DE VRIJE ZEEUW
at.
T,
of
ke.
oor
,F.
ep-
-i
VRIJDAG 24 NOVEMBER
le Jaargang No. 2
WERK!
In den tijd van de Duitsche bezetting
was het voor vele arbeiders een sport
om zoo weinig mogelijk werk te verzetten.
De algemeene opinie, de Londensche
radio, de illegale bladen, zij spoorden daar
om het hardst toe aan. De Duitschers
voelden heel goed, dat zij daar geen
spaan aan konden veranderen en probeer-
den het gebrek aan prestatie per man op
te heffen door voor ieder werk afzonder-
lijk zooveel mogelijk menschen tegelijk te
gebruiken. "Behalve door dwangmaatrege-
len trachtten zij dit ook te bereiken door
"abnormaal hooge loonen. De arbeider,
die voor het hoogste loon de geringste
arbeidsprestatie leverde, kon zich er op
la ten voorstaan de beste Vaderlander te
zijrw!
Voor het vele geld kon de arbeider
helaas slechts weinig koopen. De prijzen
van de meeste distributie-artikelen lagen
iets, maar niet veel, boven den prijs van
voor Mei 1940. Hoewel een redelijke
loonsverhooging dus logisch, zelfs nood-
zakelijk zou zijn geweest, werd nu een
overtollige, want onbevredigbare, koop-
kracht geschapen, die slechts op de zwarte
markt een uitweg kon vinden.
Nu is de mof verdwenen. Ieder goed
Vaderlander gaat aan den slag om te
helpen ons land geheel vrij te maken en
de geleden schade te herstellen. Ook de
arbeider Wij kunnen het begrijpen, dat
hij, na zooveel jaren, moeite heeft om weer
op voile kracht te gaan werken. Het
spreekt van zelf, dat hij niet weer voor
20 of 30 gulden in de week wil werken
als de organisatie Todt hem f70 of f 80
of meer betaalde. Het is zoo logisch en
zoo menschelijk verstaanbaar Maar nog
steeds zijn niet alle aardappels gerooid,
die onze landgenooten, nu nog levend in
angst en vrees, straks zdo dringend noodig
hebben. Ook dat is in veel gevallen
heel goed verklaarbaar. Wie gaat er
graag in dit jaargetij op het land werken,
als hij daarbij misschien de laatste kleeren,
die hij nog bezit, in slik en modder kan
bederven Wie wil zich in het zweet
werken om wat geld te verdienen waar-
voor hij toch geen boter en geen kolen
koopen kan
Begrijpelijk is dit alles. Begrijpelijk,
maar o, zoo tragisch! Want wat is het
gevolg Dat ons eens zoo bloeiende
land, waar de welvaart zelfs in de arm-
ste streken toch nog grooter was dan in
vrijwel ieder ander land, ten onder zal
gaan aan de vernielingen van dezen oor-
log en zijn zelfstandigheid zal zien ver-
dwijnen pnder de voogdij van buitenland-
sche machten. Eenmaal verslagen, ont-
brak het ons aan de wapens om ons zelf
weer te bevrijden. Wij danken de her-
wonnen vrijheid aan on^e bondgenooten.
Moeten wij die bondgenooten nu ook den
wederopbouw van ons land overlaten
Hun hulp kunnen wij daarbij niet ont-
beren. Zoozeer heeft de mof ons uit-
geplunderd en leeggestolen, dat wij
voor het verkrijgen van materiaal en
grondstoffen van hulp van buiten af
afhankelijk zijn. De arbeid moet ons volk
echter zelf leveren als het als een vrij en
weer opbloeiend volk uit dezen vernieti-
gingsoorlog te voorschijn wil komen, en
zeker als het bovendien nog aanspraak
wil maken op het bezit van of het be-
stuur over Indie.
Het is heel hard om te merken, dat de
bevrijding ons niet direct die levensmid-
delen en die kleedingstukken kon brengen,
die wij zoo dringend behoeven. Wij heb
ben hard gelachen toen de dikke Goering
zei, dat kanonnen belangrijker waren dan
boter. Nu is voor ons het oogenblik daar
waarop de wapens voorgaan bij de ver-
zorging van de nooden van de burgers.
Misschien zal de naaste toekomst ons nog
lager rantsoenen brengen, want al hebben
wij dezer dagen een prachtig pakket
extra-rantsoenen gekregen, toch zal wel
niemand verwachten iedere week zulke
vorstelijke gaven te zullen ontvangen;
allicht zullen wij nog wat wij hebben
moeten deelen met de landgenooten, die
er nog veel erger aan toe zijn. Maar dan
zal er eenmaal toch vcrbetering komen.
Langzaam zal er voedsel komen en Wee
ding. Niet echter als een gift, maar als
een loon naar werken. Met werk moeten
wij ons" onze toekomst verdienen.
De staatsvorm, die wij na den vrede
zullen krijgen, is nog in de nevelen der
toekomst verborgen. Ons volk moet die
echter zelf bepalen. Wij zullen daartoe
baas in eigen huis moeten zijn. Wie dat
wil, moet zelf zijn kost verdienen, of om
het duidelijker te zeggenwie deel wil
hebben aan de politieke zeggenschap mag
zich niet eigenmachtig uit h§t arbeids-
proces uitschakelen. Ons volk heeft van
oudsher gestreden voor het recht op
arbeid. Rechten brengen plichten met
zich mede. Laten wij ^die plichten niet
v^rgeten en werken, werken, werken
Naschrift. Nadat het bovenstaande
gezet was bereikte ons het bericht, dat
arbeiders en directie van de Philips-
fabrieken te Eindhoven 12 uren lang het
werk hebben neergelegd als protest tegen
de slechte voedselvoorziening. „Wij wil-
len werken, maar zonder eten gaat dat
niet.'' De groote transportmoeilijkheden
volkomen begrijpende, die met de Duit
sche vernielingen en diefstal voor deze
toestand verantwoordelijk is, wilden zij
toch laten merken, dat de toestand kritiek
wordt. .Wat hebben wij het hier
dan vergelijkenderwijs nog goedLaat
ieder, die er iets toe kan bijdragen, mede
helpen, dat voor onze landgenooten, die
het zooveel slechter hebben alles, gedaan
wordt opdat hen zoodra het transport
het toelaat, het noodige voedsel verschaft
kan worden. B.
Nederlandsche Mariniers Voor
Indie.
Recruteering voor een Brigade van
ongeveer 7000 man begonnen.
Londen, 10 Nov. (Anep-Aneta).
De recruteering van een Brigade Mari
niers zal dezer dagen in bevrijd Nederland
beginnen. Het ligt in de bedoeling hen,
die zich voor deze Brigade aanmelden,
zoo spoedig mogelijk door te zenden naar
de Vereenigde Staten, waar zij hun mili-
taire opleiding zullen ontvangen. Daarna
zullen de Mariniers in nauwe samenwer-
king met Amerikaansche strijdkrachten
een actief aandeel nemen in de bevrijding
van Nederlandsch-Indie.
De desbetr'efifende autoriteiten zijn voor-
nemens in eerste instantie ongeveer 7000
man voor de speciale Mariniers Brigade
te recruteeren. In Nederland kan men
The News in Headlines.
Wednesday, November 22. Eisenhower
says the Germans will have to fight it
out this side of the Rhine. He asks for
still more supplies of every sort. The
French have reached the Rhine near
Mulhouse over a stretch of more than
20 miles. The Germans in the Vosges
are threatened with encirclment. In
Italy British and Polish troops have taken
Casteglione.
Thursday, November 23. Strasbourg,
the French fortress-town on the Rhine,
has been liberated by French troops, who
made a magnificent sweep towards it.
Taken by the Germans in 1870, rewon
in 1918, taken again in 1940, the town
is a symbol of Frances downfall and
rising. Now the French say they have
taken the town for all times. The quick
ness of the developement in the southern
part of the western front is significant for
the dwindling of Germany's resources.
British and American columns are nearing
Venlo from three directions. Fighting
beyond Geilenkirchen is very fierce
in two places the river Roer has been
reached. Macedonia and Northern Lap
land have been cleared of all enemies.
In Hungary Tokay has been taken. Gel-
senkirchen was one of todays Bomber-
Command targets.
Friday, November 24. Mr. Churchill
has looked forward, in an American
Thanksgiving-day speech in the Albert-
hall, to an Anglo-American Thanksgiving-
day in Peace. The Canadian Govern
ment has decided to send 16.000 con
scripts oversea.
zich hiervoor aanmelden bij de Aanmel-
dingsbureaux voor Oorlogsvrijwilligers,
onder opgave dat men bij deze Brigade
Mariniers wil dienen.
De reden waarom de opleiding in de'
Vereenigde Staten plaats vindt is, dat de
Amerikaansche strijdkrachten rijpe erva-
ringen hebben opgedaan in den oorlog
in het gebied van de Stille Zuidzee. De
Nederlandsche Mariniers zullen in de
V.S. over een eigen kamp beschikken.
De Commissaris van de Koningin
keert terug
Jhr. Mr. J. W. Quarles van Ufford,
Commissaris van de Koningin in Zeeland,
die tijdens de bezetting door de Duitschers
van zijn post was verwyderd en de Pro-
vincie Zeeland had moeten verlaten, heeft
zich naar Londen begeven om aan H. M.
de Koningin rapport uit te brengen om-
trent den hoogst ernstigen toestand in
deze Provincie. De Commissaris had zich,
ondanks zijn verbanning, toch altijd goed
op de hoogte laten houden van den toe
stand en de laatsten tijd bevond hij zich,
ondanks het verbod, weer in zijn Provincie
om zich zoo snel mogelijk weer met de
waarneming van zijn hooge functie te be-
lasten. Thans komt uit Londen het be
richt, dat hij weldra weer in Middelburg
zal aankomen om zijn taak op te nemen.
„De Vrije Zeeuw" biedt hem de geluk-
wenschen aan van de Zeeuwsch-Vlaamsche
bevolking. Deze bevolking prijst zich ge-
lukking weer bestuurd te zullen worden
door iemand, die zich door de gehate
Duitsche bezetting niet heeft laten breken
en den vijand getrotseerd heeft om op het
koude uit de woningen kunnen worden
geweerd.
Hare Majesteit eindigde Haar toespraak
met de hoop uit te spreken, dat ieder zal
doordrongen zijn van de overtuiging, dat
algemeene inspanning en samenwerking
tot de overwinning zullen leiden en tot
algeheele bevrijding.
„Leve het Vaderland 1"
INTERNEERING I
Na veel gejubel over de hooge waardij
van vrijheid begrijpelijk na vier en
een half jaar van ongehoorde knechting
is het plicht een woord te zeggen over
de tegenstelling van vrijheid: interneering.
Het is ons gebleken, dat nog de vreemd-
ste voorstellingen heerschen over de vraag,
lo. het gedurende den tijd van den
oorlog opzettelijk een ander blootstellen
*aan opsporing, vervolging, vrijheidsberoo-
ving of -beperking, eenige straf of eenigen
maatregel door of vanwege den vijand
of diens helpers.
2o. het gedurende den tijd van den
oorlog opzettelijk gebruik maken of dreigen
te maken van macht of middelen, hem
door den vijand of door het feit der vijande-
lijke bezetting geboden, om een ander in
zijn vermogen te benadeelen of om zich
zelf of een ander te bevoordeelen.
lijk kunnen tragische toevalligheden een
rol spelen, maar reeds de oude Romeinen
zeiden dura lex, sed lexde wet is hard,
maar wet.
Een'veelvoorkomend misverstand is ook
het volgende Onder de gearresteerden
zijn er heusch wel enkejen, die wel eens
een goede daad hebben begaan in vader-
landschen zin. Die b.v. een onderduiker
hebben geholpen of geld hebben gegeven
voor de goede zaak (er waren lieden, die
5 °/0 van hun grove winsten, aan de
Duitschers verdiend, afstonden aan de
onderduikersorganisatie gewetensgeld
Dit alles neemt niet weg, dat ze schuldig
zijn en zullen gestraft worden. Een ge-
woon misdadiger wordt toch ook niet
vrijgesproken, omdat hij zoo veel van zijn
i Headlines.
again on Monday
resses from Saipan
d heavies have made
4unichr in which a
pound blast-bomb
terman fighters were
ggest dogfight of the
shot down, bringing
48 hours up to 240.
resigned for health
ecretary of State is
Stettinius. General
fame, is to be
n
ainst the Belgian
to a clash between
irees of the Interior.
houdt, of b.v. wel
uit het water heeft
p is het moeilijkst
elichting op de Al-
schrijft hen als volgt:
wie het gedurende
)ef gestelde rechts-
lking eischt dat zij,
er hen zal worden
te na het verdwijnen
worden opgesloten.
amde kapstok-clau-
veel kan ophangen,
er andere rubrieken
springt dadelijk in
eiden, die ons bont
eergerd door hun
den vijand van ons
;e- in stand waren,
ze^orden gestraft 1
toch vooral geen
stand" aan te bren-
evallen in den doof-
rechtsongelijkheid,
elf verantwoordelijk
vallen voorts ook
lim en geslepen zijn
ich wel gewacht, om
.S.B. of zelfs maar
ten zich naar twee
anti-Duitsch of pro-
g zij met een vijand
Derde Rijk te dq^i
altijd in geval van
id wijzen op trans-
pro-geallieerde ge-
n het omgekeerde
en bewijzen bij de
truit hun voorkeur
n zorgden ze er in
or, dat hun dierbaar
gevaar liep. Deze
lerlandloos zij zijn
pro-Engelsch, niet
en pro de centen
lijke lieden uit zijn
'ing acht hun arre-
t er later ook over
Mogelijk worden
later zelfs vrijge-
arrestatie nog niet
i voorarrest is dan
ap hun weergalooze
sselijkheid.
ler dezes een vrien-
niet te vermoeien
Iederen anoniemen
een gewetenloos en
ieren aanklaagt en
oos, is nu eenmaal
t riool thuis hoort.
der misdrijven een
TICHELMAN.
iieping.
Gulden woorden zijn dit
Eenvoudig, maar vol diepen zin.
Opgeweld uit een dichterlijk' gemoed
en getuigend van werkelijke ziele-adel.
Want immers, de bewoners van Bantan-
Kidoel waren arm. Was door allerlei
droevige omstandigheden hun landstreek
niet ontvolkt En, daar er arbeid ge-
noeg, maar zoo weinig arbeiders waren,
lag en wachtte daar niet een geweldige
taak En voor de bevolking, en voor
den bestuurs-ambtenaar Havelaar. Hij,
die als betrekkelijk vreemde de landstreek
binnenkomende aanstonds als werktuige-
lijk de vraag voelde rijzen „Waar zijn
de dorpen en waar de landbouwers
Treffende, maar bittere analogie, dacht
- I
US
Redactie t J. H. Bannier en P. L. D. J. van Oeveren Redactie-adresAxelschestraat 24, Terneuzen
Dit' Blad wordt op last van het Militair Gezag gedrukt bij de N.V. Firma P. J. van de Sande, Terneuzen
ABONNEMENTSPRIJSBinnen Terneuzen /1.50 per 3 maandenbuiten Terneuzen /1,74 per 3 maanden.
Bij vooruitbetaling 6,60 per jaar. ADVERTENTIEN: Per mm 10 cent, minimum per advertentie/1,50, Rubriek
kleine advertentien 1—5 regels 60 cent; iedere regel meer 12 cent; maximum 8 regels. Dienstaanbiedingen en dienst-
aanvragen 1—5 regels 52 cent; iedere regel meer 10 cent. Met vermelding brieven of adres bureau van dit blad 10
cent meer. Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief, dat op aanvraag verkrijgbaar is.
Inzending van advertentien uiterlijk 9 uur v.m. op den dag der uitgave. Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond.
I
aaaraoor ook in net umac jaai.
tijd, en cue mec te uieuyen wcu.eu wua
eenig bestaand artikel van ons Straf-
wetboek, zijn bij art. 1 van meergemeld
Besluit, gestempeld tot misdrijven, die
eveneens speciaal zullen worden berecht.
Het zijn de volgende:
UC11I uiuct y vw*.»-vvfcvv.J.**
Per mm 10 cent, minimum
0 Rubriek kleine adverten-
•nt; iedere regel meer 12 cent
Dienstaanbiedingen en dienst-
tls 52 cent, iedere regel meer
•Iding brieven of adres bureau
,t meer Handelsadvertentien
tegen verminderd tarief, dat
.jgbaar is Intending vaa
9 uur v m. op den dag van
nenschen groeit niet van
ar van den arbeid die
.w—ent."
Havelaar in zijn toespraak tot
de hoofden van Lebak.)
