<^Oocr de ürouw
NOG EENS CANADA
Erf
en
akker
16
onder redaktie van de
Bond van Plattelandsvrouwen
Voor Zeeland en Brabant:
Els Deurloo
Markt 1 Tholen Tel. 01660-504
Mevr. M. KAKEBEEKEOCHTMAN
TUST'taking Dad and Mom around" was het motto,
waaronder onze Canadese zoon ons meenam
naar alle goede vrienden, die daar in zijn omgeving wo
nen. En zo stapten wij, meestal onaangekondigd binnen bij
emigranten in allerlei variaties: sommigen waren ruim
twintig jaar geleden als jonge mensen naar Canada ge
trokken, hun kinderen voelen zich al helemaal Canadees.
Anderen waren er, die nog jong en kersvers uit Holland
enkele jaren geleden met hun farm begonnen. Ook ont
moetten wij een echtpaar, waarvan de vrouw in de jaren
'50 als kind al met haar ouders was meegekomen naar
het nieuwe vaderland.
Hartverwarmend waren de gastvrijheid en gulheid,
waarmee wij overal ontvangen werden. Altijd werden wij
getracteerd op eigen gebakken cake en koekjes, want
een Canadese plattelandsvrouw vindt het een schande
om koekjes uit een winkel te presenteren. Het gebeurde
ook wel eens, dat de heerlijkste geuren nog uit de keu
ken kwamen, terwijl wij onze eerste kop koffie dronken.
,,ie hebt immers altijd een rol deeg in de koelkast lig
gen, die hoef je alleen maar te snijden en in de oven
te leggen", merkte onze jonge gastvrouw, hele dagen
werkzaam als analyste in do naburige stad, rustig op.
Terwijl de mannen praatten over de landbouw in Ca
nada en de landbouw in Holland, luisterde ik naar wat
hun vrouwen mij vertelden over het leven daar, over de
kinderen, de scholen, de jeugdclubs, de vrouwenvereni
gingen.
Degenen, die wij ontmoetten hadden weinig moeite ge
had zich aan te te passen. Allen waren de eerste tijd in
Canada bijzonder hartelijk opgevangen, waardoor zij er
zich spoedig thuis voelden. In de stad is dat wel anders,
was de ervaring van haar, die voor haar trouwen nog een
baan in Edmonton had gehad. Gevraagd welke raad zij
zou geven aan jonge mensen, die willen emigreren: „Sa
men met je man optrekken, zoveel mogelijk samen wer
ken, dan voel je je minder eenzaam en het maakt het
leven op de boerderij veel mooier". Holland heeft een
warme plek in ieders hart, er zijn nog de familiebanden
en het blijft je geboorteland. Maar geen van allen zou
meer voorgoed terug willen, de bevolkingsdichtheid, de
noodzakelijke verboden en vergunningen lijkt hen die de
ruimte en vrijheid van Canada gewend zijn, benauwend
toe! De ouderen zien er ook meer toekomstmogelijkhe
den voor hun kinderen!
ONDERWIJS
rzijn wel kleuterscholen in de wat grotere plaat
sen, maar wil je je kinderen daar heen laten
gaan. dan moeten zij met de auto gebracht en weer ge
haald worden en dat dan nog maar voor een paar uur
tjes, hetzij in de morgen of in de middag. Vandaar dat
de meeste kleintjes thuis blijven tot hun zesde jaar.
Het kinderprogramma op de televisie „Sesame street"
voorziet dan ook wel in een behoefte. Iedere morgen
wordt in deze uitzending een uurlang op speelse wijze
lesgegeven in letters, cijfers, getallen, namen van die
ren, kleuren en dergelijke. Er wordt veel naar dit pro
gramma gekeken door de kleuters en het is een goede
voorbereiding op de school. (In Frankrijk, Duitsland
en de Scandinavische landen loopt Sesame Street ook
al enige jaren. (In ons land is men erover bezig).
De schooljaren zijn in de volgende perioden inge
deeld: le. 2e 3e leerjaar: primary; 4e, 5e, 6e leerjaar:
elementary; 7e, 8e 9e leerjaar: Junior High School; 10e,
11e, 12e leerjaar: Senior High School.
Op de elementary school worden verschillende vak
ken dooor verschillende leerkrachten onderwezen
ieder heeft dus zijn specialisatie; zoals wij dat in Ne
derland pas bij het voortgezet onderwijs kennen. Het
hele onderwijssysteem is er sterk opgericht de leerlin
gen op te voeden tot zelfstandigheid.
Op de junior en senior high school werkt men met
verplichte en facultatieve vakken. Tot de verplichte
behoren vanzelfsprekend rekenen, taal, wiskunde,
aardrijkskunde en geschiedenis. Maar ,.home econo
mics" (koken, naaien, handwerken, handenarbeid),
Frans, ook deelname aan schoolorkest of koor zijn b.v.
facultatieve vakken.
Zelfstudie wordt gestimuleerd doordat de mogelijk
heid bestaat om extra uren les te nemen ia bepaalde
vakken of een schriftelijke curus te volgen in een vak,
waarin je zwak bent of waarin je extra hard wil op
schieten om later meer tijd te hebben voor een ander
vak. Dat je ook les kunt krijgen in „leadership", een
opleiding tot het leiding geven aan sportclubs, was
voor mij een heel nieuw gezichtspunt.
Een schoolbestuur, ieder jaar uit en door de leerlin
gen gekozen, waarin behalve president, secretaris, pen
ningmeester ook afgevaardigden met speciale taken en
klassevertegenwoordigers zitting hebben, vergadert
eenmaal per twee weken met de leerkrachten. Zij heb
ben tot jaak de zorg voor het schoolgebouw, het orga
niseren van wedstrijden en feestelijke schoolavonden
en trachten daar geld voor bij elkaar te brengen door
b.v. verkoop van allerlei artikelen. Dit is een eerste
aanzet om te leren organiseren op de junior high
school. Op de senior high school funktioneert een leer-
lingenraad als overlegorgaan tussen leerlingen en vol
wassen schoolbestuur. Aan het eind van de junior high
„Schoon siert topaas het elegante, -
ravenzwart kapsel van een vrouw.
Maar blijder schitteren diamanten
op bloemen in de morgendauw".
A. ZÖNDERTUIS
school wordt een tentamen gedaan en moeten de leer
lingen een keuzepakket samenstellen, afhankelijk van
de richting, die zij uit willen gaan.
Om toegelaten te worden tot de University moet men
„100 credits" hebben in drie jaar. Aan ieder vak wordt
n.l. een bepaalde puntenwaarde toegekend, b.v. Engels
5, wiskunde 5, aardrijkskunde 3, geschiedenis 3 enz.
Wil je dus na de senior high school verder gaan stu
deren op de university, dan moet je met de samenstel
ling van je keuzepakket daar al rekening mee houden.
Een andere mogelijkheid is de „technical school",
waar men opgeleid kan worden voor diëtiste of tand
artsassistente, maar ook voor alle vakken, die hier op
L.T.S. of M.T.S. worden onderwezen.
Aan de University kun je studeren voor physio-
thërapeute of muzieklerares. Het is dus niet helemaal
te vergelijken met onze universiteit, mij dunkt meer
met hogere beroepsopleiding. (Slot volgt.)
OOK HUISHOUDBOEKJE IN DE KNEL
De agrarische commissie van de Nederlandse
Bond van Plattelandsvrouwen vertegenwoordigen
de de agrarische leden in de Bond, is ernstig ver
ontrust over de zeer slechte inkomenssituatie in
land- en tuinbouw. De agrarische commissie on
dersteunt ten volle de wensen die door U en het
landbouwschap naar voren zijn gebracht en is van
mening dat de huidige situatie in land- en tuinbouw
vereist dat hieraan wordt voldaan. Zo luidt de tekst
van het telegram dat de agrarische commissie re
centelijk aan de drie Centrale Landbouworganisa
ties heeft gestuurd. Desgevraagd deelde mevr. E.
MarisKoster uit Zaamslag (zij is voorzitster van
de agrarische commissie) mee tot het schrijven van
dit telegram te zijn gekomen o.m. n.a.v. verschillen
de telefonische en mondelinge contacten met boe
rinnen. Uit die gesprekken is gebleken hoe ernstig
de situatie veelal ligt. Immers de moeilijkheden in
de land- en tuinbouw zijn ook dluidelijk merkbaar
in de huishoudbeurs van de veelal jonge boerin.
De machine, die aangeschaft of gerepareerd moet
worden gaat vóór. Dat de manifestatie in Utrecht
een zuiver mannen-aangelegenheid was wil niet be
tekenen dat het de boerinnen niet zo veel interes
seert.
Maar de aanwezigheid van kinderen, de zorg voor
hef: vee of ander noodzakelijk werk dat op de boer
derij moest doorgaan belette de boerin mee te
gaan. Dan zijn er natuurlijk ook enkelen die minder
sympathiek tegenover deze manier van actievoeren
stonden.
Het telegram is verzonden namens de agrarische
commissie die de agrarische leden in de Bond ver
tegenwoordigt. Dit betekent in procenten uitgedrukt
een getal van 30 (althans voor Zeeland).
We zijn op het ogenblik weer een stukje pure bush aan
het ontwortelen en wegkappen, om plaats te maken voor het
terrein waar straks de opleidingsschool moet verrijzen. Nu
gaat dat hier gemakkelijk. Zou je in Nederland een vierkante
meter natuurschoon gaan kappen voor een school, dan zou er
een orkaan van protesten opsteken. Maar hier hebben' we nog
zoveel natuur, dat we er voorlopig rustig weer een stukje
van op kunnen ruimen. Met vlijmscherpe hakmessen worden
de cactusen, de struiken en de bomen afgehakt. We doen dat
een beetje primitief, met de hand. Maar de twee buldozers
die we hier hebben, vertegenwoordigen alleen nog waarde
als oud-ijzer. Alleen oud-ijzerboeren zijn hier niet. Daarom
hebben we ze nog en worden ze ook ddt jaar weer zonder
blikken of blozen toegevoegd aan de inventarislijst.
Met een bulldozer zouden we in één dag kunnen doen
waar we nu dagen over werken. Nu verdienen er dagelijks
een stuk of vijf kerels er een stevige boterham aan. Voor de
somma van twee gulden per dag manoevreren ze voorzich
tig op hun blote voeten tussen de doorns en de vlijmscherpe
punten van struiken en die cactussen. Na twee dagen moest
ik er al eentje naar het hospitaal brengen omdat een punt
van een cactus dwars door zijn hand heen gedrongen was.
Maar we hebben een begin gemaakt met de school. Er is
al lang over gepraat, en gepraat, en nog eens gepraat, tot
we het hier in Hola beu werden! Want dat praten vindt
voornamelijk plaats in Nairobi.
Toen de hoofd-ingenieur uit Nairobi hier was, vorige
week, en we voorzichtig informeerden wanneer ze zouden
beginnen, wist dó goede man een gepijnigde glimlach op zijn
lippen te brengen, en zei vermoeid, als je wist met welke
andere problemen we worstelen, dan zou je die affaire van
die school als een wisse-wasje beschouwen! Maar begin zelf
maar, zei hij. Hij had de plannen bij zich.
De andere dag al zijn we begonnen met het uitzetten van
het terrein. Naast het gebouwencomplex moet er ook nog
een soort van demonstratie-akker van twintig gemeet bij
komen. Maar nogmaals, we hebben ruimte genoeg!
Kaijumbi, de manager, heeft me gevraagd om rond de
school en de gebouwen, die ondermeer slaapzalen, kantine
en eetzaal omvatten, fraaie beplantingen aan te brengen. Dat
hij dlat aan mij vroeg is niet verwonderlijk, want na zeven
jaar verblijf in Hola is ons huis een visitekaartje geworden
voor de familie die er woont. Hierin is de traditie, die
zowel Corry a<ls ik van huis uit hebben meegekregen, voort
gezet. We zyn nog niet zo ver, maar het kan mooi worden!
En als alles er eenmaal staat dan kan de school gaan
funktioneren. Hier moeten de mensen opgeleid worden, die
over een paar jaren gaan werken op het nieuwe irrigatie-
project, hier veertig kilometer vandaan. Ik moet hier o.a.
trekkerchauffeurs af gaan leveren. We kunnen ze hier hele
maal gereed maken voor hun nieuwe taak op het andere
Schrijfkouter en Rodgers Makevo, kontroleren de
vorderingen van het werk aan het terrein van de
nieuwe trainingsschool
project, want het werk dat ze hier gaan leren zal identiek
zijn aan het werk wat ze daar moeten gaan doen. Dit geldt
eveneens voor de landbouwvoorlichters, de waterbeheerders
en managers. Op dit Tana-irrigatie-project is alles wat ze
daar ook moeten weten, vandaar dat Hola ook is aangewe
zen tot trainingcentre. Nergens andier in Kenya hadden
ze dit opleidingswerk zo effiënt kunnen laten verlopen, als
hier. Zo kan het verkeren dat dit kleine project met zijn
uitstekende resultaten, nu min of meer de moeder wordt
van het nieuwe.
Om een indruk te kunnen krijgen hoe we het beste zo'n
opleiding gaan aanpakken heb ik de gelegenheid gehad om
afgelopen zomer een maand mee te lopen op de landbouw-
mechanüsatieschool te Schoondijke. Nu moet u niet denken
dat wij hier in Hola ook een dergelijke school op gaan zet
ten. Want myn eerste indruk van de school in Schoondijke
was indrukwekkend. De variëteit aan materiaal dat daar be
schikbaar is, kan hier natuprlijk niet. Maar dat is ook n'n1
nodig, want onze aktiviteiten liggen op een veel kleiner vlak.
Wat we hier moeten hebben, zijn jongens die behoorlijk
met een trekker om kunnen gaan. En vooral ook met dat
gene wat er achter hangt. Want velen hier vinden zich zelf
al een hele kei als ze in staat zijn om het stuur vast te
houden en uit de sloot te blijven! De taak van trekkerchauf
feur hier komt voornamelijk neer op het ploegen en het
zaaiklaar-onaken van het land.
Nu is ploegen een heel belangrijke zaak .overal ter wereld,
maar zeer zeker op land dat geïrrigeerd moet worden. Het
liefst zouden we wentelploegen hebben, want met de rond
gaande ploegen die we nu hebben, worden nogal eens grove
fouten gemaakt als het op begin en eindvoren aankomt. Nu
komt het ook op de methode aan hoe je die mannen aanpakt.
Op het ogenblik hebben we hier heel wat tijdelijke chauf
feurs, die het grootste gedeelte van het jaar de apen van
hun akkertjes langs de rivier wegjagen, en een maand of
vier kamen ploegen. De meeste van die goedlachse jongens
zetten hun „handtekening" met een vingerafdruk en lopen al
op leeftijd. Om daar nog mee in een klaslokaal te gaan zit
ten zal niet meer meevallen. We hebben ze nogal eens bij el
kaar geroepen voor we ginnen ploegen. Maar een uitleg van
een uurtje of anderhalf, vonden ze al zó vervelend, dat het
gros luid snurkend uiting gaf van hun belangstelling. En an
deren hadden helemaal niet geluisterd.
Maar toen het vragenuurtje aanbrak, waren ze plotseling
ontzettend geïnteresseerd of ze dit jaar ook weer een over
all kregen. En waren er nieuwe waterzakken? Want die van
vorig jaar lekten als een zeef, en met die stoffige toestand
harsten ze van de dorst.
Aan die jongens zal de school wel niet besteed zijn. Maar
we houden ze trouw aan voorlopig, want zonder dat groepje
mannen kwamen we hier nooit met het werk klaar. De
nieuwe lichting eohter voor het grote project, moet qua
leeftijd wel jonger zijn en als het kan tenminste lagere school
hebben gehad. Maar de bereidwilligheid om te werken, die
breng je er met een schoolopleiding ook niet in. Overigens
kunnen we tijdens de opleiding die ook één ploegseizoen op
dit schema inhoudt, al wel zien wat voor vlees we in de
kuip hebben. En het mooie van het geval is, dat we het zelf
voor het zeggen hebben. Jongens die met een witte broek,
een overhemd met een vouw op de rug en een zonnebril op,
alles kan, maar niks wil, hebben we weinig op dit werk, en
hier zich komen aanmelden, daar kijken we bij voorbaat al
zeer argwanend tegen aan. Aan een trekkerchauffeur, die
die zal dan ook onverwijld thuis bij zijn moeder of vrouw
matjes kunnen gaan vlechten.
Maar voorlopig zien we eerst de school maar eens ge
bouwd te krijgen!
SCHRIJFKOUTER
