KINDERBOEKEN
Net als een pan lekkere soep
"l
Taboe
Leesmoeder
Bekroonde
boeken 1980
VRdllü
Illustraties
Kinderboekenweek
van 7 t/m 17 oktober
öc
Rien Haak,
lid van
de Griffel-
jury
DINSDAG 13 OKTOBER 1981
achtergrond
Rien Haak leest zijn kinderen voor uit eigen werk.
In 1980 werden in Nederland ongeveer 1600 kinderboeken uitgege
ven. Uit die enorme stapel koos de Griffeljury de 10 beste. Otje van
Annie M. G. Schmidt kreeg de Gouden Griffel, 9 andere boeken wer
den bekroond met een Zilveren Griffel.
Alleen boeken die meteen in het Nederlands geschreven zijn, kunnen
een Gouden Griffel krijgen.
Sinds kort hebben we ook
een leesmoederin de klas.
De meester vond dat we tij
dens de lessen te weinig lees
beurten konden krijgen en
hij vond het belangrijk dat
we allemaal 'fatsoenlijk'
leerden lezen, zoals hij zei.
Hij vroeg of een paar ouders
ons wilden helpen, door één
keer per week met een groep
je hardop te lezen.
De moeder van Margot was
toch thuis en zag dat wel zit
ten.
Gisteren na de les zei ze:
„Mééster, ik wille toch even
wat zégge over da veintje mé
da blonde aer. Ie is hoe.d
voruutehae mééster, ie praêt
nèbie gun zèèuws mi sint ak
dé zó hoed op lette. Ik zêhhe:
'veintje, as je zó zêêuws
praêt, verstae gun méns je'
en noe haet ut êêl hoe. d".
„Wat zegt u?" zei de meester.
,As je zó zêêuws praêt, ver
stae gin méns je!"
Prachtig! Eerst begreep ze
niet goed wat hij bedoelde,
maar toen begon ze ineens te
lachen en zei: „Gé mien ök
mar zon boek mee mééster,
dan maggu volhunde week
öóre of ak vööruutehae bin.
Dag mééster, tot vollehunde
wéke!"
Gouden Griffel; Annie M. G.
Schmidt-Otje.
Gouden Penseel: Lelke de
Jong en Piet Klaase, 'Sagen
en Legenden van de Lage
Landen'.
Zilveren Griffels:
Arnold Lobel- 'Bij Uil thuis
Dolf Verroen - 'Hoe weet jij
dat nou?'
Elfie Donnelly - 'De rode
Kous'
Imme Dros - 'De Zomer van
dat Jaar'
Lloyd Alexander - 'De eerste
twee levens van Lukas Kas
ha'
Dina Jones - 'De negen le
vens'
Myron Levoy - 'Alan en Nao
mi'
Toeckey Jones - 'Het ga je
goed, het ga je wel'.
Aliki - 'De Mummies uit het
oude Egypte'.
Zilveren Penselen dit jaar
voor het eerst):
Tony Ross - 'Joris en de Bo
ne staak'
Mitsumasa Anno - 'En toch
draait ze'.
Er zijn mensen die vinden
dat er verschil moet zijn
(ussen boeken voor kinderen en
boeken voor volwassenen. Daar
ben ik het niet mee eens. Je kunt
met kinderen ook overal over
praten. Je moet alleen de taal
aanpassen."
Aan het woord is Wim Hofman,
schrijver en illustrator van kin
derboeken. Sia Zijlstra, Martine
Reijnders en Marco de Pagter uit
Middelburg zochten de schrijver
op en stelden hem een aantal vra
gen.
- Voor ivelke leeftijd schrijft u het
liefst?
„Eigenlijk denk ik daar nooit zo
over na. Als het boek klaar is ver
tellen andere mensen voor welke
leeftijd het geschikt is. Het meest
interview interview
schrijf ik voor kinderen tussen
acht en twaalf Jaar. Dat vond ik
als kind een fijne tijd."
- Hoe oud was u toen u met
schrijven begon?
„Dat is moeilijk te zeggen. Ik
schreef heel jong ai verhaaltjes.
Later maakte ik stripverhalen.
Het eerste verhaal dat gedrukt
werd schreef ik toen ik 18 jaar
was."
Rien Haak is een van de Griffelju
ryleden. Hij woont in Middelburg
en geeft les op de Christelijke Pe
dagogische Academie.
„Vanaf januari hetük met de an
dere 6 leden van de jury ongeveer
twaalf uur per week alle boeken
gelezen die in aanmerking komen
voor een prijs", zegt hij. „Dat wa
ren niet alle 1600 verschenen boe
ken. Serieboeken en minder goed
geschreven boeken vallen al met
een af. Er blijven ongeveer 150
boeken over, die samen de zoge
naamde groslijst vormen. Alle
boeken die in het buitenland be
kroond en in het Nederlands ver
taald zijn staan erop Ook de nieu
we boeken van schrijvers die de
afgelopen 2 a 3 jaar een Griffel ge
kregen hlbben".
„Boeken van debutanten, dat zijn
schrijvers van wie voor het eerst
een boek verschijnt, doen mee en
alle goed geschreven boeken en
boeken die over iets heel neiuws
gaan.
Het is heel moeilijk boeken waar
uitje iets kunt leren te bekronen.
Vaak zijn de iolustraties in deze
informatieve boeken uitstekend,
maar valt het verhaal tegen. Of
omgekeerd. Bovendien weet de
jury niet altijd of het wel waai' is
wat er In staat. Tenslotte mag elk
jurylid nog een paar boeken kie
zen die om de een of andere reden
niet op de groslijst staan, maar
misschien toch de moeite waard
blijken".
„Het lezendoe ik thuis en uitein-
- Hoe komt u aan de onderwer
pen?
„Dat is heel verschillend. Soms
krijg ik een idee door iets uit de
krant of van de tv. En soms brengt
een bepaald muziekstuk mij op
een goed idee. Vaak is het fanta
sie. Maar ik schrijf ook wel eens
over iets dat echt zou kunnen ge
beuren. Het boek 'Wim' gaat over
een jongen die best bij mij in de
straat zou kunnen wonen."
- Vindt u illustraties belangrijk.
delijk houd ik 35 bijzondere boe
ken over. Daarvan krijgen er 10
van mij een Griffel. De andere ju
ryleden hebben hetzelfde gedaan.
Meestal komen 3 of 4 boeken op
ieders lijstje voor. Daarzijn we het
dan snel over eens: die boeken
krijgen een Griffel. Zo was dat dit
jaar het geval met Bij Wil thuis
van Arnold Lobel.
Moeilijker is het met de boeken
die maar door een paar mensen
gekozen zijn. Er moet nogal wat
vergaderd worden - en soms op
nieuw gelezen - om de lijst af te
krijgen".
„Niet altijd. De ene keer maken ze
het verhaal duidelijker. De ande
re keer geven ze je heel andere ge
dachten over de tekst. In je fanta
sie was het anders. Een illustratie
moet in ieder geval bij de tekst
horen. Niet zo maar een mooie te
kening om het boek beter te ver
kopen."
- Waf doet u eerst: schrijven of
tekenen?
„Het is net als het maken van een
pan lekkere soep. Je hebt ver
schillende dingen nodig die door
„Als je met 7 mensen boeken
beoordeelt, moet je wel eens wa
ter in de wijn doen. Toch vindt
Rien Haak het jammer dat dit
jaar geen Griffel is uitgegeven aan
In plaats van een vader, dat ge
schreven werd door Kerstin Thor-
vall. Een prachtig boek, dat ge
lukkig wel op de 'Vlag en Wimpel-
lijst is gekomen.
Veel mensen hebben nooit begre
pen waarom Annie M. G. Schmidt
niet al veel eerder een Gouden
Griffel gekregen heeft.
Ja, zegt Rien Haak, maar blijk
baar was er in de jaren dat haar
andere boeken verschenen,
steeds eentje beter. Trouwens,
mensen moeten boeken kopen en
lezen die ze zelf goed vinden! Grif-
felof geen Griffel.
Marina van den Boogaart
elkaar een goed geheel worden.
De tekst en de tekeningen worden
samen een geheel. Het is fijn dat
ik zelf de illustraties kan maken.
Het wordt dan precies zoals ik be
doelde."
- Heeft u al een idee voor een vol
gend boek?
„Ik wil in ieder geval een boek
gaan schrijven over wraak. Ik
kom dat onderwerp zo vaak tegen
in het dagelijks leven. Maar ik
weet absoluut nog niet hoe ik het
zal aanpakken. Dat lezen jullie
wel als het zover is."
Miekes ouders zijn ge
scheiden. Ze woont nu
bij haar vader, maar heeft er
een verschrikkelijk leven,
want hij is elke avond dron
ken en gaat dan vreselijk te
keer. Bovendien heeft ze een
geestelijk gehandicapt
broertje. Zelf wordt ze op
school gepest, omdat ze erg
dik is en een bril met jam
potbodems draagt.
Dit alles is natuurlijk zwaar
overdreven, maar vaak vind
je dit soort ellende opgesta
peld in kinderboeken. De
schrijvers van die boeken
zeggen dan, dat hun boeken
taboes doorbreken.
Een taboe is iets waar vroe
ger, en vaak nu nóg, niet over
gepraat mocht worden. Zul
ke geheimzinnige onderwer
pen waren bijvoorbeeld sex,
de dood en echtscheiding.
En als volwassenen ergens
niet over praatten, dan was
het zeker geen onderwerp
voor kinderen.
In oude en soms ook in nieu
we boeken is altijd alles koek
en ei. Vader en moeder heb
ben nooit ruzie. De kinderen
zijn altijd lief en gezond. De
meisjes spelen met poppen
en de jongens met auto's.
Je weet zelf dat dit sprookjes
zijn. Zo is de echte wereld
niet. Iedereen heeft weieens
ruzie of maakt iets vervelend
mee in zijn leven. Bijna alle
kinderen zeggen weieens vie
ze woorden.
Daarom willen de kinderboe
kenschrijvers over het échte
leven schrijven. Zoals bij
'Madelief uit de boeken van
Guus Kuijer: haar ouders
zijn gescheiden, zoals zoveel
mensen tegenwoordig. Kin
deren die wel bij een vader en
moeder wonen kunnen in dit
boek lezen hoe het is om al
leen met vader of moeder te
zijn.
Het is natuurlijk uitstekend
eens iets te weten te komen
over gescheiden ouders of ge
handicapte kinderen, maar
het lijkt wel of er tegenwoor
dig over niets anders meer
geschreven wordt.
Een kinderboek is schijn
baar goed als er zoveel moge
lijk taboes doorbroken wor
den. Alsof een modern boek
niet gezellig mag zijn zonder
al te veel problemen.
Wim Hofman in gesprek met 'Martine Reijnders, Marco de Pagter en Sia Zijlstra.
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse
Courant B.V.
Redactie: M. van den Boogaart,
A. van den Doel, C. de Jonge, H.
Mooibroek, E. Reindersma, G.
Sanders, J. Smeekens, I. Tim
merman, W. Verstuijf en W.
Wisse.
Adres: Walstraat 56-60, 4381
EG Vlissingen.
Tel (maandag t/m vrijdag, van
9.00 uur tot 17.00 uur): 01184-
15144 toestel 40.
Advertenties: (per brief) Admi
nistratie PZC, Postbus 18, 4380
AA Vlissingenr of afgeven aan
het PZC-kantoor in Vlissingen
(Walstraat 56-60) of in Middel
burg (Markt 51).
gedicht gedicht gedicht gedicht gedi
Nog even....
Jaha! Ik kom zo,
ik moet dit even weten.
Verdorie, net nu 't spannend is
moeten we gaan eten.
Joehoe, ik kom, nog even dit
ik heb het bijna uit
die rotzaak gaat er net vandoor
met een enorme bult.
Aha, de held!
alleen nog lezen wat die doet:
geweldig hoe ie die boef pakt...
Hè Uit!
Alles is weer goed
Hier ben ik dan, zo snel genoeg?
Lekker! Mag ik wat zout?
M'n boek was toch zo spannend joh!
Verrek, m'n soep is koud....
