WEER
Papier-maché is
vieze handen waard
Goudmijn voor onderzoeker
0E BELEVENISSEN VAN KEES KRUL
STRIP
imumr
winters in
zeeland het warmst
Weerrapport
VEEL INFORMATIE IN ZO ZIT DAT'
DINSDAG 9 FEBRUAR11982
varia
In 1817 werd in het dorp Kloetinge Buys Ballot gebo
ren. Hij was de oprichter en eerste directeur van het
Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut in
Utrecht. Later verhuisde het KNMI naar De Bilt.
Van koning Willem III kreeg Bal
lot toestemming om ondpr meer
in Vlissingen een weerstation op
te richten.
In dit weerstation vlakbij de slui
zen van Vlissingen werken zes
mensen, die dag en nacht het
weer in de gaten houden. Ieder
half uur noteert men er allerlei ge
gevens over het weer, zoals de
temperatuur, de luchtdruk, win
drichting en windsnelheid.
Natuurlijk kijkt men ook of het
regent, sneeuwt of hagelt. Neer
slag noemen ze dat. Om te weten
hoeveel regen er gevallen is ge
bruikt men een regenmeter. Deze
meter is verbonden met een appa
raat in het gebouw. Hier kan men
dan precies aflezen hoeveel mili-
meter regen er gevallen is.
Ook het aantal uren zonneschijn
per dag wordt nauwkeurig bijge
houden. Op het dak van het
KNMI-station staat een glazen
bol. Achter de bol zit een papier
tje, waarop de uren van de dag
staan.
Als de zon er op schijnt werkt de
bol als een brandglas. Er wordt
dan een gaatje in het papier ge
brand. Nu weet je dat de aarde
draait en de zon stilstaat. Als de
zon dus blijft schijnen brandt hij
iedere keer een eindje verder een
gaatje in het papier. Op het pa
piertje kunnen ze dan aan het
eind van de dag aflezen hoe lang
de zon geschenen heeft.
Niet alle instrumenten zijn op het
terrein van het KNMI-station te
vinden. Zo staat er een meetpaal
in zee bij Cadzand. Deze paal
geeft automatisch allerlei gege
vens door over de windsnelheid
en de windrichting.
Tip: schilder de figuurtjes
eerst wit voor je se een vrol
lijk kleurtje geeft.
Het glanseffect krijg je door
se later, te vernissen.
Vogel
Ook krijgt men ieder uur gege
vens binnen over het weer op de
Noordzee van het weerschip
Noordhinder. Dit schip ligt tus
sen Nederland en Engeland.
Wanneer het op de Noordzee gaat
stormen wordt dit onmiddellijk
doorgegeven aan het weerstation
in Vlissingen. Schepen die zee wil
len kiezen kunnen dan op tijd ge
waarschuwd worden.
De gegevens van alle buitensta
tions worden om het uur doorge
stuurd naar het hoofdweerstation
van het KNMI in De Bilt. Hier
maakt men dan een weerrapport
voor heel Nederland.
Veel mensen luisteren ieder uur in
de nieuwsberichten naar het
weerrapport van het KNMI.
De visser luistert er naar omdat
hij wil weten of hij uit kan varen;
de loods wil weten of het stormt;
de mensen van de gemeente wil
len weten of het gaat sneeuwen,
want dan moeten ze strooien; de
scheepswerf De Schelde in Vlis
singen wil weten waar de wind
vandaan komt in verband met de
stand van de kranen en de
schaatsliefhebbers willen weten
of het gaat vriezen.
Vooral de schaatsers mogen dit
jaar niet klagen, want de winters
in Zeeland zijn minder koud dan
in de rest van ons land. De laag
ste temperatuur ooit in Zeeland
gemeten was op 21 januari 1956
toen het -20 graden Celsius werd.
Al deze gegevens over het weer
werden eens voor het eerst op pa
pier gezet door Buys Ballot en
daar mogen we als Zeeuwen best
een beetje trots op zijn.
Eend
Huisje
Mobile
Papier-maché? Die vieze
troep? Daar begin ik niet
aan!" Ik hoor je het ai zeggen. Be
denk je toch nog maar eens goed
voor je dat een tweede keer zegt.
Want ai is papier-maché dan een
materiaal waarbij je je banden
een keertje extra moet wassen:
het is goedkoop, makkelijk te
maken en je kunt er reuze leuke
dingen uit vormen: poppen, do
zen, sieraden, dieren, zelfs hele
dorpen. En achteraf: zo vies is het
nu ook weer niet.
Papier-maché heeft een hele ge
schiedenis achter zich. Al eeuwen
geleden maakte men in het Verre
Oosten allerlei voorwerpen van
deze papierpulp, die bij het dro
gen keihard wordt.
In China werden er soldatenpet-
ten van gemaakt. In Europa was
het zeer bekend, en in Mexico ont
stond een ware volkskunst uit de
papier-maché. Daar maakt men
er prachtige maskers en speel-
Igoed uit.
En ken je die mooie, met fijne
bloemetjes beschilderde doosjes
die je vaak in boetieks ziet? Ook
papier-maché!
Hoe maak je papier-maché?
- Scheur krantenpapier in snip
pers (nooit knippen). Zacht kar
ton (bv. van eierdozen) gaat ook
uitstekend. Doe de snippers in
een teiltje heet water en laat het
een nachtje staan.
i vrije tijds vrije tijds
- De volgende dag, als het papier
goed geweekt is, het water weg
gooien en de snippers uitknijpen
tot proppen. Doe die weer in het
teiljte.
- Maak de lijm door bij ongeveer
4 glazen water een flinke soeple
pel poederlijm te strooien (bv. be-
hangplaksel). Niet alles in één
keer erin gooien en goed roeren,
anders krijg je klonten.
- Giet nu steeds wat lijm op de
proppen. Mouwen opstropen-en
goed kneden, tot je een soepele
massa hebt (zoals deeg of klei),
waarvan je figuren kunt vormen.
(Met een mixer met deeghaken
gaat het ook prima).
- Je kunt de massa bewaren in
een goed gesloten bus of plastic
zak.
Wat kun je er van maken?
Natuurlijk de zeer bekende kop
pen op een stokje, waar je later
weer leuke poppekastpoppen van
kunt maken.
Maar denk ook eens aan figuur
tjes voor een mobile (sterretjes,
rondjes, hartjes, blaadjes). Vogels
en andere dierfiguren. Huisjes en
auto's van plakken papier-ma
ché. Probeer maar eens en laat
ons eens weten hoe het ging.
Het KNMI-station in Vlissingen
Pasgeboren hondjes plassen en
poepen alleen als ze door hun
moeder over hun buik en onder
hun staart gelikt worden. Daar
bij worden ze door haar snuit en
tong op hun rug gerold.
Oudere honden zie je echter ook
vaak op hun rug liggen. Dat ge
beurt vooral als ze zich bedreigd
voelen door het ruwe gedrag van
een ander dier. Het lijkt alsof ze
zeggen: „Doe me geen kwaad, ik
kan nog niet zelf plassen en poe
pen. Ik ben nog maar klein!"
In 'Zo zit dat' vertelt Sara Stein
nog veel meer over het gedrag van
honden. Niet alleen over honden,
want het boek zit werkelijk (240
pagina's) boordevol informatie
over allerlei interessante zaken.
Het boek bevat drie hoofdstuk
ken die over 'De buitenkant van
de dingen' gaan, over 'De binnen
kant van de dingen' en over 'De
onzichtbare kant van de dingen'.
Wat je ook bedenkt, de kans dat
iets ér niet in staat, is heel klein!
Zomaar iets noemen: ongedierte,
troeteldieren, vlooien, viiegen,
rattenwiskunde, mascottes, do-
morentest, bonendoolhof, hoe
ziet de slager jou?, erfelijke eigen-
boeken boeken i
schappen, gezichtsbedrog, waar
om katten nooit om koekjes bede
len, puberteiten nog veel
meer!
Weieens gehoord van collageen of
genetische mutatie? Er staat iets
over in.
De uitgever schrijft op de kaft dat
'Zo zit dat' een goudmijn is voor
elke nieuwsgierige jonge onder
zoeker.
Meestal moet je zulke loftuitin
gen met een korreltje zout nemen,
maar in dit geval is daar niets te
veel mee gezegd.
Niet alleen omdat er zoveel in te
vinden is, maar ook omdat het
rijk geïllustreerd is.
Bovendien staan er erg veel inte
ressante proeven in beschreven
die je zelf met weinig en eenvou
dige hulpmiddelen uit kunt voe
ren.
Als je geïnteresseerd bent in het
hoe en waarom van alledaagse
dingen, kun je van 'Zo zit dat' ja
renlang veel plezier hebben.
'Zo sit dat' door Sara Stein, uitge
verij Het Spectrum BV - Utrecht,
prijs 25,-.
V/W I? Nl 'Al SPREEKBEURT
OVER DE. SPdCE IHUTTLE
\r®1®) "N Pf stofzuiger
znreijl^ïirwilve m'n
NIKS KRUL H..HODDEN OVER
EE£I MUL nfo..PE SPACE-2W6«
EEH...IK 8EPOEL
PP® WE--STomunc
- (LEH TJ4 SLIK
