HELDEN
In die lesboekjes leek het of er
maar één geweldig land was
Ze zal wel geen foto sturen...
De bergen
blijven
trekken
Besteld
Kind dat
kind redt,
krijgt altijd
attentie
Roestvrij
stalen
zenuwen
2
Hij had er weinig zin in, maar vader
Schoenmaker was onverbiddelijk:
,,Je stapt nu op je Fiets en ga maar
vragen of ze je ergens kunnen ge
bruiken".
„En daar ging ik. Koudekerke, Big-
gekerke, niks. Zoutelande ja. Daar
zou het schoolhoofd wel een hulpje
gebruiken. Salaris hadden ze niet
voor me, maar ik kon een tientje per
maand krijgen. Ik zwaar de pee in,
wou niet. Maar van pa moest ik. Hij
zei: „Ais je je best doet, moeten ze je
wel nemen als er iemand weggaat".
Dus nam ik klas 5. Het hoofd hield
klas 6 en 7, gewoon in hetzelfde lo
kaal.
Intussen loerde ik op het baantje
van To, die verloofd was. Ik weet nog
dat haar verkering uitging. Wat een
strop. Ik voelde me nog rotter dan
haar. Pas na drie jaar trouwde ze,
kreeg ik haar baan èn eindelijk sala
ris".
Hij is er 42 jaar gebleven: 20 jaar on
derwijzer, 22 jaar als hoofd. Meneer
Schoenmaker (nu 78) vertelt: „Het
was een fijne tijd. Vooral geschiede
nis gaf ik graag, een mooi vak. Eén
uur per week vertelde je dan. Vanaf
de Batavieren en de Kaninefaten tot
nu. De geschiedenis in grote stap
pen en hoe dichter bij onze tijd, hoe
meer je vertelde. Ik was erg fel op
jaartallen. Ze hoefden er niet zoveel
te leren, maar ze zijn een belangrijke
kapstok om de geschiedenis te be
grijpen.
Meestal hing ik de les op aan een
held. Dat bereidde ik goed voor. Ik
maakte er een spannend verhaal
van. Maar intussen leerde ze wel van
alles over leefgewoontes en belang
rijke zaken uit die tijd. Je leerde over
Nederland, meer niet."
„Vroeger was de Vaderlandse ge
schiedenis erg nationalistisch. Als je
de boekjes moest geloven, zou je
denken dat. er toen maar één gewel
dig land op de wereld was. Maar
overal worden fouten gemaakt. Zo
als in Indië en de slavenhandel waar
Nederland volop aan meedeed. Dat
leerde ik ze ook.
Maar verder: Floris V, Willem de
Zwijger, Napoleon, Maurits. Al die
lui gingen we langs. En natuurlijk
Michiel de Ruyter. Hoe hij niet wou
leren en op de St. Jacobstoren klom.
Dan luisterden ze als vinken".
Ik las nooit voor. Kinderen moeten
geen kans krijgen te zitten draaien
en keren. Je moet die ogen pakken,
contact maken. Als je dat hebt, ver
geten ze nooit meer watje vertelt".
Terug naar 1987. Grote stukken
in de kranten. Persconferentie
op Schiphol na haar thuis
komst. Annet Boom, 28-jarige
Vlissingse. beklom de Hima
laya, het hoogste gebergte ter
wereld. Zeeuws meisje op 6500
meter hoogte! Kou, angst, een
zaamheid. Als heldin werd ze
ingehaald.
Nu, vijfjaar later, keken we met
haar terug naar die toppresta
tie. Annet: „Ik ging als arts
mee. De voorbereiding van die
bergtocht duurde twee jaar:
geld, mensen, spullen. Ik had
wel vaker bergen beklommen
in de Alpen. Dit was toch wel
even iets anders. Aan de voet
van de berg maak je een basis
kamp. Vanuit dat kamp ga je el
ke dag omhoog en omlaag. Je
maakt een vast touw, steeds
iets hoger. Dan verhuis je het
hele basis
kamp. Daarna ga je weer op en
neer. Soms waren we weken be
zig voor een paar honderd me
ter. Het was er prachtig mooi".
Duiker Wido Willems: De romantiek is eraf.
foto Oscar van Beest
Lezingen
- Hoe was het om weer thuis te
komen?
Annet: „Stil na al die drukte.
Maar dat duurde niet lang. Ik
hield daarna nog 30 lezingen
door het hele land over onze
bergtocht. Als arts hebik me
verder vooral verdiept in hoog-
teziekten".
- Hoe kijk je erop terug?
„Al die aandacht vond ik heel
leuk", zegt Annet. „Nu ben ik
weer een gewone Nederlandse.
Ik woon nu met. man en kind in
Eersel bij Eindhoven. Ik kom
nog vaak bij m'n ouders in Vlis-
singen. Ons tweede kind is op
komst.
Als de kinderen groot genoeg
zijn ga ik weer klimmen. Die
bergen blijven trekken".
„Ik hoop dat ze mij een foto stuurt.
Maar dat zal wel niet, ze is en blijft
een ster". Marlien Douma uit West-
kapelle heeft het over haar grote
idool Candy Dulfer. En Marlien is
niet de enige uit haar klas (groep 5
van de Lichtboei), die een persoon
lijke held heeft:
„Ik zou graag Hans van Breukelen
gedicht
Mevrouw
U had
een held besteld?
Jawel meneer.
Ik dank u zeer.
Zet u hem daar
maar even neer.
Marina van den Boogaart
Wido Willems (51) spaart scheeps
rampen. Niet uit sensatie maar door
z'n werk. Fotoboeken vol met de
Myra Flora, de Herald of Free Enter
prise, de Olympic Dream, de Atti-
can Unity en ga zo maar door.
Wido is duiker bij de firma Van den
Akker in Vlissingen. Dat is een on
derdeel van het bergingsbedrijf
Smit Tak. Een moderne zeeheld?
„Onzin", vindt Wido uit Koudeker
ke. „Ik doe gewoon m'n werk. Je
moet je niet te druk maken. Zeker
niet onder water".
Het klinkt misschien gek maar het
gaat slecht met de scheepsrampen.
Het is natuurlijk goed dat er minder
slachtoffers vallen. Maar het bete
kent wel minder werk voor Wido
Willems.
Wido: „De romantiek is eraf. Het
wordt steeds veiliger door radar en
marifoon".
willen zijn", zegt Hilber, „ik heb er al
een beker van waar je uit kunt drin
ken".
Maar Peter overtreft hem in zijn lief
de voor Marco van Basten: „Ik heb
er heel veel posters van omdat hij zo
goed kan voetballen en aardig is.
Maar ik heb er ook een das van en
een laken en een kussen en een beer,
maar ook een beker!"
Poster
Schaatser Falko Zandstra is als
sportheld het populairst bij de kin
deren in Westkapelle. Alex heeft een
grote poster boven zijn bed: „Die
heeft 80 gulden gekost. Dat is wel
veel hè? Ik zou er nog wel één willen
hebben".
In de muziek is Madonna het grote
idool. Maar ook dichter bij huis Ca-
rola Smid: „Omdat ze bij BZN
zingt", zegt Linda, „omdat ik er een
keer bij geweest ben. Op die dag
Op dit moment werkt Wido in de
Westerschelde. Een Engelse boot
wordt onder water gesloopt en in
stukken naar boven gehaald.
Wido: „We bergen op dit moment de
War Diwan. Dat is een Engelse oor
logsboot die in 1944 door een Duitse
torpedojager tot zinken werd ge
bracht. Het schip verging met man
en muis. Het wrak ligt op een lastige
plek. Precies op een ankerplaats".
- Hoe gaat dat nu onder water?
Wido: „Tussen hoog en laag water
Candy Dulfer
werd ik negen jaar. En op mijn ka
mer hangt een poster van BZN".
zit een uur doodtij. Het water
stroomt dan niet. Dan ga ik onder
water in m'n duikerspak, loden
schoenen en koperen helm. Na een
paar meter is het al pikkedonker. Na
30 meter ben ik op de bodem. Ik
kruip en ik voel met m'n handen.
Als ik lucht in m'n pak laat stromen
ga ik weer omhoog.
Vaak blazen we met explosie ven de
len van het schip op. Soms vinden
we nog stoffelijke resten van slacht
offers in het zand".
- Je moet dus wél roestvrijstalen
zenuwen hebben.
Wido: „Inderdaad. Maar je moet als
team vooral goed samenwerken. Je
hebt elkaar nodig. Je moet oppas
sen voor de gevreesde caissonziekte
of gesprongen longblaasjes.
Ik heb het allemaal gehad. Toch blijf
ik duiken, redden en bergen. Het wa
ter kan ik niet missen".
Veel van de kinderen combineren
hun idool met dat wat ze later willen
worden. „Batman", zegt Robert,
„omdat hij zo sterk is".
Bij Carolien is de grote held de die
renarts, waar ze veel stickers en pos
ters van heeft; „Dat wil ik later ook
worden, dan kan je veel geld verdie
nen en lekker veel spuitjes geven en
met een hond kun je lekker veel
knuffelen".
Zo wordt Maaike later oppasser van
de dierentuin, Marjans droom is zus
ter te worden en Sabine dan: „Ik zou
graag op de juffrouw lijken omdat ik
zelf ook juffrouw wil worden van
groep 3 en 4".
Maar de mooiste wens is die van Em-
melie: „Mijn idool is Sneeuwwitje",
zegt ze, „omdat ze heel mooi is. Ik
zou graag van haar en de dwergen of
zonder dwergen een poster willen
hebben. Ik vind het heel leuk dat ze
bestaat".
De explosie in de Amerikaanse
staalfabriek kostte aan 178
mensen het leven. Onder hen
waren twee mannen, die bij red
dingspogingen omkwamen.
Toen Andrew Carnegie, een rij
ke industrieel, en staalfabrikant
dit hoorde richtte hij onmiddel
lijk een organisatie op voor
mensen die hun eigen leven ris
keren bij reddingsdaden.
„Want dat zijn de ware helden
van onze maatschappij!", ver
klaarde hij.
Dit gebeurde allemaal lang ge
leden: in 1904. Maar het Carne-
giefonds bestaat nog steeds en
in allerlei landen.-
Geldzorgen
„Oorspronkelijk was het fonds
bedoeld om mensen te bevrij
den van geldzorgen, die het ge
volg waren van heldenmoed",
zegt de heer Van Krimpen uit
Den Haag, secretaris van het
Carnegiefonds.
„Maar omdat tegenwoordig de
sociale voorzieningen zo goed
zijn is dat niet meer nodig.
Soms wordt er nog een bedrag
uitgekeerd als iemand door een
redding schade heeft opgelo
pen, maar meestal krijgen held
haftige redders een onderschei
ding en een cadeau".
Gevaar
Voorwaarde is dat iemand zelf
gevaar liep bij zijn reddingsac
tie. „En een kind, dat een ander
kind redt komt altijd in aan
merking voor een attentie",
licht Van Krimpen toe. Zo
kreeg de 13-jarige Gideon Wal-
hout uit Middelburg vorig jaar
nog een fototoestel, omdat hij
een meisje uit het water redde.
„Meestal worden wij door een
burgemeester of de politie van
een heldhaftige redding op de
hoogte gebracht. Ook krijgen
wij alle kranteartikelen over
reddingen", vertelt Van Krim
pen. „Ongeveer 20 keer per jaar
wordt het fonds aangesproken.
Het afgelopen jaar was dat iets
minder, dat komt omdat er wei
nig ijs geweest is, waardoor er
ook weinig mensen doorgezakt
zijn".
Zwemmen
Veel reddingen zijn die van de
verdrinkingsdood: „Niet alleen
uit het ijs maar ook bij het
zwemmen in zee. Ook reddin
gen uit een brandend huis of bij
een auto-ongeluk komen regel
matig voor. Veel jongeren ont
poppen zich dan ineens als hel
den, dat vind ik heel positief'.
Het Carnegiefonds timmert
niet zoveel aan de weg. De
meeste mensen hebben er nog
nooit van gehoord. „Wij willen
het exclusief houden", zegt Van
Krimpen. „Alle eer is altijd voor
de redder en het is ook niet onze
bedoeling om iedereen aan te
moedigen de held uit te han
gen".
