagen die men moest wachten op de mail-man, die passagiers
vervoerde in zijn wagen, wanneer hij overal zijn post en bestel
lingen afleverde, knapte men de barakken nog maar wat op voor
opvolgers.
In Sydney werd weer onderdak verleend in het doorlaatkamp
voor emigranten. Van daar uit ging men een werkgever zoeken.
Op het arbeidsbureau werd een adres gegeven van een. fabriek
in huishoudelijke apparaten, omdat bakkers niet werden ge
vraagd. Om de treinkosten te sparen werd gelift met vracht
auto's en luxe auto's, terwijl vele mijlen te voet moesten worden
afgelegd. In Orange aangekomen, werd de gehele dag gesjouwd,
doch onze bakker slaagde niet. 's Avonds kon hij na veel om
zwervingen met een vertegenwoordiger van Unilever meerijden
en kwam weer laat terug in het kamp. Aangezien het kamp
logeerkosten berekende, sliepen enkele Hollanders maar in het
bos of park. Daar het inmiddels Vrijdag was geworden, moest
de Maandag worden afgewacht voor de nieuwe werkweek. In
de barakken ging het er druk toe. De eetzaal lag midden in het
Neem het er goed van voor minder geld. Extra
lekker eten hoeft niet altijd duur te zijn. Neem
bijvoorbeeld deze week eens de allerfijnste geurige
r
En als extra reclame
Geen spek in de zomer Waarom niet
Als U het maar op de juiste manier opdient.
Bijvoorbeelddunne lapjes gebakken bij sla en
bieten. Heerlijk U zult ze zien smullen.
Dus U ziet het weer
de prijs bij de Slager
is aanmerkelijk lager
i
i
uitgestrekte kamp, honderden meters lopen. Ook de W.C. en
wasbarakken lagen daar. Het eten was geregeld naar leeftijden
enz. 7 uur kindertafel, 7.30 uur volwassenen, 10 uur baby's,
's middags half twaalf kinderen, 12 uur volwassenen, 2 uur
baby's, half vijf kinderen, 5 uur volwassenen. Dit betekende
voor grote gezinnen de gehele dag heen en weer sjouwen. Na
een bepaalde tijd moet men het kamp verlaten en komt men in
een duurder kamp terecht. Het is dus de kunst spoedig werk
te vinden anders loopt het mis.
Zondagsmiddags kwam een Hollander, die 15 jaar in Australië
woonde met zijn vrouw, een Hollandse bakker zoeken voor zijn
zaak. Eerst zou onze bakker echter enige tijd vlakbij in Portland
op een cementfabriek gaan werken, waar met overwerk 20 pond
per week was te verdienen, 's Maandags trok hij dus naar Port
land. 's Middags om drie uur arriveerde hij daar per trein. De
fabriek bleek erg vuil te zijn, niets voor een propere bakker.
Aangezien geen kosthuis werd gevonden, logeerde hij bij de
Hollandse bakker. De fabriek bleek maar 15 pond te betalen
met Zondagswerk mee, dus keerde de bakker terug naar Sydney.
Met een treintje 5 uur sporen door de Blue Mountains door tien
tunnels, waarin de ramen dicht moesten voor de stinkende
kolenrook. In de Dutchclub kwam hij weer wat op zijn verhaal
met thee en sandwiches. Na veel moeite huurde hij een kamer.
Via de arbeidersbond de „Union", waarvan hij lid werd,
kreeg hij een adres van een bakkerij. De bakkerij lag op een
uur afstand met de electrische trein en huisvesting was er niet.
Heen en weer sporen ging niet, dus ook dat mislukte. Nog vier
adressen mislukten, waarna hij slaagde op een suikerfabriek
voor 10 pond per week. Een gebouw met tientallen verdiepingen
vol ketels en ijzeren loopgangen. Onze bakker moest stroop-
ketels opendraaien, bijstomen en overhevelen. Het werd een
plakkerige en zoete boel, waarbij hij veel morste en de vette
stroop zelf moest opruimen. Van hieruit maakte hij weer gelde
lijke promotie bij de gemeentelijke diensten, waar hij momenteel
nog verblijft. De verdiensten gaan best vergeleken bij de levens
standaard, doch de grote struikelblok is de huisvesting. Thans
is de bakker bezig zijn vrouw te laten overkomen. Met belang
stelling wachten we zijn verdere belevenissen af.
op Zondag 5 Augustus 1951.
VLISSINGEN
R.K. Kerk7.30 en 9 uur H.H. Missen. 10.30 uur Hoogmis.
In de week H.H. Missen 6.45, 7.30 en 8.30 uur.
Herst. Apost. Zendingskerk Gebouw Concordia, Palingstraat,
10 en 5 uur Openbare Eredienst.
Vrijz. Herv.7 uur Da. M. C. Jongeling uit Arnhem.
Doopsgez. Gem. 10 uur Ds. F. F. Milatz uit Oegstgeest.
Geref. Kerk 9.30 en 5 uur Ds. P. van der Schaaf.
Geref. Kerk Art. 31 D.K.O.8 uur Leesdienst. 4.45 uur Ds. J. C.
Janse uit Rijswijk.
Geref. Gem.9.30, 2.30 en 6.30 uur Leesdienst.
Chr. Geref. Kerk 9.30 uur Leesdienst. 5.30 uur Ds. A. Hilbers
te Oud-Beijerland.
Leger des Heils 10 uur Heiligingsdienst. 12 uur Zondagsschool.
3.30 uur Openluchtsamenkomst KI. Markt. 7 uur Bidstond.
8 uur Verlossingssamenkomst.
Alle diensten o.l.v. Kapitein Gerstel, vroeger te Vlissingen.
Kruisleger10 uur Wijdingsdienst. 12 uur Zondagsschool.
7.30 uur Evangelisatiesamenkomst.
Luth. Gem.9 uur Ds. H. Johannes.
Ned. Herv. Gem.St. Jacobskerk, 10 uur Ds. E. Sneller, Vloot-
predikant. 7 uur Ds. J. S. Hartjes.
Nieuwe Kerk 10 uur Ds. J. van Winterswijk te Grijpskerke,
Jeugddienst.
Noorderkapel9 en 10.30 uur Ds. F. S. Kloosterman.
Havendorp 10 uur de heer C. Dronkers.
SOUBURG
Geref. Kerk Art. 31 D.K.O.9.45 en 2.30 uur Ds. J. C. Janse
te Rijswijk.
Ned. Herv. Gem.9 en 11 uur Ds. W. Oosthoek van Westkapelle.
7 uur Ds. L. C. Spijkerboer, Bed. H. Doop.
Geref. Kerk 9.30 en 2.30 uur Ds. J. H. Donner te Broek op
Langendijk.
R.K. Kerk 7.30 uur Stille Mis. 9.15 uur Hoogmis. 7 uur Lof.
Woensdag en Vrijdag 7.30 uur Stille H. Mis. Zaterdagavond
6 en 8 uur Biechthoren. 7.15 uur Lof.
Zaterdag 4 AugustusBoulevard Evertsen, 7.30 uur Concert
„Ons Genoegen" met schatgraverij, Trekking verloting en
Turndemonstraties Dames.
Terrein R.C.S Souburg 7 uur R.C.S. IVlissingen I.
Zondag 5 Augustus Bellamypark, 8.15 uur Straatprediking.
Dinsdag 7 AugustusHerv. Ver. Geb., 8 uur Evangelisatie
samenkomst.
Donderdag 9 AugustusLeger des Heils, 8 uur Heiligingsdienst.
SLUITING WINKELZAKEN
Van 6 tot en met 11 Augustus.
Slagerijen D. Krijger, Kasteelstraat 43.
Bakkerijen„De Broederband", van Dishoekstraat. „Ons Voor
deel", Glacisstraat.
Kruidenierszaken M. Tielrooy, Koudekerkseweg 16. H. Kamp
huis, v. d. Spieghelstraat 57. F. J. Cortvriendt, Scheldestr. 16.
C. Eiff, Bonedijkstraat 51. P. G. Daamen, Vrouwestraat 9.
M. I. Houtzager, van Dishoekstraat 9. A. van Keulen, Hobein-
straat 59. J. van de Ketterij, Palingstraat 21. A. H. C. Mercy,
Scherminkelstraat 32. J. de Korte, Scheldestraat 10. Fa. M.
A. van Wijnen, Glacisstraat 65. Coöp. „Eigen Hulp", Schelde
straat. Coöp. „De Broederband", Schuitvaartgracht. Fa. Cop-
poolse, Hogeweg 84. Fa. Joz. Ovaa, Bellamypark 41.
Zondagdienst loopt altijd van Zaterdagmiddag 12 uur tot
Maandagmorgen 8 uur.
Dr. van Kooten, Koudekerkseweg 80, Telefoon 2525.
Van Zaterdag 4 Augustus tot en met Vrijdag 10 Augustus
Apotheek van Ockenburg, Walstraat 54.
V
