LAWAAI
Stilteregels in de klas
Gespook
Walkman
Geluiden
'mwmi
Wisten
jullie dat
WOENSDAG 10 JUNI 1981
achtergrond
Lawaai is slecht voor de gezondheid. Soms worden
mensen erg ziek van. Ze krijgen hoofdpijn of maag
pijn. Ze raken oververmoeid, worden prikkelbaar en
zelfs zenuwachtig. In het ergste geval zijn ontzettend
harde geluiden de oorzaak van doofheid.
De regering heeft in 1979 een wet
gemaakt die er voor moet zorgen
dat het in ons land wat stiller
wordt. In deze wet Geluidhinder
staat bijvoorbeeld dat drukke au
towegen langs woonwijken een
geluidswal moeten hebben en la
waaiige fabrieken hoge muren.
Ook staat er precies in hoeveel
herrie auto's, brommers en ande
re vervoermiddelen mogen ma
ken.
Als ze de wet opvertreden, zijn la
waaimakers in de toekomst straf
baar. Dat betekent niet dat je zo
maar naai- de politie kunt stapen
en zeggen: .Mijn buurman maakt
te veel lawaai. Hij moet een be
keuring hebben." Daar begint de
politie niet aan. Dat kan ze trou
wens ook niet, want de helft van
de Nederlanders maakt zich
kwaad over de herrie die de ande
re helft veroorzaakt.
In ons land ergeren de mensen
zich aan lawaai van vliegtuigen
en fabrieken, maar vooral aan
verkeerslawaai en lawaai van bu
ren.
Gelukkig kunnen we juist aan die
laatste twee soorten lawaai zelf
wat doen.
We moeten dan wel bedenken dat
geluid dat we zelf fijn vinden, voor
een ander vaak een kabaal-van-
je-welste is.
Harde muziek 's nachts om drie
uur voor het open raam nog even
op je trompet blazen, hard met de
Bij m'n oma in de polder
wonen spoken die je niet ziet:
je kan ze alleen maar horen,
maar zij gelooft het niet.
Als ik bij haar kom logeren
en ik lig al lang in bed,
dan slaat het 12 uren:
het spookuur noem ik het.
deuren slaan, stampen, op zon
dag timmeren en boren: allemaal
geluiden waar anderen niets
moois aan kunnen ontdekken.
In Japan is enige tijd geleden on
derzocht of lawaai van vliegtui
gen invloed heeft op de gezond
heid van ongeboren baby's. Men
heeft ontdekt dat in de buurt van
grote vliegvelden de kans dat kin
deren geboren worden met een
hazelip, een gespleten verhemelte
of een gebrek aan de ruggegraat
veel groter is, dan in rustiger ge
bieden.
Steeds meer mensen krijgen in de
gaten dat lawaai meer is dan 'al
leen maar lastig'.
Gekraak en zachtjes kreunen,
ik hoor ze op de trap
ze komen naar m'n kamer
Wat was dat voor een klap?
DAAR! iets bij de ramen
Help! iets engs bij m'n gezicht
Ik hoor er zeker zeven
OMA! SNEL! HET LICHT!
Ik hoorde ze nu heel duidelijk
Zegt zij: 't is de wind.
Dat kan ik nou niet begrijpen,
als of je ZOiets verzint
Marina van den Boogaart
gedicht gedicht gedicht gedicht gedi
Het is goed dat het tijdens be
paalde lessen stil moet zijn
in de klas. Dat vinden Joke Bas-
tiaanse, Lydia van Baaien en Leo
Blankers van de lagere school in
Grijpskcrke.
Lydia zegt over de regels in de
klas: „Het moet bij ons in de klas
interview interview
stil zijn als wij rekenen en taai
doen. Bij een vak als tekenen bij
voorbeeld mag je best zacht pra
ten."
Leo voegt er aan toe: „Als het niet
stil is tijdens de rekenles, raak je
steeds In de war. Je moet dan ie
dere keer opnieuw beginnen."
Joke denkt er iets anders over:
„Kletsen vind ik niet zo storend.
Wel vind ik andere geluiden soms
erg vervelend, zoals tikken met
een potlood.
Lydia heeft er wel eens moeite
mee, om haar mond dicht te hou
den. „Dan moet ik gewoon even
kletsen." bekent ze.
- Is het ook sttl als je thuis je huis
werk maakt
Leo heeft nog lekker veel tijd
over. Dat blijkt uit zijn antwoord:
„Ik heb haast nooit huiswerk. Dat
komt volgend jaar als ik in de zes
de klas zit."
Joke heeft wel huiswerkervaring:
„In de zesde krijg je huiswerk om
alvast te wennen voor de volgen
de school. Meestal werk ik boven,
want beneden praat iedereen en
dan wil ik meepraten. Dan ben ik
zo afgeleid."
- En als er muziek aanstaat?
Lydia: „Daar heb ik geen last van.
Ik vind het juist fijn."
Rage. Een bevlieging die
veel mensen meesleept,
staat er in het woordenboek.
In een bepaalde tijd van het
jaar zie je op scholen overal
groepjes kinderen aan het
knikkeren. Als je een maand
of wat later nog eens op dat
schoolplein gaat kijken ont
dek je vaak dat de 'knikker
tijd' helemaal voorbij is.
Het is heel gek met een rage.
Iemand begint met iets en
om de een of andere reden
gaan een heleboel mensen,
jong of oud meedoen.
Veel rages komen 'overge
waaid' uit andere landen,
meestal uit de Verenigde
Staten van Amerika. Dat
geldt ook voor de 'walkman'
iloopmanl. een kleine casset
terecorder die je in je broek
zak kunt steken.
Misschien heb je wel eens
mensen op straat zien lopen
of fietsen met een koptele-
foontje op. Je hebt je waar
schijnlijk afgevraagd waar
voor dat diende. Ze hebben
een cassetterecordertje in
broek of binnenzak.
In deze recorders zitten geen
luidsprekers en daarom zijn
ze zo klein en licht. Ze zijn
alleen te beluisteren met een
koptelefoon.
In de koptelefoon zit een be
hoorlijk goed maar ook hard
geluid. Als je ermee op straat
bent, kun je het verkeer bijna
niet horen. Dat kan natuur
lijk voor de muziekliefhebber
heel wat gevaren opleveren.
In het verkeer gebruik je niet
alleen je ogen je vertrouwt
ook op je gehoor.
In sommige landen zoals
Zwitserland is het in verband
met de verkeersveiligheid
verboden een walkman op
straat of in de auto te gebrui
ken.
Bovendien, als je een beken
de ziet lopen en hij heeft een
walkman dan heeft 'hee hal
lo' roepen of een praatje ma
ken niet zoveel zin. Of zou
den de mensen die meedoen
met deze walkmanrage zich
juist willen afsluiten voor
wat om hen heen gebeurt?
- de sterkte van het geluid
wordt uitgedrukt in decibels
- je met een decibelmeter te
weten kunt komen waar erg
veel lawaai is.
- geluid zich voortbeweegt
door middel van golven.
- de snelheid van het geluid
in de lucht 339 meter per se
conde is.
- wanneer het geluid boven
de 80 decibels uitkomt dit
schadelijk is voor je gehoor.
- de luidste popgroep 'The
Who' was.
- deze groep op concerten
gebruik maakte van 80 ver
sterkers en 120 decibels pro
duceerde.
- je het ruisen van de zee in
een schelp alleen hoort als de
schelp met andere geluiden
meetrilt (branding, verkeer).
Veel ouders klagen dat hun
kinderen steeds slechter luis
teren. Als ze hun kinderen
magen te helpen bij de af
was, is het net of die kinderen
die vraag niet horen. Hoe
komt dat?
Wel, die kinderen luisteren
op zo'n moment net naar de
radio of naar een pop-pro
gramma of de televisie. Ook
kinderen hebben maar twee
oren en kunnen maar naar
een ding tegelijk luisteren.
Daarin gaat nu waarschijn-
lijk verandering komen.
In de toekomst wordt het mo
gelijk dat je je een oor aan
laat naaien. Artsen hebben
proeven genomen met men
sen bij wie ze een derde oor
aan het hoofd hebben beves
tigd.
Die mensen kunnen nu tege
lijkertijd naar twee verschil
lende dingen luisteren.
Zo kunnen ze tegelijk een ge
sprek voeren en via de kopte
lefoon naar de radio luiste
ren.
Het oor dat ivordt aange
naaid is iets groter dan de
normale oren. Ze zijn ge
maakt van kunststof en ver
krijgbaar in verschillende
kleuren.
Een probleem is nog waar
zo'n kunstoor het beste be
vestigd kan worden. Het
voorhoofd blijkt tot nu toe de
beste plaats. De mensen die
een oor waren aangenaaid,
zeiden dat ze het niet meer
kivijt wilden.
De artsen verwachten dat
vooral veel schoolkinderen
zich zo'n oor willen laten
aannaaien. Ze kunnen dan
in de klas met één oor (het
kunstoor) naar de onderwij
zer luisteren en met hun ei
gen oren naar de radio oj
naar elkaar.
Het zal nog wel even wennen
zijn om steeds meer kinderen
te zien met zo'n aangenaaid
oor op het voorhoofd. Als je je
een oor wil laten aannaaien,
moet je je snel opgeven, want
er is al een behoorlijke
wachtlijst.
Pas als het helemaal stil is,
merk je dat er de hele dag
geluiden om je heen zijn. Al
lerlei soorten van geluid.
Fijne geluiden en akelige ge
luiden. Maar wat fijn is voor
de een, is akelig voor de an
der.
Zo zijn er mensen die er niets
om geven als iemand zeer
luidruchtig een appel eet.
Een ander krijgt van diezelf
de eetgeluiden kippevel.
Geluiden kunnen ook
vreemd zyn of juist heel ver
trouwd.
Zo zal een jongen uit een rus
tig dorpje de hele nacht wak
ker liggen, als hij bij zijn
vriend in een drukke stad lo
geert. De tram, het vracht
verkeer en de bromfietsen
houden hem uit de slaap.
Zijn vriend slaapt rustig
door. Hij is aan de geluiden
gewend.
Als die vriend dan in het
dorpje komt logeren, ligt hij
wakker. Hij hoort de koeien,
de kikkers of de vogels. Soms
hoort hij zelfs helemaal niets.
En daar is hij niet aan ge
wend.
Wie kent niet die momenten
van angst. Angst voor een
griezelig geluid, een eng ge
luid. Opeens lig je niet meer
zo veilig in je bed. Je weet het
zeker: er komt heel zacht ie
mand de trap op. Vast en ze
ker een inbreker, een spook
of een moordenaar
Een zacht gemiauw zorgt er
voor dat je opgelucht adem
haalt. Weg angst. Je hebt de
geluiden nu herkend. Je
hoeft ze niet meer akelig te
vinden.
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse
Courant B.V.
Redactie: M. van den Boogaart,
A. van den Doel, C. de Jonge, J.
Louws, H. Mooibroek. E. Rein-
dersma, G. Sanders, J. Smee-
kens, I. Timmerman, W. Ver-
stuijf en W. Wisse.
Adres: Walstraat 56-60, 4381
EG Vlissingen.
Tel (maandag tm vrijdag, van
9.00 uur tot 17.00 uur): 01184-
15144 toestel 40.
Advertenties: (per brief) Admi
nistratie PZC, Postbus 18, 4380
AA Vlissingen,- of afgeven aan
het PZC-kantoor in Vlissingen
(Walstraat 56-60) of in Middel
burg (Markt 51).
- Staat er bij jullie vaak muziek
aan?
Joke geeft het eerst antwoord:
„Bij ons staat altijd de radio aan.
Als mijn zus thuiskomt, zet ze
eerst de radio aan en gaat dan
naar boven."
Voor Leo hoeft de radio niet
steeds aan. „Ik speel zelf orgel,"
zegt hij. „Mijn broer en vader spe
len heel goed. Ik moet nog oefene
nen."
- Is het bij jullie thuis wel eens
echt helemaal stil?
Leo: „Bij ons is het nooit echt stil.
Wij hebben een boerderij met
honderd koeien. Die hoor je na
tuurlijk. Om zes uur 's morgens
hoor je de melkmachine al."
Lydia: „Ik vind het heel vervelend
en ongezellig als het echt stil is.
Mijn opa heeft geen radio. Dat is
heel vreemd hoor. Maar hij vindt
het fijn. Hij is er aan gewend'. Ik
wil graag muziek horen."
Joke bekijkt het ook van een an-
derere kant: „Je moet natuurlijk
wel zorgen dat je andere mensen
niet stoort met jouw muziek.
Maar het maakt wel uit of het
mooie muziek is."
Van links naar rechts Lydia van Baaien. Joke Bastiaanse en Leo
Blankers.
