ZEEUWSCHE T KERKBODE
UITGAVE VAM DE
DER GEREFORMEERDE
PA RTICU LIERE
K ERK EU 1 n
5 Y n O DE
Z EELAtfD
31 October Kerkhervorming.
Beter in de hand des Heeren dan in
de hand van menschen.
X
„EErj DAG Itl UVE VOORHOVEn tS j J_[j BETER PAN PUIIEHD ElPEfcS"
No. 18 VRIJDAG 2 NOVEMBER 1945 1ste jaargang
Hoofdredacteur: Dr N. J. HOMMES. Redacteuren: Ds JOH. BOOIJ, Ds W. M. LE COINTRE, Ds A. A. OOSTENBRINK en Ds J. A. TIEMENS
Drukkerij LITTOOIJ OLTHOFF, Middelburg
Abonnementsprijs: per halfjaar bij vooruitbetaling f 2,—. Afzonderlijke nummers 9 ct. Advertentiën 20 ct. per regel
Berichten, opgaven predikbeurten enz. tot Dinsdagmorgen te zenden aan de drukkers Littooij Olthoff, Middelburg, Spanjaardstraat 47. Telefoon 2438. Giro 42280
WAARLIJK VRIJ ALLEEN
DOOR DEN ZOON.
Joh 8 36.
Niet een ieder, die meent vrij te zijn, is
dat ook metterdaad. Ook de vrijheid heeft
haar surrogaat, dat soms wordt aangezieh
voor de echte vrijheid.
Dat was zoo bij die lieden, die den bezet
tingstijd nog niet zoo ellendig vonden, die
oordeelden, dat men de Duitschers belasterde,
als men hun verweet dat ze onze vrijheid
roofden. Het Duitsche volk streed immers
voor de vrijheid van Europa ook voor de
onze En zij toonden toch dat ze het goed
met ons meenden
Ze gelden de collecte in voor Winterhulp
ze brachten het instituut Arbeidsdienstvoor
de arbeiders wilden ze zorgen door Arbeids
front. Deze menschen voelden zich heel
behagelijk onder de Duitsche bezetting.
Maar zoo oordeelden niet de echte Vader
landers. Die doorzagen de leugen, die walg
den van het surrogaat met z'n schijn voor
deden. Zoo was het bij het grootste deel
van ons volk. ^Koenraad'' van den Arbeids
dienst werd weggespotarmen weigerden de
gave van Winterhulpde arbeiders wilden
niets weten van het Arbeidsfront en de boeren
niets van een landstand. De eenige goede
houding was die van het verzet, lijdelijk verzet
en zoo veel mogelijk ook actief verzet. Er
waren er vele, die in het actief verzet voor
groote gevaren ,niet uit den weg gingen
hun vrijheid, zelfs hun leven, daarvoor
in de waagschaal stelden. In dien weg
kwam de ware vrijheid terug.
De weg naar de vrijheid bègon met het
pijnlijk besef van het verlies der vrijheid.
Met het leed dragen daarover. Met het zuchten
daaronder en met het zoeken naar de middelen
om die echte vrijheid terug te krijgen.
Met een surrogaat van de vrijheid stelden
zich ook tevreden de Joden, die we ontmoeten
in Joh. 8
Ze misten hun Nationale vrijheid en toch
durfden ze beweren Wij zijn Abrahams zaad
en hebben nooit iemand gediend hoe zegt
Gij dan Gij zult vrij worden (Joh. 8 33).
Ze waren dienstknechten van de R'omeinen.
Maar durfden zeggen,,Wij zijn vrij en
hebben nooit iemand gediend". Zoo bleek
'daaruit, dat ontbrak het pijnlijk gemis van de
vrijheid. Ze vonden het surrogaat nog niet
zoo slecht.
Ze waren dienstknechten derzonde(Joh. 834)
en toch waanden zij zich vrij toch wezen
ze met verontwaardiging .af Jezus' woord, dat
de waarheid hen moest vrij maken. Ze ver
heugden zich met het surrogaat van de ware
vrijheid.
Voor de vrijheid is noodig, te wandelen
in de waarheid, zich niet te laten misleiden
door een schijn-vrijheid ook niet als die
schijn-voordeelen brengt-.
Onze Nationale vrijheid mochten we terug
ontvangen in de weg van het afwijzen van
een schijn-vrijheid en van schijn-voordeelen.
Die Nationale vrijheid is nog niet de volle
vrijheid. Het is mogelijk, dat we dan nog
dienstknechten der zonde zijn. Alleen als de
Zoon, als Christus, ons zal vrijgemaakt
hebben zullen wé waarlijk vrij zijn.
Om in die vrijheid te deelen moeten we
ons laten leiden door de waarheid, die in
Christus is, die Hij zelf is.
Laat ons dit bedenken, nu we weer vrij
werden. Waarlijk vrij worden we alleen door
den Zoon Gods, door Hem die de waarheid is.
De weg naar de vrijheid is niet een gemak
kelijke weg, ook niet naar deze vrijheid. Die
weg vraagt het prijsgeven van de illusie, dat
we buiten Christus vrij zijn. Die wèg vraagt
het prijsgeven van vee!, dat ons aangenaam
is. Die weg vraagt het geloof, dat Jezus de
waarheid is omdat Hij ons waarlijk vrij maakt.
We hebben verworpen het surrogaat, dat
men ons gaf als vergoeding voor het gemis
onzer Nationale vrijheid, om als Nederlanders
te kunnen leven. Laat eins evenzoo verwerpen
het surrogaat, dat men ons biedt als vergoe
ding voor het gemis om als mensch
Gods te kunnen leven, en Iaat ons de ware
vrijheid zoeken door Christusdan zullen
we die vinden. De Zoon maakt waarlijk vrij.
HEIJ.
Maarthen Luther sloeg op 31 Oct. 1517 zijn 95
stellingen aan. Wij gedenken dit feit dankbaar,
want dat beteekende de doorbraak van Gods souve-
reine genade zonder eenige verdienste onzerzijds in
een wereld bedolven onder een centenaarslast van
doe- en werkheiligheid.
Wij laten hier volgen een artikel van Ds. Ganze-
voort uit Gent in de Kruisbanier:
„31 October 1517 is een dag geweest, die van heel
groote beteekenis wordt geacht in de geschiedenis van
de Christelijke Kerk.
Het was de dag, waarop Maarten Luther openlijk
zijn getuigenis deed uitgaan tegen den aflaathandel,
waarvan hij de schadelijke gevolgen bij het volk had
ervaren. Zijn getuigenis, vervat in 95 stellingen, was
opgesteld in het Latijn en in de eerste plaats bestemd
voor de geleerde wereld; maar op een wonderlijk
snelle wijze bereikte' het het volk in breede kringen
en greep het de harten aan. De strijd was ingezet,
waarin Rome's macht zich zou keerén tegen hen, die
alleen naar Gods Woord hun denken en leven wilden
richten, en de Christenheid in het Westen zou wor
den verscheurd.
Dikwijls zijn Luther en de andere hervormers van
Roomsch-Katholieke zijde geteekend met kleur.en zoo
donker, dat er van een menschelijk beeld nauwelijks
sprake meer kon zijn. Zij waren in die voorstellingen
godvergeten boosdoeners, die aan allerlei schandelijke
zonden zich overgaven en wier rampzalig einde in
overeenstemming was met hun leven.
De waarheid overwint. Vooral in de laatste jaren
heeft meer dan één R. K. geleerde van een andere
beschouwing getuigenis gegeven.
Erkend is, dat het verval van de Roomsche
Kerk wel zeer scherp aan het licht trad in den schan
delijken aflaathandel in Luthers dagen, een handel,
waarbij de vergeving van zonden gemaakt wei^l tot
een handelsartikel én de* aflaatprediking ontaardde in
marktschreeuwersreclame. En treffend is opgemerkt,
dat, wanneer de ontzettende slag, waardoor, de Kerk
verscheurd werd, kon aangebracht zijn door een op-
pervlakkigen geest zonder religieuze diepte, dat een
zware aanklacht zou zijn tegen de Kerk. Met andere
woorden: Waren' Luther en de andere hervormers
zulke ijdele eerlooze mannen geweest, zooals zij zoo
dikwijls het R.K. volk zijn voorgesteld, wat moot
dan de Kerk in hun dagen waard geweest zijn, dat zij
zulk een invloed van hun optreden kon ondergaan?
De erkenning breekt baan, dat het den hervormers
te doen was om de juiste verhouding tot den heiligen
God.
Dit is de levensstrijd geweest van Luther, die om
God te vinden het klooster heeft gezocht en in het
klooster zich heeft afgemarteld om toch maar te
komen tot vrede met God, den rechtvaardigen Rech
ter. „Ik heb altijd gedacht zoo zegt hij O, hoe
zult 'ge eenmaal vroom worden en genoeg doen, om
een genadigen God te verkrijgen? En door zulke ge
dachten ben ik tot het monnikenleven gedreven en
heb mij afgemarteld en geplaagd met vasten en kou
en een streng" leven".
In plaaats van een hart, dat in volmaakte liefde
voor God wilde leven, vond hij in zich de>'zucht om
zichzelf te handhaven tegen God, de oude natuur, die
van God zjch zoekt los te maken. En uit de diepten
van zondebewustzijn kwam hij eerst op, toen hij gezien
had, dat Gods recht in Jezus Christus, Zijnen Zoon,
is vervuld en God alleen door Zijn genade vrede en
leven schenkt aan wie in oprecht geloof tot Hem de
toevlucht nemen.
De rechte verhouding tot den heiligen God, daar
om is het evenzeer een man als Calvijn te doen ge
weest. Hoe. kunnen wij, menschen, die naar Gods
beeld zijn geschapen, zóó leven, dat God door ons tot
Zijn eere komt? Daarvoor is noodig, dat de zondaar
zijn hoop op Christus stelt om door Hem te ontvan
gen verzoening en vrede met God, maar daarvoor
moet hij dan ook zijn gansche leven zóó onderwerpen
aan Gods Woord, dat al zijn gedachten en begeerten,
al zijn woorden en werken gericht worden op de eere
Gods. Dit alles is niet te bereiken door onze kracht,
want als zondaren zijn wij gansch en al bedorven
door de zonde. Hier is eenig en alleen te roemen in
Gods genade en barmhartigheid, die om Christus'
wil de zonde vergeeft en door den Heiligen Geest
het leven vernieuwt.
Ook de hervormers zijn zondige menschen geweest.
Zij zelf zijn de eersten om het te belijden. Maar hun
hart was op God gericht en in hun levensstrijd stond
Hij in het middelpunt. Daaruit alleen is hun machtige
invloed te verklaren, die tot in onze dagen doorwerkt.
Wie dit erkent, weet zich aan hen verwant. Want
ook nu nog is de, groote levensvraag, waarop wij
allen persoonlijk het antwoord moeten geven: Wie is
de heilige God voor u? Ziet ge Hem ver van u, als
een toornend rechter, Die om uw zonden u moet ver
derven door Zijn rechtvaardige oordeelen; of ziet ge
Hem in Christus als een barmhartig God, Dien gij niet
kunt verzoenen door uw boetedoeningen en werken,
maar Wiens genade alleen u redden kan en Dien
gê^dan alleen ook waarlijk kunt eeren in een leven,
Hem in heilige liefde gewijd?
Daarom ging het in vroeger eeuwen.
Daarom gaat het ook nu. Ook voor u."
De Roomsche geleerde Denifle uit de vorige eeuw
eindigt zijn boek over Luther met de woorden:
„Luther in U is niets goddelijks". Sindsdien is- het
oordeel ook van Roomsche geleerden gematigder ge
worden.
Wij zeggen met dank in onzg harten: Luther, wij
danken God, dat Hij Lï als instrument gebruikt heeft
om zoo heerlijk de goddelijke genade voor zondaren
te openbaren!
M. N. J. H.
Het smartelijk conflict dat onder ons is gekomen
en dat geleid heeft tot een wilde raadselachtige kerk
scheuring onder leiding van Prof. Schilder met zijn
„Acte v&n Vrijmaking en Wederkeer"houdt ons nog
steeds bezig en moet dat ook doen. Wie waarlijk zijn
Kerk liefheeft, zal van harte- bereid zijn om desnoods
dag en nacht voor haar aan het front te zijn. Daarom
is het een verkwikking te merken hoe gaandeweg het
hartelijk medelevens ook van de eenvoudigen
