ontsmetten
TUINBOUW
HET
ZOMERGRANEN
STEMMEN UIT DE PRACTIJK
zaaizaadontsmetting
van
Enkele wenken voor de
van de zaaipeulvruchten
Ontsmetten van zaaizaad van zomergraan heeft
ten doel de opkomst van het zaad te bevorderen
en het optreden van verschillende plantenziekten te
voorkomen. De geringe kosten, die aan het ont
smetten zijn verbonden, maken het mogelijk en
wenselijk, dat al het zaaizaad, ongeacht de gezond
heidstoestand, wordt behandeld. Goede resultaten
kan men alleen bereiken door het ontsmetten op
de juiste wijze en met de uiterste nauwkeurigheid
uit te voeren. Met nadruk wordt er daarom op ge
wezen de benodigde hoeveelheid ontsmettingspoeder
nauwkeurig af te wegen (in geen geval een maatje
gebruiken) en te zorgen voor een regelmatige ver
deling van het poeder over het zaad. Om kiembe-
schadiging te voorkomen dienen zwakke partijen
(b.v. met schot) en partijen met een hoog vochtge
halte spoedig na het ontsmetten te worden gezaaid.
Droogontsmetting.
Hiervoor mogen uitsluitend trommels of continu-
vverkende apparaten worden gebruikt. Men dient
de ontsmettingstrommel 3 4 minuten regelmatig
zodanig te draaien, dat het zaad door elkaar valt.
Het benodigde poeder wordt in de geopende trom
mel over het zaad uitgestrooid. Om inademen van
de ontsmettingsstof te voorkomen kan men een
stofmasker of een doek voor neus en mond binden.
N atontsmetting.
Omschepmethode: Onder toevoeging van de ont
smettingsvloeistof wordt het zaad op de dorsvloer
of op een zeil gedurende 1015 minuten omge
schept zodat alle korrels voldoende zijn bevochtigd.
Wegspringende korrels worden steeds weer bij de
hoop gevoegd.
Machinale omschepmethode: Deze kan worden
uitgevoerd in daarvoor ingerichte droogontsmet-
tingstrommels. De toevoer van de vloeistof moet
automatisch kunnen plaatshebben, aangezien an
ders het zaad samenkoekt en de verdeling van de
vloeistof niet regelmatig geschiedt. Bij deze me
thode kan met V» liter vloeistof per hl minder wor
den volstaan, dan hieronder wordt aangegeven. De
trommel rnag niet te langzaam maar ook niet te
snel draaien. Het graan moet tijdens het draaien
dat tenminste drie minuten moet duren, goed door
elkaar vallen. Teneinde te voorkomen, dat het nat-
ontsmette zaad niet opnieuw wordt besmet, dient
men het zaad bij het uitspreiden op de dorsvloer
eerst met de vloeistof te ontsmetten. Het zaad mag
niet worden gestort in dezelfde, zakken waaruit het
gekomen is, tenzij deze ook wórden ontsmet door
ze een kwartier in kokend water te houden. Ont
smetting van de zaaimachine is eveneens van be
lang.
droogontsmetter
Farming-zaadont-
smetter-droog
Germisan-droog
Harvesan
Kwixol
Landisan-droog
Panogen i)
Natontsmetting
Aagrano-nat
Ceresan-nat
Denkasan-nat
Duphar-
natontsmetter
Germisan-nat
Landisan-nat
PhilipsRoxane, A'dam
Algra, Leeuwarden
Wiersum, Groningen.
A. V. O. P., Zeist
Union Chimique Beige,
Brussel.
Noury v. d. Lande, Deventer
Ligtermoet, Rotterdam
Fabrikant of Importeur:
Wiersum, Groningen.
Agro-Chemie, Arnhem.
Denka, Voorthuizen.
PhilipsRoxane, A'dam
Wiersum, Groningen.
Noury v. d. Lande, Deventer
Droog ontsmetting.
Tarwe, rogge, gerst en kanariezaad: 2 gram per
kg zaad.
Haver: 3 gram per kg zaad.
Bij gebruik van Panogen leze men cc. in plaat*
van grammen.
N atontsmetting.
Tarwe en gerst. Tegen steenbrand, kiemschim-
mels en bij gerst ook tegen strepenziekte: voor ge
woon zaad 3 liter van een 2 oplossing en voor
zwak zaad 2 liter van een 2 oplossing per hl
graan.
Haver. Tegen stuif brand, strepenziekte en kiem-
schimmels: 4 liter en bij zwak zaad 2% liter van
een IV2 oplossing per hl. Tegen stuif brand ver
dient droogontsmetting de voorkeur.
Rogge en kanariezaad. Tegen kiemschimmels:
3 liter van een IV2 oplossing en voor zwak zaad
niet meer dan 2 liter van een IV2 oplossing per
hl zaad.
Warmwaterbehandeling.
De toepassing van bovenstaande ontsmettings-
methoden geldt niet voor de bestrijding van stuif-
brand in tarwe en gerst. Een warmwaterbehande
ling is het enige afdoende middel. Daar alle zaad
ontsmettingsmiddelen giftige stoffen (maagvergif
ten) bevatten, betrachte men de nodige voorzich
tigheid.
Nadere inlichtingen worden verstrekt door de
Plantenziektenkundige Dienst te Wageningen en
de Rijkslandbouwvoorlichtingsdienst.
1) Panogen is een vloeibaar product, dat als een
droogontsmettingsmiddel wordt toegepast. Direct
na het toevoegen van dit product, dient men de
trommel te laten draaien.
Middelen.
Droogontsmetting
AAgruno '48-droog
Abavit neu
Agrosan Gn
Ceresan-nieuw
Denkasan-droog
Duphar-
Fabrikant of Importeur:
Wiersum, Groningen.
Denka, Voorthuizen.
I. C. I. (Holland), R'dam.
Agro-Chemie, Arnhem.
Denka, Voorthuizen.
„KOEIEN HONGEREN IN NEDERLAND".
Neen het zijn niet de „Leeuwen in Napels" maar
de koeien, die in Nederland hongeren.
Men kan het lezen in alle landbouwbladen, men
kan het horen op alle landbouwvergaderingen. Er
moet grasland gescheurd worden, mais verbouwd
worden, aardappels en voederbieten.
De alarmklok wordt geluid. De prijs van het ge
ïmporteerde veevoeder is reeds met 7,per 100
kg verhoogd. Landbouwers en veehouders zorgt
voor Uw vee, zorgt voor Uzelf.
Een vreemd opschrift misschien voor U, lezer van
„Stemmen uit de Praktijk" in de rubriek „Tuin
bouw". Toch niet zo vreemd als het wel lijkt. Er
zijn n.l. twee gebeurtenissen, die ik in verband zou
willen brengen met het opschrift „Koeien hongeren
in Nederland".
Ten eerste de uitgifte van Fruitteeltbedrijven in
de Noord Oost Polder, ten tweede de eindexamens
van de Fruitteeltschool in Goes.
Eindelijk is het na veel rumoer nog zover geko
men dat er dit najaar een 24-tal Fruitteeltbedrijven
zullen worden uitgegeven, ongeveer 480 ha. Over
de uitgifte is wel zeer veel gewikt en gewogen en
gezien de voorwaarden zeer licht bevonden. Gezien
Onlangs verscheen een bericht van de Planten
ziektenkundige Dienst, getiteld: „Ontsmetten van
zaaizaad bij zomergewassen". Hierin wordt gead
viseerd om TMTD- en cninon-houdende midaelen
te gebruiken voor maïs, vlas, tuinfcouwerwten en
tuinbouwboncn. Naar mijn mening dient men
hiertoe ook te rekenen de «andbouwzaaierwten en
wel om de volgende redenen:
1. Da kwaliteit van -de zaaierwten oogst. 1951 :s,
tengevolge van de slechte weersomstandig
heden tijdens afrijping en oogst, over het alge
meen matig te noemen. Dit geldt wel in zeer
sterke mate voor d-e zaaischokkers, waarvoor
de N.A.K. zelfs een kiemkrachtsgroep III heeft
moeten invoeren.
2. De structuur van de grond laat zich, een on
voorziene vorstperiode voorbehouden, niet al
ie best aanzien.
3. Het vorig jaar heeft duidelijk gedemonstreerd,
hoe bij vroege zaai, met daarop volgend koud
en nat weer, de zaaierwten deels in de grond
kunnen verrotten.
4. Proeven die het vorig jaar met een groot aan
tal monsters landbouwerwten en schokkers
zijn genomen, leverden bij vroege zaai als ge
middeld resultaat de volgende opkomstpercen
tages:
Ronde groene erwten:
Phygon
Schokkers:
86
Niet ontsmet 77
Phygon 85
Niet ontsmet 79
Opgemerkt zij, dat de kwaliteit van deze zaai
erwten beslist beter was dan van die, welke dit jaar
gebruikt zullen worden. Men mag daarom onzes
inziens verwachten, dat een behandeling van de
zaaierwten met een TMTD-middel of mat Phygon
bij vroege zaai een .minstens 10 betere opkomst
zal geven dan zaaierwten. die volgens de ouder
wetse manier met een kwikmiddel of niet werden
ontsmet.
Hieraan kan nog worden toegevoegd, dat in ver
schillende gevallen gebleken is, dat deze zaaizaad
behandeling naast een betere opkomst, ook een
betere jeugdgroei kan bewerkstelligen.
Tenslotte nog een opmerking over de tuinbouw-
bonen. In genoemd „Bericht no. 980" van de P.D.
is sprake van „bonenrassen in de tuinbouw ge
bruikt".
Men leze dit niet verkeerd, immers ongeveer
2000 ha stamsla- en stamsnijbonen worden jaarlijks
in de akkerbcuwsector uitgezaaid voor zaadteelt.
Ook voor deze bonen is deze zaaizaadb2handeling
gewenst en in verband met de zwakke kiem van
oogst 1951, zelfs zeer gewenst. TMTD-middelen
zijn hier te verkiezen boven chinon-houdende mid
delen als Phygon en Spergon. Wil men het hele
maal goed doen, dan gebruike men een TMTD-mid-
dcl, waarin tevens HCH is opgenomen. Hierdoor
bestrijdt men eveneens de bonenvlieg.
Volgens de in 1951 verkregen resultaten reageren
landbouwstambonen nauwelijks op deze zaaizaad-
behandeling. Wil men extra vroeg zaaien of heeft
men een matige kiem, dan is 't wel aan te bevelen.
Voor nadere inlichtingen wende men zich tot de
land- en tuinbouwconsulenten.
Ir. R. P. LAMMERS.
deze voorwaarden moet het telen van fruit toch wel
een zeer hachelijke onderneming zijn. Gehele fami
lies staan of vallen met het al of niet slagen van dit
avontuur.
Ik denk dat sommige hypotheekhouders er een
lesje aan zullen nemen, hoe men zijn geld moet
vastzetten. Maar genoeg; ze worden uitgegeven en
als de „Koeien in Nederland" niet al te veel honger
krijgen, dan in 1953 weer zoiets. Twee dozi0n jonge
mensen, die het voorrecht hebben, dat Vader en
Schoonvader een beetje in de slappe was zitten, zul
len een plaatsje krijgen in het wijde land, de twaalf
de provincie, de trots van elke rechtgeaarde Neder
lander.
Die twaalfde provincie wordt drooggelegd door de
11 andere, waarin ook de belastinggelden zitten van
de fruittelers, die altijd zo geprezen worden omdat
ze zoveel exporteren en voor een goede gezondheid
van de eigen bevolking zorgen.
Gezien de belangrijkheid zou men enig commen
taar verwacht hebben op deze voorwaarden. Maar
alles zwijgt! Of is commentaar overbodig?
Vraagt men zich af, v/aarom men zich zal druk
maken daar een landbouwer, die een of twee zoons
heeft en die wat voor fruitteelt gevoelen, zich toch
vakbekwaam maken en zo erkend Fruitteler wor
den? En ook zoons van grote fruittelers kunnen
hun bedrijf splitsen of ook meedoen aan de N.O.P.
bedrijven omdat Vader er wel goed voor is?
Dan is er nog wel een categorie, die wel vakbe
kwaam genoeg is, maar nu eenmaal niet genoeg
„leggen" kan; maar ja, dat is nu eenmaal zo. Je
kunt die mensen er niet aan wagen, want fruittelen
is zo riskant, je kunt er zó in ten onder gaan. En
bovendien „koeien hongeren in Nederland". Het is
is niet verantwoord méér grond voor fruitteelt in
cultuur te geven. Zo een bescheiden beetje (480 ha)
met omschakeling in de landbouwbedrijven, ja, dat
kan net nog, maar meer in geen geval.
Dan de tweede gebeurtenis, n.l. de eindles aan de
fruitteeltschool in Wilhelminadorp. Een pracht
school welke op zeer hoog peil staat. 42 Leerlingen
kregen er hun brevet. Er is jaren voor geblokt voor
het zover was. Maar nu is het dan zover dat het
eindresultaat is bereikt. Denk eens even in: 42 jon
ge mensen van één fruitteeltschool. Hoeveel zullen
er dit zijn in geheel Nederland? Stel daartegenover
24 bedrijven in de N.O.P. en de enkeling, die op een
andere manier in het bezit van een eigen bedrijf ko
men. Wat moet de rest gaan doen? Ja, die zouden
kunnen werken als voorman of bedrijfsleider op de
grote bedrijven, emigreren of maar wat anders
gaan doen. In elk geval geen grond beschikbaar
stellen. Dit is niet verantwoord. Ik vraag me af, is
het dan wel verantwoord om jonge mensen op te
leiden voor een vak waar geen toekomst meer in
zit en men nooit aan bod komt om het geleerde in
de practijk om te zetten.
Wie durft dit aan? Mijn persoonlijke mening is
nog steeds dat een gezonde uitbreiding door gezon
de jonge energiek werkende mensen zeer noodza
kelijk is. Dat alleen die jonge vitale krachten in
staat zijn het fruitteeltpeil omhoog te brengen en
te verbeteren. Door het uitsluiten van dit jonge
frisse bloed kan men niets anders verwachten dan
aftakeling en achteruitgang. Wordt op dit moment
weer niet het bewijs geleverd dTt er voor kwali-
teitsfruit nog wel een afzetgebied te vinden is.
Eveneens kan men zich toetsen aan de prijs van hqt
fruit van II en III kwaliteit.
Ook is mijn persoonlijke mening dat onze nieuw
ontgonnen grond familiebezit is van ons agrarisch
volksdeel.
Daarom heeft de fruitteelt en ook de groenteteelt
recht op de %-gewiize aantal ha grond.
Het is een ongelijke strijd, de fruitteelt is vrijwel
onbeschermd. Toch durft ze de strijd aan, juist die
strijd maakt ze sterk en krachtig.
