Nieuwe oogstmethode van vlas
wordt op Noord-Beveland uitgeprobeerd!
A lies werd reeds eerder door het 1MAG in Wageningen in
grote lijnen uitgedacht, maar toch niet zover doorgevoerd dat
het op praktijkschaal kon worden toegepast. De Nederlandse
vlastelers zijn verenigd, in de NEVLAS en het was vandaaruit
dat men besloot om dit systeem verder te vereenvoudigen en te
vervolmaken. Voorzitter van NEVLAS is de heer Bom en het
was min of meer vanzelfsprekend dat ook de vlaskern Noord-
Beveland zich verder ging bemoeien met deze oogstmethode.
De vlaskern heeft gazamenlijk ongeveer 80 ha vlas. Het
grootste gedeelte hiervan zal worden geoogst volgens deze
nieuwe methode.
I n Noord-Beveland is een bepaalde groep boeren trouw geb
leven aan het vlas. Zolang het nog steeds kan konkurreren met
tarwe zegt Bom sr. dan is er plaats voor dat gewas. Bovendien is
het een uitstekende vrucht om een groenbemester of karwij
onder te zaaien. Ook is er de laatste tijd een kentering in het
gebruik van de vlasvezels te ontdekken. Dit is mede toe te
schrijven aan een intensievere promotion van de vlasvezel.
Vlastextiel wordt meer en meer gebruikt als wand en meubel-
kleding. Ook wordt het in kombinatie gebruikt met andere tex
tielsoorten.
T ussen de intensieve regenbuien door werd deze week een
demonstratie verzorgd met de machines. Er valt momenteel nog
niet zoveel te zeggen van de kosten van dergelijk materiaal. Het
is nog steeds min of meer in een experimenteel stadium en er
worden nog ontzettend veel uren gestoken in de perfectionering,
ir. J. Bom zegt dat hij momenteel nauwelijks nog aan gewoon
leven toekomt. Ieder moment van de dag en vaak ook van de
nacht wordt er in dit systeem gestoken. Toch geeft het wel
bevrediging zegt hij. Overigens ben ik het niet alleen die er hard
aan werkt. Je zou kunnen zeggen dat ik het allemaal zowat
uitdenk, vooral op het gebied van de z.g. naaimachine. Mij
ontbreekt de technische vaardigheid om het verder uit te voeren.
Gelukkig word ik daarin bezielend bijgestaan door o.a. Krijn
Begtel van het mechanisatiebedrijf Leenpoel te Kamperland en
Arie Mark*usse van het loonbedrijf Markusse te Wissenkerke.
I n 1979 houdt de vlaskern in principe op te bestaan. Dan zal
men zich moeten beraden hoe het verder moet. NEVLAS werkt
nu tot die tijd intensief mee met het uitproberen van dit systeem
en verstrekt ook de financiële mogelijkheden om het werk te
vervolmaken.Hoe het na 1979 zal gaan is nog niet bekend. De
kostprijs per ha zal afhangen van de capaciteit die de machines
hebben. Vooralsnog is daar nog niets met zekerheid over te
zeggen. --
M. van Wezel.
O p Noord-Beveland bestaat de enige vlaskern van Nederland, hiervan zijn nu elf landbouwers lid. Het is een zeer
aktieve club die probeert op alle mogelijke manieren de moderne ontwikkelingen te volgen. In feite zou het veel beter zijn
om te spreken van het scheppen van nieuwe ontwikkelingen. Een prachtig voorbeeld hiervan is de nieuwste methode bij
het oogsten van vlas. Deze methode die eigenlijk in vier fasen uiteenvalt omvat ten eerste het trekken en naaien van het
verse vlas. Vervolgens na een droegperiode van ongeveer twee maal vier en twintig uur komt er een machine die deze
lange stroken aan elkaar genaaid vlas tegen elkaar aanzet, waarna er een droogperiode volgt. Vervolgens komt er weer
een apparaat dat in staat is om de tegen elkaar staande stroken weer plat op de aarde te leggen. Onmiddelijk daarna
verschijnt er een aangepaste pers die van het vlas grote balen van om en nabij de 300 kg maakt.
ooral het naaiapparaat is nog het meest kwetsbare onderdeel
van de hele keten. De vlasplukker zou b.v. makkelijk een eens zo
hoge kapaciteit kunnen halen, maar vanwege de bemerkingen
die het naaiapparaat heeft wordt nog maar op halve kracht
gewerkt.
De plukmachine trekt een strook van drie meter vlas uit. Dit vlas
wordt bijeengenaaid en komt achter de machine op de grond te
liggen. Vervolgens wordt een tweede gang gereden en komtldie
strook vlas ook aanelkaargenaaid met de zaden tegenover het
ander zwad op het land te liggen. Die naaimachine moet circa
900 naaldslagen per minuut maken, dat betekent dat de naald
1800 keer even stil staat per minuut. Begrijpelijk dat iets dat zo
intensief moet worden gebruikt ook nog heel erg kwetsbaar is.
Toch is het al mogelijk om ongeveer 1 ha vlas per uur op deze
manier te oogsten...
Het hagen gaat ook vrij snel hierbij komt men aan een kapaciteit
van circa 2 ha per uur.
J.J.J. Bom toont een haag zoals die uit de vlasplukker komt
wanneer het vlas aan elkaar genaaid is met knoopjes, of steekjes,
die om de 8 cm worden gelegd.
las is een gewas dat stevig aan terrein heeft verloren. Mo
menteel wordt er ruwweg in Nederland nog zo'n 5000 ha van
verbouwd. Het grootste gedeelte hiervan in Zeeland en daarvan
dan weer bijna driekwart in Zeeuws-Vlaanderen. Een van de
knelpunten bij de teelt van vlas is het hoge aantal arbeidsuren
dat in de oogst gaat zitten. Volgens de oude methode heb je
ongeveer 40 manuren per ha nodig. Wanneer de nieuwe manier
goed loopt dan kom je uit op niet meer dan 10 uur. Bovendien
wordt bij deze methode ook de kwaliteit van het zaad goed
gewaarborgd. In Nederland is het bij de vlasteelt voornamelijk
begonnen om het zaad en in mindere mate om de vezel.
Met een rijsnelheid van circa 5 km per uur glijden de hagen vlas
er als het ware vanzelf uit.
Hier is te zien hoe de knoopjes worden gelegd. Op de achtergrond
het naaiapparaat waarvoor zelfs onderdelen uit een Amerikaanse
tahaksnaaimachine worden gehaald.
Toch lijkt het er op dat de nijvere doorzetters daar op Noord-
Beveland de vlasteelt in Nederland een nieuwe stinulans zullen
geven en we wensen hen van harte zeer veel sukses toe.
Vervolgens worden de stroken vlas opgeraapt en tegen elkaar
aangezet om te drogen. Belangrijk is dat hierbij onder een juiste
hoek wordt gewerkt in verband met het gevaar van omwaaien.
Hier is nog duidelijk te zien hoe deze haagmachine werkt. Wan
neer die hagen eenmaal een beetje gezeten zijn dan is ook het
gevaar voor omverwaaien stukken minder geworden.
Direkt daarna wordt het vlas geperst. Men gebruikt hiervoor een
aangepaste Howard big balen pers die pakken maakt van twee
meter lang, één meter breed en dik en dan circa 300 kg wegen.
11
Vervolgens komt na een bepaalde periode van drogen de derde
fase aan de beurt. Een speciaal apparaat legt nu de hagen weer
uiteen.
