Vaste organische afvallen en hun anaerobe verwerking
Biogas
Gegevens
Energie
Twee-traps proces
KPJ Kring Oostburg
speelt weer toneel!
Landbouwafvallen en huisvuil bestaan voor een belangrijk deel uit
vaste organische afvalstoffen waarvoor dijkwijls geen andere uitweg
gevonden kan worden dan storten op een vuilnisbelt of in het vrije veld.
Storten is uit het oogpunt van het milieu en vanwege het maatschap
pelijk ongemak minder gewenst en bovendien zou het passender zijn dit
organische materiaal te benutten. Storten is doorgaans nog steeds de
goedkoopste oplossing, maar veel stortplaatsen beginnen vol te gera
ken en nieuwe vestigingsplaatsen zijn moeilijk te vinden, zodat het
storten in de toekomst zeker duurder zal worden. Bovendien wil de
overheid het storten beperken tot die afvallen waarvoor geen moge
lijkheden tot hergebruik of recirculatie bestaan. Om deze redenen
zoekt het Instituut voor bewaring en verwerking van Landbouwpro-
dukten naar alternatieve processen voor het weer tot waarde maken
(valorisatie) van vaste afvallen, die zowel technisch als ekonomisch
akseptabel moeten zijn.
men en binnen 14 dagen is de zich
hier vestigende methaanilora in staat
de oplossende organische stof volle
dig af te breken, zodat de R2 afge
koppeld kan worden en de R1 volledig
"self-supporting" blijft doorgaan met
vergisten. Uiteindelijk blijft in de R1
een gestabiliseerd residu achter dat
beschouwd kan worden als een anae
robe compost.
Na een onderzoek op laboratorium
schaal is, in samenwerking met de fa.
Zegwaard in Delft, een semi-techni-
sche installatie met een R1 van ca. 50
ni3 gebouwd die sinds enkele maan
den in bedrijf is. Hierin worden nu
afvallen van de glastuinbouw (afge
dragen tomatenplanten) vergist tot
biogas en compost. Bij volgende
proeven zullen o.a. ook organische
frakties uit huisvuil worden verwerkt.
sluitend compost; alle vrijgemaakte
energie verdwijnt als (broei)warnite.
Er worden thans ook technieken ont
wikkeld om het biogas uit vuilstorten
te winnen, hierbij blijft de compost-
fraktie verder onbenut in het stort.
Bij het anaerobe vergistingsproces
wordt de verbrandingswarnite van het
AFGEBROKEN organische mate
riaal voor ca. 85% teruggevonden in
het geproduceerde biogas. Dit bete
kent dat bruto 60 tot 75% van de ver-
brandingswaarde van het organische
afval gewonnen kan worden. Bij het
IBVL proces treedt geen stankover
last op omdat het zich in een geheel
gesloten apparatuur afspeelt. Op het
moment dat het vaste residu in de R1
Om een indruk te krijgen over de
kwantiteit en de kwaliteit van de
vaste afvalstoffen die voor verwer
king in aanmerking komen hebben
wij een begin gemaakt met een in
ventarisatie daarvan. Als definitie
hierbij is gesteld dat alleen als afval
beschouwd zullen worden de vaste
bijprodukten van de landbouw, de
handel, de verwerkende industrie,
nutsbedrijven en dergelijke, die voor
hun bezitters een probleem vormen,
omdat men ze moeilijk kwijt kan ra
ken. Dit betekent dat afvallen altijd
een negatieve waarde hebben, mees
tal in grotere hoeveelheden op één
plaats aanwezig zijn en doorgaans
snel opgeruimd moeten worden om
dat zij nat en bederfelijk zijn. Deze
aspekten tesamen maken afvallen
geschikt als grondstof voor verwer
kingsprocessen.
Wij hebben bij de inventarisatie van
de vaste afvallen geprobeerd zoveel
mogelijk gegevens te verzamelen die
van belang zijn voor de beoordeling
op geschiktheid voor verwerkings
processen.
Van elke soort afval wordt opgege
ven het tonnage per jaar "als zoda
nig" (a.z.), het tonnage droge stof
(d.s.) en het tonnage organische d.s.
(org. d.s.) (zie bijlage 1), terwijl
daarnaast de overige gegevens ver
meld worden als, de hoeveelheid per
lokatie. de seizoenmatigheid, de aard
van het produkt en de verontreini
gingen, de bederfelijkheid. de hinder
ter plaatse, de mogelijk alternatieve
aanwending als veevoeder, en der
gelijke. "Vloeibare" afvallen als mest
en afvalwater vallen niet onder onze
definitie van vaste afvallen, hun
problematiek ligt anders en hun ver
werking vereist andere technieken;
wij zullen daar niet verder op ingaan.
Uit huisvuil kunnen via mechanische
scheiding of via een gescheiden in
zameling organische frakties gewon
nen worden die veel lijken op vaste
agrarische afvallen en in principe op
dezelfde wijze verwerkt kunnen
worden.
Gezien de ruime beschikbaarheid van
allerlei grondstoffen en hun prijsstel
lingen zijn er bij de huidige technie
ken nog geen ekonomisch aantrek
kelijke processen aan te wijzen waar
mee afvallen verwerkt kunnen wor
den tot werkelijke waardevolle pro-
dukten als eiwitten, chemicaliën of
celluloseprodukten. In enkele geval
len is het direkt voederen aan vee de
enige mogelijkheid tot valorisatie, en
soms brengt dat zelfs nog wat geld op.
De valorisatie tot brandstof of tot
"energiedragers", hoewel ekono
misch niet zo hoogwaardig, begint
technisch reeds realiseerbaar te wor
den. Voor redelijk droge afvallen
komt direkte verbranding het meest
in aanmerking; de wat meer vocht-
rijke afvallen kunnen via vergassing
of pyrolyse in gasvormige, vloeibare
en/of vaste brandstoffen worden
omgezet, maar voor zeer natte afval
len is een "energetische" toepassing
tot nu toe technisch nog niet goed
De proefinstallatie van het I.V.B.L. waar via het zgn. twee-traps proces getracht wordt afval weer tot waarde te brengen.
mogelijk. De enige alternatieven
waren daarom storten of (aëroob)
composteren.
Bij het klassieke (aerobe) composte-
ringsproces zoals dat o.a. door de
VAM wordt toegepast, ontstaat uit-
"self-supporting" geworden is, is
doorgaans ook de onaangename
anaerobe stank verdwenen.
EN
Drogestof
ds ton/j.
Organische d.s
org.ton/j.
p.m.
p.m.
10.000
40.000
p.m.
p.m.
9.000
35.000
32.000
17.200
300.000
30.000
16.300
250.000
3. 100
2.600
49
7.000
2.900
2.400
44
6. 100
7.900
900
12.000
2.200
6.000
300
6.400
800
I 1000
1.800
4.800
200
9.000
8.500
5.000
9.000
4.000
8.000
3.500
3.500
24.000
15.000
van jaar cot jaar.
Hoewel er goede processen zijn ont
wikkeld voor de anaerobe vergisting
van mest en van afvalwater, zijn er
eigenlijk geen specifieke werkwijzen
bekend voor de anaerobe afbraak
van vaste afvallen. Men zou ze kun
nen malen, oproeren in water, en dan
als afvalwater of als mest vergisten,
maar hierbij zijn relatief grote inves
teringen en lage specifieke omzet-
tingskapaciteiten te verwachten.
Het IBVL heeft een twee-traps pro
ces ontwikkeld dat betere perspek-
tieven lijkt te bieden. Dit proces
maakt gebruik van een vaste stof
reaktor (Rl) waarin het grof gehak-
selde afval wordt gestort en lucht
dicht wordt afgedekt (zie bijlage 2).
Het organische materiaal wordt door
anaerobe bakterieën afgebroken
waarbij oplosbare organische stoffen
en vluchtige vetzuren gevormd wor
den die kontinu worden afgevoerd
door perkolerend water.
Het effluent uit deze reaktor wordt
gevoed aan een anaerobe afvalwater
vergister, de R2, waarin de opgeloste
organische stoffen worden afgebro
ken tot biogas, waarna het gezuiverde
water gerecirkuleerd wordt naar de
Rl. Dit systeem bestaat dus uit één of
meer batch reaktoren (Rl) gekoppeld
aan één kontinue R2, bijv. een UASB
reaktor (Upflow Anaerobic Sludge
Blanket-reactor), zoals die door Dr.
Lettinga in Wageningen is ontwik
keld. In dit systeem treedt in de Rl
een snelle liquefaction op, waarbij
binnen 10 dagen ca. 50% van de vaste
stof wordt afgebroken en afgevoerd
naar de R2. Na een aantal dagen be
gint zich ook in de Rl biogas te vor-
Ueze cijfers veranderen zeer sterk
ENIGE VOORBEELDEN VAN VASTE AFVALL
- Loof resi anten
bos
boomgaard
veld
- SlooLvuil vaarten kanalen
- Suo(afval)
- Snoei IioijL
graanst ro
koolzaadstro,
graszaadstto, e.a.
Afvallen van plantsoenendienst
Ueriugrasst ro
Doordraai van veilingen
groenten
f rui t
sni jbloemen
Al vallen konservenindustrie
- HouLa 1 va 11 en emballage industrie p.m.
- Diverse afvallen van da levens
middelenindustrie koffiedik
chocolade zoetwaren
(verliezen bij produktie en af
gekeurde, verouderde retour-
produkLcn (verpakt)
- organische zeeffraktie uit huis
vuil (fabriek VAM te Uijster,
kap. 125.000 ton huisvuil/j.)
Als zodanig
a.z. ton/j.
5I000
I7500
60.000
36.000
60.000
3.000
7I500
54.000
Alvallen van tuinderijen
afgedragen tomaten- en
komkommerplanten
unjerplanten
gladiolenblad
bloembollen pelsel
bloembollenblad
afgebroeiden
surteerafvalschilaf
val, afvallen uienolie--
fabrikage
- I'eusenmesl
Hoewel de anaerobe vergisting goed
bruikbare eindprodukten als biogas
en compost oplevert,-zijn de verwer
kingskosten toch hoger dan de baten.
De kosten zullen volgens een voor
lopige berekening ca. 35,— per ton
afval bedragen.
Dit is hoger dan de huidige stortkos-
ten die op 15 tot 25 per ton lig
gen (exklusief transport), maar aan
zienlijk goedkoper dan verbranden
dat meer dan 100.— per ton kost.
Wij zijn van mening dat dit proces
snel rendabel zal kunnen worden bij
hogere stortkosten en hogere ener
gieprijzen. De eerste toepassingen
zullen liggen bij waterrijke, bederfe
lijke afvallen die een milieupro
bleem opleveren en daarom een
sterk negatieve waarde hebben.
Voor installaties in de praktijk zijn
meerdere uitwerkingsvormen moge
lijk. afhankelijk van de aard van de
organische stof, de lokatie en de
doelstellingen van het proces. Het
lijkt een logische gedachte om per
regio een centrale verwerkingseen
heid te bouwen die als vaste basis
huisvuil of een andere kontinue af
valstroom verwerkt, met daarop ge-
superponeerd de meer seizoenmati-
ge agrarische- en industriële afval
len. Wij hebben reeds gekonstateerd
dat vergisting van eenzijdige afvallen
(afvallen met een hoog koolhydraat
of een hoog eiwitgehalte, filterkoe
ken e.d.) in een mengsel uitstekend
verloopt.
Een ander aspekt bij de vestiging van
een dergelijke installatie is, dat men
deze kan plaatsen bij een bedrijf dat
het biogas kan verstoken onder de
ketel of in een verbrandingsmotor en
restwarmte kan terugsturen voor het
verwarmen van de biogasinstallatie,
die op ca. 35 gr.C. bedreven moet
worden.
Een dergelijke onderneming zal eko
nomisch kunnen werken, zal een mi
lieuprobleem oplossen, draagt bij aan
de winning van energie uit vernieuw
bare grondstoffen en produceert
compost waardoor humus, minerale
stoffen en organische stikstof naar de
landbouw kunnen worden gerecirku
leerd.
Vegetatie-onderzoek van de
P.P.D. in Zeeuws Vlaanderen
Zoals u in ons blad van de vorige
week heeft kunnen lezen is de Pro
vinciale Planologische Dienst sinds
enkele jaren bezig met een systema
tische inventarisatie en kartering van
de wilde plantengroei in de provin
cie. Doel hiervan is een hoeveelheid
objektieve gegevens te verzamelen
die gebruikt kunnen worden voor de
advisering van het provinciaal bes
tuur. In verband hiermee is o.a. af
gesproken om in het winterhalfjaar
een of enkele voorlichtingsbijeen
komsten in het te onderzoeken ge
bied te organiseren. Hier kan dan
ingegaan worden op de opzet van het
onderzoek en het gebruik van de re
sultaten. In februari zullen deze
bijeenkomsten plaatsvinden in
Zeeuws Vlaanderen en wel op 10 fe
bruari om 14.45 uur in "De Halle"
Roosevelt laan la te Axel. Iedere
belangstellende is op deze bijeen
komsten hartelijk welkom.
Ze spelen 't stuk: "Annemarie, zeg jij
't maar." Klucht in 3 bedrijven. Ge
schreven door; Hans Nesna. Regis
seur is; Are. v/d Hemel.
De toneeluitvoeringen zijn: 27 fe
bruari in Oostburg en 13 maart in
Aardenburg.
De beide uitvoeringen beginnen om
20.00 uur en worden besloten met 'n
gezellige dansavond.
Hiervoor willen wij U beleefd uitno-
diêen- Ingrid Dellaert
KPJ Oostburg
19
