Nachten wakker
door hakenkruis
Russen vallen voor
snoep uit Breskens
Aantal mensen dat op straat leeft neemt toe
Stoere jongen mist hand door bom
Nazi Front Zeeland opgerold
Jongetje dankt
zijn redding aan
Onderwijs TV
PZC'krullebak
13E JAARGANG-NUMMER 11 -14 DECEMBER 1993
AMSTERDAM - ,,Ik was de stoere jongen", zegt Herald. Vier jaar geleden stak hij een bom af
van zeventig strijkers. Hij mist nu zijn rechterhand en ziet slecht uit zijn linkeroog.
Herald en enkele andere slachtoffers staan centraal in de nieuwe vuurwerkcampagne. De actie
wijst via harde beelden op posters en in een televisiespot op de gevaren van vuurwerk.
Vorig jaar waren er 1900 vuurwerkslachtoffers. Dat is bijna het dubbele aantal van 1991.
Uit een onderzoek blijkt dat dit jaar bijna een derde van het sier- en knalvuurwerk niet voldoet
aan de veiligheidseisen. zie ook pagina 2: Knal voor je kop.
MIDDELBURG - „Toen ik de hakenkruisen
zag, voelde ik weer dezelfde pijn en lag ik
nachten wakker. Het leek of ik weer gemar
teld werd", zegt Joop van Esch uit Oost-Sou
burg. Hij zat als elfjarig jongetje in een nazi
concentratiekamp tijdens de Tweede We
reldoorlog, en kan over die tijd nog steeds
moeilijk vertellen.
Vorige maand heeft de politie het Nazi Front
Zeeland opgerold. Morgen moeten drie jon
gens van 17 en 18 jaar, leden van het Front,
voor de rechter komen.
Zij worden er van beschuldigd op een aantal
plaatsen op Walcheren hakenkruisen (het
nazi-teken) te hebben geschilderd. Dat ge
beurde onder meer op de joodse begraaf
plaats in Middelburg.
Ook worden ze verdacht van valse bommel
dingen bij het Middelburgse asielzoekers
centrum, brandstichting in een buitenlands
restaurant en het verzenden van dreigbrie
ven.
Ook Joop van Esch. die strijdt tegen discri
minatie en racisme, kreeg een dergelijke
brief: „Joop je wordt gedood met Zyklon-B",
Zyklon-B is het dodelijke gas dat de Duitsers
gebruikten in hun vernietigingskampen.
Buitenlanders
In 1945 leek de strijd tegen het Duitse fascis
me gewonnen: de nazi's waren verslagen. Na
zi's waren de volgelingen van Hitier. Ze wa
ren tegen buitenlanders, joden, gehandicap
ten, zigeuners, homo's en ga zo maar door.
Die groepen kregen de schuld van de mis
daad en de werkeloosheid in Duitsland. Dus
sloten de nazi's al deze mensen op in concen
tratiekampen.
Zes miljoen joden werden door hen vergast.
Hun teken was het nazikruis.
Geen kwajongens
Joop van Esch: „Wat die Nazi-Front'ers heb
ben gedaan zijn geen kwajongensstreken
meer. Ze kennen de geschiedenis. Ze kunnen
volwassen denken. Als je 18 jaar bent, mag je
stemmen. Ze hebben hun acties heel lang
volgehouden. Ze hebben geweten dat ze bij
veel mensen leed hebben gebracht".
BRESKENS - Wat hebben salmiakkogels, wijngums, babbelaars,
zuurtjes, toffees en fruitella met elkaar te maken? Antwoord: Ze ko
men allemaal uit de Gebrs. Verduijn suikerwarenfabriek in Bres
kens.
Directeur W. van Heiten vertelt hoe het allemaal zo gekomen is. „In
1900 begon de overgrootvader van de huidige president-directeur
van Van Melle met het maken van suikerballetjes in de Dorpsstraat
van Breskens. Voor de oorlog werkten er ongeveer 800 mensen.
Doordat de Engelsen een paar bommen verkeerd afgooiden, werd de
fabriek in 1944 met de grond gelijk gemaakt. Na de oorlog ging Van
Melle verder in Rotterdam, nu in Breda. In Breskens begon de fami
lie Verduijn een snoepfabriek die in 1986 door Van Melle werd over
genomen. Zo was Van Melle weer terug waar het eens begonnen was:
in Breskens".
In de fabriek is een aparte afdeling waar de ffuitella's worden ge
maakt. Uitsluitend in opdracht van de moedermaatschappij Van
Melle. Van Heiten: „We zouden dit jaar fruitella maken met twee
ploegen per dag. Plotseling daalde de vraag enorm. Daardoor moest
ik voor elf mensen ontslag vragen".
En dan is er ineens een ommekeer: Er komen zoveel bestellingen uit
Rusland dat er weer volop werk is. „We hebben een kantoor in Mos
kou geopend", vertelt Van Heiten. „We zijn ook al met een reclame
voor fruitella op de Russische tv geweest. We zijn het eerste Holland
se bedrijf dat dat voor elkaar heeft gekregen".
En nu maar afwachten of de bestellingen uit Rusland blijven komen.
„We nemen wel een risico, maar de ontslagen zijn ingetrokken en we
bekijken de situatie volgend jaar april opnieuw".
Vanaf '89 is Van Heiten nu in Breskens en de produktie is in die vier
jaar verdubbeld. Van Heiten: „We maken heel veel. We zijn nog één
van de weinige familiebedrijven in Nederland".
Nog een sommetje. In een kilo gaan 220 snoepjes. Uit de fabriek in
Breskens is tienduizend ton snoep gekomen. Hoeveel snoepjes zijn
dat? Enorm hè!!! foto Charles Strijd
VLISSINGEN - Als mensen door
een crisis dakloos zijn, kunnen ze
een nachtje bij de noodopvang
van het Leger des Heils slapen.
„Zo'n crisis kan bijvoorbeeld
brand zijn, of een lekkage of op
straat gezet zijn", zegt Joke Craa-
nen. Zij is sociaal dienstverleen-
ster bij het Leger. Ook zwervers
komen regelmatig om hulp.
Joke: „We noemen ze geen zwer
vers meer. maar thuislozen. Zwer
vers heeft zo'n negatieve klank".
Thuislozen zijn mensen die lang
durig op straat leven. Ze over
nachten ook buiten. Dat willen ze
zelf. „Ze kunnen bij ons onder de
douche, andere kleren krijgen en
een warme hap", zegt Joke.
Er is in Zeeland nog een plek waar
thuislozen onderdak kunnen krij
gen. Dat is het Witte Huis, éen
passantenverblijf in Vlissingen.
Problemen
De reden dat mensen op straat
gaan leven is meestal erg naar. Jo
ke: „Het zijn mensen die op de
rand van de maatschappij balan
ceren als gevolg van maatschap
pelijke en sociale problemen. Ze
zijn door hun gedrag niet thuis te
handhaven en komen zo op straat
terecht. En als dat een beetje be
valt, blijven ze dat doen. Een
thuisloze is vaak gemakkelijk te
herkennen. Een lange jas tot op de
voeten, een baard als het een man
is, afgetrapte schoenen en altijd
een paar plastic zakken bij zich,
vaak in zichzelf mompelend".
In Zeeland worden nog geen kar
tonnen dozen ais slaapplaats uit
gedeeld. „Dat hoeft ook niet",
vindt Joke. „Ze slapen in portie
ken. flatgebouwen, leegstaande
panden. Ook bushokjes en sta
tions zijn geliefde plekken".
Joke benadrukt dat kinderen niet
bang hoeven te zijn als ze een
thuisloze tegenkomen. Ze doen
niemand kwaad en zijn vaak heel
vriendelijk. Niemand weet precies
hoeveel thuislozen er zijn, maar
hun aantal neemt wel toe.
Joke heeft vele verhalen van ze ge
hoord. „Er was er één die zei: ik
heb het altijd in me gehad. Mijn
hele leven al. Zwerven is het heer
lijkste en mooiste wat er is. Van
daag hier, morgen daar. Die ge
noot ervan, maar de meeste zijn
trieste figuren".
AMSTERDAM - „Ik roep altijd maar: Jon
gens, wij zijn het enige omroepbedrijf dat
naar zijn klanten luistert", zegt Kees Schip
pers. Hij is algemeen directeur van de pas
dertig jaar geworden Nederlandse Onderwijs
Televisie (NOT).
Kees: „Wij zijn in 1980 met marktonderzoek
begonnen. Wij moeten niet programmeren
wat wij hier bij de NOT van belang vinden,
maar we moeten kijken wat het onderwijs
van belang vindt".
Intussen is het marktonderzoek nog toege
nomen. Op honderd scholen staan compu
ters en dat 'elektronische scholenpanel'
wordt elke week geraadpleegd.
Kijkcijfers
De deelname van de scholen is erg hoog.
Ruim 95 procent kijkt School TV. Program
ma's die heel veel bekeken worden zijn het
School TV-Weekjournaal, Nieuws uit de Na
tuur en de topper Huisje, Boompje, Beestje.
Dit programma heeft pas het leven van een
kind gered.
Kees: „Broer en zus spelen thuis, ouders zijn
weg. Broer speelt in een kist waarvan het
deksel dicht valt. Hij dreigt te stikken. Zus
belt 0611, het alarmnummer, en de brand
weer redt de jongen. Op de vraag van moeder
hoe ze dat nummer wist, antwoordt het meis
je: We hebben op school naar Huisje,
Boompje, Beestje gekeken en daar zag ik
'0611, help jezelf'
Japanse prijs
Echt trots is Kees dat de NOT pas een prijs
heeft gekregen voor het programma 'Rem
brandt'.
„Het is een Japanse prijs en dat is één van de
hoogst gewaardeerde educatieve prijzen in
de wereldvertelt hij. „Ongeveer honderd
landen hebben daarvoor hun beste program
ma ingezonden".
In het najaar van 1995 komt er een nieuw pro
gramma, dat volgens Kees recht in het hart
van het onderwijs zal schieten. „Een Lees-
Taal programma op basis van de leesmetho
den. Twintig delen, die voor elke basisschool
een geschenk zullen zijn".
