Sommige gedichten zijn geheim
Vlinder vouwt zijn vleugels uit
Kom in de boekmobiel
Veel plaatjes
is nog te doen
Klassieker in
modern jasje
Als het leven
kort is
kinderboekenweek
Uit: Griezelhandboek van Paul van Loon (Elzinga)
Zijn het er honderd of tweehon
derd? Of nog meer? Als het over
haar geschreven gedichten gaat,
is Annelies de Rooy (10) uit Vlis-
singen de tel kwijt geraakt: „Ik
weet het echt niet meer," zegt ze
bescheiden.
Annelies schrijft al jaren gedich
ten. „Vanaf groep drie," vertelt
ze. Geen rijmpjes dus, maar ech
te gedichten.
Over allerlei onderwerpen. Over
het strand, over vlinders of over
een dwerg die luistert naar de
naam Kabout. Alle gedichten
worden bewaard. In schoolschrif
ten. Maar het liefst werkt ze op de
computer.
Annelies: „Gedichten hoeven
niet persé te rijmen. Ook de leng
te is vaak heel verschillend. De
Annelies de Rooy
inhoud is soms grappig, maar
soms ook weer niet. Dat hangt
van het onderwerp af."
Werken in de bieb is haai* grote
ideaal. Net zoals Annie M.G.
Schmidt vroeger is begonnen.
„Dat is mijn grote voorbeeld,"
vertelt Annelies.
Niet alle gedichten laat ze ande
ren lezen. Annelies: „Sommige
gedichten zijn geheim. Die houd
ik voor mezelf. Die gedichten
gaan over wat ik voel, over wat ik
beleef."
Gelukkig heeft Annelies nog een
gedicht dat iedereen mag lezen.
Het mag van haar zelfs in de
Krullebak. Die kans laten we niet
onbenut. Dan kunnen alle lezers
zien, dat Annelies een dichteres
van grote klasse is.
Als het leven kort is
Moet je ervan genieten
Je maakt er een feest van-
Met veel vrinden
En veel visite
Je lacht en grinnikt
over een paardje dat hinnikt
Soms Jaat je een traan
En je doet rustig aan
Je geeft om het milieu
Oorlogen ben je beu
Soms maak je een reis
naar Schotland, Ierland of Parijs.
Toch komt er een dag
dat je sterven zal
soms zomaar plots
soms door een val.
Ze zijn er in alle soorten en ma
ten, van heel eenvoudig tot inge
wikkeld. Maar met poppen heb
ben pop up-boeken niets te ma
ken. „Dat is een Engels woord en
betekent 'opzetboek', - iets dat er
uit komt", zegt Coby Verheem
uit Terneuzen. „Het mooiste mo
ment is als je er één open doet".
Voorzichtig slaat ze een boek
open en een wondermooie vlin
der vouwt zijn vleugels uit, klaar
om weg te vliegen.
„Ik noem het papierkunst", zegt
Coby. „En dan heb je er ook nog
die je kunt laten bewegen door
aan lipjes te trekken of te duwen.
Heel bijzonder hoe zoiets in el
kaar steekt".
Behalve kinderboeken verza
melt ze al jaren pop ups. „Ik ben
gek op papier en plaatjes. En ik
vind dat zulk soort boeken niet
verloren mogen gaan".
Daarbij maakt Coby geen onder
scheid tussen nieuwe en oude
boeken: „Het is natuurlijk wel
bijzonder om een zeldzaam boek
je van 200 jaar oud te hebben,
maar daar gaat het bij mij niet
om. Een mooie nieuwe uitgave is
net zo goed met mensenhanden
tot stand gekomen".
Handschoentjes
Dat uitklapboeken heel kwets
baar zijn en eigenlijk met fluwe
len handschoentjes aan bekeken
moeten worden, wil Coby wel toe
geven, maar dat ze daarom niet
geschikt zijn voor kinderen,
vindt ze onzin. „Als kinderen wil
len krassen of scheuren dan geef
je ze een schetsboek of een oude
Libelle. Kinderen moeten ook le
ren om zorgvuldig met boeken
om te gaan en daavoor is zo'n uit
klapboek juist heel geschikt."
Natuurlijk wil iedereen weten
hoeveel boeken ze al heeft, maar
dat weet Coby niet: „Ik ben wel
honderd keer begonnen met tel
len en ooit kwam ik tot 6.000.
Maar dat is niet zo belangrijk, ik
heb die boeken niet om mee te
geuren. Ik wil het wel uitdragen
en laten zien aan mensen, die het
leuk vinden".
En dat kan: tot 20 oktober is er
een tentoonstelling met pop ups
uit haar collectie te zien in cultu
reel centrum 'De Hoekzak' in
Oostburg.
„Het is hartstikke handig als je van lezen
houdt", zeggen Jan van de Berg (11) en Frans
van der Weele (11), „want dan kan je een boek
pakken als je je verveelt".
Toch is lezen wel het laatste waar ze zich aan
wagen. Hoe dat komt. ligt heel eenvoudig.
Als je leest, moetje stil zijn en rustig kunnen
zitten. Kletskousen en woelwaters als Jan en
Frans hebben daar veel problemen mee.
„Kijk, zo'n dunnetje van tien bladzijden en
veel plaatjes is nog te doen", zegt Frans,
„maar zo'n Dik-Tromachtig boek duurt veel
te lang. Dan ga ik veel liever buiten spelen".
Lezen op school
..Het allerergste vind ik samen in de klas le
zen. Dan doe ik dus gewoon niet mee", zegt
Jan beslist. „Veel te saai. Als ik een beurt
krijg, weet ik alleen nooit waar we zijn". Niet
meelezen is bepaald niet zonder risico's. Een
hele bladzijde overschrijven is de straf die je
boven het. hoofd hangt. Maar Jan en Frans
vinden alles best. zolang ze 'm maar niet hoe
ven te lezen.
Op de vraag wat ze met boeken doen die ze
voor hun verjaardag krijgen, biecht Jan eer
lijk op dat hij zelfs het van Frans gekregen
stripboek niet aangeraakt heeft. Heel even
kijkt Frans hem boos aan. Maar als 'collega
niet-lezer' begrijp hij het wel en vergeeft het
hem onmiddellijk.
„Er is mij gevraagd of ik het
zag zitten om daar een ontwerp
voor te maken, want zoiets be
stond nog niet," zegt Ruud van
Leerzem, leerkracht van groep
3/4 van de Torenhoveschool in
Middelburg. Hij werkt mee aan
een project om het lezen te
bevorderen en daarvoor heeft
hij een leesmobiel ontworpen.
Ruud: „Het is een verrijdbare
kast, waar maximaal vier kin
deren aan kunnen werken. Er
zitten twee bureaubladen aan,
waarop de kinderen kunnen
werken. Er zit een tentoonstel
lingsplank aan. waarop de boe
ken kunnen staan; er zit licht
in, een cassetterecorder, kop
telefoons en cassettebandjes."
De boekmobiel staat nu zo'n
zeven maanden bij Ruud in de
klas en het gebruik ervan is in
het lesprogramma opgeno
men. Bij de lees/taallessen zijn
er verschillende activiteiten
zoals spelling, lezen, stellen,
teksten en nu ook de leesmo
biel.
Ruud: „Alle kinderen komen
één keer in de twee weken in de
leesmobiel. Ze vinden het leuk
en zijn er enthousiast voor. Ze
maken tekeningen en schrij
ven verhalen over de boeken."
Werken aan de boekmobiel.
De boekmobiel biedt vele an
dere gebruiksmogelijkheden.
Je kan er werk van de kinderen
op presenteren of hem als the-
makar gebruiken. „Je kan er
de bekroonde kinderboeken
opzetten. Dan heb je een kin
derboekenweekmobiel," grapt
Ruud.
Hij heeft de boekmobiel niet al-
foto Lex de Meester
leen ontworpen, maar hem ook
nog zelf gebouwd. „Ik heb er
met m'n ontwerp rekening mee
gehouden, dat een handige ou
der er ook één voor de school
kan maken," zegt Ruud. Zelf
gaat hij er nog een maken,
maar dan alleen voor gedich
ten. Dat wordt dan een 'poëzie-
mobiel'.
Robinson Crusoë, Tom Sawyer, jyio-
by Dick, Oliver Twist, Michael Stro-
goff, Tijl Uilenspiegel...Als je aan je
vader, moeder, opa, oma, zelfs de
opa of oma van je vader of moeder
vraagt wie dat waren, dan raken ze
er waarschijnlijk niet over uitge
praat.
„Er zijn een aantal prachtige boe
ken die een waarde voor de eeuwig
heid hebben," vindt jeugdboeken
auteur Ed Franck uit het Belgische
Hasselt. „Deze klassiekers behoren
tot onze cultuur en waarom gaan we
wel met kinderen naar een museum
of kathedraal als we niet zorgen dat
deze boeken onder de aandacht blij
ven?"
Langdradige boeken
Er is alleen een probleem met oude
kinderboeken: „Soms zijn ze wel de
gelijk langdradig. 200 Jaar geleden
werd er heel anders gelezen. Als je
die boeken zo laat dan blijven de
kinderen er gewoon vanaf, die ko
men niet eens door het eerste hoofd
stuk van Robinson Crusoë. Terwijl
dat toch een boek is dat ieder kind
kan aanspreken," is de mening van
Ed.
„Als je met je ouders en leraren op je
hoofd zit is het goed om te lezen over
een man, die alles naar zijn eigen
hand zet. Daarbij is het gewoon een
spannend boek en ik heb niets te
gen spannende boeken."
Herschrijven
Sinds enkele jaren is Ed Franck be
zig sommige boeken, die de volwas
senen nog zo goed uit hun jeugd
kennen, te herschrijven: „Dat is nog
niet zo makkelijk, allereerst moetje
het taalgebruik moderniseren, de
zinslengte aanpasssen en al te lange
passages of encyclopedische infor
matie gewoon weglaten."
Iets aan het boek toevoegen is uit
den boze: „Voor zo'n oud meester
werk, dat de tand des tijds heeft
doorstaan, moet je respect bewa
ren. De kem mag niet verloren
gaan."
Acht klassiekers zijn tot nu toe op
nieuw bewerkt en uitgegeven. De
laatste heet De Schimmelruiter,
een boek dat Ed zich nog uit zijn ei
gen jeugd herinnert. „Toen ik het
herlas was ik er onmiddellijk weer
door gecharmeerd."
Uit: Een huis met zeven kamers van Joke van
Leeuwen (Omniboek)
foto Charles Strijd j
