BRILLEN
1 zich op.
algemeen nieuws- en advertentieblad voor west zeeuwsch-vlaanderen
vy
TWEE SOUVEREINEN GEDIEND
Lieve Moeder.
De
schakel
4e Jaargang Nummer 182
VRIJDAG 9 JULI 1948
Drukkers-Uitgevers Firma SMOOR DE HULSTER - Boulevard 120 - BRESKENS - Telefoon 27 - Giro 358296
N
Verschijnt iedere Vrijdag
Abonnementsprijs
f 1,— per kwartaalfranco
per post f 1,15
Prijs der advertentiën
7 cent per m.m.
bij abonnement korting
Advertenties met „brieven
onder nr. of bij ons te
bevragen", 10 cent extra
In de Provinciale Zeeuwse Courant
van 28 juni j.l. hebben we kunnen
lezen, dat een Amerikaans blad een
interview had gehad met Mohamad
Hatta, de tweede man van de zich
noemende Repoebliek Indonesia. Ten
aanzien van de trage gang van de
onderhandelingen, die met vertegen
woordigers van de Nederlandse regering
worden gevoerd, merkte Hatta op, dat
in Republikeinse kringen wederom
wantrouwen is ontstaan, dat een nieuwe
Nederlandse actie zal worden begonnen.
„Enige maanden geleden", aldus Hatta,
„heb ik heCopruimen van vernietigings-
bommen uit alle fabrieken bevolen,
doch het volk vreest nu een nieuwe
militaire actie en plaatst deze bommen
weer in vele fabrieken; in sommige
olievelden bereiden arbeiders eveneens
vernietiging voor".
Het zal wel zo zijn, als Hatta het
zeil zegt en op zijn allergunstigst voor
hem kunnen wij, Nederlanders, daaruit
dan alleen de conclusie trekken, dat,
wanneer dat herplaatsen van vernie-
tigingsbommen tegen de zin geschiedt
van de Republikeinse regering, deze
regering dan toch alle kracht en gezag
mist, om tegen deze door haar onge
wenste acties op te treden. We kun
nen evenwel ook aannemen, dat die
acties van de arbeiders de Republic
keinse regering niet onwelgevallig voor
komen en dan is de zaak voor haar
nog ongunstiger! Immers de Republiek
weet evengoed als wij en ieder ander,
dat de Nederlandse regering niet voor
nemens is een nieuwe militaire actie te
beginnen wanneer en zolang van repu
blikeinse zijde de voorwaarden van
het bestand behoorlijk "worden nageko
men, even behoorlijk worden nage-
streeft als van Nederlandse zijde wordt
gedaan. Intussen wijzen verschillende
daden van terreur en sabotage de
laatste dagen gepleegd, ook in het
door de Nederlanders bezette gebied,
er op, dat het bestand van republi
keinse zijde niet wordt nageleefd. Ook
al wordt van republikeinse officiële zijde
beweerd, dat zij niet verantwoordelijk
kan worden gesteld voor deze daden
van de terroristen, vast staat, dat ïn
al deze acties verschillende autoriteiten
of onderdelen van het Republikeinse
leger de hand hebben. En daarmede
kom ik dan weer terug op onze reeds
eerder genoemde conclusie, n.l. dat de
regering van de Repoebliek niet de
macht heeft om deze acties te beletten,
dan wel dat deze acties haar niet
onsympathiek zijn en op dit laatste
houd ik het voorlopig nog, al ben ik
van het eerste ook volkomen overtuigd.
Hatta zei in bovenbedoeld interview
o.a. ook nog dit„Wij kunnen de
FEUILLETON
9.6)
door OUIDA.
Terwijl hij onder langs het balkon
ging, kreeg zij hem in 't oog. Terstond
begon ze nog luider te zingen. Zij was
een goed soldaat; werd zij gewond,
dan knoopte zij haar sjerp om de klop
pende zenuw en lachte slechts zoveel
te vrolijker.
Meer dan een halve nacht bleef Ci
garette meedoen aan de pret en liet
zij een ieder, die het waagde haar te
beledigen, de kracht harer fluwelen
klauwtjes voelen. Eerst toen de dage
raad bijna aanbrak, zocht zij haar wo
ning op.
Gemeenlijk was een tent in 't veld
haar woning, maar als zij in de stad
was, lag het volkomen in haar begeerfé
naar onafhankelijkheid, dat zij voör alle
aanbiedingen bedankte en haar eigen
hokje verkoos, al was zij daarin van
de vier en twintig slechts één uur te
vinden. „Cigarette's kasteel" was in 't
leger een geijkte aardigheid geworden,
^rüïeniaefser"
OOSTBURG
Nederlanders economisch sterker ma
ken, misschien redden. Wij zijn bereid
grote orders in Nederland te plaatsen
(die Nederland zeker zelf zal moeten
betalen, want kapitaal bézit de Repoe
bliek niet! L.), hun economisch een
gunstige positie in Indonesië te geven
en hun hulp te vragen bij de opbouw
van nieuwe industrieën, welke Indonesië
voor zijn opbouw nodig heeft. Wij
zouden bijvoorbeeld in de gelegenheid
kunnen zijn wegens onze grote hulp
bronnen waarborgen te leveren voor
een lening voor Nederland in het bui
tenland. Wij wensen economische sa
menwerking met de Nederlanders; wij
kunnen hun deskundigen op technisch
gebied gebruiken".
Dit laatste geef ik Hatta volmondig
toe en ik ga zelfs veel verder, door te
beweren dat de mensen van de Re
poebliek niets kunnen tot stand bren
gen, zelfs niet reeds bestaands iets be
hoorlijk kunnen instandhouden, wan
neer zij op eigen benen moeten staan.
Van de twintig millioen mensen die
nog binnen het gebied van de Repoe
bliek wonen - dat is ongeveer het vroe
gere Midden-Java - kunnen we er
misschien vijfhonderd - en dat is hoog
geschat - tot de leiding gevende intel
lectuelen rekenen en de ondervinding
heeft geleerd dat zelfs die intellectuelen,
onverschillig of zij jurist, econoom, arts
of ingenieur zijn, het nog niet zonder
Westerse leiding kunnen stellen. Het
klinkt misschien wat kras, doch ik ba
seer deze uitspraak op eigen ondervin
ding en op die van talloze Nederlan
ders in allerlei overheidsdiensten en
particuliere bedrijven. Persoonlijk ken
ik de meeste van de huidige Republi
keinse ministers; de meesten hebben
hun politieke loopbaan aangevangen
als lid van de gemeenteraad van Ba
tavia. Ik heb hen daar jaren meege
maakt en weet hoe zwaar - neen beter
gezegd hoe licht - zij wegen. En zoals
deze ministers zijn, zo zijn ook de an
dere hierbedoelde intellectuelen, die
evenals die ministers eveneens een
graad aan een der hogescholen in Ne
derland of in Indië hebben behaald.
Wat van buiten geleerde (niet voldoende
begrepen) theorie en straks in de prak
tijk een dosis na-aperij van westerse
voorgangers. Met leiding door westerse
intellectuelen met gezond verstand, kan
van sommige Indische intellectuelen in
de toekomst een bruikbaar element in
de praktijk worden gevormd, doch
zelfs van die mensen is in de eerste
vijftig jaar nog geen practisch initiatief
want niemand kreeg verlof haar daar
heen te volgen of met het inwendige
van die forteres. kennis te maken en
en een al te vermetele spahi, die de
veste eens had willen beklimmen, had
zulk een zondvloed van kokendhete
linzensoep op 't hoofd gekregen, dat
hij met schande overdekt in allerijl de
aftocht had geblazen.
Langs een bouwvallige trap bereikte
Cigarette haar kasteel. Vlug wipte zij
de trap op en opende de deur. Een
flauw brandend olielampje verlichtte de
zolderkamer, die zo zindelijk was als
een vertrek in een paleis. Allerlei we
zens bewoonden die ruimte en allen
waren vast in slaap. Doch ne^n! Niet
allen, want een ruigharig, klein ding op
drie poten kwam naar Cigarette toe-
hinken en wreef zijn kogelrond kopje
liefkozend tegen haar aan.
„Mijn kleine Bouffarick, ben je daar?"
fluisterde Cigarette liefkozend en Bouf
farick was tevreden en hinkte naar zijn
nestje met hooi terug, want Bouffarick
was een klein, stijf hondje, dat in een
der beroemde veldslagen in Oran een
poot verloren en drie dagen en drie
te verwachten; daarvoor is hun cultu
rele ontwikkeling te jong, althans voor
de westerse bedrijfs- en productiepro
cessen, zonder welke geen enkel land
ter wereld meer kan meekomen.
De blaaskakerij van Hatta, alsof de
Repoebliek Nederland economisch zou
kunnen redden, gaat uit van de ge
dachte, dat die Repoebliek zou omvat
ten het ganse gebied van het voorma
lig Nederlandsch Oost-Indië. Indien die
gedachte juist ware, dan zou Hatta
ongetwijfeld gelijk hebben, want ook
ik ben er van overtuigd dat het voort
bestaan van een economisch zelfstandig
Nederland inderdaad afhankelijk is
van de samenwerking van Nederland
met de thans in verschillende eenhe
den uiteengevallen delen van het vroe
gere Oost-Indië. Niet alleen samen
werking doch ook en vooral als samen
stellende delen van de binnenkort te
stichten Unie van Nederland en Indo
nesië of hoe ook de nieuwe staat van
Groot Nederland, zoals de aanhangige
Grondwetsherziening deze beoogt, zal
worden genoemd. Edoch, Hatta, die
voor de Repoebliek spreekt, kan slechts
spreken voor een zeer klein en dan
nog overbevolkt deel van het onmete
lijke Insulinde, n.l. voor het voormalige
Midden-Java, tot welk gebied het do
mein der Repoebliek in feite is terug
gebracht. Het domein der Repoebliek,
dat in het brein van Soekarno, Hatta
c.s. zich zou uitstrekken over het
ganse voormalige Insulinde, Neder
landsch Oost Indië, is wel terugge
bracht tot een der minst welvarende
gedeelten van onze vroegere koloniën
en dit temeer stempelt de boven aan
gehaalde woorden van Hatta tot blaas
kakerij.
Hatta is een snoever die het ge
bruik van grote woorden geleerd heeft
van zijn Japanse meesters - navolge-
lingen van Goebbels - waar hij drie
jaar in de leer is geweest en zijn op
leiding voor propagandist heeft geno
ten. Het is mogelijk dat een titel van
vice-president van Indonesië indruk
maakt op het goedgelovige Ameri
kaanse publiek en dat daar enige
waarde wordt gehecht aan een inter
view met een zo hoge autoriteit en
daarom heb ik mij tot taak gesteld,
de verkeerde indruk die dit in de
Provinciale Zeeuwse Courant afgedrukte
interview bij onze Zeeuwse lezers mocht
hebben gewekt, weg te nemen. Ik doe
dit met te meer gerustheid, nu de
verkiezingen achter de rug zijn; de
verkiezingen waarbij „De Schakel"
nachten op het slagveld op de borst
van zijn gevallen meester doorgebracht
had. Cigarette hield de hand voor de
vlam van de lamp en sloeg een 6Iik
op haar huisgenoten, een raaf, een
tamme rat, een dikke witte poes en
nog drie beroemde vertegenwoordigers
van het hondenras, die allen hun ge
schiedenis hadden. Behalve al die we
zens, lag er een stokoude man met een
sneeuwwitte baard en met een hoofd
dat een Gerome tot model voor een
Abraham zou gediend hebben op een
stroleger te slapen. Door een reeks
van treurige feiten was hij zonder een
enkele vriend uit zijn jeugd alleen in
Afrika achtergebleven. Doch neen! Niet
geheel alleen, want reeds vier jaarlang
onderhield de kleine marketentster hem
van de opbrengst van haar wijnvaatje.
Cigarette boog zich over hem heen,
zag dat hij sliep,- zette stil koffie, plaat
ste die met de nodige melk op het
lampje om ze warm te houden, schoof
een en ander met een snede tarwe
brood onder zijn bereik, ging naar haar
zolderkamertje en viel in de bevallige
houding van een kind in slaap.
neutraal is gebleven. Van een beïnvloe
den van het kiezerscorps kan nu geen
sprake meer zijn en daarom kom ik
nu en in het vervolg op de Indone
sische kwestie terug. L.
Een soldaat zond onderstaand ge
dicht vanuit Indië aan zijn ouders,
wonende in een grensplaats in West
Zeeuwsch-Vlaanderen
Als ik eenmaal weer naar huis keer,
Weer bij U aan tafel zit,
Wees verzekerd 'dat ik nooit meer
Op Uw doen en laten fit.
Want ik heb hier in den vreemde
Door verwarring steeds geleerd,
Dat ik al Uw goede zorgen,
Nooit genoeg heb gewaardeerd.
U kon mij zo heerlijk 'troosten,
Bij verdriet en tegenslag;
Wat kon U mij toch verwennen,
Wanneer ik op het ziekbed lag.
Nu sta ik op mijn eigen benen,
't Komt mij dikwijls voor de geest,
Wat een goede moeder bent U
Toch voor mij altijd geweest.
Thans besef ik het ten volle,.
Dat U altijd voor mij bad,
Dat U altijd vele zorgen
Voor Uw jongen hebt gehad.
Ook nu denkt U aan die vogel,
Ver gevlogen van zijn nest,
Ook nu hebt U nog Uw zorgen,
Dat begrijpt Uw jongen best.
Ik bereis de hele wereld,
Ik zie allerlei vernaam in slag,
Maar het beeld van mijn lieve moeder,
Zie 'k altijd de ganse dag.
Uw gezicht, Uw zachte handen,
En Uw ogen innig, trouw,
Doen mij telkens weer bedenken
Hoeveel 'k van mijn moeder hou.
Maar aan alles komt een einde,
Ook aan mijn afwezigheid,
Eenmaal zal ik wederkeren
Naar ons huis vol vrolijkheid.
's Avonds zal ik dan vertellen,
Van hetgeen ik heb beleefd,
Dan zal 'k trachten weer te geven
Waar een moeder recht op heeft.
DUIVENSPORT.
Duiveverniging „Strijd in Vrede,' te Groede.
Uitslag prijs vlucht Breteuil op Zondag 4
Juli 1948. Oude Duiven. Los 7.05 uur. Aank.
ie duif 9 u. 34 min. 34 sec., snelheid 1431
m. per min.
I, 5, 10, 13 F. de Rooy. 2 J. Frelier. 3 J.
v. Acker. 4, 17, 19 J. Ras. 6, 22 J. Faas. 7,
9, 20 A. Verstrate. 8, 12 J. v. d. Wege O 1.
11 Iz. Maas. 14 H. Elfrink. 15, 23 D. Morel.
16 en ie overduif J. v. Haneghem. 18, 21 F.
du Bois.
Idem Breteuil. Jonge duiven. Los 7.05 u.
Aank. ie duif 9 u. 37 min. 45 sec., snelheid
1414 m. per min.
1 C. Verstrate. 2, 16 J. v. d. Wege O 1. 3
en ie overduif J. Frelier. 4 A. Robijn. 5, 17
C. de Poorter. 6 A. Verstrate. 7, 19'J. Faas.
8, 10 F. du Bois. 9, 13, 21 H. Brakman. 11
J. v. d. Wege O 5. 12, 20, 22 J. v. Haneghem.
14 J. de Roeck. 15 J. v. Acker. 18 F. v. d.
Wege.
Milady.
De volgende morgen, terwijl een
wolk sneeuwwitte duiven in kringen
nederstreek om Cigarette's dagelijkse
gift te komen halen en het kopje der
marketentster uit het tralievenster keek,
reed Cecil met enige manschappen van
zijn regiment ver het binnenland in om
een transport jonge paarden te halen,
die door een bevriende stam verkocht
en voor de keizerlijke stallen bestemd
waren. Twee volle dagen bleef hij weg.
Gewoonlijk vielen dergelijke baantjes
Cecil ten deel, want maar al te spoe
dig hadden zijn meerderen begrepen
hoeveel partij er was té trekken van
eer. ondergeschikte, die zich immer
blindelings wist te doen gehoorzamen,
zelfs ieder bevel onberispelijk volbracht.
Toen de paarden op het plein voor
de stallen werden geleid, was Chateau-
roy zelf tegenwoordig en met de beste
wil van de wereld was het hem niet
mogelijk een enkele aanmerking te
maken. De inspectie liep dus vreed
zaam af en reeds had de markies zich
omgekeerd om heen te gaan, toen hij
