Pitjemoer, een
eigenzinnig man
Jarige telefoon
- «1^5
DE BELEVENISSEN VAN KEES KRUL
mmm
v m
Hartige
boeren-
pannekoek
Denksport
Vriendschap
Vijf miljoen
Oplossing
vorige puzzel
DINSDAG 13 OKTOBER 1981
varia
3
PITJEMOER, een boek dat geschreven werd door Henri van Daele,
kreeg vorig jaar de Bruna-jeugdboekenprijs. Dit jaar kwam daar de
Prijs voor Jeugdliteratuur van Oost-Vlaanderen nog bij. Verdiende
prijzen, want Pitjemoer is een kostelijk boek.
Pitjemoer slaapt met z'n hoed op.
ledereen vindt dat vreselijk, om
dat het zo'n vuile hoed is en om-
datje het niet doet, een hoed op
houden in je bed. Pitjemoer wordt
er heet noch koud van. Hij doet
toch gewoon waar hij zin in heeft.
Zo begint het verhaal over een ei
genzinnige man van bijna 80 jaar.
Pitjemoer heet eigenlijk anders.
Maar Pitje is Vlaams voor opa en
de straat waarin Pitje woont heet
Het Moer. Pitjemoer dus.
Hij woont al meer dan 50 jaar in de
saaie en vervallen straat waar hij
samen met zijn vrouw, Mitjemoer,
acht kinderen heeft grootge
bracht. Hij is er altijd gelukkig ge
weest en wil er dan ook niet weg.
Hij blijft er zelfs wonen als Mitje
moer ziek wordt en naar het be
jaardentehuis moet. Je begrijpt
dat de familie - en het hele dorp -
dat maar niets vindt.
De enige die iets van de oude man
begrijpt is zijn kleinzoon, die
hem bijna elke dag opzoekt.
In het boek vertelt het jongetje
zoveel over zijn opa en hij doetdat
zo aardig, dat je bijna gaat den
ken dat Pitjemoer en zijn klein
zoon echt bestaan. Misschien is
dat ook wel zo. Twee keer, heel
even, wordt Pitjemoer met zijn
echte naam aangesproken: Rie
van Daele. Een goede verstaan
der heeft meestal minder nodig.
Echt spannende avonturen kun je
in Pitjemoer niet lezen. Wel kom
je veel te weten over het leven in
een Vlaams dorpje van zo'n 30
jaar geleden. Maar vooral is het
-een boek over twee mensen die
erg veel van elkaar houden.
Pitjemoer is ook nog erg mooi ge
schreven. Zo mooi, datje afvraagt
hoe goed je moet kunnen schrij
ven om een Griffel te verdienen.
Het staat dit jaar op de Vlag- en
Wimpellijst, maar dat is eigenlijk
een troostprijs.
Wil je het niet voor jezelf kopen,
geef het dan cadeau aan jouw opa.
Je doet hem er vast een groot ple
zier mee. Zeker als je voorin
schrijft:
Voor opa,
van
Pitjemoer door Henri van Daele
A. W. Bruna en Zoon-Utrecht
f 13,50.
boeken boeken boeken boeken boeken
Oma mag ik even met moe
der bellen, om te vragen of
fk' bij u mag blijven slapen?" Ja
hoor ga je gang". Je gaat naar de
telefoon en draalt het nummer.
Nu kun je bijna overal bellen. Bij
je oom in Friesland, maar ook op
de camping in Spanje of Amerika.
Overal kun je naar huis bellen.
Heel lang geleden waren er nog
geen telefoons. Toch werden er al
berichten doorgegeven. Dat ge
beurde bijvoorbeeld door middel
van fakkels. Op een berg zwaaide
iemand met een fakkel heen en
weer. De mensen konden dan aan
de bewegende fakkel zien wat hij
bedoelde.
In Afrika gebruikte men de tam
tam, (een soort trommel) om de
berichten door te geven. Door
hard op de trom te slaan het de
trommelslager de mensen weten
dat er gevaar dreigde.
Al deze en andere manieren om
berichten door te geven had een
heel groot nadeel, namelijk datje
op gehoor- of oogafstand moest
zijn om het bericht te kunnen ont
vangen.
Daarin kwam verandering na de
uitvinding van de elektriciteit.
Morse vond een toestel uit (de te
legraaf), waarmee geluid door een
draad heen ging. Iedere letter of
cijfer kreeg een korter of langer
piepgeluid.
De mensen konden nu weliswaar
vele berichten doorsturen, maar
ze konden nog steeds niet met el
kaar praten. Daar kwam in 1876
verandering in. Thomas A. Edi
son, Eiisha Gray en Graham Bell
werkten bijnadagennachtin hun
laboratoria aan een toestel dat dit
mogelijk maakte. Uiteindelijk
was het Bell die de telefoon uit
vond.
Pas in 1881 werd de Nederlandse
Beü Telephonmaatschappij op
gericht. Negenenveertig hele rijke
mensen schaften zich zo'n toestel
aan. Zo'n aansluiting kostte toen
118,- per jaar. De gewone men
sen moesten daar zes maanden
voor werken.
Nu precies 100 jaar later zijn er vijf
miljoen telefoonabonnees. En er
wordt wat afgepraat in Nederland
door die telefoon. Vorig jaar wer
den er vijf miljard gesprekken ge
voerd.
Het telefoontoestel van de toe
komst zal weinig verschillen van
de 'telephoon' van zo'n halve
eeuw geleden, waarvan de kleur
altijd zwart was. Aan dat toestel
is weinig te verbeteren. Alleen het
uiterlijk en de bediening zal ver
anderen. Telefoons in allerlei
kleuren met druktoetsten in
plaats van een kiesschijf vinden
we al bijna heel gewoon.
De P.T.T. kon nog niet zeggen hoe
lang het nog zal duren voordat
we elkaar bij het telefoneren niet
alleen kunnen horen, maar ook
kunnen zien. Met deze beeldtele
foon zijn al wel proeven gedaan.
Graham Bell zal nooit vermoed
hebben dat zijn uitvinding zo'n
vlucht zou nemen.
Een vrij eenvoudige en erg leu
ke manier gaat als volgt:
Neem ongeveer 5 A4 formaat
blaadjes en leg ze op elkaar.
(A4 formaat is ongeveer 20 bij
30 cm).
Rijg nu met een stevige naald
een touwtje door de gaatjes en
knoop dat aan de binnenkant
met een mooi, maar stevig
knoopje vast.
Vouw ze nu in één keer voor
zichtig dubbel. Maak de vouw
niet te scherp, dat is niet mooi.
Je hebt nu een katerntje zoals
dat met een mooi woord heet.
Gebruik voor de kaft dik te
kenpapier of dun gekleurd
karton. Dit moet 21 bij 38 cm
zijn. Vouw ook dit dubbel en
ook dit niet te scherp.
Vouw tenslotte de twee uitste
kende flappen om naar bin
nen, maar net zo, dat de kaft
nog net een stukje buiten het
katerntje uitsteekt.
Je boekje is nu bijna klaar.
Leg het katerntje in de kaft en
pril met een scherp voorwerp
(b.v. een priem of passer) drie
gaatjes in de rug, zoals dat
heet.
Vouw de flapjes rond de eerste
en de laatste bladzij van je
boekje. Plak op de voorkant
zo'n mooi ouderwets etiket.
Daar kun je de titel van je boek
op schrijven.
Welk knutselwerkje zou je tijdens de kinderboekenweek en
de herfstvakantie beter kunnen bedenken dan het zelf ma
ken van een boek.
Je hebt vast wel ergens leuke,
spannende of griezelige verha
len op papier ofin je hoofd; ge
dichtjes, schetsjes of knutseli-
deetjes ergens zitten.
Nu is de tijd gekomen om ze
eens bij elkaar op papier te zet
ten en er een boekje van te ma
ken! Jouw eigen boek. Leuk
om in te bladeren, te bewaren,
te laten zien of weg te geven.
Het maken van een boekje kan
erg gemakkelijk, maar ook erg
moeilijk zijn. Het ligt er maar
net aan hoeveel tijd en moeite
je eraan wilt besteden. De
werkwijze, zoals die hier wordt
uitgelegd, is vooral bedoeld
om je een beetje op weg te hel
pen.
Als blijkt dat je dit een leuk
werkje vindt, kun je onder
meer in de bibliotheek terecht
voor meer ideeën en informa-
immummmm.
tie. Daar zijn verschillende
boekjes waar-in goed beschre
ven staat wat en hoe je het
kunt doen.
In de meeste boekjes staan
ook een hoop duideüjke teke
ningen, zodat je het ook nog
eens kan zien.
Pannekoeken kun je op veel
manieren eten, bijvoorbeeld
met stroop, suiker of jam. Maar
een pannekoek hoeft niet altijd
zoet te zijn. Probeer deze hartige
boerenpannekoek maar eens.
Het is een recept voor vier perso
nen, dus je kunt ook anderen van
je kookkunst laten genieten.
Dit heb je nodig:
- 150 gram bloem,
- 5 eieren,
- 1 bouillonblokje,
- 200 gram spek,
- 400 gram gesneden soepgroen
te,
- zout en peper.
- boter.
Snij het spek in kleine stukjes en
laat het in de koekepan op een
laag pitje uithakken. Los het
bouillonblokje op in een beker
warm water.
Maak van de eieren, bouillon en
bloem een mooi glad beslag. Roer
er naar smaak wat peper en zout
door. Doe de soepgroente bij de
stukjes spek in de koekepan en
koken koken i
laat het samen gaar smoren. Als
je nog groenteresten hebt kun je
die ook erbij doen.
Bak in wat gesmolten boter niet
te dikke pannekoeken en leg op
iedere pannekoek een schep
groente met spek. Rol de panne-
koek op en serveer hem zo warm
mogelijk. Eet smakelijk.
Tip: echte keukenpieten verzin
nen natuurlijk zelf ook een lekke
re vulling, zoals gekookte kip met
gebakken champignons.
Een boer heeft 100 gulden. Daar
voor wil hij precies 100 dieren ko
pen. Hij wil paarden, varkens en
kippen.
Een paard kost 15 gulden. Een
varken kost 1 gulden. Een kip
kost 25 cent.
Hoeveel moet hij van elk kopen
zodat hij precies 100 dieren heeft
en precies 100 gulden heeft uitge
geven?
Horizontaal: 1. masseren, 6. op, 8,
om, 9. ar, 10. oase, 11. ds, 12. radio,
14. eter, 15. rook, 17. AOW, 18. rp,
19. lijn, 20. do, 22. ma, 23. kleur, 25.
oren, 27. et, 28. advertentie, 32.
Europeaan, 33. eer, 34. den, 35.
NN, 36. rp.
Vertikaal: 1. mode, 2. Amstel, 3.
sarren, 4. era, 5. Noorwegen, 6. os,
7. Perkpolder, 13. diamanten, 16.
orde, 21. paard, 22. meren, 24. et
ter, 25. oven, 26. rem, 29. doe, 30.
en, 31. iep.
ALS JE PRIE KEER
INDE lV£EKTELA67W4
KOMT KRijSjE '"if
EEN BER6 STR8F'
