NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VAN WESTELIJK ZEEUWSCH VLAANDEREN
N». 43.
Een en twintigste jaargang.
A". 1880.
Vrijdag 20 Oclobor.
Eeiie bladzijde uit de geschiede
nis van IJzendijker Ambacht.
Dit weekblad verschijnt iederen Vrijdag.
Prijs per drie maanden 1.
Afzonderlijke nommers 7 cents.
Prijs der advertentiënvan 15 regels 60 cent,
elke regel meer 7,/a cent. Groote letters naar het ge
tal gewone regels die zij beslaan.
Ingezonden Stukken en Brievenbenevens Advertentiën (uiterlijk des Donderdags avonds 4 ure) en gewone Berichten ot'
Mededeelingen van Correspondenten, te bezorgen bij den Uitgever, of bij den Redacteur J. I'. LEIJSENXAAR.
Generaal Agentschap, NIJGH en VAN DITMAR, Algemeen Advertentiebureau te Rotterdam.
-■ i f
Voor de oude plaatsbepalingen teekenen
wij bet volgendo aan
I. Uit een dusgenoeiud «Vue de lieu"
uf plaatselijke opneming door de Raden
der Aartshertogen Jean Jacques de Brabant
en Joost Baltijn, gedaan van 20 tot 23
September 1610, met de achterstaande
verklaringen van als getuigen gehoorde
personen.
1. Jan De Strijckere, 78jarenoud, ver
klaarde dat voor 1556 lor Nieuwerhaven
eeue parochie was, alwaar de sluis der
Yevewateriug lag eu dat door den Aller
heiligen vloed Gaternisse bedolven werd.
2. Willem Cloeckaert, 65 jaren oud,
verklaarde dat tusschen 1560 en 1570
St. Christoil'elskapel gesticht werd en de
kasse (der relikwiën) van dien Heilige
uit de kerk van Yzendijke aldaar ge
plaatst werd.
Dat men aldaar omtrent St. Jacobsdag
in Juli, wanneer er jaarmarkt gehouden
werd in plaats van te Yzendijke, in
processie rond ging zoo als men er ook
eene «Mevrouwevauden Ommegauehad."(l)
3. Philips binder Clareu, 58 jaren oud,
zag Parma van Watervliet en Waterdijk
naar Eecloo trekken toen bestond nog de
parochie Schoondijke met de Gruijtkuijse
Capelle."
4. Lieven Strijt, 50 jaren oud, ver
klaarde betzelfde uit familie overleveringen.
5. Goossen Janssens, schipper, 36 jaren
oud, had een persoon gesproken, die wist
dat Sint Jan in Eremo een zeehaven was
en die tusschen 1520 en 1530 den toren
van oud IJzendijke op de schorren had
helpen omver halen.
6. Jaques de Voghelaere, 55 jaren oud,
verklaarde dat ter Piet Noordwest van
den Oosterput stond.
7. Matthijs de Coninck van Schoondij
ke, 70 jaren oud, 1565, kende het kanaal
van Oostburg naar Nieuwerhaven en een
water loopende langs de Noordzijde van
Oosemanskapelle tot de sluis ter Nieuwer
haven, genaamd «de Hee" (Eevliet) en zag
0p de schorren «berderen" (Vlaarosch berd,
1) De kerk van IJzendijke was aan St.
Christoffel gewijd, de patroon der veer
lieden.
een soort van deelen of planken, duims,
enz.) van doodkisten en zware «Carveel
steonen"
8. Frans Wittewrongel. geseit Bernaert,
oud 49 jaren, burgemeester van Water
vliet, zag de ruïneu (in roodeu steen) van
Gaternisse Zuid van den Roodenhoek, Cop-
perschorres sluis.
9. Joost van Beveringhe 75 jaren, 10.
Christollel Hugbaert 75 jaren, en 11.
Adriaau Corleuborch 55 jaren, bevestigen
dit alles, benevens nog het volgende
Ter Piet lag buiten den Laureijnepolder,
aan de Westzijde der haven van Bou-
clioute en Noordwest van den Oosterput;
er werden op de schorren iu 1610, nog
puinen van gevonden aa de plaats werd
door een baak aangewezen. Eeuigszins
westelijk werd, tijdens Alva, tegen de
invallen der Zeeuwen, hier do redoute
van ter Piet opgeworpen. In hetzellde
jaar 1610 waren er nog twee stukken
van zerken, op het eeue stond ANNO
DOMINI MCCLX en op het andere O BYT
(overleden) bouevens nog eenige onlees
bare letters. Up een perceel gronds in de
nabijheid stond eertijds het klooster der
Willielmieten, waar men één gebeele, eu
twee groote stukken van zerken vond.
Op een der stukken las men nog H1C
ACET (hier ligt). De heel gebleven zerk
bevatte op de gewone wijze een rand
schrift, waarvan men nog onderscheidde
de woorden PER MESIRICORDIEM
DEI REQUIESSANT IN PACE, AMEN.
ORATO PRO EïS. (dat zij door de barm
hartigheid Gods in vrede rusten bid voor
hen.)
Tenzelfden jare werd aldaar gegraven
en werden er fondamenten gevonden van
rooden en witten «Careelsteeu." De haven
van Watervliet was in 't Noorden van
den St. Rarberapolder. De St. Cathelina
polder was met een groot deel van den
Hieronymuspolder overstroomd in de
oude Yeve ontwaarde men ook, te mid
den der watereu, gedeelten van oude
zeedijken. Ook de Nieuwe Yeve vloeide,
doch daaruit was gedurende het twaalf
jarig bestand bedijkt den Dierentijdpol-
der. Den hoek om (Roodenhoek) vond
men de overblijfselen der kerk van Ga
ternisse en de dijken van Nieuwerhaven
benevens de ruïneu van Oud Yzendijke
en St. Christoffels kerk.
Eindelijk 12. 6 Mei 1611. Jan De
Buck, oud 53 jaren, (die de stukken
zijns vaders bezat) en Lieven van Tuijne, (1)
oud 39 jaren, (geboren 1572), gezworen
landmeters te Gent, verklaren al het bo
venstaande echt, alsmede dat zij het haken
gesteld hebbon, waar weleer ter Piet kerk
stond, omtrent 400 roeden uoordwaarts
van den Oosterput en 300 roeden van
het punt van den zeedijk, waar eertijds
de redoute lag.
Als bijzonderheid vermelden wij, dat
de Engelschen, vereenigd met de Gente
naren, iu 1385 het beleg voor Biervliet
sloegen, doch genoodzaakt waron het op
te breken; op hunnen aftocht plunderden
zij Hugovliet, Yzendijke en Oostburg.
Uit oen stuk van 4 December 1620
blijkt, dat er nog overblijfselen beston
den der oude kerken van oud Biervliet,
Osemanskorke en Gaternisse.
De oude watering van Gaternisse was
blijkens den omlooper van 1551 verdeeld
in 13 dus genoemde beginnen.
Het eerste begin wordt aldus (om do
plaatsnamen enz. geven wij dit op) om
schreven West van de kerk van Gater
nisse «ter meulne" (nabij den molen) tus
schen den Eevliet aan do West- en
deii Heerweg, aan de Oostzijde, met het
Zuiden tegen den dijk va Breskens
en den Heerweg onder den Jijk van het
oude land van Gaternisse en zoo Noord
waarts tot aan den G o d s v 1 i e t. (2)
Tweede begin Aan de Noordzijde van
het vorige over den Godsvliet, tusschen den
Eevliet aan do West en den Heerweg
1) Dit was dezelfde die zich door zijne
cartographie van ons gewest een welver
dienden naam verworven heeft. Het archief
van Oostvlaanderen te Gent bezit er on-
scheidene. Jammer dat vele copien door
waanwijze schoolmeesters en schurkachtige
advokaten verknoeid zijn
2) De Godsvliet of Goodsvliot is een dei-
oudste stroomen van dit gewest, zij vormt
nog een tweetal aanzienlijke kreken loopende
bijna langs de grens van Aardenburg en
St. Kruis, een deel is hekend onder den
naam van Marssenkreek (van den griffier
Johannes Mars te Aardeuburg) een ander
deel als üoschaerts put, dat aan Oosmans
of Oremundakerke schijnt te herinneren
zij ontsprong op de zandige gronden van
Maldeghem en stroomdo langs Aardenburg
naar St. Catheline, IJzendijke en Gaternisse,
doch dit was voor 1377 toen ze tot Aar
denburg bevaarbaar was.
