*^0oor de <^Orouw
De militairen, de boerin en de boer
IS DE BAAS THUIS
Handwerkwedstr[jdresultaten
18
onder redaktie van de
Bond van Plattelandsvrouwen
Voor Zeeland en Brabant:
Els Deurloo
Markt 1 Tholen Tel. 01660-2504
„Hebben jullie ze al?"
„Nee, wij nog niet".
„Wij krijgen ze morgen".
„Nou, wij hebben er vorige week veertig gehad. Maar die
van deze week zijn heel wat beter".
f)EZE, voor een niet ingewijde, geheimtaal kon je de
laatste weken vrijwel elke keer dat boerinnen of
boeren elkaar ontmoetten, horen. De ,,ze" zijn natuur
lijk de militairen. Want sinds een week of drie wordt het
ieven-van-alledag op heel wat boerderijen beheerst door
de aan- of afwezigheid van de militairen. Deze zo ge
waardeerde oogsthelpers moeten in de meeste gevallen
namelijk drie keer per dag voorzien worden van: koffie,
soep en koffie en dan nog eens een keer koffie.
TN de anders zo rustige dorpen, waar je in een nor
male decembermaand hoogstens nu en dan een
tractor met bietenwagen ziet rijden, te het nu ongewoon
druk. In de hoofdstraten rt?.an grote oene legerwagens,
soms ook een rode kruiswagen of een grote wagen van
de verbindingstroepen met een huizenhoge antenne. Wie
geluk heeft ziet nog een „badwagen" en een „soepwa
gen". Er hangt een beetje een oorlogssfeer, maar geluk
kig heeft de komst van het leger een vreedzame bedoe
ling. De gymzalen en dorpshuizen kunnen weliswaar de
zer dagen niet gebruikt worden omdat er militairen sla
pen, dat hebben we er graag voor over. Overdag zijn er
nauwelijks soldaten te zien. 's Avonds echter zitten de
cafés vol vermoeide werkers, die hun dagloon omzetten
in pils en jonge klare. Meer dan eens moeten de cafeetjes,
die niet op een zo grote toevloed van klanten berekend
zijn, 't bordje „uitverkocht" ophangen.
DOND de dorpen de doornatte akkers. In december
zie je er meestal een eenzame ploeger zijn voren
trekken op het zwarte kale land, nu zie je plassen, dorre
stengels van aardappelen, groene vlakten met suikerbie
ten énmannen. Overal groepjes mannen in groene
legerpakken.
Hoeveel soep die mannen de laatste weken wel ver
orberd zullen hebben, is een vraag die alleen een enquête
zou kunnen uitwijzen. Maar het zullen heel wat litertjes
geweest zijn. In vijf dagen voor elk van ongeveer zeven-
ALGEMENE VERGADERING VAN DE
BOND VAN PLATTELANDSVROUWEN
QE algemene vergadering stond hoe kan het anders
op de drempel van 1975? natuurlijk in het teken
van „het Jaar van de Vrouw". Stroken met „kreten", zoals
„huisvrouw-thuisvrouw" of „Marie wordt wijzer", „de Moe
der van Marie kan meer" sierden hal en grote congreszaal
van het Jaarbeursgebouw. In een mooi wandkleed waren de
verbondenheid en gelijkwaardigheid van man en vrouw uit
gebeeld. Zo werden wij al meteen bepaald bij wat die dag
als een rode draad door het hele programma zou lopen!
De presidente stelde in haar openingswoord diegenen, die
vinden, dat wij soms te hard van stapel lopen, gerust: „we
kunnen nooit sneller gaan dan de langzaamste èn dan moe
ten de koplopers er wel eens erg hard aan trekken". Dat
neemt niet weg, dat er overal in de Bond, zowel bij de afde
lingen als bij de provinciale besturen een grote inzet te be
speuren valt om zich met het diskussieonderwerp „rol en
positie van de vrouw" bezig te houden. Dit constateerde
mevrouw Vroon, onze landelijke consulente samenlevings
opbouw, in haar jaarverslag. Zowel de nieuwe doelstelling
„vorming en ontwikkeling van de vrouw", maar ook het
Een andere: „Mijn man was ontzettend depressief en
om het minste geïrriteerd. Het idee dat er nog zoveel
te doen is op het land en dat hij maar aan de kachel
moest blijven zitten, is vreselijk geweest voor hem. Nu
gaat hij tenminste naar het land". Soms gaat niet alleen
de boer, maar gaat ook zijn vrouw mee naar het land.
Om toch maar zoveel mogelijk te rapen. De kinderen
komen dan vaak wel een beetje in de verdrukking en
dat betekent: extra lastig.
duizend militairen één kopje soep, maakt al 35.000 kop
pen soep per week ofwel tegen de 10.000 liter als je
flinke koppen rekent. (Als je het aantal koppen koffie
zou tellen dat er momenteel extra wordt gedronken op
de natte akkers, dan loopt dat zeker in de honderdduizen
den). Niet al die soep komt van de „Soepwagen" van
het leger, heel wat wordt bereid door de boerinnen.
Vraag aan een Zeeuwse boerin: „Hoe doe je dat, op
eens voor dertig man een kopje soep tussen de middag?"
Antwoord: „Mijn moeder en ik maken om beurten soep
voor de mannen. Elke dag een andere soep. Omdat wij
zelf geslacht hadden, is er soepvlees genoeg. Maar het
kost wel aardig wat extra geld, vooral als je een paar
worsten in de erwtensoep wilt doen. Ook de koffie is
geen probleem. Mijn moeder had nog zo'n ouderwetse
waterketel en die doet nu goede diensten. Met oude
kopjes of plastic bekertjes kom je ok een heel eind, maar
van de suikerklontjes zijn we afgestapt, al die kleivin-
gers in het doosje klontjes!"
De kleivingers in de suikerklontjes-doos is niet de
enige klei die de vrouwen de laatste weken in huis terug
vinden: alle kleren (en laarzen!) van hun mannen zitten
vol klei, die als ze opdroogt er gemakkelijk afrolt. Want
je kunt niet steeds de klei uit je oren en haren vegen
als je even naar de telefoon moet komen. En dan niet
te vergeten al die natte klei-overalls elke dag.
I-TOE zijn de ervaringen met de militairen? ,,'t Is ver
schillend", vindt één van de boerinnen. „De ene
groep is heel leuk en enthousiast. De militairen tonen
dan echt interesse in onze problemen. Maar een andere
keer zijn ze erg vervelend. De koffie is niet lekker of zo.
Laatst had mfn moeder Zeeuwse babbelaars gebakken
en dat moeten ze dan niet". De meeste militairen weten
de goede zorgen wel te waarderen. Hier en daar schenkt
de boer om half twaalf een borreltje en volgens de kran
ten haalde er zelfs één de cognacfles voor de dag.
De boerinnen vinden het niet erg om eens wat extra
werk te doen voor de voedselvoorziening. Het is al heel
wat dat er nu tenminste opgeschoten wordt met het werk.
Als je met twintig man begint, komt er schot in. Boven
dien is het voor de meeste vrouwen al een hele opluch
ting dat hun man tenminste weer naar buiten is. „Tijdens
die erge regenperiode zat mijn man de hele dag maar
thuis. Hij was erg stil", vertelt een vrouw.
Overal groepjes mannen in groene legerpakken!
J-JET zijn voor veel boerengezinnen moeilijke tijden.
Hoe sta je er financieel voor? Het zal pas blijken
als alle cijfers over het oogstjaar '74/75 zwart op wit
staan. Maar er zijn er die vast alle abonnementen hebben
opgezegd, anderen moeten kredieten vragen omdat zij
geen geld hebben voor de dagelijkse uitgaven.
Gepraat wordt er in deze echt donkere dagen heel wat
in de boerengezinnen én in de gezinnen van de aanver
wante bedrijven. Want die krijgen ook hun deel in de
rampspoed. Of het zo'n vaart zal lopen als de voorzitter
van de C.B.T.B. onlangs voorspelde moeten we afwach
ten. Hij zei: „Er hangt een doem over het platteland en
de gezinnen, er zijn boeren met een hartinfarct en vrou
wen die psychisch gestoord raakten door de ellende
Een boer kent tijden van voorspoed en van tegenslag.
Hij is, ondanks alle mechanisatie, afhankelijk van het
weer. Maar zeker is dt het hem nu tegenzit. Er zullen
nog heel wat jaartjes moeten voorbijgaan, voor er in dit
gebied weer een boer na een droogteperiode zal
gaan dansen in de regen. Want, wie weet, wordt het
natte record van de herfst 1974 dan nog gebroken.
ANKE DE JONGE—JANSEN.
doel waarvoor de Bond indertijd werd opgericht, n.l. de plat
telandsvrouwen meer bewust doen worden van haar eigen
waarden vindt U in dit diskussieonderwerp terug. Ook het
werk van de landelijke agrarische commissie ligt in hetzelfde
dersteuning van de voorstellen van het Landbouwschap om
trent de belasting van de meewerkende gehuwde vrouw.
Bovendien heeft deze commissie haar inbreng gehad bij de
studiedag van de Centrale van Plattelandsvrouwenorganisa
ties over de lacune's in de sociale verzekering, met name
de volksverzekering arbeidsongeschiktheid. Tijdens de stu
diedag over landinrichting gaat men zich bezinnen over de
mogelijkheid van inspraak bij vraagstukken van agrarisch
woon. en leefmilieu.
jyjlNK VAN RIJSDIJK, schrijfster van enkele boeken
over vrouwenemancipatie gaf ons in haar inleiding
met als motto „Is de baas thuis?" eerst een verklaring van
het woord emancipatie, dat letterlijk vertaald betekent „on
der de hand uitkomen" (man manus hand). Dit stamt
uit de Romeinse tijd, toen op een ogenblik de slaven door
een wettelijke -egeling de kans kregen onder de hand van
de meester uit te komen.
En wij vrouwen?
„Ik roep U vandaag allemaal dringend op om te gaan den
ken over uw rol en uw situatie in de maatschappij. Emanci
patie is een kwestie van mentaliteit, die U naar grotere zelf
standigheid, naar vrijheid en eigen verantwoordelijkheid
voert. Een baan buitenshuis is hier géén absolute voorwaar
de voor, dikwijls is dit alleen een verplaatsing van de baas
thuis naar de baas op kantoor of fabriek. Ik ken bosjes bui
tenshuis werkende vrouwen, die niet geëmancipeerd zijn,
maar ook vele boerinnen, tuinders- en middenstandsvrouwen,
die samen met hun man wel kans zagen een geëmancipeerd
leven op te bouwen. En ik ken ettelijke geëmancipeerde huis
vrouwen!
In het oerbegin van ons menselijk geslacht werden man
en vrouw samen op weg gestuurd. Dat samen, dat partner
schap intrigeert toch enorm, juist omdat het zó is bedoeld?"
Met deze laatste woorden besloot Mink van Rijsdijk haar
boeiende en vaak zeer humoristische inleiding.
Door de cabaretgroep van Natascha Emanuels, die 's mid
dags optrad, werd het onderwerp van deze dag weer op een
heel andere manier behandeld. In haar programma „En de
vrouw die kiest een heer" wordt de man centraal gesteld
en te kijk gezet. Maar ook ons vrouwen wordt een (lach)-
spiegel voorgehouden. Aan ons om zelf conclusies te trekken
en naar oplossingen te zoeken...
Hartverwarmend slot van deze dag was het ogenblik,
waarop wij als één vrouw opstonden om onze scheidende
presidente, mevrouw CieraadDijkstra spontaan een ovatie
te brengen.
Mevr. M. KAKEBEEKE—OCHTMAN.
IN de grote zaal van de Prins van Oranje te Goes waren
donderdag 7 november tijdens de provinciale studie
middag de werkstukken van de deelneemsters aan de hand-
werkwedstrijd uitgestald.
Vóór de lezing van mevr. Hamm werd de uitslag hiervan
bekend gemaakt. Tijdens de pauze heerste er een ware
drukte rond de tafels met de fraaie werkstukken. Met name
de ruimtelijke werkstukken heel kunstig in een kader ge
haakt, het uit touw vervaardigde vloerkleed en de Ierse
truien hadden de bewondering van de dames. .Hieronder
volgt de uitslag:
Naam
Plaats
Werkstuk
Prijs
Rubriek 1 (tot 4 jaar)
A. L. v. Veenendaal
Tholen
jasje
Ie pr.
L. K. Verhulst
Kamperland
jasje
Ie pr.
C. Jeronimus
Vlissingen
jumper
Ie pr.
C. Jeronimus
Vlissingen
sokjes
Ie pr.
C. Jeronimus
Vlissingen
jasje
Ie pr.
A. M. Duijzer
Poortvliet
pak
Ie pr.
J. de Doelder
Zuidzande
wandlap
3e pr.
Rubriek 2 (4—10 jaar)
S. Langeraad
Schuddebeurs
vest
Ie pr.
S. Langeraad
Schuddebeurs
vest
Ie pr.
S. Langeraad
Schuddebeurs
vest
le pr.
Mevr. Langeraad kreeg naast de drie eerste prijzen ook
de aantekening met lof.
Rubriek 3 (tieners)
C. v. Trigt
Tholen
trui
2e pr.
W. J. Speijer
Poortvliet
slipover
Ie pr.
C. Jeronimus
Vlissingen
muts
le pr.
J. de Doelder
Zuidzande
beest
zij kreeg hiervoor een eervolle vermelding
L. K. Verhulst
Kamperland
beest
le pr.
A. Verwijs
Yerseke
beest
le pr.
M. Sandberg
Middelburg
beest
3e pr.
G. M. Davidse
Kortgene
trui
le pr.
Rubriek 4 (volwassenen)
A. Goense
Noordwelle
vest
le pr.
J. de Doelder
Oostburg
vest
le pr.
P. Steenpoorte
Kruiningen
vest
le pr.
L. K. Verhulst
Kamperland
vest
le pr.
L. de Meyer
Oostburg
vest
2e pr.
S. Kools
Zuidzande
trui
2e pr.
M. C. v. Oeveren
Kortgene
trui
le pr.
A. van Veenendaal
Tholen
slip
le pr.
A. van Veenendaal
Tholen
vest
2e pr.
J. v. d. Veen
Wolphaartsdijk
japon
le pr.
A. Verwijs
Yerseke
japon
2e pr.
A. Verwijs
Yerseke
vest
2e pr.
J. v. d. Veen
Wolphaartsdijk
vest
3e pr.
W. J. E. Speijer
Poortvliet
vest
le pr.
L. A. v. Nieuwenhuize
A. Verwijs
A. Verwijs
L. Barendrecht
W. J. E. Speijer
Verplanke
A. L. van Veenendaal
W. J. Berman
C. v. Trigt
D. Blaauw
A. L. v. Veenendaal
C. Jeronimus
Ouwendijk
Rubriek 5 (algemeen)
Kruiningen
vest
le pr.
Yerseke
jumper
2e pr.
Yerseke
bedjas
3e pr.
Dreischor
bedsjaal
2e pr.
Poortvliet
sjaal
3e pr.
Zuidzande
sjaal
3e pr.
Tholen
muts
le pr.
Kruiningen
muts
le pr.
Tholen
muts
le pr.
Terneuzen
muts
eervolle
vermelding
Tholen
muts
le pr.
Vlissingen
muts
2e pr.
Oostburg
kaftan
2e pr.
W. J. Berman
Kruiningen
lampekap
2e
pr.
Veldmeijer
Kruiningen
lampekap
le
pr.
W. J. 'Berman
Kruiningen
raamwerk
le
pr.
W. J. 'Berman
Kruiningen
raamwerk
2e
pr.
C. Jeronimus
Vlissingen
raamwerk
2e
pr.
G. M. Davidse
Kortgene
raamwerk
le
pr.
W. J. 'Berman
Kruiningen
tas
3e
pr.
C. Jeronimus
Vlissingen
tas
le
pr.
L. de Ridder
Oostburg
pop
le
pr.
J. J. Goemans
Zonnemaire
kussen
le
pr.
D. 'Blaauw
Terneuzen
wandlap
2e
pr.
L, de Ridder
Oostburg
wandlap
le
pr.
M. Becu
Schoondijke
vloerkleed