KIEUWS- El ADVERTENTIEBLAD VAM WESTELIJK ZEEUWSCH - VLAA1DE»
AMERIKA.
N°. 8.
Zesde jaargang.
A" 1805.
SLIIMHSWÏMBLID
Dit Weekblad verschijnt iedereiï Vrijdag. Prijs per drie Prijs der Advertentiën, van 1-5 regels 0,75; elke re»cl
maanden voor het voormalig 4de district van Zeeland 1,15; Ywh/Uo. OA EpKrnArn daarboven 0.12!/2, behalve het zegel van ƒ0,35 voor iedere
voor de overige plaatsen des Rijks t franco per post 1.3J 1 IjUa^ J. !>U1 Ucll IJ. plaatsing. Groole letters naar het getal gewone regels.
Afzonderlijke Nummers ƒ0.10. die zij beslaan.
Ingezonden Stukken en Brieven, de Redactie betreffende, benevens Advertentiën en gewone Berichten of Mededeelingen van Correspondenten
te bezorgen hij den Uitgever dezes, alles francobehalve de bekende Correspondentiën.
Een nieuwe wereld vond Colon
„Voor Caslilië en Arrajon."
Bovenstaande kreupelrijmen naar een
Spaansch versje, behelzen eene waarhei 1
en het versje diendezoo als de geschie
denis duizenden malen aantoont om die
waarheid in het geheugen der nakomeling
schap levendig te houdenCoLUMiics vond
eene nieuwe wereld. Is de ont ekking van
Amerika immer een belangwekkend feit en
verdient ze als een keerpunt in de alge-
meene geschiedenis te worden aangewezen
omdat ze van eenen alleromvattendsten
invloed was op alle kunsten en wetenschappen
der beschaving niet minder belangwekkend
is de geschiedenis der Rijken en Stalen
dezer nieuwe wereld voor den naarstigen
geschiedschrijver in 't algemeen maar ook
voor ons Nederlanders in 't bijzondervoor
ons Nederlandersdiein evenredigheid
der grootte van hun land en het getal van
deszelfs inwonersgeen gering aandeel
hadden in de ontdekkingbevolking en
beschaving dier nieuwe wereld. Nieuw-
Nederland 't verswijndBresyleen
aantal West-Indische eilanden, Suriname,
Essequebo, Berbice ziedaar zoovele namen,
die zoovele daadzaken aanwijzen als door
ons vermeld zijn.
Buitendien isniet alleen uit een kolo
niaal maar ook uit een geschiedkundig
oogpunt, Amerika voor ons belangwekkend!
Of is er onder zijne reusachtige Staten
niet een gemeenebestgeschiedkundig zeer
gelijkvormig aan onze voormalige republiek
en thans de woonplaats van zoo velen onzer
broeders en vrienden en vooimalige land-
genootenf Gij vermoedt hetwij bedoelen
de Republiek der Vereenigde Stalen van
Noord-Amerika tusschen Canada Mexico
cn de beide wereldzeeën den Stillen- en
den Atlantischen Oceaan dien reuzenstaat
met zijne 35 Staten8 Territoriën en
1 Bondsdistrictgezamenlijk 155,000 vierk.
mijlen groot en door 34 millioen menschen
bewoond.
Wil men de grootte van dit reusachtig
gemeenebest zich nog aanschouwelijker voor
stellen zoo wete men, dat de kleinste der
Staten Rhode Island G4 vierk. mijlen
dus bijna het negende deel der grootte van
Nederland beslaatde grootste Slaat daar
entegen Texas (Tegas)11,500 dier mijlen
bevat, en dus ongeveer 19 malen groo-
fer dan ons vaderland is. Ofschoon nu
deze Staten op verre na niet zoo dicht be
volkt zijn als vele kleinere Europesche
zijn zij daarom voor de oude wereld zoo
belangrijk, omdat, sedert eenige jaren,
Europa zich in dezelve van hare overbevol
king kan ontdoen en alzoo in de nieuwe
wereld een Staat ontstaan is diehoewel,
democratisch bestuurd, echter oneindig veel-,
verschilt van de Europesche Statenveel
van Zwitserland en de vorige Fransche
Republiek ja deze laatsten hadden geen
hand water naar de Amerikaanschede
Fransche republikein was óf ten prooi aan
het uitvaagsel des menschdomsde leden
van het schrikbewind óf van het socialisme
eu communisme vandaar dat hij weldra
de prooi van een onheperkten alleenheerscher
werd terwijl in Amerika ieder burger het
zelfbestuur begrijpt, en de uitvoerende
macht (de President, de Gouverneurs der
Stalen en de Secretarissen van Staat (Mi
nisters) slechls de uitvoerders van den
volkswilde dienaren des volks zijn en
boven alles verhevenen met meer recht
dan een aardsch nietig menschdie zich
Vorst noemtKoning of Keizer bij de
gratie Godsstaat de warewerkelijke
vertegenwoordigster der Godheid de wet
Boven alles de wetvandaar in Amerika
niet die slaande legers in vredestijd, niet
die gendarmeriedie veldwachtersdie
rijksveldwachters, die honderdvoudige politie
el! justitiemaimen een eenvoudig ambtenaar
(constable), kenbaar aan een staf, en eenige
wakers (waitmen)ziedaar de politie der
groote steden en der kantons (graafschap
pen county's). Maar wanneer deze een
voudige ambtenaar u met zijnen staf aan
raakt dan is geene macht iu staat u te
verlossenwant gij zijt onder de hond
der wet en de geheele bevolking eener
stad of van een graafschap handhaaft in
den regel de wet en leent hare dienaren
den sterken armmaar gij hebt ook niet
te vreezen voor uwe persoonlijke vrijheid
geene maanden lange preventive gevangenis
of zoogenaamde voorarresten. Zijt gij be
schuldigd van misdaaddadelijk wordt ge
voor eenen vrederechter gebrachtdie uwe
zaak onderzoekt en op eigen verantwoording
óf uwe aanhouding en bewaring, óf uw
ontslagonder borgtochtmits Ier eerster
oproeping weêr verschijnendeóf wel zon
der borgtochtuitspreekt. Over dezen
regeringsvorm hoe bijzonder ookwillen
we nu niet spreken; wij kunnen dien ook
niet beoordeelen men moet zelf Amerikaan
zijn om zulks te kunnen. Maar de geschie
denis van dit merkwaardig land is onze
beschouwing overwaardig. Wij wenschen
dus in eenige Hoofdartikelen met u de
geschiedenis van Amerika na tc gaan ten
einde in een volksblad aan eene volksbe
hoefteuit volkswagen blijkende, te voldoen.
Hoe kwam er verdeeldheid in den Staat
Hoe die scheiding in Noord en Zuid Wij
willen er onze beperkte krachten aan wijden
en zien zoo bevattelijk mogelijk te spreken.
Doch 't is noodig het ontstaan dezer nieuw e
zakenwereld in de nieuwe wereld na te
gaan omdat de gegevens voor dat ontstaan
van de Vereenigde Staten zoo als ze tegen-
vyjjprdig zijn hooger liggen
',«Fte; oudste kolonisten waren Nederlanders
Zweden Finnen en eenige weinige Engel
sehen in 't NoordenSpanjaarden in 't
Zuiden. Daarop kwam de groote menigte
Engelschen en Schotten in 't Noorden eu
Midden, vervolgens Franschen in 't Noorden
en Zuidennogmaals Spanjaarden in 't
Zuiden en Westen, en eindelijk ook in den
jongeren tijd EngelschenIerenDuitschers
NederlandersBelgen en zelfs Grieken en
Polen.
't Spreekt van zelve dat deze vermenging
van natiën op 't geheel een merkbaren
invloed moet hebbendoch dit is in deze
Republiek niet zoo in 't oog vallend omdat
het meoren leel der bewoners tot de En
gelschen behoorende het overwicht bekwam
en in Amerika steeds een zeker overwicht
bleef behouden zóó zelfs dat de bewoners
der Noordelijke Staten eenen bijzonderen
naamdien van Yankeesontvingen, tn
't Zuiden heeft echter meer het Fransch-
Spaansch bloed, de Creool, de overhaul.
Dit nu zijn de eenige geschilpunten maar
ze zijn juist de meest gewichtige, want de
Yankees en de Zuidelijken voeren juist
strijd over een beginselen de strijd over
beginselende geschiedenis leert hetis
de hardnekkigste.
Yoor welk beginsel strijdt men Voor
het zijn of niet zijn der slavernij! De
slavernijdit was en is nog eene levens
vraag voor de Vereenigde Staten van
Noord-Amerika het Zuiden voornamelijk
acht ze eene behoefte het Zuidelijk klimaat
is van dien aard dat het den rijstbouw
de tabakscultuur en de suikerteelt, bovenal
die van het katoen veroorlooft. De vadzige
Creoolvan Fransche en Spaansche afkomst
werkt zelf nietmaar verteert in gemak en
weelde de opbrengst zijner plantagiewier
levende have, ossen en menschen, zijn
voornaamste bron van inkomsten is. De
slaaf is eene zaak geworden de vrijgeboren
Afrikaan eene koopwaar; ziel en lichaam
beide zijn het eigendom des meesters eu
bevorderen zijn gemak vandaar alle gebrek
aan fabrieken en nijverheid in 't Zuiden.
De Creool is ook door gewoonte geenszins
doordrongen van het nut en voordeel van den
vrijen arbeid die beter duurzamer goed-
kooper voortbrengsel levertdan de ge-
dwongene want (en dit mogen wij niet
uit het oog verliezen!) de slavenhouder
heeftvooral zoo hij tut de weldenkende
klasse behoort (die ook in 't Zuiden hare
leden telt)zijne eigenaardige verdrietelijk
heden van kwaadwillige, luijedomme,
oude en gebrekkige slaven: want deze,
eren als hij ons paard en os den vilder
over te geven zóó verre is men daartot
eere der menschheid nog niet gekomen
