Veldhockey op het ijs
Computer
doet wat
jij zegt
Schone auto met
een snufje Bond
PZC^krullebaP
O jA pA KOM NiET AAN DAT
VLEES IN DE Di£fVft,'E5eA...
18e JAARGANG -NUMMER 1- DINSDAG 13 JANUARI 1998
NIJMEGEN - Je zegt
tegen je videorecorder'
welk programma hij
moet opnemen of je zegt
tegen je wasmachine
welk programma hij
moet draaien of je zegt
tegen je CD-speler welk
nummer je wil horen
Toekomstmuziek of bin
nenkort werkelijkheid?
Volgens professor L.
Boves uit Nijmegen
wordt dit in de toekomst
allemaal mogelijk.
Zijn vak is spraaktechno
logie en hij doet dit werk
al sinds 1975.
Boves: „Vanaf de tijd, dat
er computers waren is al
tijd het idee geweest: die
dingen moeten kunnen
praten en luisteren."
In april gaat er een
Nederlands/Belgisch pro
ject van start om compu
ters binnen vijf jaar te
leren Nederlands te
verstaan. Boves geeft
leiding aan dat project.
Uitspraak
„Eén van de problemen
is, dat mensen uit
Zeeland, Friesland,
Limburg of waar dan ook
vandaan, die Nederlands
praten, dat verschillend
uitspreken," zegt Boves.
„Het klinkt anders."
De computer moet dus
echt leren, hoe die
verschillende uitspraken
klinken.
Boves: „Wat we doen is
de computer leren de
afzonderlijke klanken te
herkennen."
Het project kost negen
miljoen gulden. Neder
land betaalt tweederdè
deel en België de rest.
Boves wil graag beschik
ken óver heel veel
gesproken teksten. Er
bestaat natuurlijk al heel
veel geschreven tekst.
„Wat je opschrijft gaat
toch vaak over andere
dingen dan waarover je
met elkaar praat," meent
hij.
Op pad
Voor het project gaan 50
mensen op stap met de
bandrecorder. Die moeten
bij de mensen thuis
zoveel mogelijk gesprek
ken opnemen. Dialecten
en plat praten kunnen
niet meedoen.
Als de computer de mens
verstaat, dan moet hij
wel weten, welke
woorden er voor kunnen
komen.
Boves: „Als de computer
de klank die hij gehoord
heeft, herkent, zoekt hij
in zijn lijst het woord dat
bij de klank past."
In de toekomst willen ze
niet alleen weten, wat de
spreker zegt, maar ook
wie de spreker is.
Dat worden nog span
nende tijden!
VLISSINGEN - Er ligt weer een heel nieuw
jaar voor ons
De tijdschriften staan vol met wat ons te
wachten staat op het gebied van geld, relaties
en het weer. In je eigen Krullebak volgen nu
de enige echte voorspellingen voor 1998.
Loopdiploma
Na het bromfietscertificaat en de fi ets-
examens zal dit jaar begonnen worden met
loopLessen. Als je de deur uit wilt gaan moet
je dan voortaan beschikken over een
loopdiploma
Nieuw Zeeuws
Om het Zeeuws in aanmerking te laten
komen voor de status erkende streektaal zal
besloten worden één dialect in te voeren:
Nieuw Zeeuws. Worden er in het begin van
het jaar nog bonussen uitgereikt als je Nieuw
Zeeuws praat, later in het jaar kun je een
boete krijgen als je het niet praat.
Containers
In navolging van jeugdhonkcontainers zoals
in Goes, Middelburg en Hansweert zullen er
in 1998 steeds meer containers geplaatst
worden. In september 1998 zal zodoende 80%
van alle Zeeuwse jongeren in containers zijn
ondergebracht.
Spice barbie
Eén van de Spice Girls zal in verwachting
raken en de groep verlaten. Haai' plaats
wordt ingenomen door een echte barbie, dus
de verandering zal minimaal zijn.
Vuurwerkactie
Dit jaar géén vuurwerk-actie van de Halt
bureaus. Zij zullen eenvoudigweg op een
zaterdagavond alle containers ophalen en per
schip de Schelde af laten varen. Voor het eerst
zal er dan in Zeeland geen vuurwerkoverlast
zijn
En verder...zal alles vooral hetzelfde zijn als
in 1997. De jeugdbrandweer en de twirlsters
zullen prijzen winnen en koninginnedag volgt
het programma dat al 30 jaar gevolgd wordt
Zo is elk nieuwjaar direct al weer een
oudjaar. Jammer toch
Koen, Anna en Kees: met een paar goede ijshockeyschaatsen en een stick aan de gang. foto Dirk-Jan Gjeltema
VLISSINGEN - Snel, flitsend en
als het aan Karei Koenen ligt
binnenkort razend populair:
bandy. Een eeuwenoude sport,
te vergelijken met veldhockey,
maar dan op het ijs. De voor
loper van het alom bekende
ijshockey.
„Toch zijn er verschillen," zegt
Karei. „De body check is bij
bandy absoluut niet toe- ge
staan. Lichamelijk contact is
verboden."
Samen met Peter-Jan Mulder is
Karei bezig in Vlissingen een
ijsclub op te richten.
„Binnen die club willen we aan
dacht geven aan schaatstrai-
ning, ijshockey en bandy.
Belangstelling is er zeker, dat
hebben we al gemerkt."
Anna Baltes (13) is een van die
enthousiastelingen. „Ik speel
zelf veldhockey, maar 's winters
ligt de competitie stil. Op- deze
manier kun je toch lekker je
sport blijven spelen. En op het
ijs is dat weer eens wat anders."
Geen stick
bandy wordt gespeeld met zes
tegen zes. Vijf veldspelers en een
keeper.
„Die heeft geen stick," legt Koen
Mulder (11) uit. „Hij mag het
balletje vangen of wegschoppen.
Dat balletje is knal oranje en
diepgevroren.
„Anders sla je het uit model,"
zegt Kees Koenen(8). Ook hij is
enthousiast. „Komt ook door
m'n vader. Die heeft zelf jaren
lang bandy gespeeld
Het prettige van bandy is, dat
het spel niet zo heftig is. Dat
betekent, dat je je niet als een
robotmannetje moet aankleden,
zoals dat bij ijshockey wel moet.
Een helm, beenkappen, elleboog
beschermers, handschoenen, bij
bandy is dat allemaal niet echt
nodig.
„Daardoor is de sport ook niet zo
duur om te spelen," zegt Karei.
„Met een paar goede ijshockey
schaatsen en een stick kun je al
aan de gang."
Huren
De komende weken gaan Karei
en Peter-Jan hard aan het werk
om de ijsclub op te richten.
„Eerst moeten we eens gaan
kijken of we een aantal uren per
week de baan kunnen huren. Als
dat lukt zijn we weer een stuk
verder. Dan kunnen we echt aan
de slag om bandy ook in Zeeland
populair te maken. En wie weet,
kunnen we volgend jaar met een
team meedoen aan de
competitie."
"bandyliefhebbers weten dus nu
waar ze moeten zijn: op de
kunstijsbaan in Vlissingen.
KOUDEKERKE - Hoe de auto er in de
volgende eeuw uit zal zien, kan het beste
gevraagd worden aan Zeeuwse kinderen.
Tijdens de finale van de Hyundai-schoolwed-
strijd blonken de kinderen van De Sprong uit
Koudekerke en de Souburgse Thijs van de
Horst van De Tïveemaster uit door hun
ontwerpen.
Uit een groot aantal inzendingen werden
zes finalisten gekozen, die in Autotron Rosma
len hun ontwerp moesten toelichten. Alles
wérd vastgelegd door dc cameraploeg van bet
televisieprogramma De Gouden Koets.
De achtjarige Thijs van de Horst tekende zijn
auto tijdens de HVO-les. Juf Irma vertelde dat
de auto in ieder geval milieuvriendelijk moest
zijn.
Thijs: „Mijn auto rijdt op zonne-energie en is
geschikt om een wereldreis met' te maken. Er
zit een bed in en de wagen heeft grote, sterke
banden."
De kinderen van groep 5/6 van De Sprong ont
wierpen samen een auto. In de klas maakten
ze allemaal een stelopdracht en een tekening
over de auto van de toekomst. De beste ideeën
en de leukste tekeningen gebruikten zij voor
hun uiteindelijke ontwerp. De negenjarige
Tristan Mol vertegenwoordigde de klas op het
podium.
Tristan: „De auto die wij gemaakt hebben,
gaat lang mee, is erg veilig en vervuilt het
milieu niet."
James Bond
De Koudekerkse toekomstwagen zit bovendien
vol met technische snufjes. De auto is onder
meer voorzien van een anti-botssensor en een
mistverdelger.
Tristan: „Zo'n vingerafdrukslot zoals je in de
nieuwe James-Bondfilm ziet, zit ook op onze
auto."
Automobilisten hoéven zich in de toekomst
ook minder - te ergeren. Jaguarliefhebber
Tristan vertelt hierover: „Met een file-rijauto-
maat en dubbelglas met tussenluchtverwar-
ming, zodat je 's morgens niet meer hoeft te
krabben, wordt autorijden een stuk leuker."
De jury beloonde beide inzendingen met een
schoolreis. De Sprong ging bovendien met de
hoofdprijs, een personal computer, aan de
haal. Thijs van de Horst reageerde heel
sportief. Thijs: „De auto van De Sprong vond
ik erg leuk"
Uitzending: vanavond 13 januari RTL5
22.45uur.
