Het probleem der „Illegaliteit"
Hevige aanval op het Duifsche bruggenhoofd
ten Westen van de Maas
MSiot).
Wat nu met deze illegaliteit
na de bevrijding te doen? Eer
deel ervan de derde moot
levert geen vraagstuk op:
zij begeert niet meer dan er
kend te worden om wat zij
deed en vervolgens haars
weegs te gaan. Maar de an
dere, de politiek georiënteerde
mooten: wat dédrmee? Er zijn
Engelandvaarders, die het
probletem geen probleem vin
den: Hkt is, meenen zij, een
uitgemaakte zaak, dat de ille
galiteit straks de lakens uit
deelt, want „die heeft het 'm
dan toch maar gelapt". Uit
het voorgegane is, hoop ik,
duidelijk, dat ik dit standpunt
gansch en al onhoudbaar acht.
Nogmaals: van alle uitnemen
de vaderlanders hebben de
meesten met de illegaliteit
niets hoegenaamd te doen ge
had. Moeten zij deswege ach
teraan hinken en tot tweede
klasburgers verlaagd wor
den Het ware een Ditter on
recht dat zich even bitter zou
wreken. Maar wat dan wèl 7
Het antwoord vraagt nog een
opmerking vooraf. Deze: alle
illegaliteit, die zich na de be
vrijding nog als zoodanig ma
nifesteert, is anti-(iemocra-
tich, staatsgevaarlijk, onduld
baar: zij moet, zoo noo-
dig met harde hand tot
rede gebracht worden, De
illegale groep, die na de be
vrijding haar ondergrondsche
methoden van sabotage en
„directe actie" niet wil los
laten, die desgevraagd haar
wapens niet wil afgeven wijl
het bezit ervan door haar als
„argument" in den herbouw
van het Koninkrijk wordt ge-
Zien, zulk een illegale groep
heeft den bodom van den
rechtsstaat verlaten. Zij is een
revolutionnaire groep gewor
den. Een bevrijd land kan al
leen legaliteit dulden. Een be
vrijd land behoort den illega
len werkor te zien als een
voortreffelijk vaderlander die
aan zijn werk rechten 'ont
leent, maar nimmer het recht
om nd de bevrijding nog ille
gaal te blijven. Heeft derhalve
na de bevrijding geen enkele
illegale groep het recht zich
als zoodanig te continueeren en
ook niet het recht om als zoo
danig invloed te eischen, alle
illegale werkers daarentegen
hebben en daarbij kunnen
zij zich om organisatorische
redenen zeer wel van hun oude
groepeering bedienen aan
spraak op invloed op den
gang van zaken. Niet zij al
leen. Dat volgt uit wat ik
over de uitnemende vader
landers buiten de illegaliteit
heb gezegd. Hior zijn, komt
mij voor, de gerechte aansprak
ken die de illegaliteit na de
bevrijding mag, en moet, gel
dend maken.
Ten eerste: actieve mede
werking aan de arrestatie en
de berechting van landverra-
Iders en collaborateurs, van
,vie de illegale werkers zoo
bittere bekers te drinken heb
ben gekregen. Deze actieve
m,edewerking kan echter
slechts steunen op door het
overheidsgezag toegekende be
voegdheden en op door dit ge
zag geregelde inschakeling.
Ten tweele: georganiseerd
en individueel want et zijn
ook illegale werkers die nim
mer „in een organisatie zaten"
- adviseeren ten aanzien van
de bezetting van ambten, den
terugkeer van oude functiona
rissen, en de houding, door die
gezagsdragers tijdens de be
zetting ingenomen. Dat daar-
bjj niet e'ke groep en iedere
adviseur voor het volle pond
zijn zin kan krijgen volgt uit
de veelheid van zinnen die,
vooral in Nederland, bij de
veelheid van hoofden past.
Het is heelemaal niet erg. Wie
niet „in de minderheid" kan
zijn en in dat geval ruzie
kleuterklas van de democratie
maakt of wegloopt, moet de
nogeens overdoen.
Ten derde: vertegenwoordi
ging in alle wetgevende licha
men. Pas wel op: niet de ille
gale groep als zoodanig. Geen
enkele illegale groep kan ooit
als zoodanig vertegenwoordigd
zijn, want haar doel: het ver
richten van illegaal werk, is
in een bevrijden staat zinne
loos.
Maar wel ia het het recht
der illegale werkers invloed
te hebben op de samenstelling
der vertegenwoordigende li
chamen. In hun midden en
hier denk ik vooral aan de
tweede moot leven denk
beelden, die menigmaal buiten
de vanouds bekende partijpro
gramma's liggen en het ware
ondemocratisch die denkbeel
den niet van meet af aan een
kans te geven.
Ten vierdeverantwoorde
lijke posten bekleeden in den
staat en zijn organen. Alweer:
pas op. Ik denk er niet aan.
te stellen, dat iedere illegale
werker na de bevrijding ge
zagsdrager worden moet. Dat
is sentimenteele nonsens.
Maar in herrijzend Nederland
zullen wij de wijsheid moeten
toepassen, die een Friesche
prodikaht mij eens per brief
aan de- hand deed: ,,"t Komt
op de mennekes aan". Zoo is
het. Geen partij en geen kerk,
geen vereeniging en geen re
geering kan iets van belang
tot stand brengen, indien er
niet een of meer menschen
van hard karakter, van vas
DeVri je Zeeuw
Eerste Jaargang - Nummer 15
Redactie-adres: VLISSINGEN, Wal-
straat 58-60; MIDDELBURG, Gerechts
hof, Hofplein; GOES, Rimmelandplein 1.
Dinsdag 5 December 1944
Familieberichten 15 regels 1.65.
Iedere regel meer 0.30.
Abonnementsprijs per week 26 cent
ten wil, met stei-ke handen en
onwrikbare doeleinden achter
staan. In het oude Nederland
v/as de bezetting van hooge
posten maar al te vaak een
zaak van nepotisme, anciënni
teit, kliekgeeest en zelfs een
nauw verholen erfelijkheid. In
het nieuwe zal het aankomen
op „de mennekes". Welnu: in
de gelederen der illegaliteit
zijn „mennekes" die, al tellen
zé nog geen dertig, getoond
hebben heel wat meer situatie
begrip en vaderlandsch ver
antwoordelijkheidsgevoel te
bezitten dan menige hoog-
waardigheidsbekleeder, die in
den loop der gezapige jaren
bij gebrek aan gewicht om
hoog is gevallen. Geef ze hun
kans! Ruim baan voor de
jeugd!
Ik laat het hierbij. Moge
ons vaderland bij machte
blijken, to leeren èn uit het
verleden èn uit het Belgisch-
Fransche heden. Dan zal het
begrijpen, dat „de illegal!
teit" noch een „heilige" en
onaanraakbare, noch een ro.
mantisch-eensgezinde groepen-
bundel is; dat zij om haar on
schatbare verdiensten diep
ingeschakeld behoort te wor-
'sn in afrekening, voorlich
ting, vertegenwoordiging en
verantwoordelijkheid; maar
dat èlles wat zij na de bevrij
ding doet en wil doen gemeten
moet worden met den demo
cratischen maatstaf van den
rechtsstaat, waarin nu een
maal geen plaats is voor een
illegaliteit, die niet blijkt te
begrijpen, dat zij vóór alles, in
alles en boven alles... legaal
moet zijn.
serge a nt-ma joor
singeiiling overleden.
Nieuw-Guinea, 10 Novem
ber (AN3P-ANETA).
Ten gevolge van een onge
val ergens in Nieuw-Guinea is
sergeant-majoor P. Sir.gerling
aan zijn wonden overleden.
Sergeant-majoor Singerling
was een der beste onderoffi
cieren van het NIC A (equiva-
len van Militair Gezag in het
bevrijde gebied van Neder-
landsch Oost-Indië).
In Limburg zijn gisteren de
troepen van het 2e Br. leger
begonnen met den aanval o;
het D.. bruggenhoofd ten W
van de Maas hij Venlo. De
aanval werd ingezet' met
vlammenwerpers en infante
rie. De D. verweerden zich
hevig, vooral aan den anderen
oever van de Maas. Deson
danks trokken speciaal daar
voor uitgeruste tanks een
tankgracht van 8 m. breed en
6 m. diep ove.Eerst baan
den mijnenvegers zich een
weg door de dichte mijnenvel
den, daarna volgden de tanks
en infanterie. In Venlo werd
gisteren in één der buitenwij
ken een fabriek, waar zich 150
mitrailleurnesten bevonden,
door de geallieerde luchtmacht
gebombardeerd. Gisteravond,
was de aanval reeds gevor
derd tot op 800 m. van de
brug, die Blerik met Venlo
verbindt. Blerik zelf is reeds
voor het grootste gedeelte in
geallieerde handen.
De gedeelten van Linnich en
Jülich, die op den W. oever van
de Roer liggen, worden op het
oogenblik van de laatste ach
tergebleven Duitschers gezui
verd. Ook Diiren wordt steeds
meer door de Am. bedreigd.
Het dorpje Brandenburg werd
hier veroverd.
In een verrassend snellen
aanval zijn troepen van het 3e
Am. leger gisteren de Saar
overgetrokken. Zij veroverden
daarbij de brug over de rivier
bij Saarlautern, die onbescha
digd in hun handen viol. Pa
trouilles waren 's nachts de
rivier in bootjes overgestoken
en bezetten het O. deel van de
brug, terwijl andere aföeelin-
gen snel oprukten naar de an
dere zijde. De vijand had
springladingen onder de brug
aangebracht, maar genietroe
pen wisten deze, onder vijan
delijk vuur, «te verwijderen
infanterie stroomen al over
de veroverd brug. Op den O.
oever van de Saar hebben zij
het bruggenhoofd reeds aan
zienlijk uitgebreid. Het front
in D-iitschland 13 in dit ge
bied 70 km. breed.
Vorder naar het Z. bedrei
gen Am. troepen eveneens het
Saargehied. Zij rukken op over
een front van 30 km. en heb
ben den straatweg van Saar-
union naar Hagenau reeds
overschreden. Verschillende
plaatsen ip. dit gebied werden
veroverd.
Zooals ten N. als ten Z. van
Colmar vernauwen de gealli
eerden den corridor, waardoor
de D. nog kunnen ontsnappen.
Deze is nog hoogstens 15 km.
bréted.
Luchtfront.
Zaterdag werden van Italië
uit doelen in het gebied van
Weenen door 500 zw. bommen
werpers aangevallen. In Op-
per-Silezië werden benzinefa-
brfeken te Odertal en Bles-
hammer gebombardeerd. De
aanval op Weenen werd Zon
dag herhaald. Ook werden
doelen in Noord-Italië aange
vallen.
Zuidfront
In de Adriatische sector
heeft het 8e Br. leger tus-
schen Faenza en Ravenna be
langrijke terreinwinst geboekt.
De troepen zijn om het ver
keersknooppunt Russi heenge
trokken en hebben de spoorlijn
Faenza-Ravenna bereikt. Rus-
si wordt op het oogenblik van
vijanden gezuiverd.
Oostfront.
In N.O. Hongarije hebben
de troepen van gen. Petrov en
die van gen. Malinofski zich
thans vereenigd. Twee belang
rijke verkeersknooppunten van
de wegen en spoorwegen die
van Hongarije naar Z. Polen
loopen, nl. Miskolcz en Sato-
ralja-Ujhely, werden veroverd.
Z. van Boedapest maakt
Reeds zijn de Am. bezig onder.
het vuur der vijandelijke artil- Ten iwcuupesi maam
lerie een brug over de Saar te het Russische offensief groote 1
bouwen. Geallieerde tanks en vorderingen. De Russen ruk-1
ken op met een snelheid van
20 km. per dag. Voorbij Pees
hebben ze de rivier de Drave
bereikt. Ze staan op minder
dan 40 km. van het Balaton
meer. De Russen die naar het
Noorden oprukken hebben
DunaFöldvar veroverd. Ze
zijn hier Boedapest tot op 60
km. genaderd. Voor het eerst
w.erd in het Russ. legerbericht
van een achtervolging gespro
ken.
Uit het hoofdkwartier van
Tito wordt gemeld, dat in het
dal van de Morawa de belang,
rijke plaats Tsjatsjak weid
veroverd. In Dalmatië is het
laatste D. steunpunt, Knin
gevallen.
Verre Oosten.
Uit Washington zijn nadere
bijzonderheden bekend ge
maakt over den 4en aanval op
Tokio. Het hoofddoel van den
aanval waren de Moesjasjima-
vliegtuigf abrieken, die in
brand werden gebombardeerd.
De aanval duurde 90 minuten.
12 Jap. jagers werden neerge
schoten. Eén vliegende vesting
is niet teruggekeerd.
Bij Borneo hebben geallieer
de vliegtuigen 3 Jap. vracht
schepen tot zinken gebracht.
Van overal.
De Nederlandsche minister
president heeft- een bezoek
gebracht aan Nijmegen en
omgeving.
Het geallieerde opperbevel
heeft 2000 ton voedsel ter be
schikking van de Ned. bevol
king gesteld, voornamelijk
vleesch, vetten, gedroogde
melk en meel. Bovendien zijn
6 ziekenhuizen van 400 bedden
en medicijnen voorzien. De
Ned. openbare diensten heb
ben de beschikking gekregen
over 4000 ton steenkool,
240.000 liter benzine en 225.000
liter diesel-olie.
In November heeft het ge
allieerde luchtwapen meer
dan 100.000 ton bommen op
Duitschland geworpen, waar
van Engeland bet record-aan-
del had, n! 53.000 ton. De
startbanen van het ,V 2-wapen
in Nederland werden 30 keer
aangevallen. 200 vliegtuigen
deden aanvallen op de ver
keerswegen naar deze banen.
Bij aanvallen oo spoorwegdoe
len werden 50 locomotieven
vernietigd en de spoorlijn op
ongeveer 300 plaatsen ver
nield. Afgezien van de verlie
zen aan de fronten verloor het
luchtwapen in November 155
toestellen.
AAN HET WERK.
Nu de gehate bezetter is
verjaagd, is de tijd van sabo-
teeren voorbij. ï'hans moet
iedereen de handen uit de
mouwen steken. Men beseffe,
dat de enorme taak waarvoor
wij staan, alleen kan worden
volbracht door een uiterste
krehtsinspanning van allen.
Het mag niet voorkomen,
dat dringend werk blijft liggen
doordat er niet voldoende ar
beiders te krijgen zijn. De oor-
fog is nog niet ten einde en, de
strijd tegen den vijand gaat
voor alles.
Van geallieerde zijde zijn
klachten geuit, dat dringende
reparatiewerkzaamheden niet
konden doorgaan door tekort
aan werkkrachten. Het zou
wel zeer beschamend voor de
Zeeuwen zijn, indien dergelijke
klachten op goede gronden
blijken, te berusten.
Laat leder bedenken, dat ons
aller belang een samenwerking
van alle krachten eischt. Eerst
moet de vijand worden versla
gen, en aan deze taak moeten
alle andere belangen onderge
schikt worden gemaakt.
Middelburg, 29 Nov. 1944.
Dc Militaire Commissaris voor
de «Provincie Zeeland,
De Kapitein-Luitenant ter Zee,
C. W. SLOT.
BIDSTONDEN
TE MIDDELBURG.
Op Dinsdagmiddag 5 De
cember en Zaterdagmiddag 9
December zal de Bidstond wor
den gehouden in de kerk op
het Hofplein om 3 uur.
PRESIDENT ROOSEVELT
ONTVANGT DEN
AMEKIKAANSCHEN
AMBASSADEUR BIJ DE
NEDERL. REGEERING.
Washington, 20 November
(ANEP-ANETA).
President Roosevelt heeft
den heer Stanley K. Hornbeck,
zooals de ambassadeur dit
noemde, een afscheidsaudiën-
tie verleend. De heer Horn-
heck zal binnenkort de V.S.
verlaten om zijn functie als
Amerikaansch Ambassadeur
bij de Nederlandsche regee
ring te Londen te aanvaarden.
Voordien was de heer Horn
beck speciaal assistent van
den heer Cordell Huil.
TEN AFSCHEID.
Daar onze Hoofdredacteur,
de Heer J. C. Corver, zich we
gens drukke werkzaamheden
genoodzaakt ziet zijn werk aan
ons blad te beëindigen, is het
onze behoefte hem op deze
plaats onzen oprechten dank
te betuigen voor alles, wat hij
Vjor „De frije Zeeuw" heeft
gedaan. De tijd van voorbe
reidingen en het werk om ons
blad het licht te doen zien,
hebben veel van zijn energie
geëischt.
We wenschen hem in zijn
nieuwe functie3 alle kracht
toe, die hij daarvoor noodig
zal hebben.
De Redactie,
