De coöperatieve landbouwvereniging „Noord-Beveland
Garantieregeling Pootaardappelen
OOGST 1956
163
VR02GER
en
THANS
ALGEHELE ONTHEFFING TEELT
AARDAPPELEN
RUILVERKAVELINGSGEBIED EEDE
ZATERDAG 16 MAART 1957
99
HOE HET BEGON.
Tijdens de crisisjaren n.L in 1933 besloot het bestuur van de Coöperatieve
Zeeuwse Aankoopvereniging in Goes een zaakvoerder op Noord-Beveland aan
te stellen. Niet zozeer om de omzet te vergroten dan wel om ook op Noord-
Beveland de coöperatieve aankoop tot ontplooiing te brengen in het belang
van de boeren op dit 7.000 ha tellende eiland.
De resultaten bleven niet uit: de prijzen der kunstmeststoffen bij aanbeste.
dingen werden zichtbaar gedrukt, zodat de voordelen voor de Noord.
Bevelandse boer onmiddellijk naar voren kwamen.
Toch werd daarmee het pleit niet direct ten gunste van de coöperatie be
slecht. Velen stonden er bepaald afkering tegenover. Desondanks wist de
toenmalige secretaris van de coöperatieve Zeeuwse Aankoopvereniging, Ir.
T. D. Dorst Centraal Bureau te bewegen een pakhuis aan de haven in Kort-
gene te bouwen. Dit in de hoop, dat binnen afzienbare tijd ook op Noord-
Beveland een coöperatie tot stand zou komen, waardoor het werk van de
"eeuwse aankoopvereniging met succes bekroond zou zijn. Reeds voor de loods
'as afgebouwd werd door enkele initiatiefnemers een vergadering belegd in
e „Stadswijnkelder" in Kortgene om de oprichting onder ogen te zien. Zo
'verd dan op 8 november 1935 de Coöperatieve Landbouwvereniging „Noord-
tseveland" met 15 leden gesticht. Nog in datzelfde jaar werd besloten toe te
treden als lid van het Centraal Bureau.
Een kijkje in het moderne kantoor van de coöpe
ratieve landbouwvereniging „Noord Beveland"-
aan de haven van Kortgene.
DE EERSTE JAREN.
Op 30 september 1936 kwam de door C. B. ge-
ouwde loods gereed. De jonge vereniging trad als
huurder op en het lag in de bedoeling dat ze, zodra
'financieel daartoe in staat, de loods overnam.
Het ging overigens lang niet slecht, want een
jaar later was het ledental reeds verdubbeld en
daarmee op 30 gekomen. Vooral de gunstige finan
ciële resultaten waren hieraan niet vreemd. Over
het boekjaar 1937/'38 bedroeg de omzet ruim 2.300
ton. Hiervan kwam 2.100 ton voor rekening van de
kunstmest.
In dat boekjaar had de vereniging ook een begin
-emaakt met de afzet van landbouwprodukten. Het
trof slechts 76 ton produkt, voornamelijk schok
kers en paardebonen, doch het begin was er.
In 1939 werd een tweede pakhuis officieel in ge-
ruik gesteld. Ook vond in dat jaar de eerste voor-
.itterswisseling plaats. De heer C. J. J. van Arent-
ïals werd opgevolgd door_de huidige voorzitter de
heer P. J- Bom, die de eerste jaren als zaakvoerder
was opgetreden.
Het werkterrein van de vereniging verbreedde
zich voortdurend. Zo werd bijvoorbeeld de afzet
van brouwgerst ter hand_ genomen en over het
boekjaar 1938/'39 werd 450 ton van dat produkt
echtstreeks aan Heinekens Bierbrouwerij afgezet.
Het uitbreken van de oorlog maakte echter een
voorlopig einde aan de voorspoedige ontwikkeling.
De schaarste en distributie remde de activiteiten
ten zeerste, zodat het wachten werd op betere tij
den. Wèl ging de stijging van het ledental nog ge
stadig door. In 1943 was dit gekomen op 79, waar
onder 1 lidvereniging met 59 leden. Ook de be-
rijfsoutillage onderging tijdens de oorlogsjaren
~n opmerkelijke uitbreiding. De in bedrijfstelling
an. schoningsmachines en droogapparatuur wezen
r op dat er in de structuur van de vereniging ver
schuivingen optraden, die zich vooral na de oorlog
ouden voortzetten.
ONTPLOOIING.
Vooral de zaaigranen gingen na de oorlog tot de
elangrijksté artikelen behoren. De huidige direc-
tuur. de heer J. M. Mullié, schreef in dit verband
in het jaarverslag over 1953/'54 onder meer: „Uw
vereniging is in de eerste plaats een zaaigraanver-
niging. Noord-Beveland is blijkbaar een geschikt
and voor de zaaigraanteelt en we geloven niet te-
eel te zeggen, wanneer we beweren, dat de samen
werking van de teler met zijn coöperatie een sti
mulerende invloed heeft. Tussen de meeste leden-
zaaigraantelers en hun vereniging bestaat een
hechte band en we zijn er trots op te kunnen ver
melden. dat in het afgelopen boekjaar onze vereni
ging één van de belangrijkste, zo niet dé belang
rijkste „klant" van de N. A. K. was".
Bij het 15-jarig bestaan der vereniging in 1950
kon het bestuur getuigen, dat de coöperatie wel
haast onstuimig opgebouwd was. De investeringen
waren dan ook aanzienlijk. Noemen we o.m. de
bouw van een nieuwe loods, de bouw van een nieuw
kantoor, het aanschaffen van een nieuwe graan-
droger en een mobiele kraan. Bovendien werkt de
vereniging nauw samen met de beide coöperatieve
silo-verenigingen in Kortgene en Middelburg, zodat
aan de behoefte aan opslagruimte voor granen voor
een belangrijk deel wordt voldaan.
RECENTE FEITEN.
Op 1 februari 1953 trof de overstromingsramp
ook Noord-Beveland. De vereniging had veel scha
de aan goederen, opslagplaatsen en kantoor en be
liep een bedrag van ruim 100.000,Mede met
behulp van Centraal Bureau werd het herstel echter
krachtig aangepakt en inmiddels is ook de finan
ciële afwikkeling van deze rampschade een feit
geworden. De door ons gememoreerde mobiele
kraan heeft in het rampjaar onschatbare diensten
bewezen.
Momenteel telt de vereniging 120 leden. In het
bestuur hebben thans zitting de heren: P. J. Bom,
voorzitter; K. A. van Langeraad, vice-voorzitter; R.
J. Scheele, secretaris; C. J. v. d. Velde; S. J. Dees;
M. J. Doeleman en J. J. M. van Oeveren. De com
missie van toezicht bestaat uit de heren: S. J. de
Regt, voorzitter; I. L. J. v. d. Maas en F. G. Israël.
In totaal zijn 20 personen in dienst van de vereni
ging. Gedurende het boekjaar 1955/'56 beliep de
goederenomzet ongeveer 15.000 ton. Hiervan maak
ten de granen meer dan 7.000 ton uit en de zaaiza
den ruim 2.500 ton. Sedert enkele jaren beschikt
de vereniging over een export-erkenning voor
onder meer zaai-lijnzaad en Frankrijk wordt voor
dat artikel een steeds belangrijker afnemer. Ook
zaai-erwten en zomertarwe werden naar dit land
geëxporteerd.
Tot voor kort heeft de vereniging zich ook bege
ven op het terrein van de verkoop van consumptie
aardappelen in detailverpakking van 5 kg onder
het merk „Nobeco". De afzet is nog niet van grote
betekenis en beperkt zich uitsluitend tot de steden
Den Haag en Rotterdam.
De meststoffen-omzet bedraagt jaarlijks zo rond
1.500 ton. Deze betrekkelijk geringe omzet is voor
namelijk toe te schrijven aan het feit dat 1-000
aandelen van de E. N. C. K. in handen zijn van
Noordbevelandse boeren. Deze betrekken daardoor
tegen zeer voordelige prijzen een deel van hun
meststoffen rechtsstreeks van de E. N. C. K. Voor
de vereniging komt dit neer op een omzetderving
van 1.400 ton. Nu het echter tot samenwerking
is gekomen tussen Centraal Bureau en de E.N.C.K.
worden ook wat de meststoffen betreft de vooruit
zichten voor de vereniging beter.
Zo gezien heeft de 22-jarige vereniging al belang
rijke stappen gezet op het pad van aan- en verkoop
en wij twijfelen er niet aan, dat „Noord-Beveland"
ook in de toekomst met haar tijd zal meegaan.
J. DIJ.
De Stopa (Stichting overname Pootaardappelen
te 's-Gravenhage) deelt het volgende mede:
Wegens de liquidatie van het Bedrijfschap voor
Zaaizaad en Pootgoed voor Akker- en Weidebouw
en het feit, dat er geen Produktschap voor Poot
aardappelen is ingesteld, hebben het Landbouw
schap als organisatie van de landbouw en het
Bedrijfschap voor de Groothandel en de Tussen
personen in Aardappelen als organisatie van de
handel de handen ineengeslagen en besloten ook
voor oogst 1956 een garantieregeling voor poot
aardappelen door te voeren. In verband hiermede
is door het Landbouwschap een verordening vast
gesteld, waarbij de telers van pootaardappelen
over het in 1956 goedgekeurde areaal een heffing
van ƒ90,per ha zijn verschuldigd; deze veror
dening is inmiddels door de S. E. R. goedgekeurd
en dus van kracht geworden. Het eerder genoem.
de Bedrijfschap heeft een verordening uitgevaar
digd ten aanzien van de exportheffing op poot
aardappelen. De gelden, welke ingevolge deze ver.
ordeningen beschikbaar komen, zullen worden
aangewend voor de garantie- en reductieregeling
voor pootaardappelen, terwijl tevens het saldo
van het Poter-Egalisatie-Fonds ter beschikking
is gesteld.
Evenals in de voorgaande 5 jaren is de uitvoe
ring van de garantieregeling aan de Stopa opge
dragen.
In verband met de aan haar verstrekte opdracht
heeft de Stopa, „Aankoopvoorwaarden, Garantie
regeling Pootaardappelen, Oogst 1956" vastgesteld.
Over het algemeen verschilt de nieuwe regeling
weinig met die van het vorig jaar.
De belangrijkste verschillen zijn:
1. Aan de bepaling, dat de hoeveelheid per opslag
plaats tenminste 1.500 kg moet bedragen, is toe-
gevoegd de voorwaarde, dat de hoeveelheid per
ras, klasse en telersno. in ieder geval ten min
ste 500 kg moet zijn. De minimum hoeveelheid
per ras, klasse, grondsoort en opslagplaats
blijft gehandhaafd op 1.000 kg.
2. Het overgenomen en afgeleverd gewicht wordt
afgerond op een veelvoud van 10 kg naar be
neden, in plaats van 50 kg.
3. De prijzen zijn met ƒ0,50 per 100 kg verhoogd;
zij gelden voor overname na 21 april 1957.
4. De aftrek voor „rood-label''-partijen en de door
rizoctonia aangetaste partijen, welke ontsmet
worden overgenomen is verhoogd van 1,tot
1,50 per 100 kg.
Verdere mededelingen over de regeling, zoals
ten aanzien van de data, waarop:
a. de verkoopbevestigingen moeten zijn ingezon
den;
b. de pootaardappelen gereed moeten staan;
c. het risico op de Stopa overgaat,
zullen worden gedaan in de landbouwpers en de
vakbladen van de aardappelhandel en ter inzage
gelegd bij de Provinciale Voedselcommissarissen,
de plaatselijke Bureauhouders, de Gewestelijke Ra
den van het Landbouwschap en diens Districts,
kantoren, zomede gedeponeerd bij de Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor 's-Gravenhage.
Exemplaren van de mededelingen, de aankoop-
voorwaarden, de bevestigings- en de annulerings
formulieren zijn verkrijgbaar bij de Gewestelijke
Keuringsdiensten van de N. A. K.
Voor de goede orde wordt er nog de aandacht op
gevestigd, dat de door de Stopa bekendgemaakte
condities als de officiële moeten worden be
schouwd. Op enkele min of meer ondergeschikte
punten bestaan verschillen met vroegere publica
ties van het Landbouwschap en de Nederlandse
Federatie voor de Handel in Pootaardappelen; in
dergelijke gevallen is de inhoud en redactie van de
door de Stopa gepubliceerde voorwaarden beslis
send.
STICHTING OVERNAME POOT.
AARDAPPELEN, STOPA.
De Gewestelijke Raad voor Zeeland van het Land
bouwschap deelt bij deze mede, dat voor het ruil-
verkavelingsgebied Eede voor 1957 algehele onthef
fing zal worden verleend van de voorschriften
vervat in het Besluit Bestrijding Aardappelmoe
heid, echter m.d.v. dat per bedrijf niet meer dan
een derde van de totale oppervlakte met aardap
pelen mag worden beteeld.
Deze algehele ontheffing geldt slechts voor één
jaar, zodat hiermede in het kader van de vrucht,
wisseling wel rekening dient te worden gehouden.
