'Debiel roepen vind ik nu akelig
'Er is veel lawaai. Je krijgt
er soms wel oorpijn van.
IB
Kijk, bij
ons gaat
dat zo
achtergrond
DINSDAG 8 NOVEMBER 1983
gingen kleien, limonade drinken,
dia's bekijken en blokfluiten. We
kenden elkaar al want we gingen
ook wel eens bij hen spelen".
„Het feest duurde maar één uur",
vertelt Anic. „Want ze kunnen niet
zo lang luisteren. Soms kwamen ze
tegen me aanliggen".
Jan Mark: „Je hebt er ook vervelen
de bij, net als bij gewone kinderen".
Debiel
Dit feest betekende méér dan één
uur lol maken. Ze kijken nu veel
anders aan tegen geestelijk gehan
dicapten.
„Andere kinderen roepen vaak de
biel. Of ze doen ze na", zegt Lies-
beth. „Dat komt omdat ze ze niet
echt kennen. Ze denken er nog niet
goed over na".
„Nou ja. Vroeger deed ik het ook",
zegt Anic. „Nu niet meer. Nu vind ik
het akelig".
Door het spelen en feestvieren met
deze kinderen zijn ze gaan naden
ken over gehandicapte kinderen.
„Die kinderen zijn best gelukkig",
zegt Liesbeth. „Ze weten het zelf
niet. En ze weten niet wat ruzie of
oorlog is".
Geen contact
Nu is alles voorbij. Zo hebben geen
contact meer met de kinderen van
Vijvervreugd. Dat kan niet meer.
Dan wordt het te druk.
„Ik kom er nog wel eens één tegen,
Maar ze herkennen je gewoon niet
meer", zegt Jan Mark.
Ze willen later zelf graag werken
met gehandicapte kinderen. Lies
beth: „Je kunt er echt mee meele
ven".
Een feestje bouwen met geestelijk
gehandicapte kinderen. Dat doet de
zesde klas van het Basiskwartier uit
Middelburg al een paar jaar. We
vroegen drie oud-leerlingen hoe ze
vorig jaar Kerst vierden.
Jan Mark Matthijse (12): „Het wa
ren kinderen van Vijvervreugd. Tus
sen 4 en 12 jaar. In het begin wilde
ik eerst de kat uit de boom kijken.
Maar ze pakten al gelijk m'n hand,,.
Anic van Ötterdijk (12): „Ik vond
het in het begin best wel eng".
Busjes
Liesbeth vertelt iets over het pro
gramma: „Ze kwamen op een
woensdagmiddag met busjes. We
Liesbeth Baljeu (12): „Je dacht dat
ze raar waren. Ze deden wel anders,
maar je kon toch goed met ze
overweg".
Vroeger wisten de mensen
wat feestvieren was! Op
schilderijen van Pie ter
Breughel (16de eeuw), zie
lange tafels vol voedsel en
drank, vrolijke muzikanten,
dansende en lachende men
sen en kinderen.
Er was nogal eens wat te vieren in
die tijd. Wat dacht je van zo'n 100
kerkelijke feestdagen per jaar?
Niet dat iedereen dan ook altijd vrij
was, maar er bleven heel wat dagen
over, waarop alles, wat maar kon
lopen, hossend en zingend door de
straten trok.
Als je zo keihard moest werken voor
je brood als in die tijd, had je af en
toe een verzetje wel nodig. Dat hield
je op de been. Tot aan het volgende
feest!
Nicolaas
Van al die feesten zijn er niet zo bar
veel overgebleven. Natuurlijk laten
wij de H. Nicolaas nog steeds heel
vriendelijk pakjes ronddelen.
En al is er veel veranderd, het
huiselijke kerstfeest, dat al vóór
Christus bestond als midwinter
feest, zal wel nooit meer verdwijnen.
Bij elk feest horen bepaalde gebrui
ken. Soms weten ook de feestvier
ders niet meer waar die vandaan
komen. Wie denkt er nog aan het
wegjagen van boze geesten bij het
afsteken van vuurwerk met Nieuw
jaar?
Wel eens van stra-rijden gehoord?
Dat doen ze Op Schouwen. Op een
maandag in februari gaat een aan
tal ruiters nogal ver in zee. Na dit
'voeten wassen' trekt het gezel
schap in optocht naar de burge
meester. die een rondje moet geven.
In de buurt van Uden wordt op
'vlooienzondag' een groot vreugde
vuur gestookt. Vroeger werd name
lijk eenmaal per jaar het oude bed-
destro uit de bedstee verbrand.
Vandaar
Typisch Zeeuws is Pinksterdrie. een
dag waarop de meeste Nederlan
ders weer gewoon aan het werk
gaan. Omdat er hier tijdens kerke
lijke feesten rust moest zijn, werd er
een plezierig dagje aan vastge
knoopt met ringrijden en 'gaai
schieten' met de handboog.
Moderne feesten zijn vader- en moe
derdag, bedacht door winkeliers,
die wel eens wat extra wilden ver
dienen.
Modern of eèuwenoud: bij elk feest
horen altijd: lekker eten en drinken,
maar vooral: muziek!
Van links naar rechts: Cemal, Leyla, Sedat, Neviye, Sema, Mehmet en Murtza.
Je verjaardag een feestelijk gevoel,
zingen, tracteren, soms een feestje.
Heel gewoon. Voor ons tenminste
wel.
Anders is dat voor bijvoorbeeld
Turken. Aan het woord komt een
aantal Turkse kinderen uit Rilland:
Cemal (12), Leyla (11), Sema (9),
Neviye (7), Sedat (7), Mehmet (7) en
Murtaza (7).
Wat gebeurt er dan op je verjaar
dag?
Leyla: „Je krijgt een hand en verder
niks. Ik vind het maar gek dat ze
hier zoveel cadeautjes krijgen. Ner
gens voor nodig vind ik."
„Ik zou ook wel graag cadeautjes
willen hebben", zegt Nebiye. „Ik
ben best wel eens jaloers."-
Wordt er ivel voor je gezongen op
school?
„Ja maar dat wil ik niet zo graag. Ik
word er zo verlegen van", zucht
Mehmet.
Vieren jullie Nederlandse feesten
wel mee?
Cemal: „Meestal wel, al is het wel
eens moeilijk. Bijvoorbeeld Kermis:
je viert mee met je ogen dicht.
Vertel eens ivat over jullie feesten.
Cemal gaat verder: „Veel feesten
hebben te maken met ons geloof
(Islam). Het fijnst vind ik de Rama
dan. Na een maand overdag vasten
trek je mooie kleren aan. Er wordt
lekker eten gemaakt en je gaat op
visite bij andere Turken. Je krijgt
ook geld of snoepjes."
Leyla: „Ik vind het offerfeest heel
leuk. Je eet dan schapevlees en dat
is heel lekker. En op 19 maart is er
feest, op 29 oktober vieren we de
bevrijding en op 23 april Ataturk.
Dat is een feest speciaal voor de
kinderen."
Hoe gaat dat nou, zo'n feest?
Sema: „Vaak is het in een grote zaal
waar alle Turken uit de buurt ko
men. Je draagt dan mooie kleren uit
Turkije. En er worden toneelstukjes
en .dan dansen gedaan. En veel
muziek."
„Je voelt je zo fijn als je die kleren
aan hebt", zegt Murtaza.
Zijn alle feesten vrolijk?
„Henna is een droevig feest", zegt
Sema. Dat is vóór een bruiloft. Alle
spullen worden dan al naar het
niéuwe huis gebracht. De binnen
kant van de handen wordt rood
gemaakt en iedereen is droevig om
dat er een kind van de moeder
weggaat. Maar de bruiloft zelf is
heel vrolijk hoor!"
Sedat vertelt: „Mijn broer is pas in
Turkije getrouwd. Er zijn heel veel
foto's gemaakt. Als het bruidspaar
danst, krijgen -ze allemaal geld op
hun kleren vastgespeld. Bij mijn
broer ook. Ze kregen ook veel ca
deautjes. En ze maakten een rit
door de stad."
Wat is nu echt anders?
Leyla: „Het eten is anders. Wij
kopen het niet, maar maken alle
lekkernijen zelf. En de muziek en de
dansen. Bij ons is het bijna allemaal
folkloristisch. En soms vieren man
nen en vrouwen apart feest. Op een
bruiloft bijvoorbeeld.
„Er is veel lawaai", zegt Mehmet.
„Je krijgt er soms wel oorpijn van."
Welk Nederlands feest vinden jullie
het leukst?
Koninginnedag (Leyla, Sema)
Sportdag (Cemal).
Verjaardag(Nebieye)
Nieuwjaar (Mehmet).
gedicht* gedicht* gedicht* gedicht* gedicht
Vlinders in je buik
als hij dichtbij is,
al een bonzend hart
als je nog maar aan hem denkt,
kriebels in je keel
als je dan iets moet zeggen,
zo'n zwevend gevoel
als hij aandacht aan je schenkt...
Je blik kruist de zijne:
een schokeffect
en en je hebt dat nu al
sinds je hem hebt 'ontdekt'.
Een heerlijk gevoel
zó is 't nooit geweest.
Tjoe, wat een verliefdheid
elke dag is een feest!
Aan de ingang van het wijkge-
bouw wapperen de Turkse en
de Nederlandse vlag. Binnen, in
de versierde zaal zitten zowel
Nederlanders als Turken. Een
groot portret van Ataturk
hangt boven het toneel.
Om beurten verschijnen er
groepjes Nederlandse en Turk
se kinderen. Ze dansen in de
klederdracht van hun land en
zingen hun eigen volksliedjes.
Het wordt erg laat en alle kin
deren mogen opblijven.
Op een Zeeuwse kleuterschool
leren Marokkaanse ouders de
kleuters liedjes. De kinderen
mogen Marokkaanse kleren
passen en proeven van de zoete
lekkernijen uit dat land. Daar
na spelen Nederlandse ouders
'de Mosselman' met kinderen
uit verschillende landen.
Molukse en Nederlandse ou
ders maken op een basisschool
in Zeeland samen met de kinde
ren hun eigen typische gerech
ten klaar. Daarna wordt er ge
zamenlijk gesmuld.
In de aula van een andere
school geven ouders van Chi
leense kinderen uitleg bij de
muziek van een groep Chileen
se vluchtelingen. Een vader
vertelt hoe de instrumenten he
ten. Hij vertaalt de liedjes, die
gaan over zijn prachtige land.
Toch gebeuren deze dingen nog
maar heel af en toe. Na afloop is
iedereen telkens erg enthou
siast. „Dat moesten we eens
vaker doen!", hoor je dan om je
heen.
Op deze manier leren de ou
ders, via hun kinderen, elkaar
beter kennen. Misschien' kan
feestvieren wel een oplossing
zijn om elkaar ook beter te
leren begrijpen.
Marina van den Boog aart
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse
Courant B.V.
Redactie: Marina van den
Boogaart, Anneke van den
Doel, Leen van Duivendijk, Cor
de Jonge, Mieke Lemmens,
Sylvia Scheers, Jan Smeekens,
Ineke Timmerman en Willem
Verstuijf.
Adres. Walstraat 56-60,
4381 EG VLissingen.
Tel. (maandag t/m vrijdag, van
9.00 uur tot 17.00 uur): 01184-
15144.
Advertenties: (per brief) Admi
nistratie PZC, Postbus 18, 4380
AA Vlissingen. Het benodigde
bedrag aan LOSSE postzegels
bijsluiten of afgeven aan de
PZC-kantoren.
