Enige aspecten van de reconstructie
Schouwen en Duiveland
van
A. J. ARGELO, Dir. Openbare Werken Noord-Zeeland
Het spectaculaire gebeuren van het
dichten van de talloze stroomgaten in
de dijken van Schouwen-Duiveland
nam op 6 November j.l. een einde toen
het laatste gat werd gedicht. De ont
zaglijke arbeid, die nog moet worden
verricht om de dichtingen te consoli
deren, de overige dijken te versterken,
te herstellen en te verhogen, kan
uiteraard niet de aandacht binden, die
de hoogtepunten van de welgeslaagde
waterbouw- en waterloopkundige
stunts in de wereld hebben gewekt.
Mogelijk speelt hierbij de omstandig
heid een rol, dat de improviserende
wijze van werken, waartoe men werd
genoodzaakt om vóór de winterstor
men '53-'54 de dijken dicht te hebben,
ongewild op boeiender wijze het
wezen van de waterbouwkunde toont,
dan het realiseren van een volledig
voorbereid werk.
Men voelde, hoezeer de praktijk
ervaringen van de aannemer en de
feeling (want voor grondige proeven
en berekeningen ontbrak de tijd) van
de wetenschappelijke dienaren van
dit typisch nationale bedrijf ineengre
pen, als passende tandraderen. Dit is
een verblijdende ervaring en niet in
het minst omdat het de onderhavige
verhoudingen zo menselijk maakte. Ik
ben er van overtuigd dat hierdoor
krachten zijn vrijgekomen, die bij een
meer geordende wijze van werken
plegen te verstikken.
Het is overigens duidelijk dat een im
proviserende wijze van werken risico's
medebrengt.
De eerste dichtingspoging bij Ouwer-
kerk is dan ook niet geslaagd.
Waterstaat schroomde niet, de plaats
van de mislukte dichting het brokken-
gat te noemen.
Maar deze tegenslag noodzaakte èn
inspireerde tot de grandioze sluiting
op 6 November j.l.
Het publiek, de grote opdrachtgever
dus, neemt gaarne een mislukking, als
het tevens bewijzen ziet van geniaal
kunnen.
Dit verheugende feit kwam aan het
licht bij deze werkwijze, die men zich
door tijdnood zag opgedrongen.
Hier ontbrak door een uitzonderlijk
toeval de schaduwzijde dat door een
teveel aan organisatie en ordening
vrijwel nooit meer iets zichtbaar mis
lukt en dus kwam de climax tussen
„mislukt" en „geniaal" tot haar recht.
En zodoende werd zowel aan de be-
wonderingsdrang als aan de critische
zin, die de „grote opdrachtgever" in
zijn binnenste koestert, het volle pond
gegeven.
Intussen ziet het er naar uit dat de
frisse improvisatiewind op Schouwen
en Duiveland ook na de dichting en
het onderhanden zijnde droogmaken
nog wat zal blijven waaien.
Het Ministerie van Wederopbouw en
Volkshuisvesting bouwde een 600 tal
houten verblijven die, „voorzover de
voorraad strekt", als doorgangshuis
voor hen, die terugkeren en hun huis
gaan herstellen of herbouwen, dienst
doen.
Het Provinciaal Bestuur riep een Re
constructie Commissie in het leven,
die in afzonderlijke commissies de
planologische, agrarische, sociale en
culturele vraagstukken en de pro
blemen rond het vervoer, de handel en
de visserij onder de loupe nam en in
een samenvattend rapport, wat inmid
dels zijn voltooiing nadert, haar
visie geeft op het herstel en de ver
nieuwing.
Men verwacht dat het Prov. Bestuur
dit rapport, waarin zich de verschij
ningsvorm van het herrijzend eiland
aftekent, als Reconstructieplan zal
aanvaarden.
Een onzeker punt onder de plano
logische vraagstukken vormt het
Deltaplan, dat, zoals men weet, de
afsluiting van de zeearmen beoogt,
waardoor in de zoetwatervoorziening
en in de beveiliging tegen stormvloe
den wordt voorzien.
De onzekerheid betreft niet de vraag
óf dit plan tot uitvoering komt, maar
reeds de overweging waar de delta-
Verrijzend Nederland
25
