No. 13.
Twaalfde Jaargang.
A0. 1871.
Ecne zaak des tijds, die
dringend noodig is.
hit Weekblad vers< hijut iederou hi au en Vrijdag. I Prijs der Adverleuliëuvan 1-5 regels ƒ0.75 elke regel
Prijs pfr drie maanden voor hel voormalig 4de dislr.cl van A riiil'Kr 7 ï^plvr daarboven f 0. 2. Groote letters naar het getal gewone
Zeeland f 1,15; voor de overige plaatsen des Kijks, jranco J O GUI. I regels die zij beslaan,
per post 1,30. Afzonderlijke Nummers f 0,05.
Ingezonden Stukken en Brieven, de Bedaetie bel rellend e benevens Adverten iën en gewone Berichten of Aieded •elingen van Correspondenten,
te bezorgen bij den Uitgever dezer, alles FRANCO behalve de bekende Corrpspnrideniliën.
Wat kan dat zijn vraagt al dadelijk onze
welwillende lezer en wij zullen spoedig, na
een paar opmerkingen vooraf, het antwoord
geven. Wij hebben lot hiertoe, in den regel,
ons meestal geschaard onder dc strijders
voor volksbelangen op moreel gebied wel
nu, ieder mag het w den, wij gruwen van
het lage en gemeene materialismestoffelijk
leven als hoofdzaak! Waar het geestelijke
belangen geldt, moeten bij ons, zonder be
denking, alle stoffelijke belangen achterstaan:
een veredelde geest beheerscht de stof.
Waren alle menschen met denzelfden ver
heven zielenadel toegerust, zooals hel Chris
tendom, eri zijn stichter bovenal, dien leerden
kennen, er zou op aarde geen stoffelijke
ellende geleden worden.
Verwerpen wij daarom alle stoffelijke be
langen Wij gelooven, meer dan eens ook,
hel tegendeel bewezen te hebben. Evenmin
toch, als we een zwak, gebrekkig, misbruikt
lichaam een geschikt werktuig voor den
geest achten, evenmin verwerpen wij de
stoffelijke middelen des levens. Ecne flinke
uitspanning, eene een hartelijke lach wek
kende vertooning, de uilkomsten der nijver
heid, de schoone kunsten, muziek, schilder
kunst, poëzij, dramatische kunst, ze staan
hoog bij ons aangeschreven; maar de indu-
stralie is ons de scheppen ie god niet, die
hedendaags de wereld beheerscheu wil.
De ellen 'ïge dusgenoemde volksvermaken
en volksvoorstellingen wekken onzen lach
niet; integendeel, ze doen ons walgen, en
we zouden ze met heete tranen als volks
dwaasheden kunnen beweenende muziek
is ons lief, maar we gruwen van klingklang
en kermiskunsten op haar gebiedde poëzij
is onze oogappel, maar we walgen bij al
het f brick werk dat men ons voor poë/ij
vent en dat de natuur in t aangezicht slaat;
de schilderkunst als naluuruabootseres, als
opvangster van oogenblik en gedachte, ze is
nuttig voor verstand en hart beide ze
vormt den smaak maar verre blijve van
ons overdrijving en misbruik; de dramatiek,
o als ze de school der rede wordl en geene
geblanketle boeleersler, geene veile straat-
nimf, we bewonderen, we loven en prijzen
haar! In één woord, wij*uchten en waur-
deeren het stoffelijke, mits onder de heer
schappij van den geest
In ons vorig Vrijdag-nummer lazen we
het bericht uit Groede. Met belangstelling
hebben wij 't vernomen wat bet Departement
der Maatschappij tot Nut van 'l Algemeen
aldaar voor het volk gedaan hééft, 't Ver
heugde ons, en wij, kind des volks als we
zijn, we zeggen het Departement dank voor
die edele poging en we hopen het navolgers
te zien vinden in meer dan één kring. Doch
wat is nu de groote volksbehoefte? Wij
aarzelen geen oogenblik het te zeggen
Vereeniging!
Vereeniging Predikt gij ook al vereeni
ging? Wij dachten, dat de eeuw der ver
eeniging ons genoeg geleerd had niet alles
van vereenigingen te wachten? O, dat be
doelen wij ook niet; wij bedoelen mei ver
eeniging samenwerking, krachtsinspanning.
Onze werklieden moeten zich zeiven en
elkander onderling helpen; maar onze werk-
verschuffers moeten dezen bond beschermen.
Een gezonde, kloeke vverkmansvereeniging,
gesteund door de meesters, door de meer
aanzienlijken, zal niet anders kunnen dan de
rust en de veilighei i ten plattelande be
vorderen en onze werklieden beveiligen tegen
fl
de woelingen der I.tlionaIe, der Hydra,
die ook bij ons in aantocht is.
Meermalen wezen wij er op, hoe hel be
slaande, hoe de tegenwoordige wanverhouding
niet duren kan: er moet verandering komen
komt die verandering niet langs den wette
lijke», zedelijke» weg, dan zal ze langs den
on wettigen komen, en al vreezen wij nu
niet, dat de kreet „Aan de lantaarnonder
ons gehoord, de guillotine onder ons zal
opgericht worden; al hebben wij groot ver
trouwen op ons bezadigd volkskarakter al
zijn we ondeugend genoeg om ook een
weinig te speculeeren op ons bekend phlcgma,
dat een geacht Aardenburger zoo gepast be
schrijft als pijpjes rookend en
niets doend, toch, zal ook dat koord
door overspanning breken.
Hebt g;j, gegoede Landbouwers, Werk
bazen, Renteniers en Einautie'manneiiIiebi
gij wel eens nagegaan, hoe 'volksgeliefd
sommige Week" en Dagbladen zijn, die op
hun vaandel lie1 woord democratie geschre
ven hebben, zonder hel met dat woord zoo
nauw te nemen, ja er geheel iets anders
uit lezende dan hel uitdrukt? Weet ge wel,
dat ze het reeds tamelijk verwal ren met
demagogie, met het Fransche droits del'komm
rechten van den mensch? Weet ge wel,
dat in het woordenboek der volksopruiers
vrijheid luidt als losbandigheid, recht als
geweld? Maar weet ge levens wel, dat het
volk zoo tamelijk de gebreken der maat
schappij in/iet, het dure recht rechtswei
gering noemt, de militieloting een privilegie
voor de rijken, de staande legers een pnra-
detrocp Weet gij doch wij moeten
eindigen met vragen: schuwen we al het
gevaar niet van op onze beurt voor opruiers
gehouden te worden, al zijn we slechts
eenvojdig releveerders van feiten, we willen
er niet dieper in gaan en liever middelen
v niuiwjjy.pn^ om een groot kwaad te keereu,
vergil» ons daartoe eene mededeeling uit
liet naburig Vlaanderen en verwacht onze
voorstellen, bij leven en welzijn, de volgende
week
Maatschappij van onderhngen bijstand tc
Eecloo.
Zondag vergaderden de leden der maat
schappij van ouderlingen bijstand, de Werk
man? vrienden,op de gr iote zaalvan hetsiadlmis,
ten einde de rekening te aanhoort») over den
dienst 1870 en over te gian tot eene ge
deeltelijke vernieuwing der bestuursleden.
N oorgezeten door «en lieer burgemeester
Van Wassenhove, bestond het bureau uit
De heer Karei Berle, voorzitter; Aug. Com-
mergo, onder-voorzitter; Karei Houtappel,
ontvanger; Jan Heysse en Jan Sindyck,
bestuursleden der maatschappij. De lieer
Bettoni De Raedt, griffier, belet zijnde de
vergadering bij te wonen, zoo werd diens
ambt waargenomen door het eerclid Van
Acker, stads secretaris.
Waren verder aanwezig De hoeren Hip,
Verinast, Lod. De Clercq en Alfried Van
Wassenhove, eereleden, benevens een hon
derdtal werkende leden der maatschappij.
De zitting werd geopend door den heer
Berle.
Onder hel aflezen der rekening, trad de
heer Berte in eene beknopte beschouwing
van de cijfers die hij daarin ontmoette. Hij
deed vooral opmerken, dat de inleg der
werkende leden, gedurende 1870, beioopen
heeft lot fr. 1057 98, terwijl de algemeene
uitgaven fr. 183705 bedroegen. Waaruit
volgt, dat de inieggeldeti van de werkende
leden niet toereikend zijn om den re gel m »-
ligen t.ienst der maatschappij te verz k ren,
zoodat de bijdrage der eereleuen daarin moet
voorzien.
De heer Berte leidde daaruit de gevolg
trekking af, dal bet bestuur der maatschappij
verplicht is zeer matig te handelen en zo
zuinig en spaarzaam mogelijk te wezen. „Het
zijn o ize eereleden, zeide hij. die de maat
schappij in slan J houden; ja, maar wij zou !en
hen kunnen verliezen; en dan, op korten
tijd, waren al onze beschikbare fondsen
uitgeput."
De buitengewone grootheid der lasten,
welke in 18 70 op de* kas drukten, schreef
spreker in t bijzonder toe aan het heerschen
der pokziekte alhier, gedurende de eerste
I e ft van dat jaar, en overigens ook aan het
binnenroepen van eenige militieklassen ge
durende ile tweede helft van 1S70.
Eene omstandigheid, waar p de heer
B rle w ees, als n uleclig voor de klasse der
maatschappij, is dat, als er nieuwe werkende
leden bijkomen, dit do >rgaans zwakke of
zieklijke personen zijn, welke al spoedig een
last voor de maatschappij worden. „Wel is
