Op zoek naar bomen
weet van
wanten
Barbie met tatoeage kan niet
Zieke iepen worden massaal gekapt
Oaern-eHeï
FasliyocM.
fördéol'vfok
KncrC-ht
Natuurlijk is het opschepperig
'geblaas en veel lawaai in een
smal straatje, maar het is óók
waar: Zeeland was ooit een van
de Belangrijkste provincies van
ons land. 't Is lang geleden en 't
was niet voor lang. maar toch
Tegen het einde van de zestiende
eeuw (pakweg vanaf 1585) was
Middelburg na Amsterdam de
tweede handelsstad van Neder-,
land; en het werd allemaal nog
mooier toen in 1602 Zeeuwen en
Hollanders de Verenigde Oost-In
dische Compagnie (VOC) opricht
ten.
DeYOC was een club die door sa-
njerrvverken rijk. werd van de
ha.adel.in peper, nootmuskaat en
andere specerijen. Om die lekke
re en kostbare spullen van de an
dere kant van de, wereld naar
hier te kunnen halen waren spe
ciale schepen nodig. Tussen 1602
en het einde van de VOC in 1798
werden in de gelukkigste koop
stad van heel Zeeland 336 VOC-
schépen gebouwd. Dat is het
vierde deel van alle 1461 schepen
die de VOC liet bouwen. Het me
rendeel -dat spreekt- liep van
stapel in Amsterdam.
Over de bouw, de bemanning, de
uitrusting en de eerste tocht
naar de Oost van zo'n Amster
dams schip schreef Bas van Lier
Het VOC-schip De Halve Maan.
Jan Braum horst maakte bij dat'
verhaal tientallen tekeningen die
duidelijk laten zien wat anders:
met heel veel woorden uitgelegd
had-moeten worden. En lettertjes
staan er al genoeg in dit leerza
me- boek. Cijfers en getallen
trouwens ook. Wist je dat tussen
1602 en 1798 bijna vijfduizend
keer een schip naar Indie ver
trok? Dat die reis heen en terug
meer dan anderhalf jaar duurde?
Dat er z'n 200 tot 300 man mee
ging?
En weet je hoe groot VOC-sche-
pen waren? Hoeveel eikenbomen,
grove dennen en sparren voor
één schip nodig waren? Hoe hoog
de grote mast de lucht in stak?
Of hoe die werd vastgezet, zodat
hij niet bij het eerste zuchtje
wind doormidden brak? Met
touw: naar voren toe met eén
stag, naar achteren met een
perdoen en aan de zijkanten met
wanten. Met al de andere touwen
er nog bij vóór een schip als
De Halve Maan meer dan 20
kilometer. Het dikste touw had
een doorsnee van 15 centimeter
en dat is dé breedte van een
Rruilebakpagina gedeeld door
twee.'
Van de 80 pagina's m het interes
sante boek zijn er 22 voor de
Besclirijuinghe van de eerste
schipvaart met. De Halve Maan
op Oost-lndi'é-
Het is het verzonnen dagboek
van Cóenraad van Bockom diè in
1653. als opperkoopman de eerste
reis van negen maanden naar
Batavia meemaakte. Met zijn
verslag is het alsof vroeger nu is.
Het VOC-selïip De Halve Maan kost
f32,50 en wordt uitgegeven tlQör plqegs-
ma. jf
■Jan Smeekens
7 DINSDAG 7 OKTOBER 1997
„De iepziekte heeft grote gevolgen
voor het Zeeuwse landschap",
zegt André Marinisse van het
Waterschap Zeeuwse Eilanden.
„Het duurt tien tot twintig jaar
eer er weer fatsoenlijke bomen
staan. Nu zie je overal gaten in
de begroeiing langs de wegen. Dat
is lelijk. Dieren zoals konijnen,
fazanten, en egels hebben minder
- beschutting in de berm. En voor
de fietsers komt windje-tegen nog
veel harder aan."
Kappen is het enige wat je kan
doen als een iep is aangetast door
de iepziekte.
André: „We hebben er ook wel een
aantal geïnjecteerd. Ze worden
dan ingespoten met een schimmel
die de iep-spintkever niet lust. Zo
zijn ze er beter tegen beschermd".
In spuiten moet je wel elk jaar
doen. „Dat kost heel veel geld en
het is alleen maar uitstel. Uitein
delijk worden deze bomen toch
ook ziek. Want niet alleen de iep-
spintkever verspreidt de ziekte.
Maar de ziekte wordt ook via de
boomwortels doorgegeven".
Plannen
Wat zijn de plannen voor de toe
komst?
„We zijn nu bezig met het Groen
structuurplan. Dat wordt
gemaakt voor de komende tien
jaar. Hierin schrijven we wat,
waar en hoe we de nieuwe beplan
ting willen gaan doen", vertelt
André.
Daarbij wordt voor elke weg apart
bekeken welke bomen er terug
moeten komen.
André: „Op Zuid Beveland is dat
niet zo'n groot probleem, daar wil
het wel groeien. Maar op Walche
ren wordt het moeilijker. Daar
hebben de bomen veel last van de
zoute lucht en wind".
De nieuwe bomen moeten wel
bomen worden die in het Zeeuwse
landschap passen.
„Zelf denken we aan bijvoorbeeld
es, plataan, wilg en eik. Ik zou het
leuk vinden om ook plantsugges-
ties van kinderen te krijgen."
Ideeën voor de nieuwe aanplant
langs de Zeeuwse wegen kun je
sturen naar: Waterschap de
Zeeuwse Eilanden, André Mari
nisse, Piet Heinstraat 77, 4461
GL, Goes.
Veronique: lievelingsbarbie is glitterbarbie. foto Lex de Meester
Als zoete broodjes vliegen ze over
de toonbank: de CD-singles, I'm a
barbiegirl, van de groep Aqua.
Verkoopster Stefanie van een Vlis-
singse platenzaak ziet elke week
zo'n twintig meiden, die dan in ruil
voor f 14,95 met de hit van dit
moment I'm a barbiegirlnaar bui
ten gaan.
Het nummer was de afgelopen
maand de meest aangevraagde clip
in de TMF dagtop-5.
De tienjarige Veronique Visser uit
Vlissingen is stapelgek op barbies.
Over de clip zegt ze: „Ik vind het
best een leuk liedje en ook grappig.
Van de tekst begrijp ik niet veel."
Veronique vindt niet alles even
leuk aan het filmpje. „Ken lijkt
helemaal niet op mijn pop. Al de
Ken-poppen hebben een flinke bos
met haar. De Ken op TV is kaal!"
Clip
Als juist op dat moment de clip op
TV komt, gaat de muziek harder en
zit ze ingespannen naar het beeld
scherm te kijken. Pas als Aqua
van het beeld verdwenen is, ver
volgt Veronique haar verhaal: „De
echte Barbie zou toch nooit zo'n
tatoeage nemen."
Voor haar vijfde verjaardag kreeg
ze haar eerste Barbie. „Van deze
Barbie heb ik nu alleen het hoofd
nog maar over. Ik heb met deze
Barbie nogal veel gespeeld.*'
Gelukkig heeft Veronique ook nog
een kleine twintig barbies die wel
compleet zijn. Vaak speelt ze uren
lang.
„Ik speel dan bijvoorbeeld dat ze
naar de disco gaan. Eerst doe ik ze
in bad, doe elastiekjes in hun haar
en daarna krijgen ze mooie kleren
aan."
Glitter
Na lang nadenken zegt ze: „Mijn
lievelingsbarbie is glitterbarbie.
Zwembarbie neem ik vaak mee in
bad. We spelen dan dat we zwem
wedstrijden doen."
De jonge Vlissingse heeft veel
vertrouwen in haar barbies.
„Ik vertel mijn barbies soms
geheimpjes. Het leuke is dat ze
nooit wat door vertellen."
Als ze 's avonds gaat slapen ligt
slaapbarbie natuurlijk bij haar in
bed.
<Aee\WvTcie met die
^dma.cJntvies> vs.cïc^t-j?
-ze ytocm t óp T
maar <\e\oo£t-
dat *\iefc
illustraties uit VOC-schip
De Halve Maan door Jan Braamhorst
