Panda moet worden gered
Poëziekaarten
Vuurwerk eist alweer slachtoffers
Ranger Rob Boone zet zich in voor natuur
DINSDAG 13 DECEMBER 1994
3
Als ze je zouden vragen wat het
laatste gedicht was datje gelezen
hebt, zul je misschien verbaasd
reageren met „Ik zou het niet we
ten." Of „Ik lees nooit gedichten."
Toch is de kans groot datje kort
daarvoor nog oog in oog met een
gedicht hebt gestaan zonder je
^dat te realiseren. Want op veel
scholen, in veel bibliotheken en
in tal van andere openbare ge
bouwen worden al sinds vijftien
jaar de muren opgesierd met de
zogenaamde Poëzie Poster van
de Stichting Plint uit Eindhoven.
Op die posters worden gedichten
gecombineerd met speciaal er
voor gemaakte illustraties van
bekende kunstenaars.
De kolossale posters van 60 bij 80
centimeter bestaan ook op brief-
boeken
kaartformaat, verpakt in mapjes
met telkens zes poëziekaarten.
Voor kinderen van 8 tot 14 ver
scheen kort geleden Een hoofd
vol wuivende veren met gedich
ten van Gil van der Heyden,
Mark Insingel, Nannie Kuiper,
Paul van Loon, Bas Kompa en
Annie M. G. Schmidt. Het mapje
kost ƒ7,50 en dat is klein geld
voor zes kaarten die je kunt ge
bruiken waarvoor ze bedoeld zijn,
maar die ook zo bijzonder zijn,
maar die ook zo bijzonder zijn dat
je ze het liefst naar jezelf ver
stuurt.
In Zomers is de titel van de bun
del waarin Leendert Witvliet van
zijn mooiste gedichten bij elkaar
bracht. De meeste zijn eerder ver
schenen in niet meer verkrijgbare
bundeltjes als Vogeltjes op je
hoofd uit 1980 en 'Sterrekers' van
vier jaar later. Zestien gedichten
zijn nooit eerder in een boek ge
publiceerd.
Leendert Witvliet schrijft drome
rige gedichten. Er lijkt niet veel in.
te gebeuren, maar als je je door ze
laat meenemen blijken ze heel
veel in je te kunnen oproepen:
Een dode mol
Een dode mol
in haar jaszak,
een zachte, aardse mol
ach,
haar moeder vond dat vies,
maar zij zei,
een zachte mol
voel maar,
en vies,
ach nee,
als er witte wormpjes
uit komen,
dat is pas vies,
nu nog
een zachte mol,
voél maar.
Marit Törnqvist maakte bij elke
gedicht en sfeervol, stil tekenin
getje. In zomers kost ƒ22,90 en
wordt uitgegeven door Querido,
Amsterdam.
Heel anders is het uitbundig geïl
lustreerde boek Een" Caribisch
Dozijn met 55 van heel ver ge
haalde versjes en gedichten van
dertien dichters uit het Caribisch
gebied. De meesten van hen wo
nen al jaren in wereldsteden als
New York en Londen, maar geen
van allen zijn ze vergeten hoe het
was toen ze klein waren. Door
daarover te schrijven vertellen ze
je niet alleen over het leven van
mensen hier ver vandaan, maar
ook over jezelf. Want sommige
dingen zijn overal. Zoals in 'Over
stroming':
Er kruipt water langs de muren,
er druipt water van 't plafond.
Er glipt water naar de buren,
door de slaapkamer, van het bal
kon.
Hoor het water van de trap üj
stromen,
het lijkt sprekend op een sluis.
Vader heeft een bad genomen.
We vergaan met man en muis!
Cathie Felstead maakte bij elk
gedicht een kleurige tekening
waardoor de bundel eruitziet als
een feestelijke marktkraam afge
laden vol met heerlijke vruchten.
Het boek verschijnt bij Lale, Nij
megen en kost 29,90.
Jan Smeekens
Drie weken voor oud en nieuw is dit
de stand: één dode en enkele ernstig
gewonden door knoeien met vuur
werk.
Paul, Dennis, Vincent- en Alberto
moeten er voor zorgen dat er niet
nóg meer slachtoffers vallen. In een
nieuwe campagne met harde tv-
spotjes en grote posters wijzen de
vier jongens op de gevaren van vuur
werk. Allen raakten bij vorige oud-
en-nieuwvieringen zwaar gewond:
één mist een oog, een ander raakte
een aantal vingers kwijt en Alberto
verloor zelfs zijn rechterhand. Ze we
ten dus waar ze over praten.
Vorig jaar meldden zich 1800 vuur
werkslachtoffers bij ziekenhuizen:
vijftig van hen hadden zeer ernstig
letsel. En ook toen viel er een dode.
De slagzin van de vuurwerkcampag
ne luidt net als vorig jaar: Je bent
een rund als je met vuurwerk stunt.
Negen van de tien slachtoffers zijn
jongens: wie stoer wil doen betaalt
daar soms voor met een paar vingers
en heel soms met zijn leven.
Vorig jaar werd vijf miljoen kilo
vuurwerk verkocht. Daar bovenop
kwamen nog de partijen illegaal
vuurwerk.
Afgekeurd
Ook dit jaar is weer veel onveilig
vuurwerk in omloop. De Keurings
dienst heeft bij testen al bijna de
helft van de partijen vuurwerk afge
keurd. Alle vuurwerk dat nu wordt
verkocht is illegaal en geeft een
groot risico op ongelukken.
Wie voor oud en nieuw gaat knallen
lóópt kans op een boete of straf. De
Halt Buro's werken daarvoor samen
met de politie. Jongeren van twaalf
tot en achttien jaar die worden be
trapt, kunnen kiezen uit een boete
van 50 tot 250 gulden of een alterna
tieve Halt-straf.
Ze moeten dan een aantal uren
werken in instellingen die lijden on
der de vuurwerkoverlast, zoals be
jaardentehuizen, brandweer, diere
nasiels of gemeentereiniging.
Zorg datje in 1995 nog tot tien kunt
tellen: op je vingers!
da's op de hele wereld over. Die zijn
beschermd, maar stropers gaan ge
woon door met jagen. En ook wor
den hun bamboebossen gekapt. Dat
mag helemaal niet, want dat is hun
eten. Zonder eten gaan ze ook
dood."
Als de stropers in China (want daar
leeft de panda) worden gepakt, krij
gen ze de doodstraf. Rob: „En toch
gebeurt het nog! Dat vind ik heel
erg. Daarom doe ik mee. We moeten
nu nieuwe leden zoeken. Van dat
geld betalen ze dan in China echte
Rangers om de panda beter te kun
nen beschermen."
Een Ranger die twee nieuwe leden
vindt, krijgt een leuk Operatie Pan
da T-shirt.
Een shirt heeft Rob al zo goed als
binnen: vriendje Jordy en zusje Lin
da willen allebei wel lid worden.
Rob: „Maar ik ga ook nog langs de
deuren. Dat is altijd leuk."
Lid van het Wereld Natuur Fonds
was Rob al toen hij nog niet eens
drie was. De Panda en de TamTam
werden al driftig doorgebladerd
voor hij zelfs kon lezen. Vorig jaar
won hij-de knuffel-schildpad omdat
hij de meeste eieren voor de Turtle-
aetie had verkocht: Rob Boone (10)
uit Oost-Souburg is wat je noemt
een Ranger in hart en nieren.
Rangers zijn de jeugdleden (8-18
jaar) van het WNF. Met zijn 50.000-
en vormen ze de grootste jeugdclub
van Nederland. De afdeling Zeeland
telt ongeveer duizend leden.
Ooievaars
Jeugdleden betalen 24 gulden per
jaar en krijgen elke maand de Tam
Tam. Rob: „Er staan veel leuke din
gen in over de natuur en acties.
Maar het eerste lees ik de brieven en
de activiteiten. Want die zijn heel
leuk. Elke maand als er wat leuks in'
de buurt gedaan wordt, ga ik mee.
Bijna altijd dus! We zijn pas met een
stel naar het Zwin geweest. Veel ooi
evaars daar, die had ik nog nooit in
het echt gezien. En lekker met je
laarzen door het water soppen.
Werken op de kinderboerderij was
ook heel leuk. En Neeltje Jans, en
vooral die keer kleine herfst-beest-
jes zoeken in het bos van Oostkapel-
le. O ja en wilgen knotten. Dat was
wel hard werken. Je moest eigenlijk
twaalf zijn, maar ik mocht gelukkig
toch mee."
De Rangers zijn niet enkel voor zich
zelf actief. Ze helpen ook hun moe
der-club bij acties. Daar is het WNF
heel blij mee, want de Rangers doen
belangrijk werk en brengen veel
geld en nieuwe leden binnen.
Operatie Panda
Momenteel zet het WNF zich in voor
de laatste panda's. Rob weet er al al
les van: „Er zijn nog maar 800 pan-
