IN DE GROND
Celdeurtje leidt naar de vrijheid
Angst voor tunnel? Ga terug!
Slim
Kar vertelt iets
over vrije tijd
Via muis
surf je
de wereld
rond
Gewroet
kost de
muskusrat
de kop
2
DINSDAG 14 FEBRUARI 1995
De rat
zit grinnikend in zijn hol
en wrijft zijn pootjes.
Hij heeft lol.
De rattenvanger
slim en groot
probeert al uren,
wenst zijn dood
maar geeft het op.
De rat zit veilig,
krabt zijn kop.
De zware laarzen
bonken weg:
de vanger pech.
Rat
rekt zich uit...
Nu op 't gemak
de zon in,
lekker.
Piep piep
TSJAK!
Marina van den Boogaart
Ook zo nieuwsgierig naar de
geschiedenis van het neus-
fluitje? Geen probleem: „Eerst
neem je een kijkje in de univer
siteit van Brabant, die verwijst
je natuurlijk naar de binnen
landen van Indonesië, vervol
gens surf je nog even naar de
aboriginals in Australië en je
hebt alles bij elkaar".
Volgens Musky Engels uit Mid
delburg is het de grootste uit
vinding na die van de boek
drukkunst: „Internet is de
moeder van alle netwerken,
een koppeling van allerlei ver
schillende netwerken, zoals
glasvezelkabels, telefoon, com
puter en satelliet".
Samen met 30 miljoen anderen
reist Musky regelmatig over de
'digitale snelweg': „Hoe die ver
bindingen tot stand komen is
onvoorstelbaar. Je moet het
zien als een immense ruimte
die achter je telefoon zit. Daar
kun je doorheen reizen, je kunt
afslaan, het is een komen en
gaan van mensen met wie je
kunt praten of samen verder
reizen. Je kunt ideeën uitwisse
len, boodschappen doorgeven
of informatie opvragen. Als ik
in Internet klim kan ik zo met
mijn muis het Louvre insurfen
om de Mona Lisa te bezichti
gen en met een druk op de
knop krijg ik alle informatie!"
Autoverkeer
Door Internet zal de wereld er
over enige tijd heel anders uit
zien, voorspelt Musky: „Denk
maar eens aan het autover
keer. Voor een vergadering in
Utrecht heb je geen auto meer
nodig: je kunt thuis via je com
puter vergaderen en werken.
Ook scholen zullen allemaal
een aansluiting krijgen op In
ternet, zodat alle leerstof uitge
wisseld kan worden".
Zijn grootste zorg is voorlopig
de telefoonrekening: „Als je
's avonds na zessen het Inter
net gebruikt kost dat 5,75 per
uur. Maar een uur is peanuts,
dus je moet het wel een beetje
doseren".
Soms stuit je overwacht op een verhaal. Zo
als in Sluis, dat altijd drukke stadje tegen
België aan. Het ging om de kelder, maar dat
deurtje...
„Hier staat behoorlijk wat geschiedenis",
zegt meneer Boekhout. Hij praat over het
mooie stadhuis met de vier torens, het enige
Belfort in Nederland. Bovenin hamert Jantje
van Sluis nog maar eens op de klok. Zoals
altijd. Jaar in jaar uit, uur na uur, keurig op
tijd. „Nu wel, maar 400 jaar geleden niet. In
1604 was Sluis omringd door de Spanjaar
den. Jantje zou 's nachts de klok luiden en
dan zouden ze aanvallen. Maai* Jantje was
dronken. Geen klok - geen aanval. Zo werd
hij plots de redder en held van Sluis."
Meneer Boekhout is voorzitter van de Stich
ting Raadskelder. De eeuwenoude kelder
onder het Belfort, met prachtige bogen en
gewelven. Het Belfort zelf is na een bombar
dement in de Tweede Wereldoorlog opnieuw
opgebouwd, maar de kelder is nog oorspron
kelijk.
„Het leuke van de kelder is dat hij altijd ge
bruikt is. Dat is ook ons doel. Het hele jaar
door worden er exposities gehouden. Schil
derijen, beelden, keramiek."
Klokketoren
Het Belfort is in de vroege middeleeuwen ge
bouwd, zoals in veel Vlaamse steden. Sluis
was een welvarende stad aan het Zwin. Via
Sluis voeren grote zeilschepen met onder
meer wol en kruiden naar het rijke Brugge.
Sluis met zijn pakhuizen profiteerde hiervan
tot het Zwin verzandde. Om haar macht te
tonen werd de klokketoren gebouwd. Hier
werden de kisten met belangrijke perkamen
ten bewaard: de stadsrechten, belangrijke
papieren van de burgerij. In de Raadskelder
vergaderde het stadsbestuur. In Van Dale
staat: Raadskelder is taveerne, tapperij.
„Er zal daar na de vergadering menig borrel
tje zijn gedronken om de besluiten te be
krachtigen", zegt meneer Boekhout. „Later
is de kelder vleeshal geworden. Je kunt de
ringen waai* het vlees aan hing nog tussen de
bogen zien. Ook zijn er visnetten in ge
droogd. En nu, 700 jaar later, is het dus een
kunstkelder."
En dat deurtje daar?
„Dat is een gevangenis uit de 80-Jarige Oor
log. Compleet met martelwerktuigen. Een
nepgevangenis wel te verstaan. Strijders die
gevaar liepen werden zogenaamd opgepakt
en erin gesmeten... Om dan vervolgens door
een geheim gat in de muur, via ondergrondse
aarden wallen naar een kelder in de haven,
en dan door een stenen gang naar de Stenen
Beer (is de stadspoort) te vluchten. Eenmaal
buiten de vestingmuur wachtte de vrijheid!"
Gevangenis, Belfort en tentoonstelling kun
je elke werkdag bezoeken.
Exotische schelpen, haaietanden, een katte-
schedel, koeiekaak, vogelpoot, varkenskop,
inktvisrug, én een echte mensenschedel...
Guus Meijer 11) en Koen Verhaege de Naayer
(11) hebben het een plekje gegeven in hun Die-
re-Vrienden-Museum. Alles is in de bodem ge
vonden.
Guus: „Ik vertel bezoekers van het museum
dat de mensenschedel van een voorganger
van mij is geweest. Iemand die ook heel veel
belangstelling had voor opgravingen. Die per
soon is. in mijn verhaal natuurlijk, aan zijn
eind gekomen bij het doen van een chemisch
experiment. Hij wilde een middeltje maken
dat ervoor zorgt dat botten, huiden of andere
spullen niet meer zouden vergaan. Zo zou alles
voor de toekomst bewaard blijven. Helaas is er
iets fout gegaan bij het experiment. De boel is
toen ontploft".
Hoe zou Zeeland er uitzien
zonder de heer De Vree uit
Kloosterzande en zijn vele
collega's? „Grote stukken
overstroomd, oevers tot
vele meters ingezakt of
onbegaanbaar en kaal ge
vreten 1 andbouwperce
len", is de mening van De
Vree. Hij heeft zijn beroep
te danken aan de muskus
rat.
„Een heel mooi dier, dat is
zeker. Hoe hij er uitziet en
leeft: een prachtige vacht
en een grote platte staart,
die de helft van zijn li
chaam beslaat, zo'n 30 cm.
Maai* jammer genoeg
moeten ze gevangen wor
den. de schade hè."
De muskusrat is een
nachtdier en leeft onder
de grond in holen: „De in
gang van zo'n hol zit altijd
onder water en kan uit
meerdere gangen bestaan
van soms wel tien meter
lang!"
Nesten
En die gangen zijn het
grootste probleem als ver
oorzakers van dijk verzak
kingen, wegzakkende
landbouwmachines en ge
broken koeiepoten. Het
tweede probleem is dat de
beestjes zo van vrijen hou
den: „Een vrouwtje kan
wel drie keer per jaar een
nest van zes of zeven jon
gen krijgen", weet De
Vree. Geen wonder dat er
per jaar, alleen al in
Zeeuwsch-Vlaanderen
meer dan 10.000 dieren ge
vangen worden.
„We proberen er zoveel
mogelijk te vangen", zegt
hij. „maar allemaal zal wel
nooit lukken. Daarvoor is
het verspreidingsgebied
te groot. Ze kunnen zelfs
de Schelde oversteken."
Fuiken
Intensief werk dus voor de
rattenvangers: „Je bent
de hele dag in de natuur.
Dat is wel mooi, maar
niets mag je ontgaan:
pootafdrukken, keutels,
voer, paadjes..." De van
gers gebruiken klemmen
of fuiken, die onder water
geplaatst worden: „In bei
de gevallen zijn ze snel
dood", volgens De Vree.
De muskusrat leeft in
schoon water en voedt
zich alleen met planten.
„In België heet het dier
dan ook waterkonijn, dat
staat wat smakelijker op
de menukaart."
De Vree heeft er nog nooit
een gegeten: „Daar wacht
ik nog even mee."
foto persburo Dijkstra b.v.
Een tovermiddel om spullen op een perfecte
manier voor de toekomst te bewaren bestaat
nog steeds niet.
„Misschien is diep onder de grond stoppen nog
steeds de beste manier om iets goed te bewa
ren", peinst Koen.
Als plastic de tand des tijds doorstaat zal de
kar ook iets vertellen over de omstandigheden
waaronder kinderen in onze tijd büiten spelen:
achterop het voertuig zit een fel oranje ver-
keersvlaggetje gemonteerd.
„Verstandig". Dat vindt wijkagent Ben van Veelen
uit Middelburg van de afspraak die sommige kinde
ren met hun ouders, meester of juf maken: Kom terug
naai* huis of school als je het tunneltje niet in durft. Of
ga er samen met anderen doorheen. Steek in geen
geval de weg over.
Op heel wat plaatsen zijn voetgangerstunnels te vin
den. Zo kun je, door ondergronds te gaan, veilig de
andere kant van de weg bereiken. Dat is tenminste de
bedoeling. Maar, heel wat kinderen én ouderen dur
ven de tunnels niet te gebruiken. Vooral niet als er
grote jongens zijn die er dreigend uit zien.
Stoer doen
Ben van Veelen benadrukt dat de 'grote jongens' (zo
vaak tussen de twaalf en zestien jaar) er vaak enger
uitzien dan ze zijn: „Meestal gebeurt er niks en gaat
het alleen om stoer doen".
Toch neemt hij de angst zeker serieus: „Ik begrijp
heel goed dat mensen bang zijn om een tunneltje in te
gaan. Zeker als er een bocht in zit. Je hebt dan geen
overzicht. Bovendien gebeuren er in en rond de tun
nels inderdaad weieens vervelende dingen. Zo wor
den er weieens brandjes gesticht, bankjes en speel
tuig vernield, en het komt voor dat er mensen lastig
gevallen worden".
Straf
Als er een strafbaar feit gepleegd is, maakt hij een
proces-verbaal op. Het komt vaak voor dat de dader
een alternatieve straf krijgt.. Hij of zij moet dan bij
voorbeeld speeltoestellen in een speeltuin schilderen
of helpen bij de schoonmaak van een tunneltje.
Er wordt altijd gezocht naar een straf die iets te ma
ken heeft met de daad.
De wijkagent adviseert mensen klachten altijd bij de
politie te melden. „Hoe meer we weten, hoe meer we
kunnen doen. En, elke melding behandelen we se
rieus".
Guus en Koen: het is een trekkar weet je.
foto Ruben Oreel
Trekkar
Als er in de verre toekomst een opgraving ge
daan wordt, lijkt het Guus en Koen zinvol dat
hun eigengemaakte kar opgegraven wordt.
„Over een paar honderd jaar gaat vervoer mis
schien alleen nog maar over rails. Aan wat er
tegen die tijd nog van de banden van onze kar
over is, kunnen de mensen dan zien dat we ons
nu over de weg vervoeren. Ook zien ze hoe han
dig we al om konden gaan met energie. Er zit-
ten namelijk reflectoren op en de kar rijdt op
spierkracht. Het is een trekkar, weetje".
De vondst in de toekomst vertelt ook iets over
de vrijetijdsbesteding van kinderen aan het
eind van onze eeuw: „De kar laat ook zien dat
kinderen niet alleen computerden of naai* vi
deo's keken, maar ook buiten speelden".
