TYPÏTTT
Calypso's en Polypen
Inpakken en wegwezen
Ook met de kermis getrouwd
m
Betreden
op eigen
risico
Alles moet
verdraaid
omgekeerd
Reiziger
Pikken
Even eruit
KRULLEBAK
DINSDAG 8 JULI 1986
Toeters en bellen. Sirenes. De lucht
van oliebollen. De prijzen vliegen
om je oren en het geld uit je zak.
Kermis in de stad!
Drie, vier, vijf dagen staat alles op
z'n kop. En je moet wel sterk in je
schoenen staan wil je zelfs geen
zuurstok kopen.
Vaak is de zondag een rustdag. Veel
gemeenten vinden dat kerk en ker
mis niet samengaan.
Grappig eigenlijk. Want meer dan
1000 jaar geleden werd de eerste
kermis gehouden. Ter ere van -
jawel - de kerk.
Van oorsprong heette de kermis
keckemisse (kerkmis). Als ergens
een kerk was gebouwd, werd die
ingewijd. Een groot feest, met veel
mensen.
Na afloop gingen die niet meteen
weer naar huis, maar zochten elkaar
op in een taveerne (café) in de buurt.
Dronken wat, aten wat.
Troubadours zongen liedjes voor
vertier.
„Toen de kinderen klein waren was
het weieens moeilijk om een kermis-
moeder te zijn. Je bent nu eenmaal
óók met de kermis getrouwd. Je
helpt mee in zo'n draaimolen of
kraam. Het is tenslotte je brood.
Maar dat betekent wel dat andere
kindertjes er met hun ouders van
genieten. Terwijl die van jouw in
hun eentje thuiszitten".
Aan het woord is mevrouw Angelier
SouliHlee (29). Moeder van drie kin
deren tussen de vijf en tien.
Op dit ogenblik staat ze met haar
gezin net in Colijnsplaat. In een
Elk jaar opnieuw werd de kerkmis
gevierd. Zelfs als intussen de kerk
was afgebrand...
Het feest was traditie geworden en
kwam ook steeds losser van de kerk
te staan.
Acrobaten
Al heel snel werd de kerkemis meer
kermis. Potsenmakers, boeienko-
ningen, vuurspuwers, kwakzalvers,
kraam met 'flipperkasten' zonder
flippers.
Sommige van onze moeders zullen
het best anders voelen", denkt An
gelier. „Ik ben tenslotte een burger
vrouw. Getrouwd met een geboren
kermisman.
Nog maar 12 jaar een 'reiziger' zoals
dat hier heet. Ik heb het zelf als kind
niet meegemaakt. Mijn kinderen
vinden het later vast heel normaal".
Ze huist het liefst tussen de draaior
gels en de schettermuziek. Gewoon
vlakbij hun kraam. Handig dicht in
de buurt als het ineens druk wordt.
Tussendoor stofzuigen, eten koken
en huiswerk uitleggen. Want wat wij
acrobaten, toneelspelers heten hun
kunsten zien.
Er kwamen theatertjes waarin aller
lei rare mensen en dieren werden
getoond - tegen betaling natuurlijk.
Volksvermaak als ringsteken, koek-
happen en palingtrekken kwamen
erbij. De kop van Jut. In de 17e
eeuw de eerste mallemolens.
De stoomcaroussel is intussen al
weer verdwenen. De Calypso's en
Plypen vieren hoogtij. De roman
tiek is verdrongen door de techniek.
Maar hoe dan ook: het is duidelijk
dat de kermis zelfs na 1000 jaar nog
volop leeft!
een heidens lawaai vinden dat hoort
een kermismens niet eens. Die zit
rustig een potje te schaken.
„Voor mijn gevoel ben ik echt wel
een reiziger", zegt Anjelier. „Totdat
mensen op mijn kinderen neerkij
ken. Ze niet vertrouwen. Denken
dat ze wel zullen pikken en zo.
Ik weet hoe andere reizigers daar
hun schouders over ophalen. Daar
staan ze boven! Maar ik blijf altijd
ergens een reizende-burger. Daar
om word ik er misschien soms toch
verdrietig van".
De meeste speeltuinen zijn nu
niet direct voor oudere kinde
ren bedoeld. Maar ja. Wat is
fijner dan schommelen, wippen,
klimmen? Gewoon lekker kind
zijn. Zonder al dat moeilijke
gedoe. Heerlijk toch!
Er zijn gelukkig nogal wat
speelplaatsen waar je je energie
kwijt kunt. Speeltuinen en
pretparken in overvloed.
Helaas is bij onderzoek geble
ken dat de meeste daarvan er
niet zo heel best aan toe zijn.
Vernielingen
Als een speelding niet uitda
gend is, wordt het niet ge
bruikt, maar vernield.
Helemaal veilig kun je iets ei
genlijk niet maken. Wel kun je
proberen het zo te doen, dat de
kans op ongelukken zo klein
mogelijk is.
En dat is nu net het probleem
bij veel speeltuinen. Er staan
echt gevaarlijke speeltuigen.
Ze zijn niet goed gemaakt of
gewoon verwaarloosd. En dat
geldt niet alleen voor de 'klein
tjes'.
Ook de speeltuinen van de be
kende grote attractieparken
zijn er niet altijd even goed aan
toe.
Splinter
Klimrekken, schommels en glij
banen scoren wel het hoogst als
het gaat om ongelukken. Hoe
hoger hoe leuker.
'Kijk eens wat ik durf.' Ja ja.
En met een flinke splinter in je
bil is de lol er ook gauw af.
Wippen zijn ook zo fijn. Beknel
de vingers, voet eronder. In
feite zijn ze maar geschikt voor
kinderen tot 6 jaar. Ouderen
zijn te zwaar.
Te hard neerkomen kan flink
rugletsel opleveren. Zeker als er
ook nog geen goede autoband
onder zit.
Roest
Waar je in elk geval altijd goed
op moet letten zijn uitstekende
punten, kapot houtwerk, loszit
tende bouten en verroeste pa
len. Ook al heb je nog zo'n
plezier.
Want wel ongeveer 20.000
'speeltuinkinderen' per jaar
beëindigen hun dagje uit bij de
dokter.
Door overmoedigheid, onvoor
zichtigheid of wat dan ook.
Maar ook zeker de helft daar
van door het spelen op kapotte
of onveilige toestellen.
En dat was nou nel niet nodig.
gedicht
De bel klinkt:
'Weer zo'n klokje voor die dame!'
Je derde horloge
dus dat zit wel goed.
Om weg te geven
of te bewaren.
Voor als die je had
het ineens niet meer doet.
en
Na wat schieten
of de lootjes
loop je met een arm vol beer.
't is een onding,
maar gewonnen
Dus zet je 'm heel blij ergens neer.
en
Hoewel wat armer
en ietwat misselijk
van die laatste oliebol
stap je uiteindelijk
toch dit tevreden
voor een jaartje terug
in je dagelijke rol.
Marina van den Boogaart
Als je tussen 4 en 12 jaar bent heb je
geluk. Als je op Walcheren woont
heb je nog meer geluk. En als je van
loltrappen houdt heb je knetter-
veel-geluk. Want van 14 Vm 18 juli is
er weer Speelstad in Middelburg.
Het onderwerp is deze keer: de
omgekeerde wereld.
Zo'n 350 kinderen zullen er dit jaar
ondersteboven van zijn. Carla Cop-
poolse en Carien Box zorgen met 60
volwassenen dat de zaak goed op
z'n kop komt te staan.
Carien: „Het kost maar 1 gulden om
binnen te komen. En omdat je in de
omgekeerde wereld komt krijg je
omgekeerd geld als je binnen komt.
Onze munt heet Knarf. Dat is het
omgedraaide van.... juist. Bij een
gulden was dat zo'n stom woord".
Bussen
- Waar kunnen de kinderen te
recht?
„Op 2 plaatsen", zegt Carien. „Bij
het Trefpunt in Nieuw-Middelburg.
Daar zijn excursies en kampvuren.
En op het Meiveld in Zuid. Daar
wordt de omgekeerde wereld ge
bouwd. Kinderen uit heel Walche
ren zijn welkom. Er rijden zelfs
gratis bussen".
- Wat kun je nu omgekeerd doen?
„Van alles", glundert Carien. „Je
kunt een achteruitloop-wedstrijd
gaan houden. Achteruit zingen. Je
kunt zelfs een stad op z'n kop
bouwen".
Die ondersteboven stad komt er
echt. Daarvoor staan er al 14 contai
ners met hout te wachten en 500
kilo spijkers.
Handicap
Het allerleukste is wel dat er 10
gehandicapte kinderen mee doen.
Carien: ,,We hopen echt dat het
lukt. En dat gezonde kinderen leren
spelen met gehandicapte kinderen.
Die worden toch al te vaak wegge
stopt. Ook zij houden van een lol
letje".
Verder staat er op het programma
een excursie naar de brandweer.
Een toneelstuk, een sportdag en
stokbrood bakken.
Speelsteden
In heel Zeeland zijn er elk jaar
Speelsteden. In Vlissingen, Goes,
Oostburg en Terneuzen. Die zijn
ook de moeite waard.
Maar zeker in Middelburg kun je
van top tot teen genieten. Eh.„. van
teen tot top dus.
Er zijn nog vrijwilligers nodig. Die
kunnen bellen naar 01180-29004 of
01180-26359.
Kinder&JeugdTelefoon Zeeland
Als er iets is 01180 38080 Elke dag van 4 tot 8 uur.
„De meeste kinderen begrijpen
niets van het leven van kermismen-
sen. Dat merk je vooral als je op een
gewone school komt. Dat gebeurt
namelijk weieens tussendoor. Wan
neer we niet tegelijk met de kermis
staan. En er dus geen rijdende
school is".
Annemarie Beekvelt (11) en haar
zus Michele (8) vertellen. Ze komen
uit Ja eigenlijk uit Nederland.
De afgelopen maanden woonden ze
zo'n beetje overal. Weekje hier, twee
weken kilometers verderop. En tel
kens wordt de woonwagen half in
elkaar geschoven. Potjes en prul
letjes en de bedden. Dekens erover
en zo achter de vrachtwagen.
Bouwpakket
Hun poffertjespaleis gaat dan weer
als een supergroot bouwpakket op
een aparte aanhanger.
Nu staan ze maar liefst zes weken
op de Vlissingse boulevard. Samen
met hun ouders, oma, plus broertje
Tinus.
Fijn, even geen les in de school op
wielen. Die komt pas langs als in
Vlissingen de kermis draait. Dat
betekent dan wel elke week twee
dagen les. En zelf thuis verdei
werken met je portie huiswerk en je
eigen lesboeken.
Op de volgende kermis is er dan wel
weer zo'n school. Behalve als ei
minder dan 10 leerlingen zijn.
Burgerschool
„Kermiskinderen hebben ook nooit
paasvakantie en zo", leggen de zus
jes uit. „Anders zouden we niet
genoeg leren op een jaar. Als we de
busschool lang mislopen gaan we
daarom tussendoor naar een gewo
ne toe. Zomaar ergens in een woon
wijk. 'Burgerschool' noemen we
dat".
Michele: „Ik geef er niks om hoor,
steeds bij nieuwe kinderen. Maar ze
vragen soms wel stomme dingen.
Of we wel een tafel hebben en een
teevee. Ze denken ook dat we alleen
maar poffertjes eten".
Ligbad
Ze organiseren gauw even een rond
leiding door de woonwagen. Dwars
door de huiskamer, slaapkamers,
naar het ligbad en de douche.
En vanzelf buitenom, langs de cara
van van Annemarie. Want zo gaat
dat in de kermiswereld.
Aan een apart slaapkamertje toe?
Dan krijg je je eigen caravan.
„Ik vind het 't mooist als de kermis
erbij komt", zegt Annemarie. Voor
al als hij open gaat. Dan zitten we
als eersten overal in. Lekker zelf in
de cakewalk, alvas't een beetje sfeer
maken. Iedereen weer zien....".
Ze knikken tevreden. Twee rasech
te kermiskinderen. Tot vele opa's
en oma's terug. En als het aan hen
ligt gaat het zo nog jaren verder.
V.l.n.r.: Michele en Annemarie aan de boterham. Intussen tovert vader Beekvelt de zoveelste portie van de
super-poffertjesplaat.
