Kans op inslag is klein
Deuren
Wat is een komeet?
Iedereen kan zijn eigen spel maken
Komeet koerst af op de aarde
3
Weetje nog hoeveel plezier jij en
je vader en moeder hadden met
het lichtje in de koelkast? Dat ze
jou vroegen de deur open te
doen... en weer dicht - en dat jij
dan niet zeker wist of het lampje
wel uit was.
Waarna je de deur weer open....
Als je nu nog met veel genoegen
aan de eindeloze spelletjes kunt
terugdenken, dan is het nieuwe
boek van Tonke Dragt waar
schijnlijk iets voor je, want in Aan
de andere kant van de deur
speelt ze soortgelijke maar toch
heel andere spelletjes met je. Nee
boeken
wacht even - je moet nog iets leuk
vinden: 349 pagina's vol lettertjes
kleiner dan deze.
Tonke Dragt behoort tot de be
langrijkste Nederlandse auteurs
van jeugdboeken. Haar eerste
boek Verhalen van de tweeling
broers verscheen in 1961 en haar
tweede, dat Brief voor de koning
heet werd in 1964 bekroond met
de Prijs voor het beste Neder
landse Kinderboek (een soort
Gouden Griffel). In 1976 kreeg ze
voor alle boeken die ze tot dan ge
schreven had, de allerbelangrijk
ste prijs die een jeugdschrijver in
ons land kan krijgen: de Neder
landse Staatsprijs voor Kinder
en Jeugdliteratuur.
Van al haar boeken is De Zeven
sprong het bekendste, omdat het
een aantal jaren geleden op de te
levisie te zien was als een span
nende jeugdserie.
Drie jaar geleden schreef Tonke
Dragt Het geheim van de klok
kenmaker. Dat mysterieuze boek
was een beginnetje voor een
boek-in-tweeën waarvan ze de ti
tel toen al kende: Zeeën van Tijd.
Het eerste deel had ze vorig jaar
af willen hebben, maar Aan de an
dere kant van de deur was zo
moeilijk om te schrijven en zo in
gewikkeld om te drukken, dat het
twee maanden geleden pas klaar
was. Het kost 34,90 maar voor
dat geld krijg je alles wat je van
een boek verwachten mag. Het is
spannend, geheimzinnig en op el
ke pagina heb je volop gelegen
heid mee te denken; er staan heel
bijzondere plaatjes in, het is mooi
gedrukt en door uitgeverij Leo
pold prachtig uitgegeven.
Een boek van meer dan driehon
derd pagina's navertellen in een
paar regels is heel moeilijk en in
dit geval zelfs onmogelijk. Je
moet er maar tevreden mee zijn
dat het gaat over een jongen van
dertien, die in een winkeltje met
van alles en nog wat in een kist
tussen tweedehands boeken een
lorrig, beduimeld, misschien wel
vierdehands boekje vindt. Het
heeft niet eens een omslag meer,
sommige bladzijden zijn losge
raakt en de eerste pagina's zijn
zelfs verdwenen.
Als Otto 's avonds begint te lezen
doet hij om precies twaalf uur
echt wat in de eerste zinnen ge
schreven staat: 'Elke deur is iets
bijzonders. Door een deur ga je
van de ene plaats naar de andere;
je komt altijd ergens anders.
Neem de deur van je eigen kamer.
Waarom zou je daardoor niet eens
op een andere plek kunnen ko
men - buiten of binnen, bekend of
onbekend?'
Otto's deur komt uit op een ste
nen hal met een ijskoude vloer en
'een steile trap die naar beneden
gaat. Wat hij vervolgens in de Ja-
nuaraanse Ambassade mee
maakt ismaar vooral goed
voor zoveel leesplezier dat je het
boek telkens weer in de openbare
bibliotheek zult willen lenen en
met heel veel spijt iedere keer
weer terug moet brengen. Zelf ko
pen dus. Duur? Sinterklaas komt
er aan! Weetje toch wel?!
Jan Smeekens
Nog 134 jaar en dan is het klats boem
en daaag! De komeet Swift-Tuttle
botst dan met de aarde. „Tja", zegt
Jan Verbeem van de Sterrenwacht
in Middelburg. „Je moet natuurlijk
niet je kop in het zand steken. Het
kan. Wat die Australische astro
noom heeft berekend is geen onzin.
Maai' ik vind dat die meneer een
beetje voorbarig is geweest om dat
zomaar de wereld in te gooien. Er
kan in die tijd nog zoveel verande
ren. De kans dat het gebeurt is maar
lop de 10.000".
We worden voortdurend bestookt
met spul uit de ruimte. Per dag
wordt de aarde één miljoen kilo
zwaarder! Van het meeste merken
we niks. Vaak zijn het kleine brokjes
die gewoon in zee verdwijnen of ver
branden.
Jan Verbeem: „Herinner je je nog
Glanerburg? Een piepklein brokje
sloeg een flink gat in een dak."
In Toengoeska (Rusland) is in 1908
2000 vierkante kilometer bos com
pleet verbrand door inslag van een
komeet van ongeveer 100 meter
doorsnede. Een gebied zo groot als
Zeeland in één klap weg.
In Arizona is een krater van twee ki
lometer doorsnede, 180 meter diep.
En zo zijn er nog veel meer plekken
op aarde. Als je bedenkt dat de ko
meet Swift-Tuttle, wel vijf kilometer
in doorsnede is, kun je wel snappen
dat als er over 134 jaar echt een bot
sing zou komen, dat wel een giganti
sche klap wordt!
Als dat ding in de oceaan ploft, zul
len miljoenen mensen verdrinken.
En als hij op land valt, zal alleen al
het stof verder leven voor de mens
onmogelijk maken.
Vlieg
Eens in de zoveel miljoen jaar is het
raak. Jan Verbeem: „De kracht kun
je een beetje vergelijken met een
vlieg en een auto. Met 120 kilometer
per uur slaat hij te pletter op de
voorruit. Maar met 200.000 kilome
ter per uur slaat diezelfde vlieg de
complete bovenkant van een auto
af."
Jan besluit: „Overigens, de aarde
zelf zal zich niks van zo'n gaatje aan
trekken. Die draait gewoon door.
Maar wie weet. Misschien kunnen
we tegen die tijd wel met atoom
kracht de baan van zo'n komeet ver
anderen. Nu al in paniek raken is wel
het laatste watje moet doen".
Ongeveer halverwege de laatste planeet (Pluto) en de eerste ster ligt op 10
biljard kilometer van de aarde het Rijk der Kometen (=Wolk van Oort). Dat
bestaat uit miljarden brokken afval van de planeten.
Die wolk draait met de snelheid van een goeie raceauto om de zon. Soms
komt een brokstuk los, doordat een ster het evenwicht verstoort.
Gaat zo'n brok richting Zon en Jupiter, dan wordt hij aangetrokken, krijgt
een stof staart en komt in een baan om de zon. Zo draait de komeet Halley in
76 jaar rond. Swift-Tuttle in 135 jaar. Deze maand kun je hem - met een
verrekijker - zien. Het is een vage vlek in het sterrebeeld Arend, (in het ZZ-
westen).
Een vallende ster is een piepklein brokje komeet (ongeveer zo groot als je
pinknagel) dat in onze dampkring komt en verbrandt, zodat je even een
lichtflitsje aan de hemel ziet.
Computerkids sluiten zich helemaal af.
foto Ruben Oreel
November is nog maar op de helft,
maar de dikke en glanzende speel
goedfolders liggen al lang in de bus:
bladzijde na bladzijde met veel kleu
ren, veel plastic en veel veel super
nintendo.
..Die spelletjes kosten honderden
guldens, maar mij trekt het niet,"
zegt Boudewijn Goudswaard uit
Vlissingen. „Kinderen, die er één
hebben zie je de hele dag niet meer,
ze sluiten zich helemaal af."
Toch noemt Goudswaard zichzelf
een spelletjesmaniak. „Maar dan
heb ik het niet over computerspel
letjes, die je in je eentje doet, maar
over het bordspel," zegt hij. „Dat
kun je met twee tot tien mensen spe
len!"
Ongeveer tien jaar geleden begon
hij met het zelf bedenken van zulk
soort spellen:. „Een hoop spelletjes
zijn niet leuk omdat de uitdaging
ontbreekt, alleen als je geluk met
gooien hebt, win je. Ik ben toen voor
me zelf spellen gaan maken waarbij
je wint als je echt de slimste bent. En
daar gaat het om!"
Patrouille
Eén van zijn spellen werd zelfs in
produktie genomen en in de winkel
verkocht, onder de naam Patrouille:
„Een soort combinatie van Halma,
Barricade en schaken," vertelt
Goudswaard. „Door een bepaalde
strategie te volgen kun je door de
vijandelijke linies heenbreken."
Zo'n spel helemaal uitdenken en
maken kost ongeveer zes weken.
„Maar om een fabrikant te vinden
en voordat het dan,in de winkel ligt
duurt jaren."
Daar heeft Goudswaard geen tijd
voor, vandaar dat de meeste van zijn
zelfgemaakte spellen nog wel een
tijdje in de kast zullen blijven liggen.
Bovendien vindt hij dat iedereen
zijn eigen spel zou kunnen maken:
„Met wat oude pionnetjes, schoe
nendozen en een verouderde wereld
kaart kom je al een heel eind."
De spelregels? „Van te voren alles
goed uitdenken en de regels zo be
knopt mogelijk opschrijven. En zor
gen dat het niet te kort of te lang
duurt. Er zijn spelletjes waar je zes
weken over kunt doen, maar dat
wordt dan wel moeilijk met de visi
te."
Tonke Dragt
dynamisch
sterk, rgk, wilcj,
gelukkig, ik wil veel en
\R\ heb net eer nieuw&-
*ël mount en baik
een kind
van nu-ku
