de land-
Van werknemers werd in
en tuinbouw in 1979 4%
onderbetaald
Geen toetsingskriteria Wet Agrarisch
Grondverkeer vóór juli 1982
Minister De Koning aan Vaste Commissie der Tweede Kamer:
3 ontwerpen
Wetgevingsprogramma
Landbouwstruktuurbeleid
Kwaliteit
Meer sierteelt
Voorontwerp
plantenziektenwet
voor advies
Studie-middag voor de
stierenmesterij.
Uit onderzoek Ministerie Sociale Zaken blijkt:
De inwerkingtreding van de algemene maatregelen van bestuur waarin
de toelatingskriteria i.v.m. de Wet agrarisch grondverkeer zijn opge
nomen, wordt niet voor juli 1982 verwacht.
De ontwerp-toetsingskriteria zijn 14 oktober j.l. aan diverse instanties
om advies voorgelegd. De advisering hieromtrent neemt meer tijd dan
voorzien.
Dit o.m. blijkt uit notities die minister J. de Koning (landbouw en
visserij) heeft gezonden aan de Vaste Commissie voor landbouw en
visserij der Tweede Kamer ten behoeve van het mondelinge overleg op 3
februari a.s.
Ten aanzien van de voorgestelde
kriteria deelt de bewindsman mede,
dat de beweging van het grondprijs-
peil voor landbouwgronden sinds
begin 1980 neerwaarts is gericht..
Deze dalende beweging vertoont
echter geen vloeiend verloop; er zijn
ook prijsstabilisaties en -stijgingen
voorgekomen. Het marktbeeld
wordt gekenmerkt door onzekerheid
bij de marktpartijen. Het marktbeeld
wordt gekenmerkt door onzekerheid
bij de marktpartijen. Daarnaast ne
men zowel kopers als verkopers een
afwachtende houding aan.
De reeds plaatsgevonden autonome
prijsdaling geeft naar zijn mening
echter nog immer een prijsniveau te
zien, dat hij naar de omstandigheden
te hoog acht. Het niveau van de
grondprijzen dient immers mede in
relatie te worden gebracht met de
opbrengsten, kosten en financie-
ringsstrukturen in de landbouw. De
ze vertonen geen rooskleurig beeld.
De nog immer te hoog geachte prij
zen en de autonome neerwaartse
ontwikkeling als uitgangspunten ge
ven hem aanleiding terughoudend
heid bij het stellen van toetsingskri
teria voor de verwervers van land
bouwgrond te betrachten. Hij heeft
daarom gekozen voor ,een lichte
toetsing.
De op 14 oktober 1981 door hem voor
advies verstuurde toetsingskriteria
zijn neergelegd in drie afzonderlijke
ontwerpen van algemene maatrege
len van bestuur. Deze maatregelen
hebben onderscheidenlijk betrekking
op:
de vervreemding van landbouw
gronden, gronden waarop de bos
bouw wordt uitgeoefend uitge
zonderd;
de vervreemding van landbouw
gronden, indien de verwerver vee
handelaar of trainer van draf- en
renpaarden is;
de pacht van landbouwgronden
(op grond van de Pachtwet).
De betrokken algemene maatregelen
van bestuur zullen aan de beide Ka
mer der Staten Generaal worden
voorgelegd. Hij zegt de Kamer toe de
ontvangen adviezen en zijn reaktie
daarop te zullen opnemen in de No
ta's van toelichting van de respektie-
ve algemene maatregelen van be
stuur.
Een tweede notitie geeft een korte
uiteenzetting van de overige wetge
ving die voor een aantal belangrijke
beleidsterreinen op stapel staat. Mi
nister De Koning verklaart hierin te
verwachten dat deze regeerperiode
de wetgeving betreffende de inrich
ting en het beheer van het landelijke
gebied zal kunnen worden afgerond.
Voorts verklaart de bewindsman in
het hoofdstuk inzake de wetgeving
m.b.t. planten en dieren de benade
ring uit het verleden om met het
welzijn van dieren, vooral rekening
te houden, indien daardoor de pro-
duktiviteit kon worden verbeterd, te
beperken. Hij is van mening dat het
welzijn van dieren als een op zichzelf
staand doel dient te worden nage
streefd, Daarvoor is een nieuw wet
telijk kader noodzakelijk.
Een tweede reden waarom de zorg
voor het dier zijn bijzondere aandacht
heeft, is de zogenaamde hormoonaf
faire. Niet genoeg kan worden bena
drukt hoe kwetsbaar de afzet van on
ze dierlijke produkten met name in
het buitenland is, wanneer niet een
gezond en kwalitatief hoogwaardig
dierlijk produkt kan worden gegaran
deerd. Tevens moet uit een oogpunt
van volksgezondheid aan levensmid
delen van dierlijke oorsprong, zoals
vlees, melk en eieren, de eis worden
gesteld, dat zij vrij zijn van schade
lijke residuen. Dit vereist een zeer
grote behoedzaamheid bij het toe
passen van diergeneesmiddelen,
evenals een rigoureuze kontrole op de
aanwezigheid van schadelijke stoffen
in dieren en dierlijke produkten.
Op het gebied van de gezondheids
zorg voor dieren zijn reeds enige tijd
wettelijke maatregelen in voorberei
ding. Mede dankzij de door zijn
ambtsvoorganger ontplooide initia
tieven is hij in staat om op zeer korte
termijn met een afgerond pakket van
maatregelen te komen.
volgens de Wet Minimumloon het
volwassenloon pas bij 23 jaar moet
worden betaald. Daarnaast zijn de
jeugdloonpercentages van de c.a.o.'s
hoger dan die van de Wet Mini
mumloon.
Wie zich strikt houdt aan de Wet
Minimumloon voldoet in veel geval
len niet aan de c.a.o. Wie de c.a.o.
naleeft is nooit in strijd met de wet
Minimumloon. Het is dus zaak de
naleving van de c.a.o.'s nog eens na
drukkelijk onder de aandacht te
brengen. Deze c.a.o.'s en de loon-
kranten, waarin tussentijdse wijzi
gingen worden gepubliceerd zijn
voor ieder verkrijgbaar via zijn or
ganisatie of via het Landbouwschap.
Netto-loon
Blijkens het onderzoek van de
Loontechnische Dienst is een be
langrijke oorzaak van de onderbeta
ling dat netto-lonen worden over
eengekomen. De netto-brutobereke-
ning wordt veelal overgelaten aan
een boekhouder of administratie
kantoor, zodat werkgever en werk
nemer hierop geen zicht hebben. In
dit verband wordt nog eens herin
nerd aan het voorschrift in de meeste
c.a.o.'s om de werknemer een loon-
specifikatie te verstrekken, zodat hij
zijn bruto-loon en de daarop toege
paste inhoudingen kent. Werkgevers
kunnen hiertoe een instruktie geven
aan hun boekhouder of administra
tiekantoor.
Dispensatie
Ook wordt er nog eens op gewezen
dat betaling van een lager loon dan
Minister De Koning wil een aantal
negatieve tendenzen in de huidige
landbouw zoals een toenemend aan
tal nevenberoepers, te grote afhanr
kelijkheid van de individuele agra
riër en een groeiende overkapaciteit
bij niet-grondgebonden sektoren
tegengaan d.m.v. een Landbouwves-
tigingswet. Hem staat een algemene
wet voor ogen, zodat per sektor kan
worden bezien in hoeverre een vesti
gingsregeling wenselijk is. Hij is
voornemens in de loop van dit jaar
een voorontwerp hierover aan de
betreffende bedrijfslichamen en be
langenorganisaties om advies te zen
den.
De kwaliteit van agrarische produk
ten zal ook de komende jaren sterk
de aandacht krijgen binnen het be
leid van het departement van land
bouw en visserij. Dit komt ook tot
uitdrukking in de verdere uitbouw
en nadere' invulling van de regelge
ving in het kader van de Landbouw-
kwaliteitswet.
Minister De Koning verwacht dat dit
jaar en in de loop van volgend jaar
Landbouwkwaliteitsbesluiten tot
stand zullen komen voor verwerkte
groenten en fruit, babyvoedingspro-
dukten, poedervormige melkpro-
dukten, bepaalde kokswaren en
snacks, vis en visprodukten, schar
relvarkens en vloeibare melkpro-
dukten. Of voor de zogenaamde al
ternatieve groenten en fruit een re
geling tot standJcan komen, hangt in
belangrijke mate af van de moge
lijkheid om met de verschillende
groeperingen die'zich met de pro-
duktie en afzet van deze produkten
volgens de c.a.o. en/of de Wet Mini
mumloon aan werknemers die door
ziekte of gebreken niet tot een nor
male arbeidsprestatie in staat zijn,
slechts is toegestaan na verkregen
toestemming. Deze toestemming
moet worden aangevraagd bij de
Sociale Commissie van de Geweste
lijke Raden van het Landbouw
schap. Na het verstrijken van het
termijn die bij de toestemming wordt
gesteld, moet verlenging worden
aangevraagd.
Aanzien land- en tuinbouw
Afgezien van de omvang van het ver
schijnsel, is het duidelijk dat elke on
derbetaling moet worden tegenge
gaan. Men doet hiermee mensen te
kort en handelt in strijd met de wet,
maar bovendien schaadt men het
aanzien van de bedrijfstak en men
bemoeilijkt daardoor de personeels
voorziening.
Een ander punt is dat er momenteel
geen straf staat op het niet naleven
van de Wet Minimumloon. Een
werknemer kan deze naleving alleen
vorderen via gerechtelijke stappen,
ook met terugwerkende kracht. Het
invoeren van een strafsanktie is
overigens een regelmatig terugke
rend punt van diskussic. Het is dui
delijk dat naarmate onderbetaling
meer voorkomt, dat de druk in de
richting van een strafsanktie zal toe
nemen. Laten wij voorkomen dat de
land- en tuinbouw tot het toenemen
van deze druk mede aanleiding geeft.
Afd. Sociale Zaken
LANDBOUWSCHAP
Ledenvergadering N.F.O.
Zeeland/West Nrd. Brabant
Op de Algemene Ledenvergadering
van de N.F.O. Kring Zee
land/W.N.B. d.d. dinsdag 2 maart
1982 te Kapelle zal de heer dr. ir. S.J.
Wertheim, medewerker van het
Proefstation te Wilhelminadorp een
inleiding houden over: "Resultaten
van het onderzoek met eroeiregula-
toren".
bezighouden tot enigszins uniforme
kriteria te komen voor de bepaling,
wat wel en wat niet als een alterna
tieve produktiewijze kan worden be
schouwd.
De noodzaak om voor bepaalde an
dere produktgroepen (bijvoorbeeld
pluimvee) kwaliteitsregelingen ter
bevordering van de afzet tot stand te
brengen, wordt nog onderzocht.
Een wijziging van de Landbouw-
kwaliteitswet, tenslotte is ook reeds
enige tijd in voorbereiding.
Het is, gezien het helaas toenemende
aantal gevallen waarin verontreini
ging van bodem of viswater gekon-
stateerd wordt, gewenst over de juri
dische basis te beschikken om, bij
voorbeeld de teelt van bepaalde ge
wassen op ernstig verontreinigde
grond te verbieden om daarmee de
van die grond afkomstige produkten
van de markt te weren.
Eind vorig jaar is een ontwerp voor
een nieuwe Meststoffenwet om ad
vies aan de betrokken organisaties
toegestuurd.
Met name in verband met de onge
wenste gevolgen voor de bodem
vruchtbaarheid, de gewaskwaliteit en
het milieu bij overmatig gebruik van
meststoffen is het gewenst het ge
bruik aan bepaalde beperkingen te
kunnen onderwerpen.
Verder komt het advies aan de orde
dat de Nationale Raad voor Land
bouwkundig Onderzoek (NRLO)
medio 1981 op verzoek van de mi
nister van landbouw en visserij heeft
uitgebracht. Daarin wordt er o.m.
voor gepleit binnen de plantaardige
produktie het onderzoek ten behoe
ve van boomteelt, sierteelt en gras
land te bevorderen ten koste van on
derzoek m.b.t. granen. Binnen het
thema verwerking en marktvoorzie-
ning zal de sierteelt meer kapaciteit
moeten krijgen ten koste van klas
sieke akker- en tuinbouwprodukten.
Een aantal thema's dient, volgens de
Raad, bijzondere aandacht te krij
gen. Dit zijn o.m.: vormen van land
bouw met bijzondere doelstelling,
agrarische gebieden onder stedelijke
druk en welzijn dieren.
Minister drs. J. de Koning (land
bouw en visserij) heeft op 13 ja
nuari 1982 een voorontwerp voor
een nieuwe plantenziektenwet
voor advies naar de betrokken in
stellingen en organisaties gezon
den.
Het voorontwerp zal de bestaan
de Plantenziektenwet moeten
gaan vervangen. Deze is sterk
verouderd en bevat in wezen niet
meer voldoende juridische basis
voor het beleid.
Op basis van de Plantenziekten
wet kunnen maatregelen voor
bescherming van de gezondheid
van planten worden opgelegd,
kan de invoer van aangetast
plantenmateriaal worden tegen
gegaan en worden de met het oog
op de export vereiste gezond
heidscertificaten verstrekt.
Het ligt in de verwachting dat de
ontwerp-plantenziektcnwet in de
loop van dit jaar aan de Kamer
zal worden aangeboden.
OP DONDERDAG 11 FEBRUARI
1982 zal in Hotel Rest. "De Caisson"
te Kapelle een studiemiddag worden
gehouden voor stierenmesters.
Op het programma staan o.m.:
Beschouwing over de stierenvlees-
produktie door Dhr. P. Knipscheer,
directeur Hendrix' voeders.
Dr C. Holzhauer, dierenarts bij de
Provinciale Gezondheidsdienst voor
dieren in Gelderland. "Opfokziekten
en het griepprobleem in de stieren
mesterij".
Ir. J. v. Oers, hoofd sektor rundvlees
Hendrix' voeders.
"Aktualiteiten in de voeding voor
vleesstieren", o.a. voederadditieven
(monensin), eiwitnormen en diskus-
sie.
Voor toegangkaarten tel. 01103-
1283.
De Loontechnische Dienst van het Ministerie van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid heeft vorig jaar een rapport uitgebracht over de na
leving van de Wet Minimumloon in de land- en tuinbouw. Het rapport
was gebaseerd op een onderzoek in 1980 en had betrekking op de
situatie in oktober 1979. Bij het onderzoek is nagegaan hoeveel werk
nemers onder het minimumloon worden betaald en hoeveel werknemers
een loon verdienen, precies gelijk aan het minimum.
In de land- en tuinbouw werd volgens het onderzoek 4% van de
werknemers onder het minimum betaald en ruim 4% precies volgens het
minimum. Voor het totale bedrijfsleven bedragen deze percentages
ongeveer 1,5 en 15.
Hoewel de onderbetaling in de land
en tuinbouw dus duidelijk groter is
dan in het hele bedrijfsleven is het
percentage werknemers dat meer
dan het minimum verdient in onze
bedrijfstak aanzienlijk hoger. Dat
neemt natuurlijk niet weg dat de on
derbetaalden tekort wordt gedaan en
dat dit in strijd is met de wet. Hoewel
het moeilijk voor te stellen is dat
4van de werknemers, dit zijn ruim
2000 personen, genoegen neemt met
een loon dat blijkens het onderzoek
gemiddeld bijna 17% onder het wet
telijk minimum ligt, is de opzet van
het onderzoek zodanig geweest dat
tegen deze uitkomst moeilijk iets in
te brengen is.
Uit het onderzoek blijkt verder dat
de onderbetaling vooral voorkomt
bij buitenlanders, vrouwen, partti
mers en gezinsleden.
Wat de gezinsleden betreft moet er
rekening mee worden gehouden dat
er in de meeste gevallen speciale af
spraken zijn naast het officiële loon.
Maar wanneer de gezinsleden buiten
beschouwing worden gelaten heeft
dit slechts weinig invloed op het to
taalbeeld.
Voorts zijn er sterke regionale ver
schillen met als ongunstige uitschie
ters de provincies Limburg, Overijs
sel, Noord-Holland en Utrecht, ter
wijl Drente en Zeeland in gunstige
zin duidelijk afwijken van het ge
middelde. Ook zijn er duidelijke
verschillen per c.a.o.-gebied. Akker
en weidebouw en veehouderij en
tuinbouw hebben de hoogste per
centages onderbetaalden. Bedrijfs-
verzorgingsdiensten, tuinzaadbedrij-
ven, boomkwekerij en landbouw-
ambachten de laagste.
Naleving c.a.o.
Het bovenstaande heeft betrekking
op de naleving van de Wet Mini
mumloon. Van belang is dat nog
eens de aandacht er op wordt geves
tigd dat in de agrarische sektor in de
diverse c.a.o.'s Ionen zijn overeenge
komen die voor de meeste werkne
mers boven het wettelijk minimum
liggen. In een aantal c.a.o.'s is het
loon voor de volwassen ongeschool
den gelijk aan het wettelijk mini
mum, maar ook 22-jarigen zijn vol
wassen in de zin van de c.a.o., terwijl
