Engeland heeft zelfs
een snavelbibliotheek
Peper komt er niet aan te pas
Radijzen gappen
KLEINE ZWANEN EVEN IN ZEELAND
DINSDAG 12 DECEMBER 1989
fci
Aan de ganzen kun je niet zo gemak
kelijk voorbij. Zo'n mooie V-vorm
tegen een heldere najaarslucht. Hun
gegak, dat zelfs 's nachts wel te ho
ren is. Meestal zo rond de eerste
vorst: Aha, 't wordt winter!
Veel minder opvallend is de kleine
zwaan. Die toch ook na zo'n 3 tot
4000 km vliegen Zeeland opzoekt
om te overwinteren. Cor Berrevoets:
„Het lijkt zo gewoon, zo'n groep zwa
nen in een weiland. Maar de meeste
mensen in Nederland hebben dit
nog nooit gezien en zullen het ook
nooit zien. Er zijn er maar zo'n
16.500 over de hele wereld. Ze zijn
dan ook beschermd. Verder zijn ze
maar een paar maanden in Neder
land. En dan nog vooral in Zeeland,
in het bijzonder op Schouwen-Dui-
veland."
Onderzoek
Cor Berrevoets heeft, zowel uit hob
by als door zijn beroep, veel met vo
gels te maken. Maar de kleine zwa
nen hebben toch wel zijn voorkeur.
Hij doet er al 5 jaar onderzoek naar.
Waarom vind je ze zo leak?
Cor: „Ze zijn gewoon leuk. Er is veel
aan ze te zien. Het zijn hele sociale
beesten. Zitten altijd in groepen.
Soms wel een paar honderd bij el
kaar. Dan zitten ze met veel lawaai
lekker gras, bieten- of aardappelres-
ten te eten.
Maar zodra een groep soortgenoten
overvliegt, steken ze allemaal him
nek uit en gaan al klapperend met
hun vleugels naar boven staan roe
pen. As een soort begroeting."
Adoptie
„Zo'n kleine zwaan kan best oud
worden. Door ringonderzoek weten
we dat het beest minstens 25 jaar is.
Maar het zou ook 40 kunnen zijn.
Dat ringen gebeurt nog niet zo lang.
Door de gekleurde piastic ringen
met duidelijke letter en cijfers erop
zijn veel zwanen al herkenbaar.
Sommige onderzoekers herkennen
ze zelfs ook aan hun snavels. De op
vallende geel-zwarte tekening erop
is bij elke zwaan net weer anders.
Engeland heeft zelfs een snavélbi-
bliotheek. In Engeland wordt trou
wens toch heel veel onderzoek ge
daan. Om dat te kunnen betalen,
kunnen vogelliefhebbers daar een
zwaan adopteren. Ze geven elk jaar
geld en krijgen dan een föto en de
nummers van 'hun' zwaan. En zodra
die in de winter ergens wordt gezien,
krijgt de familie bericht dat hij (of
zij) er weer is. Het zou wel leuk zijn
als hier ook zoiets bestond."
Trouw
Nog wat weetjes: mannetjes en
vrouwtjes blijven hun leven lang sa
men. De jongen soms wel 2 jaar ge
zellig bij pa en ma, voor ze in Siberië
zelf een nestje bouwen.
„En'o, ja," besluit Cor, „ze geven
niks om auto's. Maar zodra ze 2 be
nen zien is het gebeurd. Hou dus wat
afstand met kijken. En de boeren die
de kleine zwanen een beetje willen
helpen: gewoon wat later ploegen.
Schade veroorzaakt hij niet."
mm m
Dat niet alle peperbollen die jullie de laatste tijd gege
ten hebben, uit Spanje komen is wel duidelijk. Maar dat
de meeste in Zaamslag gemaakt worden zal niet ieder
een weten!
„Eind september beginnen wij ze al te bakken", zegt
bakker Risseeuw uit het Zeeuws-Vlaamse dorpje. Zijn
speciale, zelfgemaakte peperbollenmachine kan 800 ki
lo per dag aan! En er gaan er 24 in een ons, dus reken
maar uit.
„Van hieruit worden de peperbollen verspreid over heel
Zeeland, maar ook daarbuiten. Tot in Den Haag en Rot
terdam vinden ze gretig aftrek.
Toch doet de bakker heel bescheiden over deze be
roemdheid. „Misschien vinden andere bakkers het wel
makkelijk als ze ze niet zelf hoeven te bakken".
Het recept leerde bakker Risseeuw als jongetje in de
bakkerij. „De voornaamste ingrediënten zijn suiker
stroop, roggebloem en anijszaad. Dat laatste komt uit
Spanje en peper komt er absoluut niet aan te pas"-.
Zodra Sinterklaas zijn hielen gelicht heeft worden er
geen peperbollen meer verkocht. De 'deegvinters'
(zachte broodjes in de vorm van mannetjes) blijven nog
wel in trek. „Maar die zijn alleen in Zeeuwsch-Vlaande-
ren bekend en dan nog alleen in het westen en het mid
den. Gek hè, terwijl ze toch zo lekker zijn!"
Kerstkransjes
Speciaal voor jullie is dit recept voor kerstkransjes van
bakker Risseeuw. Dus, Krullebakkers, op naar de keu
ken, het schort voor en deze Krullebak op het aanrecht!
Je neemt: 150 gr. witte basterdsuiker, 200 gr. boter, 1
eierdooier en een afgestreken lepeltje zout. Dat meng je
goed door elkaar en daar doe je dan 300 gr. bloem bij.
Zo krijg je een stevig deeg dat ongeveer xh uur in de koel
kast moet staan. Op een bebloemd aanrecht rol je dat
met een deegrol uit tot een plak van 3 of 4 mm dik.
Met een (jampot-)dekseltje steekje daar rondjes uit en
met een kleiner rondje (b.v. een stukje buis) kun je de
gaatjes in het midden maken. Dan even alles bestrijken
met losgeklopt eigeel, een beetje strooien met meel en
suiker en 8 tot 10 minuten bakken in een middelwarme
oven.
Dat worden extra lekkere kerstdagen!
Hier zijn nieuwe avonturen
Van de arme Houtepoot
Hij was op de woeste baren
Vaak in tja... in barensnood
Van de dag van zijn geboorte
Tot op zijn begrafenis
Had hij alle winden tegen
Liepen al zijn plannen mis
jan voer rond over de zeeën
Van orkaan naar rampgebied
Met zijn makkers Klaas de bootsman
Lange Tom en Bange Piet
Ook aan boord, matroos Corneeltje
Ming, de wonderlijke kok
Timmerman Ma'tthieu en verder
De gevreesde dokter Dok
Toen kinderen eerst een pak op
de broek kregen als ze stout ge
weest waren en daarna tot de vol
gende morgen naar bed gestuurd
werden (in die tijd, nog niet zo
lang geleden dus) werd Albert ge
boren.
Volgens zijn vader bleef Albert
maar groeien en groeien... zijn
moeder hoopte dat hij een nette
gehoorzame jongen zou worden...
Abert wordt vast burgemeester
dacht tante Magda... maar de gro
tejongens van Kannestad kregen
gelijk: „die Albert, dat wordt nog
's een goeie om radijzen mee te
gaan gappen, als hij groot is".
Albert is het vierde boek van Ole
Lund Kirkegaard dat door uitge
verij Van Goor herdrukt werd.
Eerder gebeurde dat met 'Lutje
Giei', 'Orla de kikkerslikker' en
'Pudding Tarzan'. En als je die ge
lezen hebt (of de verfilming van
Pudding Tarzan gezien hebt),
snap je niet dat zulke grappige
boeken zo lang niet te koop ge
weest zijn.
Maar over Albert. Toen hij zes
jaar was moest hij - maar liever
niet - naar school waar meester
Zacharias prachtige verhalen
vertelde over het woeste en ge
vaarlijke leven van zeerovers met
messen tussen hun tanden. Al-
bert is dan nog te jong om op de
grote, woelige zee met een zee
roverszwaard om zich heen te
slaan, maar hij neemt zich voor
zijn tijd in Kannestad goed te be
steden.
Samen met zijn vriendje Erik
richt hij zelfs een Gemene Schur
ken Klub op, en reken maar van
jes dat zelfs jij daar maar wat
graag lid van zou willen zijn.
Want zeg nou zelf, er is toch niets
zo leuk als vervelende volwasse
nen het bloed van onder de nagels
halen met ondeugende kwajon
gensstreken die geen kwaad kun
nen.
'Abert' is niet alleen een grappig
en ontspannend boek, maar ook
een heel geestig. Een klein stukje
uit het hoofdstuk 'De Gemene
Schurken Klub' als voorbeeld:
Maar waar halen we gevange
nen vandaan?", vroeg Erik en hij
keek weer erg benauiod. Ik ge
loof dat ik die hier in de stad nooit
heb zien rondlopen".
Laten we maar een paar grieten
gaan vangenzei Albert. Dat
kan nooit kwaad".
Moeten we ze dan zoenen?"
vroeg Erik en hij keek weer be
nauwd.
geboekt
BAAHHriep Albert. Ben je
'helemaal gek, man? Fatsoenlijke
schurken zijn vrouwenhaters"
„O, dan is het goed", zei Erik op
gelucht. Maar wie moet ze aan
raken als ze naar de kelder wor
den gebracht?"
De tekeningen in het boek (dat
18,90 kost) zijn van de schrijver
zelf.
Piraten
Met de vier plaatjes boven dit
stukje begint Zwarte Jan en het
grote grote kapersfeest een strip
boek van Ivo de Weerd en Ivo de
Wijs over vervaarlijke, toch onno
zele, maar heuse piraten.
Zwarte Jan is Zwarte Jan de Hou
tepoot, geboren in Enkhuizen en
na een leven vol flaters en pech
roemloos begraven in de golven.
In dit derde boek over de domste
kaper van de zeeën stuurt Ivo de
Wijs hem en zijn kornuiten in een
lang gedicht van 24 hoofdstuk
ken op reis naar het eiland Tiko-
pia.
Op de dolle tocht vloeit heel wat
bloed, meer zweet en zelfs een en
kele traan. Maar als je de vierre
gelige rijmpjes met aandacht
leest, ga je ze (en waarschijnlijk
op een vrolijk wijsje) spontaan
zingen. Het boek kost 19,90 en
wordt uitgegeven door Leopold.
Jan Smeekens.
