Mechanisering nodig om tijd
voor hobby te houden
"Als je een sport beoefent, hou je de
gang van zaken op je bedrijf scherp in
de gaten. Je vraagt je voortdurend af,
of het allemaal nog beter en vlugger
kan. Ik zie dan ook veel voordelen in
het kombineren van de paardesport
en het verzorgen van mijn koeien en
het jongvee".
Military-ruiter en veehouder Gerrit
Lozeman uit Putten (Gld.) is boer in
hart en nieren. Maar hij is ook een
enthousiast sportman. "Daarvoor
moet je ook als boer de tijd hebben",
zo zegt hij.
De boerderij van Lozeman ligt in de
gemeente Putten, vlak tegen de grens
met Nijkerk aan. Hij huurt het be
drijf van de Vereniging tot Behoud
van Natuurmonumenten. De totale
oppervlakte is 42 ha. Op een klein
deel van de grond wordt mais ver
bouwd. de rest is in gebruik als gras
land. De bedrijfsgebouwen vallen in
twee delen uiteen. Aan de ene kant
van de Donkersteeg staat een grote
houten ligboxenstal en aan de ande
re kant van het zandpad vinden we
de oude boerderij met daarbij twee
schuren.
Wat opvalt zijn de vele en soms
zware hekwerken, die dienen als af
scheiding van de weilanden. Wie
Lozeman wat beter kent. weet dat al
die horizontale en vertikale balken
ook nog een andere funktie hebben.
Ze worden gebruikt als hindernis
voor het trainen van de paarden.
Poolse volbloed
Gerrit Lozeman (37) is een van de
bekendste military-ruiters in ons
land. Al vele jaren rijdt hij mee in
grote nationale en internationale
wedstrijden. Zo was hij in 1980 deel
nemer aan de alternatieve Olympi
sche Military-wedstrijden in Fontai-
nebleau (Fr.) en vertegenwoordigde
hij ons land begin september van
vorig jaar tijdens de Europese kam
pioenschappen in de Deense stad
Horsens. Beide keren kwam hij uit
met de 14-jarige ruin Herman Kro
ton. Dit paard, een Poolse volbloed,
kocht Lozeman in 1974 van de heer
Hoolmans uit Culemborg. Hij heeft
er vele wedstrijden mee gereden en
vindt dat de ruin nu wel aan wat rust
toe is.
Military-sport vraagt veel van een
paard. De wedstrijd is verdeeld over
drie dagen. Na een dressuurproef
volgt op de tweede dag de uithou-
dingsproef. Vooral in de onderdelen
"steeple" en "cross-country" komt
het er op aan. Een military-wedstrijd
wordt op de derde dag afgesloten
met een springconcours. De paarden,
die aan dit soort evenementen mee
doen. moeten stevig worden ge
traind. Een uitstekende konditie en
veel uithoudingsvermogen zijn bit
tere noodzaak. Lang niet alle dieren
zijn geschikt voor dit zware werk.
Heeft een paard er wel enige aanleg
voor, dan duurt het minimaal twee a
driejaar, voordat het bij de grote in
ternationale wedstrijden aan de start
kan verschijnen.
Gerrit Lozeman is driftig op zoek
naar een opvolger van Herman Kro
ton. Half augustus vorig jaar kocht
hij de vijfjarige ruin Salé, maar of
deze driekwart volbloed ooit een
goed military-paard zal worden, be
twijfelt hij. Salé heeft een fel en hef
tig karakter. Het heeft veel moeite
gekost hem zadelmak te maken.
"Het is geen paard dat geschikt is om
een stoomkursus te krijgen. Het zal
wel veel tijd kosten om hem op te
leiden voor de military-sport. Ik ben
dan ook op zoek naar een ander
paard, dat al wat verder is dan Salé,"
aldus boer en ruiter Gerrit Lozeman.
Als het hem lukt een nieuw toppaard
te vinden, wil hij de ruin Herman
Kroton verkopen. Hij probeert
daarvoor een jeugdruiter te interes
seren. die nog veel plezier aan de
volbloed kan beleven.
Moderne schaapskooi
De paarden zijn ondergebracht in de
oude boerderij, die van binnen ge
14
partij en legde weer beslag op het
goud.
Gebrand op revanche
Naast de vele successen kreeg de
ruiter uit Putten ook te maken met
tegenslagen. Zoals bijvoorbeeld in
het voorjaar van 1969. Er werden se-
lektiewedstrijden gehouden voor de
Europese kampioenschappen voor
Landelijke Ruiters in de Belgische
plaats Leopoldsburg. Gerrit Loze
man had zijn paard Siegfried in op
timale konditie. De kombinatie ein
digde op de tweede plaats. Toch
mocht hij niet meedoen aan de Eu
ropese titelstrijd. De selektiekom-
missie vond zijn paard Siegfried veel
te zwaar voor dat soort wedstrijden.
De plaats in de zes man sterke ploeg
werd ingenomen door iemand an
ders.
Het spreekt vanzelf dat Gerrit Loze
man er op gebrand was revanche te
nemen. Die kans kreeg hij een half
jaar later in de herfst van 1969. Op de
terreinen van het Nederlands Hip
pisch Centrum in Deurne werd een
internationale military-wedstrijd
georganiseerd. Het was tegelijkertijd
de introduktie van deze tak van
paardesport in Nederland. Toen de
Oranjeruiters in Brabant aankwa
men zagen ze daar een tamelijk las
tige cross-country. Van te voren wa
ren ze trouwens gewaarschuwd. Lo
zeman daarover: "We werden opge
beld en er werd ons gezegd, dat we
maar beter thuis konden blijven. Ik
heb me daar niks van aangetrokken
en ben toch gegaan. Toen we in
Deurne aankwamen, mochten we
eerst de cross bekijken en daarna
konden we nog inschrijven. Deze
procedure is niet gebruikelijk, maar
had natuurlijk te maken met de
moeilijkheidsgraad van de wed
strijd."
Ongelovige organisatoren
Gerrit Lozeman liet zich door het
zware hindernispark niet afschrik
ken. Met zijn succespaard Siegfried
verscheen hij aan de start en boekte
verreweg het beste resultaat. Nog
steeds denkt hij met veel voldoening
terug aan die wedstrijd. "Het was een
van mijn mooiste successen. Ik reed
de snelste cross. De organisatoren
dachten, dat het niet kon en dat er
ergens een fout was gemaakt. Ze
hebben het hele parcours van hinder
nis tot hindernis nagelopen om alles
te kontroleren. Pas 's avonds om acht
uur is de officiële einduitslag bekend
gemaakt".
Lozeman wil die prestatie graag nog
eens herhalen. Hij had gehoopt, dat
het vroeg of laat zou lukken met zijn
tegenwoordige military-paard Her
man Kroton. Maar het zat er niet in
en het zal nu ook niet meer gebeuren.
De 14-jarige volbloed ruin komt in
aanmerking voor de VUT-regeling.
Stapmolen
Het verzorgen en in konditie houden
van drie sportpaarden kost nogal wat
tijd. De boxen moeten schoon wor
den gehouden, de dieren moeten re
gelmatig worden gevoederd en ge
drenkt en ook hebben ze iedere dag
beweging nodig. Gerrit Lozeman
heeft daarvoor naast de boerderij
een stapmolen gebouwd. Dit rond
draaiende apparaat heeft een doors
nede van een meter of acht. De
paarden worden er per dag ongeveer
een uur aan vast gemaakt. De molen
draait dan vijf minuten de ene kant
op, staat dan veertien sekonden stil
en draait vervolgens vijf minuten in
de andere richting. Dit patroon her
haalt zich tot de aandrijfmotor wordt
stopgezet.
Op het boerenbedrijf van Gerrit Lo
zeman is de technische ontwikkeling
duidelijk niet stil blijven staan bij de
melkstal en het machinepark. De au
tomatisering is ook doorgevoerd in de
sport. Door steeds verder te mecha
niseren blijft er voor boer Lozeman
tijd over om te paardrijden. Hij hoopt
op deze manier nog tot in lengte van
jaren zijn hobby met zijn werk te
kunnen blijven kombineren.
ree en is daardoor wat vermagerd. In
de loop der jaren hebben heel wat
kinderen hun eerste ritje op de rug
van Mieky gemaakt. Ook Alice, de
oudste dochter van de familie Loze
man, is gek met de pony. Het lijkt
erop, dat zij in de voetsporen van
haar vader gaat treden. Ze is laaiend
enthousiast over alles wat met paar
den en met paardesport te maken
heeft. Vader Lozeman hoopt, dat dat
zo blijft. Hij zou het erg leuk vinden,
als zijn dochter dat enthousiasme
blijft behouden. In de toekomst wil
hij haar graag verder begeleiden en
coachen.
Op het ogenblik heeft ze nog geen
eigen paard, maar dat is eigenlijk
ook niet nodig. Als ze wil rijden kan
ze kiezen uit de twee military-paar
den of ze kan op de rug klimmen van
een springpaard, dat ook nog op de
boerderij aanwezig is.
Neude-ruiters
Gerrit Lozeman is in de paardesport
begonnen als ponyruiter. Hij was in
de twintig toen hij de beschikking
kreeg over een groot paard. Bij de
landelijke rijvereniging De Neude-
Ruiters was hij ook toen al een trouw
en aktief lid. Hij deed mee aan wed
strijden in praktisch alle disciplines.
"We reden achttallen, dressuurproe-
ven en ook hielden we springwed-
Amerikaanse stieren
In het produktiejaar l979/'80 lag de
gemiddelde melkopbrengst op 6500
liter per koe. Twee jaar geleden, toen
er koeiegriep in de stal heerste, bleef
de melkgift steken bij 6200 liter. Het
vetgehalte was toen 4,35%. Lozeman
doet er alles aan om die cijfers te
verbéteren. Daarom maakt hij veel
vuldig gebruik van Amerikaanse
Holstein-Friesianstieren. Met be
hulp van twee verschillende compu
ters zoekt hij uit, welke stier het best
bij een bepaalde koe past. Verreweg
het meeste werk op de boerderij doet
Lozeman alleen. Zo nu en dan wordt
hij bijgestaan door een stagiaire van
een landbouwschool. Als hij een dag
vrij wil, is dat geen probleem. Een
min of meer vaste invaller melkt dan
de koeien.
Vroeger heeft Lozeman er weieens
over gedacht om in het buitenland
een boerenbedrijf te beginnen. Aus
tralië was daarbij zijn eerste keus.
Evenals tegenwoordig was het ook
zo'n 15 a 20 jaar geleden voor een
jonge boer al moeilijk een bedrijf te
beginnen. "Als je alles moet kopen
en vreemd geld nodig hebt om .iet te
Financieren, dan is het niet te doen.
Zoiets kun je in Nederland wel ver
"Ik hoop werk en hobby nog lang te blijven kombineren," zegt Lozeman.
Vurige wens
De belangstelling voor de paardes
port bestaat bij Gerrit Lozeman al
van jongsaf aan. Toch heeft het tot
zijn dertiende jaar geduurd, voordat
hij een eigen pony kreeg. Zijn vader
stelde .als voorwaarde, dat op de
MULO in Nijkerk eerst goede cijfers
moesten worden gehaald. Pas toen
Gerrit een 8 voor "gedrag" en "vlijt"
had, ging zijn vurige wens in vervul
ling. In 1957 werd zijn harde werken
op school beloond met een Shetlan
der. Het beestje kreeg de naam Mie-
ky.
Gerrit kon uitstekend met zijn kleine
viervoeter overweg. Hij werd lid van
de ponyklub in Nijkerk en deed een
jaar later mee aan de wedstrijden om
het Gouden Ei in Barneveld. Maar
Mieky werd niet alleen gebruikt om
er op te rijden. De pony trok in de
zomermaanden ook de kar met
melkbussen.
De zwartbonte Shetlander is onder
tussen 28 jaar oud en dat is haar aan
te zien. Ze is regelmatig aan de diar
strijden. Eerst natuurlijk in de lichte
klasse en later in de zwaardere kate-
gorieën". In die tijd werd er nog
maar weinig gedaan aan cross-coun
try's, laat staan military-wedstrijden.
Maar toen Lozeman daarvan hoor
de. was hij niet meer te houden.
"Zo gauw ik vernam dat er snel
heidswedstrijden met paarden over
hindernissen werden uitgeschreven,
was ik erbij. In 1967 reed ik mijn
eerste samengestelde wedstrijd. Dat
is dus een military, zonder het on
derdeel steeple-chase. Die eerste
wedstrijd betrof het Gelders Kam
pioenschap. In dat zelfde jaar hield
de Koninklijke Nederlandse Fede
ratie van Landelijke Rijverenigingen
voor het eerst een nationale titel
strijd. Het gebeurde in Amersfoort.
Met het paard Siegfried werd ik
winnaar."
Na de overwinning in Amersfoort
kreeg Gerrit Lozeman de smaak pas
goed te pakken. In 1968 was hij bij
het Nederlands kampioenschap voor
Landelijke Ruiters opnieuw van de
Gerrit Lozeman met de ruin Herman Kroton in aktie tijdens de Europese
kampioenschappen in Denemarken.
heel verbouwd is. Het woongedeelte
is gerestaureerd en aan de eisen van
deze tijd aangepast. Ook het achter
eind van de boerderij werd veran
derd. De deel en de koeiestallen
hebben plaatsgemaakt voor paarde-
boxen en kalverhokken. Het oudere
rundvee vindt onderdak in de mo
derne ligboxenstal, die op een af
stand van zo'n vijftig meter van de
oude boerderij staat. De stal, die
tweemaal is uitgebreid, biedt plaats
aan negentig melkkoeien en het
jongvee. Vast ermee verbonden is
een meer dan honderd jaar oude
schaapskooi, die dienst doet als
melkstal. Er kunnen 14 koeien tege
lijk worden gemolken. Lozeman
noemt het de "modernste schaaps
kooi uit de omgeving".
Praktisch alle verbouwingen heeft hij
zelf uitgevoerd, of in ieder geval erbij
geholpen. Dat geldt ook voor het in
stalleren van de meeste machines en
installaties. Op het bedrijf van Loze
man is de mechanisatie vrij ver door
gevoerd. Een camera en een monitor
zorgen er voor, dat hij in de slaapka
mer de gebeurtenissen in de kraam-
stal kan volgen.
In de ligboxenstal is boven de begane
grond een kantoortje ingericht. Er
staat een telefoontoestel om het
kontakt met de buitenwereld te on
derhouden. Verder is daar de com
puter geïnstalleerd. Via dit apparaat
krijgen de koeien het krachtvoer
toegediend.
Mechanisatie ziet Lozeman als een
noodzaak om zodoende ook nog wat
tijd over te houden voor het beoefe
nen van zijn favoriete sport, het
paardrijden. Om als boer het hoofd
boven water te kunnen houden,
moeten de produktie en de arbeids
prestatie steeds verder worden opge
voerd.
geten". Dit soort problemen be
spreekt hij ook regelmatig met de
stagiaires, die op zijn bedrijf komen.
"Als zo'n jongen praktisch alle geld
van de bank moet lenen, raad ik hem
aan te emigreren of een rijke boe
rendochter aan de haak te slaan".
