De tuinbouw in het natte jaar 1965
De prijs van de Golden Delicious
1167
VRIJDAG 31 DECEMBER 1965
IN land- en tuinbouw is men nauw verbonden met de natuur, het weer speelt een grote rol in het leven
van de landsman. Voor zijn bedrijfsresultaten is hij sterk afhankelijk van een gunstige verdeling tussen
de hoeveelheid regen en zonneschijn.
Vandaar dat er zoveel gezegden in omloop zijn die betrekking hebben op het weer. Een stedeling moet
bij zijn weersvoorspellingen afgaan op stekende likdoorns en rheumatiek, maar op het platteland kijkt men
of het regent op Sinte Margriet (eventueel zes weken verdriet) dan wel of de zon rood ondergaat (avond
rood, druppels in de sloot), enz.
In het nu aflopende jaar 1965 is er nog vaker bezorgd naar de lucht gekeken dan anders. Want alle neer
slagrecords werden gebroken, het regende zoveel dat er herhaaldelijk plassen op het land stonden.
Het jaar 1965 zal dan ook in de herinnering voortleven als nat, bijzonder nat.
TAMELIJK GOED FRUITJAAR
HET nieuwe jaar begon voor de fruittelers niet on
gunstig, want de oude oogst werd tegen op
lopende prijzen verkocht. Niet alleen de Golden Deli
cious werd omstreeks april goed betaald, maar ook
de Jonathan, die in november-december bijna onver
koopbaar was, vond grif kopers. Verder kon de Win
ston weer best mee.
De gascellen bewezen hun grote waarde. Het fruit
dat hierin was opgeslagen, bleef zó goed van kwali
teit en werd zoveel beter betaald, dat in het hele
land alles op alles werd gezet om de hoeveelheid gas-
ruimte zoveel mogelijk uit te breiden.
Het kleine fruit moest de spits afbijten bij de nieu
we oogst. Jammer genoeg zat het erg tegen. Als ge
volg van het natte weer was er veel rot en stelde de
kwaliteit ook overigens teleur. Voor het zwakke pro-
dukt kan de handel geen goede prijs geven. Voor vele
kleine zelfstandigen werd het een slecht begin.
Voor de pruimen werd een stevige prijs betaald,
maar dat was ook nodig om tot redelijke prijzen te
komen, want de produktie was aan de schrale kant.
Ook de peren, die bijzonder ongunstig weer tijdens
de bloei hadden, gaven een kleine oogst. De vrucht
zetting was vaak matig, terwijl de vruchten opval
lend slecht uitgroeiden. Daardoor was de sortering
ongunstig en bleef de produktie tegenvallen. De prij
zen waren best, maar niettemin kwamen de meeste
peretelers geldelijk lang niet zo ver als het jaar te
voren.
Beter ging het met de appels. Over het algemeen
hebben deze de grootste bijdrage geleverd voor het
inkomen. De oogst was vrij goed en de prijzen niet
hoog, maar bevredigend. Er is nog veel opgeborgen
in koelhuizen en gascellen, zodat het nog te vroeg is
om de eindbalans op te maken, maar de voorlopige
stand is vrij goed tot goed.
De Cox's Orange gaf een matige oogst
Een enkele keer hoort men wel dat het fruit duur
was. Dat was beslist niet het geval. Als er vrij hoge
prijzen werden betaald voor pruimen, peren en voor
Cox's Orange, moet men bedenken dat het hierbij
steeds ging om produkten die schaars waren, door
dat de oogst klein was. De meeste telers hadden lie
ver een hogere produktie en iets lagere prijs gehad,
zoals bij het appelras James Grieve het geval was.
Het fruit moet een flinke prijs opbrengen, want de
kosten stijgen snel. De tijd dat de kostprijs rond een
kwartje per kilo bedroeg ligt achter de rug. We na
deren de 40 cent per kg, zonder bewaarkosten.
Al met al was het verloop in de fruitteeltsector
echter niet onbevredigend. Het is wel eens minder
geweest.
GROENTETEELT NIET ONBEVREDIGEND
Ook bij de groenteteelt zijn redelijke resultaten be
reikt, waarbij de winterbloemkool na een paar te
leurstellende jaren voor een goed begin zorgde. Als
het weer iets meewerkt is dit toch wel een aantrek
kelijk produkt.
De prijs van de stooktomaten was te laag.
Aangelokt door aanhoudend goede resultaten was
de oppervlakte in twee jaar tijd verdubbeld en nu
bleek dat men te hard van stapel was gelopen.
Voor de latere tomaten, die in Zeeland verreweg
het belangrijkste zijn, was het prijsverloop gunstiger.
Ook met de komkommerteelt ging het naar wens
Te Kapelle was men over het algemeen tevreden
over de uitkomsten met de glasaardbeien. In combi
natie met late tomaten liggen er voor dit tuinbouw
centrum schijnbaar aantrekkelijke mogelijkheden. Bij
stijgende welvaart mag men een stijgende vraag naar
vroege aardbeien verwachten.
De teelt van groente op de volle grond was geen
rijkmakerij, maar dooreen genomen waren de resul
taten toch vrij redelijk. In elk geval beter dan in de
meeste voorafgaande jaren.
Door de vroeg invallende vorst werd veel nadeel
berokkend aan knolselderij en kool. Bij de kool werd
dit voor een deel gecompenseerd door hogere prij
zen, maar bij de knolselderij, die overwegend op con
tract werd geteeld, vielen hier en daar stroppen.
UIEN EN GLADIOLEN MATIG
Uien en gladiolen zijn een paar produkten die in
Zeeland een zeer belangrijke rol spelen. Hoe is het
daarmee gegaan?
De opbrengst van de uien is op de meeste bedrij
ven aan de lage kant gebleven door het ongunstige
groeiseizoen. Door de vele regen was er vaak struc-
tuurbederf en zelfs piasvorming.
Hoewel dus de oogst vrij klein is, vallen de prij
zen tot nu toe tegen. Er is niet veel vraag voor export
en de noteringen liggen te laag om van een rendabele
teelt te kunnen spreken. Wellicht komt er echter nog
verbetering, want met uien kan het vreemd gaan wat
de prijzen betreft. Voorlopig is het evenwel huilen
daarvoor is het niet eens nodig dat men aan hef
produkt ruikt.
Met de gladiolen is het iets beter. Voor de grote
maten wordt een goede prijs betaald, maar het verve
lende is dat er zo weinig „veertienen" zijn. Ook hier
stelt de opbrengst op veel bedrijven teleur als gevolg
van het ongunstige groeiseizoen. Overigens is er nog
al verschil; enkele telers komen nog aan een behoor
lijk percentage van de grotere maten, terwijl ande
ren zelfs bijna geen twaalven hebben geoogst.
ZONNESCHIJN NA REGEN
De totale indruk is, dat het voor de Zeeuwse tuin
bouw een redelijk goed jaar was. Zoals vrijwel elk
seizoen het geval is, was er vrij veel verschil in gel
delijke uitkomsten per gewas. Er waren produkten
die goede resultaten gaven, en ook produkten die
matig genoemd moeten worden. Op bedrijven met
enige spreiding in de gewassenkeuze kwam men zo
doende op een behoorlijk gemiddelde.
De Guilliams-snoei maakte opgang
De vele neerslag heeft veel nadeel berokkend en
ongemak veroorzaakt. Vaak is er geploeterd in regen
en modder om de oogst tijdig binnen te halen.
Het had echter nog veel erger kunnen zijn, want
het heeft er zeer somber uitgezien. Een tijdlang leek
het dat een deel van de graanoogst verloren zou
gaan, dat er geen aardappel gezond zou blijven en
dat de suikerbieten een slechte oogst zouden geven.
En elke dag werden nieuwe depressies aangekondigd.
Het was om moedeloos te worden.
Maar net op tijd brak de zon door en uiteindelijk
is alles veel meegevallen. Daar kunnen ook de fruit
telers van meepraten. Nooit tevoren ging het zó van
een leien dakje bij de pluk van het winterfruit, het
aanhoudend mooie weer maakte de oogst welhaast tot
een feest.
Laten we daarom niet alleen terugdenken aan de
narigheid van de vele regen, maar vooral ook aan
het wonderbaarlijk mooie herfstweer, dat het heeft
goed gemaakt dan begin september de grootste op
timist durfde hopen. We kunnen daar dankbaar voor
zijn.
Na de regen kwam zonneschijn, ook in 1965
v. O.
„De Golden is goedkoop", is een opmerking die
de laatste weken dikwijls te horen was. Er klinkt wat
ongerustheid in de woorden en dat is geen wonder.
De Golden Delicious speelt zo'n belangrijke rol in
de moderne fruitteelt, dat een blijvende terugslag in
de prijs voor velen een enorme strop zou zijn. De
Golden heeft bij menigeen al verscheidene jaren de
grootste bijdrage voor het inkomen geleverd en de
jonge aanplantingen zijn vaak gebaseerd op het ren
dement van deze winterappel. Alle respect voor de
Cox's, maar zonder Golden Delicious zou de uitbrei
ding en vernieuwing van de fruitteelt direct in ge
vaar komen.
Geen reden voor pessimisme. Is er reden zich ern
stig zorgen te maken over de Golden Delicious? Zou
de lagere prijs al het gevolg zijn van het snel toe
nemend aanbod? Is een verdere daling te verwachten
als de aanvoer in de komende jaren nog veel en veel
groter wordt?
We stellen voorop dat niemand weet hoe het gaan
zal. Maar reden voor pessimisme is er (nog) niet.
Ir. J. D. Gerritsen heeft kortgeleden zijn vertrou
wen in de toekomst van de Golden Delicious weer
eens duidelijk uitgesproken en met argumenten ge
staafd. Deze deskundige bekijkt alles altijd erg nuch
ter en zakelijk, zodat aan zijn oordeel veel waarde
moet worden toegekend.
Te hoog begonnen. Wat de vrij lage prijs betreft,
die momenteel voor de Golden wordt betaald, moet
men o.i. het volgende in ogenschouw nemen:
a. Eind oktober-begin november werd de Golden
Delicious abnormaal hoog gewaardeerd (tot
ruim 1 gulden per kg). Dit had tot gevolg dat
velen hun produkt snel rijp lieten worden en
het aanbod al vlug zó groot was, dat een flinke
priisdaling niet kon uitblijven.
(Tussen haakjes, goedkoop is de Golden Deli
cious ook nu niet, al is het prijsverschil met
Jonathan en Goudreinette kleiner dan andere
jaren.)
b. Er wordt graag vergeleken met de prijs van de
Cox's Orange, maar van dit ras was de oogst
klein, waardoor de prijs hoger opliep dan bij
een groter aanbod het geval zou zijn geweest.
De Golden Delicious gaf daarentegen een nor
male oogst.
c. Vrijwel elk jaar trekt de prijs van de Golden
pas in de periode maart-mei aan tot het peil 1st
de fruitteler zo aantrekkelijk vindt. Het is niet
voor niets, dat zo de nadruk wordt gelegd op
gasbewaring.
d. Tot nu toe wordt vrijwel uitsluitend thuis be
waarde Golden Delicious aangevoerd, die ge
leidelijk in kwaliteit achteruit loopt. De geelste
en rijpste zijn er al een paar keer uitgesor
teerd en vaak is men nu toe aan de bijgekleur
de exemplaren uit het hart van de boom.
Straks komt er uit de gascellen aanbod van
„verse" appels van betere kwr-liteit.
Kwaliteit wint het pleit. Pas na mei kan men een
oordeel geven over de resultaten van het afgelopen
seizoen. Omdat de voorraden appels in binnen- en
buitenland niet bijzonder groot zijn, mag men echter
vertrouwen dat aanstaand voorjaar de prijs weer
flink zal oplopen.
We hebben ook vertrouwen in de houdbaarheid. In
de thuis bewaarde appels was weinig uitval (o.a. van
glocosporiumrot) en dat geeft moed, dat het in de
gascel dan zeker goed zal gaan.
In de komende jaren zal de produktie snel en sterk
toenemen. In hoeverre de prijs zich dan zal hand
haven zal vooral afhangen van de waardering door
de consument.
Die waardering wordt vooral bepaald door de
smaak. Daarom is het uitermate belangrijk dat het
publiek een produkt van prima kwaliteit krijgt aan
geboden. Bij het horen of zien van de naam Golden
Delicious moet men denken: „Ja, die ken ik. Een fijne
appel
Het verdient overweging bij de snoei hiermee reke
ning te houden.
O.
